به گزارش ایرنا، «قربان اسکندری» در نشست بررسی انتشار اسامی بدهکاران بانکی؛ چالش‌ها و فرصت‌ها اظهار کرد: کل مطالبات غیرجاری شبکه بانکی ۲۷۰ هزار میلیارد تومان و کل دارایی شبکه بانکی ۷۶۰۰ هزار میلیارد تومان است که نتیجه تقسیم این دو عدد ۳.۵ درصد می‌شود.

وی ادامه داد: تسهیلات غیردولتی بانک‌ها ۳۴۰۰ هزار میلیارد تومان (۴۵ درصد دارایی شبکه بانکی) است و تسهیلات غیرجاری ۲۷۰ هزار میلیارد تومان و سایر دارایی شبکه بانکی ۱۸۰۰ هزار میلیارد تومان است که ۲۳ درصد، بدهی بخش دولتی به نظام بانکی ۴۳۰ هزار میلیارد تومان و ۵.۵ درصد کل دارایی بانک‌ها است.

مدیرکل دفتر امور بانکی و بیمه وزارت اقتصاد گفت: مجموع رقم‌های ذکرشده ۷۴ درصد کل دارایی بانک‌ها است، در حالی که کل نقدینگی ۴۶۰۰ تا ۴۷۰۰ هزار میلیارد تومان است.

این مقام مسوول با طرح این سؤال که بنگاه زیان‌ده چگونه خلق نقدینگی می‌کند، افزود: چرخه امحای نظام بانکی خراب است و علت این خلق نقدینگی در شرایط فعلی و ساختار موجود به این صورت است که ۱۱ تا ۱۳ درصد رشد نقدینگی نتیجه وضع موجود است و باید بررسی کرد که ۳۰ تا ۳۳ درصد مابقی چگونه ایجاد می‌شود.

وی تاکید کرد: باید به این سوال پاسخ دهیم که برای رشد اقتصادی ۱ تا ۲ درصد که در کشور داریم، چنانچه ۱۰ درصد نقدینگی نیاز داریم؟ و چرا اقدام لازم برای ایجاد این مقدار از نقدینگی انجام نمی‌دهیم؟.

اسکندری ادامه داد: در این شرایط چرا مطالبات غیرجاری ایجاد می‌شود و برخی مدیران نظام بانکی حاضر به پرداخت مطالباتی می‌شوند که می‌دانند، بازگشتی ندارد.

مدیرکل دفتر امور بانکی و بیمه وزارت اقتصاد درباره دلیل ایجاد بدهکار بانکی گفت: استمهال بدهی تسهیلات گیرندگان مهم‌ترین دلیل ایجاد بدهکاران بانکی است.

وی اظهار داشت: چنانچه نرخ سود بانکی افزایش یابد تولید ضرر نمی‌کند، زیرا با افزایش نرخ سود بین‌بانکی تقاضا برای تسهیلات کم خواهد شد و درنتیجه فشار بر منابع بانکی کم می‌شود و با کم فشار بر منابع بانکی نقدینگی ایجاد نمی‌شود و درنتیجه تورم نیز رشد نخواهد داشت.

به گفته اسکندی، دلیل به وجود آمدن بدهکاران بانکی تشویق مردم به عدم بازپرداخت تسهیلات است به این صورت که به‌جای مجازات بدهکاران بارها به آنها فرصت داده می‌شود تا بدهی خود را بپردازند.

اسکندری تاکید کرد: باید تسهیلات گیرندگان اعتبارسنجی شوند تا مشکلی در بازپرداخت تسهیلات از سوی وام‌گیرندگان نباشد.

وی دلیل دیگر ایجاد بدهکاران بانکی را شوک ارزی و اقتصادی در بازار را بیان کرد و گفت: تولیدکننده تسهیلات ارزی دریافت می‌کند در حالی که درآمد ریالی دارد و با نوسانات ارزی دیگر توان بازپرداخت ندارد.

