سرمقاله / برنهضت مشروطه چه گذشت …؟!!! (قسمت دوم‌ وآخر)

امروز خراسان جنوبی/ محمدراعی فرد

در بُعدفرهنگی ادعا می‌کرد که ملت ایران قومِ واحد یکدستی است و زبان واحدی دارد. این حقیقت ندارد. گذشته از آن، روایت حق به جانبی از تاریخ ایران نشر می داد که صریحاً و موکداً ضدعرب و ضدترک بود. در روایت تاریخ ایران جز در تبلیغات علیه قاجاریه از سنت دیرینه ی استبداد تا مسائل جاری تاریخ ایران سخنی به میان نمی‌آمد. یک پیامد عملی این ها. مبارزه با زبان‌های دیگر، تبعیض اقتصادی و اجتماعی و یورش نظامی به زندگی و فرهنگ عشایر بود.حکومت با زور عریان شروع به متلاشی کردن ایل‌ها و سکنی دادن آن ها در نواحی غریبه کردند که در اغلب موارد با مرگ و میر فراوان به انجام رسید. نظر مسئولان این کارها نسبت به عشایر همانند برخورد سفیدپوستان آمریکا با سرخپوستان در قرن نوزدهم بود. در دوره ی پهلوی اول و پیرو سیاست‌های همه‌ فارسی خواهانه ی حکومت، موجودیت جوامع عرب‌زبان جنوب غربی کشور یکسره انکار شد. طبع و نشر به زبان ترکی آذربایجانی یا سایر اشکال زبان ترکی و اشاعه و ترویج کتبی آن را قدغن کردند. زبان کردی را رسما لهجه‌ای از فارسی خواندند و چاپ و انتشار آن نیز ممنوع شد. بسیاری از مقامات حتی در رده‌های پایین‌تر را مستقیم از تهران می‌فرستادند و این جماعت گاه با مردم محلی طوری رفتار می‌کردند که گویی سرزمین اشغال شده‌ای را اداره می‌کنند. تبعیض فراگیری علیه همه ی استان ها به سود تهران وجود داشت.برای نخستین بار در تاریخ ایران، غیرفارسی‌ زبان ها خود را قربانی تبعیضی می‌دیدند به سبب قومیت یا زبان شان.در واقع ضربه ی سختی به ایرانیّت خورد که همیشه دوام آورده بود. اشتباه گرفتن استقرار دولت مرکزی واحد به شیوه ی اروپایی با آن چه در عهد دو پهلوی در ایران اتفاق افتاد، از جمله مشخصه‌ی شبه‌ مدرنیستی عمومی است که اغلب با تجدد و نوسازی خَلط می‌شود. البته در عهد پهلوی هم رایج ولی پررنگ نبود. این نحله در تاروپود اجتماع ایران و حتی خیل عظیمی از روشنفکران چپ و راست رخنه کرده است و به تعریف اجتماع ایران بر این مبنا عمل کرده است. خیلی از این روشنفکران معرف حضور هستند که چگونه یک امر رایج و غیر واقعی به عنوان هویت یک مردم و سرزمین معرفی کرده و می کنند. این نوع اندیشه و سیاست منتج از آن تنها اثرش انفکاک اجتماع ایرانیان و عدم همبستگی مردم که لازمه ی ایجاد یک جامعه ی مدرن در ایران است می شود. راز عقب ماندگی اجتماعی ایران در عدم وصول به جامعه ی ملی و ملت مدرن که کشور ملت و بالطبع دولت ملت را تاسیس می کند همین نحله و سیاست است.