مومیایی حیوانات و انسان‌ها در هر قاره‌ای یافت شده‌اند. شرایط طبیعی و اهداف مذهبی یا فرهنگی از جمله دلایل حفظ شدن اجساد هستند. بسیاری از عجیب‌ترین مومیایی‌های دنیا در آمریکای جنوبی و آسیا پیدا شده‌اند که به ۱۰ مورد از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

۱- مومیایی یک پسر شش ماهه در گرینلند

صورت این پسر کوچک همیشه به سمت بالا است، انگار همیشه منتظر مادرش است. تصویر این مومیایی از اولین لحظه‌ای که کشف شد به روی جلد مجلات و اخبار وارد شد و قلب مردم را تسخیر کرد. اولین باری که این کودک کشف شد، افراد تصور کردند که او یک عروسک است؛ اما به زودی مشخص شد که او یک کودک ۶ ماهه است.

این نوزاد در شهرک قیلاکیتسوق کشف شد. او به همراه مادرش که قبلاً درگذشته بود، زنده به گور شد. احتمالاً دلیل زنده به گور کردن او این بوده که دیگر کسی برای مراقبت از او باقی نمانده بوده است.

نوزاد کوچک اینویت به همراه یک پسر دوساله و شش زن دیگر پیدا شد که در دو قبر جداگانه بر فراز غاری کم عمق دفن شده بودند. این جسد به طور طبیعی در دمای زیر صفر و در منطقه‌ی اومنناق غرب گرینلند حفظ شده بود. این اجساد، قدیمی‌ترین اجسادی هستند که در این منطقه یافت شده‌اند.

۲- مومیایی مرد قربانی شده

این جسد معروف به مرد تولوند (Tollund Man) به طور طبیعی حفظ شده‌است. این مرد در قرن چهارم قبل از میلاد و در دوره‌ای که اسکاندیناوی به عنوان عصر آهن پیش از روم شناخته می‌شد، زندگی می‌کرد.

ظاهراً او به عنوان قربانی برای خدایان به دار آویخته شده و سپس در باتلاق ذغال قرار گرفته است. جسد او بیش از دو هزار سال در آن محل نگه داری شده‌است.

چهره این مرد تولوند هنوز هم مانند روز مرگش به نظر می‌رسد. چهره آرامی دارد و شبیه مردی در خواب به نظر می‌رسد. جسد این مرد در سال ۱۹۵۰ میلادی کشف شد و اکنون در موزه سیلکبورگ دانمارک به نمایش گذاشته شده‌است.

۳- بانوی دای؛ مومیایی شین ژوی

وقتی صحبت از مومیایی می‌شود، اکثر افراد در سراسر جهان به مصر باستان فکر می‌کنند؛ اما افراد زیادی نمی‌دانند که برخی از بهترین و عجیب‌ترین مومیایی‌های دنیا مربوط به چین هستند.

بانو دای (مومیایی دیوا) یک مومیایی ۲۱۰۰ ساله از سلسه هان هان غربی و محافظت شده‌ترین انسان باستانی است که تاکنون کشف شده است.

شین ژوی (بانوی دای) بین سال‌های ۱۴۵ تا ۱۷۸ قبل از میلاد زندگی می‌کرده و در حدود ۵۰ سالگی درگذشته است.

اشیاء و پارچه‌های گرانبهای داخل قبر او نشان دهنده ثروت این زن هستند. اما این مسئله زیاد مورد توجه نبود و در واقع وضعیت فوق العاده بقایای حفظ شده او بود که توجه باستان شناسان را به خود جلب کرد.

۴- مومیایی کودک ۵۰۰ ساله در قله آتشفشان

در سال ۱۹۹۹ میلادی، بقایای سه کودک اینکا در قله آتشفشان Llullaillaco در آرژانتین کشف شدند. پارسال یک آنالیز انجام شد که نتیجه آن نشان داد که به این دختر ۱۳ ساله و یک پسر و دختر ۴ یا ۵ ساله طی فرآیند تشریفات یک ساله به طور منظم الکل و مواد مخدر خورانده شده است و در نهایت این کودکان قربانی شده‌اند.