این مقام مسوول گفت: سال گذشته یک هزار هزار میلیارد تومان افزایش تسهیلات را داشتیم که در مقابل آن یک هزار هزار میلیارد تومان افزایش سپرده رخ داد، بنابراین خلق پول انجام نشد.

مدیرکل دفتر امور بانکی و بیمه وزارت اقتصاد دو راهکار برای عدم ایجاد بدهکاران بانکی بیان کرد و گفت: اصلاح بودجه و خروج نفت از بودجه سالیانه و شناسایی تضاد منافع در نظام بانکی را در مقابله با ایجاد بدهکاران بانکی مؤثر دانست.

امروزه استعمال دخانیات به ویژه سیگار به معضلی برای کشورهای مختلف جهان تبدیل شده که خود یک دلیل اصلی مرگ‌ومیر به شمار می‌رود؛ اعتیادی که به طور معمول از سیگار و تنباکو شروع می‌شود و در نهایت از این درگاه به مواد مخدر خطرناک‌تر می‌رسد.

امروزه استعمال دخانیات به ویژه سیگار به معضلی برای کشورهای مختلف جهان تبدیل شده که خود یک دلیل اصلی مرگ‌ومیر به شمار می‌رود؛ اعتیادی که به طور معمول از سیگار و تنباکو شروع می‌شود و در نهایت از این درگاه به مواد مخدر خطرناک‌تر می‌رسد.خطرات ناشی از استعمال دخانیات را می‌توان از چند بُعد مورد واکاوی قرار داد که نخستین ضررهای آن متوجه جسم فرد معتاد است. مهمترین عامل خطر سرطان ریه، استعمال دخانیات و سیگار است. سرطان دهان، گلو، حنجره، مری، روده، مثانه، دهانه رحم، کلیه، کبد، معده و لوزالمعده نیز از دیگر سرطان‌هایی است که مصرف سیگار در ایجاد آن‌ها نقش چشمگیری دارد.

افزون بر تخریب جسم، زوال روان فرد و سپس خانواده و جامعه هدف‌گذاری می‌شوند. بنابراین فردی که می‌توانست نیروی فعال و مفید برای اجتماع باشد به بزهکاری تبدیل شده که سلامت و امنیت جامعه را مختل می‌کند.

کارشناسان ضمن بررسی ریشه‌ها و پیامدهای اعتیاد، راهکارهایی را برای ترک آن پیشنهاد می‌کنند و در زمینه قانون‌گذاری نیز معتقدند با توجه به اعتیاد روزافزون به مواد مخدر در سنین پایین، قوانین بیشتر باید متوجه افراد کم سن وسال باشد.

سیگار نابودگر تدریجی جسم و روان
نخستین هدف خطرات و آسیب‌های ناشی از استعمال سیگار و تنباکو متوجه سلامت جسم و روان فرد است که شایع‌ترین آسیب‌ها عبارتند از: سرطان ریه، سرطان دهان، گلو، حنجره، مری، روده، مثانه، دهانه رحم، کلیه، کبد، معده و لوزالمعده. البته این تنها بخش کوچکی از آسیب‌ها به شکار می‌رود.

بنابراین سیگار منجر به بیماری و ناتوانی شده و تقریبا به همه اعضای بدن آسیب می‌رساند و به نوشته پایگاه «مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری» (CDC)، بیش از ۱۶ میلیون آمریکایی با بیماری‌هایی با منشا سیگار زندگی می‌کنند. به ازای هر فردی که به دلیل استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهد، دست‌کم ۳۰ نفر با یک بیماری جدی مرتبط با سیگار زندگی می‌کنند.

سیگار باعث سرطان، بیماری قلبی، سکته مغزی، بیماری‌های ریوی، دیابت و بیماری مزمن انسدادی ریه می‌شود که شامل آمفیزم و برونشیت مزمن است. سیگار همچنین خطر ابتلا به سل، بیماری‌های چشمی خاص و مشکلات سیستم ایمنی از جمله آرتریت روماتوئید را افزایش می‌دهد.

