یاداشت / تنگیِ خُلق، جلوه ای از فشار قبر است

امروز خراسان جنوبی – رضا نوغابی
خُلقِ مان تنگ می شود ما آدم هایی که خَلق شده ایم تا به “شرحِ صدر” جلوه ای از نگاه خداوند باشیم. این تنگ شدنِ خُلق را می توان نتیجه آمد و شد انسان میان دو دنیا تعبیر کرد. دور از منطق هم نیست این تعبیر. یعنی ما دچار تنگی خُلق می شویم در این دنیا و تنگی و فشار قبل در آن دنیا. یک رابطه معنا دار می توان یافت میان این دو تنگیِ روزگار. حالا به آن دل تنگی را هم اضافه کنید تا ببینید زندگی ما میان این دنیا تا آن دنیا مثل یک خط به هم پیوسته است که حتی مرگ هم نمی تواند آن را جدا کند. تعبیر مرحوم حاج اسماعیل دولابی هم از این رابطه خواندنی است که می گوید: “اگر دقت کنید، فشار قبر و امثال آن در همین دنیا قابل مشاهده است؛ مثل بداخلاق که خود و دیگران را در فشار می‌گذارد.” فکر می کنم همه ما این نوع فشار را تحمل و به تکرار، تجربه کرده ایم. هم خودمان بدان گرفتار شده ایم از سوی دیگران و هم دیگران را گرفتار کرده ایم به خُلقِ تنگ خویش و عالم را بر آن ها تنگ کرده ایم. اما می شود که در این عالم، تنگ خُلقی را روی منحنی کاهش قرار داد. اگر بتوانیم قطعا از فشار قبر هم کاسته خواهد شد چه در آن دنیا دقیقا با همان چیز هایی پذیرایی می شویم که خود پیشتر فراهم کرده ایم. ما را بر سفره اعمال مان می نشانند و هیچ کس زاد و توشه ای جز آنچه خود فرستاده ندارد. این که پیشوایان دینی به فراوانی بر اصلاح گری در اخلاق و رفتار و فراهم سازی پیش فرست های گران قیمت تأکید دارند به همین خاطر است که انسان با اعمال خود محشور می شود چنان که در این دنیا با دارایی های خود به تمشیت زندگی می پردازد. منتهی لطف خداوند و شفاعت اولیاء ا…، دست گیر مومنان می شود که خود در این مسیر حرکت کنند. در راهی که خداوند فرموده و معصومان رفته و چراغ داری می کنند برای مردمان پا به راه شده. تلاش کنیم با اصلاح اخلاق، زندگی را بهتر بسازیم. مردمانی که به سلوک پیامبر آخر الزمان، امت شده اند حیف است در مکارم اخلاق، به جایگاه بایسته نرسند که دین در کلام رسول خدا (ص ) جز اخلاق معنا نمی شود. اخلاق که اصلاح شود رسم عبادت و عبودیت هم به پهنای همه زندگی توسعه پیدا می کند. حیات طیبه هم جز خوش اخلاقی معنایی ندارد. حیاتی که تنگی و عسرت ندارد بلکه به شرح صدر مومنانه پر از گشایش است.