شواهد تاریخی نشان می‌دهند که مراسم قربانی این کودکان احتمالاً به عنوان نوعی روش برای کنترل جامعه استفاده شده‌است. ظاهراً قرار بوده که انتخاب شدن به عنوان قربانی افتخاری بزرگ برای افراد باشد؛ اما در واقع فضایی از ترس ایجاد می‌کرد. همچنین بروز هر گونه ناراحتی از سمت والدینی که کودکشان به این مراسم قربانی اهدا شده بود، تخلف بزرگی محسوب می‌شده‌است.

۵- مومیایی دختر کوچک مصری

دختر کوچکی به نام Tjayasetimu در مصر باستان (تقریباً ۳ هزار سال پیش) یک خواننده معروف بود. او عضو گروه کر سلطنتی بود و در معابد روی رود نیل برای فراعنه آواز می‌خواند. این دختر ۷ ساله در هنگام مرگ با وجود سن کم، فرد مهمی محسوب می‌شد که شایستگی مومیایی دقیقی داشت.

جسد این دختر کوچک در باند‌های رنگ آمیزی شده، پوشانده شده بود. چهره او را با حجابی ظریف پوشانده بودند و با ماسک طلایی پنهان کرده بودند. او در یک تابوت طلایی قرار داشت و هنوز مو‌های او تا سر شانه‌اش می‌رسیدند.

محققان حتی دندان‌های شیری او را تشخیص دادند. او فقط ۴ فوت قد داشت و برای تابوت خود بسیار کوچک بود. البته مشخص نیست که چرا یک تابوت به اندازه دختر ساخته نشده‌است. دانشمندان معتقدند که او به علت یک بیماری کوتاه مدت مانند وبا درگذشته است.

۶- مومیایی زیبای لولان

یکی از عجیب‌ترین مومیایی‌های دنیا، مومیایی لولان است که در سال ۱۹۸۰ کشف شد. او ۳۸۰۰ سال پیش در جاده ابریشم از دنیا رفته بود. خشکی طبیعی این منطقه و خاک شور، بدن او و بیش از ۲۰۰ جسد دیگر را حفظ کرده است.

این مومیایی، زیبایی لولان نامیده می‌شود؛ زیرا ویژگی‌های شگفت‌انگیز صورت او حتی پس از مرگ نیز بسیار زیبا باقی مانده است. دولت چین به دلیل هویت نژادی مومیایی‌های این منطقه، اجازه دسترسی کامل به آن‌ها را نمی‌دهد.

مومیایی‌های تاریم، سفیدپوست هستند و این مسئله به ادعا‌های مردم محلی (اویغورها) مبنی بر این که بیشتر اروپایی به نظر می‌رسند تا آسیایی اعتبار بخشیده است. بر اساس ادعا‌هایی در تاریخ چین، آن‌ها نوادگان ساکنان اصلی این مناطق هستند و از نوادگان مهاجران بعدی نیستند.

۷- مومیایی اوتزی؛ مرد یخی

برخی از گردشگران آلمان در سال ۱۹۹۱ میلادی، اوتزی (مرد یخی) را در کوه‌های آلپ کشف کردند. ابتدا تصور می‌شد که این جسد مربوط به یک کوهنورد یا سرباز است که در طول جنگ جهانی اول درگذشته است. اما آزمایش‌ها تایید کردند که این مرد یخی ۳۳۰۰ سال قبل از میلاد و بر اثر ضربه به پشت سر جان باخته است.

این مرد یخی، قدیمی‌ترین مومیایی طبیعی در اروپا است. بدن او به طرز عجیبی حفظ شده بود و سلول‌های خون او شبیه نمونه خون انسان مدرن بود. دانشمندان حتی توانستند آخرین وعده غذایی مرد یخی را تشخیص دهند. ظاهراً او آهوی قرمز و نان گیاهی متشکل از سبو گندم و میوه خورده بود.