قرار گرفتن در معرض دود سیگار هر سال منجر به مرگ ۴۱ هزار نفر در بزرگسالان غیرسیگاری و ۴۰۰ مرگ در نوزادان در هر سال می‌شود. به عبارتی دود دست دوم (دود تولید شده توسط افراد سیگاری) باعث سکته مغزی، سرطان ریه و بیماری عروق کرونر قلب در بزرگسالان می‌شود. کودکانی که در معرض دود سیگار هستند، در معرض خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد، عفونت‌های حاد تنفسی، بیماری گوش میانی، آسم شدیدتر، علائم تنفسی و کندی رشد ریه هستند.

کودکانی که در معرض دود سیگار هستند، در معرض خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد، عفونت‌های حاد تنفسی، بیماری گوش میانی، آسم شدیدتر، علائم تنفسی و کندی رشد ریه هستند.روزنامه «گاردین» نیز «آسیب حاد ریوی» را در پیوند با آسیب‌های ناشی از استعمال دخانیات برجسته کرد و نوشت: شورای سیگار و سلامت استرالیا پس از مطالعه جامع‌ترین بررسی که تاکنون در مورد زیان‌های استعمال، فروش و تبلیغ سیگارهای الکترونیکی در جوانان صورت گرفته‌، تاکید کرد که استفاده از آن باید توسط دولت‌ها ممنوع شود.

این بررسی که توسط محققان مرکز اپیدمیولوژی و سلامت جمعیت دانشگاه ملی استرالیا انجام شد، شواهد قطعی مبنی بر اینکه سیگارهای الکترونیکی باعث مسمومیت، جراحات، سوختگی و مسمومیت فوری از طریق استنشاق را نشان داد. افزون بر آن، مشخص شد این سیگارها موجب تشنج در افراد می‌شوند و همچنین بر خلاف تصور عموم استفاده از آنها نیز مانند سیگارهای معمولی منجر به اعتیاد می‌شود.

مواردی که اشاره شد تنها متوجه سلامت فرد و خطرات پیش روی آن بود اما مساله مهمتر اثرگذاری اعتیاد شخص بر خانواده و جامعه است.

بُرد دخانیات از خانواده تا جامعه
گرایش به سمت سیگار نوعی رفتار پرخطری محسوب می‌شود که دود آن به چشم خانواده و جامعه می‌رود و اجتماع مردم به عنوان نخستین قربانی، غرق در دود سیگاری‌ها می‌شوند.

افزایش شمار معتادان، قدرت تولید یک جامعه و رشد مادی و معنوی آن را کم می‌کند و در نتیجه در زمان کوتاهی یک جامعه پویا و فعال به جامعه‌ای ایستا تبدیل می‌شود و در نتیجه همه فرصت‌های موجود در جامعه به تهدید تبدیل شده و جامعه را فلج می‌کند. در مجموع برآیند کلی سیگار آسیب‌زاست و اثرات بزهکاری را در محیط اجتماعی به جا می‌گذارد.

تارنمای «نیکورت» با تاکید بر اینکه «سیگار همه را تحت تاثیر قرار می‌دهد»، نوشت: سیگار یک عامل مهم در افزایش احتمال ناباروری است. بنابراین با ترک آن می‌توان بسیاری از مشکلات در این زمینه را کاهش داد.

سیگار یک عامل مهم در افزایش احتمال ناباروری است. بنابراین با ترک آن می‌توان بسیاری از مشکلات در این زمینه را کاهش داد.از طرف دیگر سیگار بر فرزندان در یک خانواده نیز تاثیر می‌گذارد. یک نظرسنجی که به‌تازگی انجام شده، نشان داد ۹۸ درصد از کودکان آرزو داشتند والدینشان سیگار را ترک کنند و نزدیک به نیمی از آنها گفتند سیگار کشیدن والدینشان باعث ایجاد احساس بیماری در آنها می‌شود.

بچه‌ها در مدرسه با خطرات سیگار کشیدن برای سلامتی آشنا می‌شوند. این امر آنها را درباره سلامت والدینشان نگران می‌کند. استعمال سیگار در حضور فرزندان سلامت آنها را نیز به دلیل استعمال دود غیرفعال و دست دوم به خطر می‌اندازد.

سیگار کشیدن افراد نزدیک به فرد سیگاری را در معرض خطر طیف وسیعی از بیماری‌های بالقوه از جمله سرطان، بیماری قلبی، مننژیت، برونشیت و ذات‌الریه قرار می دهد. در واقع دود دست دوم احتمال ابتلای افراد غیر سیگاری به سرطان ریه و بیماری قلبی را افزایش می‌دهد. واقعیت اینکه، فاصله ایمنی که رعایت آن موجب کاهش آسیب‌های ناشی از دود بازدم تولید شده توسط برای افراد غیر سیگاری شود، وجود ندارد.

با توجه به پیامدهای فردی و به ویژه اجتماعی ناشی از اعتیاد به سیگار و مواد مخدر، ایجاد سازوکارهای قانونی از مجاری قوه قانونگذاری هر کشور ضروری به نظر می‌رسد.

دود دست دوم احتمال ابتلای افراد غیر سیگاری به سرطان ریه و بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.سازوکارهای قانونی برای مقابله با استعمال دخانیات
استعمال سیگار می‌تواند به عنوان یک عامل و بستری برای آغاز اعتیاد به مواد مخدر باشد. نزدیکی سن شروع مصرف دخانیات و مواد مخدر و شمار زیاد افراد سیگاری و معتاد به این مواد لزوم اقدامات پیشگیرانه و ضرورت ترک مصرف دخانیات را در سنین پایین یادآور می‌کند.

لزوم اجرای درست و دقیق قوانین کنترل دخانیات نه تنها در کاهش آسیب‌های ناشی از مصرف این ماده موثر است بلکه موجب کاهش آمار مبتلایان به مواد مخدر در آینده و عوارض وخیم آن می‌شود.

روزنامه «گاردین» در گزارشی به قانون‌گذاری‌ در چند کشور مختلف جهان در راستای مقابله با استعمال سیگار و تنباکو اشاره کرد و نوشت: یکم ژانویه(۱۱دی‌ماه) ۲۰۰۰ تاریخ مهمی در بروکلاین ماساچوست است. در این شهر فروشندگان محصولات تنباکو به طور قانونی از فروش این دست از محصولات و سیگارهای الکترونیکی به متولدین پس از سال ۲۰۰۰ منع شده‌اند.

این قانون سال جاری میلادی پس از رای‌گیری در نوامبر(آبان-آذر) ۲۰۲۰ به اجرا درآمد و بروکلاین را به نخستین شهر ایالات‌متحده تبدیل کرد که چنین قانونی را اجرا می‌کند. مسئولان امیدوارند نسل جوان با این ممنوعیت‌ها به تدریج سیگار کشیدن را کنار بگذارند.

البته با توجه به نزدیکی شهر به دیگر حوزه‌های قضایی که فروش محصولات تنباکو در آنها قانونی است، مشخص نیست که اجرای این سیاست در بروکلاین چقدر موثر خواهد بود. اما پیشنهادهای مشابهی که اغلب به عنوان سیاست‌هایی برای «نسل‌های بدون تنباکو» (TFG) نامیده می‌شوند، اکنون در سطح ملی توسط چند کشور مورد بررسی قرار دارند.

نیوزیلند قرار است امسال قانونی را معرفی کند که از زمان اجرایی شدن آن در سال ۲۰۲۳، خرید محصولات تنباکو را برای افراد ۱۴ ساله و کمتر به صورت قانونی ممنوع می‌کند. برخلاف بروکلاین، سیاست نیوزیلند شامل ممنوعیت فروش سیگار الکترونیکی نخواهد شد.
قانونگذاران دانمارکی نیز در حال بررسی پیشنهاد مشابه برای کسانی هستند که پس از سال ۲۰۱۰ به دنیا آمده‌اند. همچنین در ماه‌های اخیر وزارت بهداشت مالزی و سنگاپور هم تصمیم خود را برای پیروی از نیوزیلند در زمینه منع تنباکو اعلام کرده‌اند.
افزون بر ضرورت قانون‌گذاری درست و به موقع، باید نیم نگاهی نیز به دیدگاه‌های کارشناسان داشت که برای ترک سیگار و رهایی از اعتیاد چه راهکارهایی را پیشنهاد می‌کنند.