۸- مومیایی بانوی کائو در پرو

در ساحل زیبای شمال پرو منطقه‌ای به نام «مکان مقدس جادوگر» وجود دارد که نشانی از فرهنگ موچه و جادوگر مدفون در آن جا دارد. دو هرم اصلی در این منطقه به نام‌های هواکا دل سل (Huaca del Sol) و هواکا دلا لونا (Huaca de la Luna) در گذشته مرکز فعالیت‌های اجتماعی و فرقه‌ای بوده‌اند.

یک مومیایی خالکوبی شده معروف به بانوی کائو نیز در این منطقه وجود دارد. بانوی کائو احتمالاً در اواسط دهه بیست سالگی خود در حدود ۱۵۰۰ سال پیش هنگام زایمان در گذشته است.

فرقه موچه‌ها، مردگان خود را به طور هدف‌مند مومیایی نکرده‌اند. ظاهراً شرایط مومیایی شدن فقط برای بانو کائو اتفاق افتاده است.
‌
می‌توان با اطمینان گفت که خالکوبی این زن نشان دهنده تقویت ارتباط الهی او از طریق جادو بوده است و احتمالاً نوع تدفین او نشان دهنده مقام بالای او است.

۹- مومیایی‌های مرموز ایرانی در روسیه

منطقه زلنی یار (Zeleniy Yar) یک مکان دورافتاده در نزدیکی قطب شمال است و در میان مردم بومی به عنوان «انت‌های زمین» شناخته می‌شود. دوازده مومیایی در این منطقه منحصر به فرد کشف شده‌اند.

به نظر می‌رسد که این اجساد متعلق به این منطقه نیستند. در واقع ردپای تاریخی آن‌ها به ایران باستان در فاصله ۶ هزار کیلومتری از این منطقه برمی‌گردد. هم اکنون دانشمندان در حال انجام آزمایش‌های ژنتیکی برای تعیین منشاء این مومیایی‌های مرموز هستند.

ظاهراً این اجساد به طور کاملاً اتفاقی در این منطقه حفظ شده‌اند. آن‌ها در پوششی از خز گوزن شمالی، خرس یا سگ آبی قرار داشتند و ماسک‌های مسی داشتند. بسیاری از جمجمه و اسکلت‌های این اجساد شکسته یا مفقود شده‌است.

یکی از مومیایی‌ها، یک مرد مو قرمز است که از سینه تا پا‌ها توسط محافظی از جنس مس پوشانده شده‌است. باستان شناسان در قبر او یک دریچه آهنی، خز و یک سگک از جنس برنز که نشان دهنده یک خرس بود را پیدا کردند.

۱۰- مومیایی دختر دو ساله

یکی از عجیب‌ترین مومیایی‌های دنیا کودک دوساله‌ای به نام روزالیا لومباردو است که در دخمه‌های پالرمو کشف شد. دخمه‌های کاپوچینی پالرمو در منطقه سیسیل ایتالیا واقع شده‌اند.

در قرن شانزدهم، راهبان کاپوچین پالرمو به این پی بردند که دخمه‌هایشان حاوی مواد نگه دارنده طبیعی است که به حفظ مومیایی‌ها کمک می‌کند. روزالیا در سال ۱۹۲۰ درگذشت و در دخمه‌ها قرار گرفت. به او لقب زیبای خفته داده شده‌است؛ زیرا بدن او به خوبی حفظ شده است.

نامش فاطمه و کنیه‏ اش امُّ البنین (مادر پسران) است. پدرش حِزام، و مادرش ثمامه یا لیلاست. همسرش علی‏بن ابی‏طالب علیه‏السلام و فرزندانش عباس علیه‏السلام، عبداللّه‏، جعفر و عثمان هستند که هر چهار نفرْ در سرزمین کربلا و در رکاب امام حسین علیه‏السلام به شهادت رسیدند. آرام‏گاه وی در مدینه منوّره و قبرستان بقیع است.