نکات کلیدی درباره ترک سیگار
به علت اعتیادآور بودن نیکوتین، ترک سیگار باعث علائمی از جمله اضطراب، بی‌تابی، افسردگی، چاقی و غیره می‌شود با وجود این، ترک سیگار هیچ خطری برای فرد به همراه ندارد. مهم نیست چند سال دارید یا چند سال سیگار می کشیدید، ترک سیگار در هر زمانی سلامت شما را بهبود می‌بخشد.

ترک سیگار هیچ خطری برای فرد به همراه ندارد. مهم نیست چند سال دارید یا چند سال سیگار می کشیدید، ترک سیگار در هر زمانی سلامت شما را بهبود می‌بخشد.وقتی سیگار را ترک می‌کنید، سال‌ها به زندگی خود اضافه می‌کنید، راحت‌تر نفس می‌کشید، انرژی بیشتری خواهید داشت و در هزینه خود صرفه‌جویی می‌کنید. همچنین همان‌گونه که اشاره شد، خطر ابتلا به سرطان، حمله قلبی، سکته مغزی و بیماری‌های ریوی بعد از ترک سیگار به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد.

وبسایت «مدیکال نیوز تودی» در مقاله‌ای به این موضوع پرداخت و نوشت: مهمترین موضوعی که باید به آن توجه کرد این است که ترک سیگار به معنای شکستن چرخه اعتیاد و از اساس سیم‌کشی دوباره مغز برای توقف هوس استفاده مجدد از نیکوتین است. بنابراین برای موفقیت در این تلاش، افراد باید برنامه‌ای دقیق و مشخص برای غلبه بر هوس‌ها و محرک‌ها داشته باشند.

هر چه یک فرد سیگاری زودتر تصمیم به ترک بگیرد، سریع‌تر خطر ابتلا به سرطان، بیماری‌های قلبی و ریوی و دیگر بیماری‌های مرتبط با سیگار را کاهش می‌دهد.
این تارنما یک «جدول زمانی» بسیار مهم ارائه می‌دهد که در ادامه خلاصه‌ای از آن خواهد آمد:

۱_ ۲۰ دقیقه پس از کشیدن آخرین سیگار، ضربان قلب کاهش یافته و به حالت عادی باز می‌گردد. فشار خون شروع به کاهش کرده کند و گردش خون شروع به بهبود می‌کند.
۲_  پس از ۱۲ ساعت بدون سیگار، بدن خود را از مونوکسید کربن اضافی ناشی از  سیگار پاک می‌کند. سطح مونوکسید کربن به حالت عادی باز می‌گردد و سطح اکسیژن بدن افزایش خواهد یافت.

۳_ در مدت یک روز پس از ترک سیگار، فشار خون فرد شروع به کاهش می‌کند و خطر ابتلا به بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا ناشی از سیگار را کاهش می‌دهد. در همین مدت کوتاه، سطح اکسیژن فرد افزایش می‌یابد و انجام فعالیت‌های بدنی و ورزش آسان‌تر می‌شود.

۴_ سیگار به پایانه‌های عصبی مسئول حس بویایی و چشایی آسیب می‌رساند. در کمتر از ۲ روز پس از ترک، فرد ممکن است با بهبود این اعصاب متوجه حس بویایی قوی و طعم‌های واضح‌تر شود.

۵_ در مدت یک ماه، عملکرد ریه فرد شروع به بهبود می‌کند. با بهبودی ریه‌ها و بهبود ظرفیت ریه‌ها، افراد سرفه و تنگی نفس کمتری نسبت به پیش خواهند داشت. استقامت ورزشی افزایش یافته و این افراد توانایی از سر گرفتن فعالیت‌های قلبی عروقی مانند دویدن و پریدن را خواهند داشت.

۶_ پس از ۵ سال ترک سیگار، بدن به اندازه کافی خود را بهبود می‌بخشد تا عروق و رگ‌های خونی دوباره شروع به گشاد شدن کنند. این گشاد شدن به این معنی است که احتمال لخته شدن خون کمتر است و خطر سکته را کاهش می‌دهد. خطر سکته مغزی نیز در ۱۰ سال آینده با بهبودی بیشتر بدن کاهش خواهد یافت.

۷_ پس از ۱۰ سال، شانس ابتلای فرد به سرطان ریه و مرگ ناشی از آن در مقایسه با فردی که به سیگار کشیدن ادامه می‌دهد، تقریبا به نصف کاهش می‌یابد. در این مدت همچنین احتمال ابتلا به سرطان دهان، گلو یا پانکراس به میزان قابل توجهی کاهش یافته‌است.

۸_ در نهایت پس از ۱۵ سال، خطر ابتلای افراد سیگاری سابق به بیماری‌های قلبی- عروقی، سرطان و ریه به سطح فردی می‌رسد که هرگز در زندگی خود سیگار نکشیده‌ است.

به گزارش ایرنا ، این روزها هوای غبارآلود و تیره در بسیاری از کشورهای جهان به تصویری آشنا تبدیل شده است. مردمان کشورهایی از چاد، نیجر، مالی و سودان در آفریقا تا عراق و ایران و کویت در غرب آسیا تا حتی برخی کشورهای اروپایی و ایالت‌های آمریکا از جمله تگزاس و آریزونا کم و بیش با پدیده گرد و غبار و ریزگردها دست به گریبان هستند.  هر روز شاهد خبرها و تصاویر و گله و شکایت مردم از گرد و خاک در مناطقی از ایران و کشورهای دیگر هستیم.

این روزها هوای غبارآلود و تیره در بسیاری از کشورهای جهان به تصویری آشنا تبدیل شده است. کشورها از چاد، نیجر، مالی و سودان در آفریقا تا عراق و ایران و کویت در غرب آسیا و برخی کشورهای اروپایی و ایالت‌های آمریکا از جمله تگزاس و آریزونا کم و بیش با پدیده گرد و غبار و ریزگردها دست به گریبان هستندکیفیت هوا برای سلامتی انسان‌ها اهمیت بالایی دارد و کاهش کیفیت هوا موجب ایجاد مشکل و خطراتی بخصوص برای افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی مانند آسم می‌شود. مردم به‌حق خواستار ریشه‌یابی و حل مشکل هستند. در این میان لازم است شناخت بهتری از این پدیده و ابعاد داخلی و جهان آن داشته باشیم. سازمان جهانی هواشناسی خاطرنشان می‌کند که ریزگردها و طوفان‌های گرد و خاک یک رویداد آشنا در عالم هواشناسی بخصوص در مناطق خشک جهان است.

ریزگرد؛ فاجعه مشترک جهانی ناشی از فرسایش خاک

اسفند ماه گذشته بود که گرد و غبار مناطقی از اروپا از جمله در کشورهای اسپانیا، پرتغال و فرانسه را در بر گرفت. مراکز تفریحی ورزش اسکی شکل و شمایل بیایان به خود گرفت و آسمان تیره و تار شد. منشاء این گرد و خاک‌ها، صحرای شمال آفریقاست و انتظار می‌رود این وضعیت در آینده شدیدتر شود. گرد و غبار از صحرای آفریقا حتی از اقیانوس اطلس هم عبور کرده و به قاره آمریکا نیز رسیده است.

بادهای قوی طوفان «سلیا» در شمال غربی آفریقا، گرد و خاک صحرا را وارد اتمسفر زمین کرد و سپس این گرد و خاک به سمت شمال و اروپا حرکت کرد. سازمان جهانی هواشناسی با انتشار تصویری نشان داد که کوهستان پوشیده از برف در کشور سوئیس در هاله‌ای از خاک فرو رفته است. آژانس محیط زیست اروپا اعلام کرد که میزان غلظت گرد و خاک در اسپانیا بیش از پنج برابر حد مجاز استانداردهای اروپایی است.