مادر به دختر فهمیده و عاقله خود گفت: دخترم رویای تو صادقه است و به زودی تو با مردی جلیل القدر که مجد و عظمت فراوان دارد ازدواج می‌کنی، مردی که مورد اطاعت امت خود است که از او صاحب چهار فرزند می‌شوی که اولین آن‌ها مثل ماه چهره اش درخشان است و سه تای دیگر، چون ستارگانند.

صحبت‌های دوستانه مادر و دختر ادامه داشت که حزام وارد اتاق شد و از آن‌ها در مورد پذیرش علی (ع) سوال کرد و گفت: آیا دخترمان را شایسته همسری علی (ع) می‌دانی؟ اگر او را اهل و لایق این خانه می‌دانی که خادمه آن خانه باشد قبول کنیم و اگر اهلیت در او نمی‌بینی پس نه؟

همسر او که عشق مالامال از امامت داشت گفت:‌ای حزام به خدا سوگند من او را خوب تربیت کرده ام و از خدای متعال و قادر خواسته ام که او واقعا سعادتمند شود و صالح باشد برای خدمت به آقا و مولایم علی (ع)، پس او را به مولایم تزویج کن. حزام برای اینکه دخترش فاطمه را نیز در خوشحالی خود شریک نماید این خبر مهم و قابل توجه را به اطلاع ایشان رسانید.

هنگامی که فاطمه (ام البنین) به حقیقت خواستگاری با فضیلت خود پی برد در حالی که عرق شرم و حیا در جبینش نشسته بود نتوانست از ابراز شعف خودداری نماید. وی در ظاهر هر چند سکوت اختیار کرد لکن شادمانی تمام وجودش را فراگرفته بود و خشنودی او را از این ازدواج اعلام می‌کرد.

سرانجام عقیل به وکالت از طرف برادرش علی بن ابی طالب (ع) خطبه عقد را جاری نمود و بدین ترتیب فاطمه دختر حزام به زودی رهسپار خانه علی (ع) گردید.

چرا به حضرت فاطمه کلابیه (س) ام البنین می‌گویند

فاطمه کلابیه، بعد از گذشت مدتی از زندگی مشترک با علی علیه‏السلام، به امیرالمؤمنین پیشنهاد کرد که به جای «فاطمه»، که اسم قبلی و اصلی وی بوده، او را ام البنین صدا زند تا فرزندان حضرت زهرا علیهاالسلام از ذکر نام اصلی او توسط پدرشان، به یاد مادر خویش، فاطمه زهرا علیهاالسلام نیفتند و در نتیجه، خاطرات گذشته، در ذهن آن‏ها تداعی نگردد و رنج بی‏مادری آن‏ها را آزار ندهد.

محبت بی‏دریغ به فرزندان حضرت زهرا (س)

ام ‏البنین بر آن بود که، در زندگی جای خالی حضرت زهرا علیهاالسلام را برای فرزندان ایشان پر کند؛ مادری که در اوج شکوفایی پژمرده شد و آتش به جان فرزندان خردسال زد: فرزندان فاطمه زهرا علیهاالسلام در وجود این بانوی پارسا، مادر خود را می‏دیدند و رنج فقدانِ مادر را کمتر احساس می‏کردند.

مادری که از شدّت گریه بر امام حسین (ع) نابینا شد

امام صادق (ع) در روایتی درباره ایشان فرمود:

«بُکی الحُسَینُ علیه السلام خَمسَ حِجَجٍ، و کانَت امُّ جَعفَرٍ الکلابِیهُ تَندُبُ الحُسَینَ علیه السلام و تَبکیهِ و قَد کفَّ بَصَرُها؛ بر حسین علیه‌السلام پنج سال گریسته شد. اُمّ جعفر کِلابى (امّ‌البنین) براى حسین علیه‌السلام مرثیه مى‌سرایید و مى‌گریست تا اینکه چشمانش نابینا شد.»