کارشناسان بر این باروند که تناوب و شدت این پدیده در آینده افزایش خواهد یافت و تغییرات اقلیمی موجب وخیم شدن این مشکل و انتقال گردوخاک از آفریقا به اروپا خواهد شد زیرا افزایش دما در خشکی و در اقیانوس ، موجب تغییر بیشتر در وضعیت وزش بادها و بارش می‌شود.  تحقیقات نشان داده است که بیابان‌زایی گسترده در شمال آفریقا و وزش بادهای قوی‌تر بر فراز دریای مدیترانه موجب افزایش گستردگی و شدت ریزگرد در اروپا خواهد شد.

ریزگرد یکی از پیامدهای فرسایش خاک محسوب می‌شود و یکی از علل عمده آن بی‌توجهی به سازکارهای توسعه پایدار است.

به گفته «علی‌محمد طهماسبی بیرگانی مشاور رئیس سازمان حفاظت» از محیط زیست و مدیر ملی ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار، هر چند مناطقی در شمال آفریقا ، آسیا و آمریکا محل برخاستن یا تحت تاثیر گرد و غبار هستند اما این پدیده در غرب آسیا (خاورمیانه) به علت جریانات ورودی از آفریقا و سایر نقاط بیشتر مشاهده می‌شود.

بنابر اعلام سازمان جهانی هواشناسی (WMO) ریزگردها و توفان‌های گرد و خاک پدیده‌ای است که به شدت و به طور فزاینده‌ بر ۱۵۱ کشور در مناطق مختلف جهان از جمله در آفریقا، آسیا،‌ اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا تاثیرگذار است.

منشاء گرد و غبار در جهان 

یکی از بزرگترین منشاءهای طبیعی انتشار گرد و خاک در آفریقا واقع شده است. در کشور آفریقایی نیجر، از ماه اکتبر تا آوریل (مهر تا اردیبهشت) پدیده ریزگرد ایجاد می‌شود و در سال‌های اخیر شدت و تناوب آن بیشتر شده است. منشاء این ریزگردها از محل موسوم به «گودال بودله» در کشور چاد در فاصله حدود یک هزار کیلومتری شرق «نیامی» پایتخت نیجر است. این محل در گذشته دریاچه‌ای بوده (دریاچه چاد) که اکنون کاملا خشک شده و به بزرگترین منبع گرد و خاک روی سطح کره زمین تبدیل شده است.

پژوهشگران برآورد کرده‌اند که هر سال در حدود ۲ میلیارد تن خاک بر اثر وزش بادهای شدید وارد اتمسفر زمین می‌شود که یک چهارم از این مقدار به اقیانوس‌ها می‌رسد. نیمی از این مقدار خاک از بیابان‌های منطقه صحرای آفریقا است. یک چهارم آن از «صحرای تاکلاماکان» در چین و «صحرای گوبی» در مغولستان و نیز از منطقه خاورمیانه می‌آید. همچنین منشاءهای منطقه‌ای گرد و خاک در آمریکای شمالی و جنوبی، جنوب آفریقا و استرالیا وجود دارد.

بنابر اعلام سازمان جهانی هواشناسی (WMO) ریزگردها و توفان‌های گرد و خاک پدیده‌ای است که به شدت و به طور فزاینده‌ بر ۱۵۱ کشور در مناطق مختلف جهان از جمله در آفریقا، آسیا،‌ اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا تاثیرگذار استدر مناطق دیگری از جهان نیز مانند آسیای میانه روند خشک شدن دریاچه آرال که از ۶۰ سال پیش شروع شده خطرات ناشی از ریزگرد را افزایش داده و اکنون مشکلاتی برای مردم منطقه ایجاد کرده است. خشک شدن دریاچه آرال و سدسازی‌ها نیز در افزایش گرد وخاک نقش داشته است. با تغییر و دستکاری در جریان طبیعی آب به علت نیازهای کشاورزی انسان، اکوسیستم‌ها از بین می‌روند و خاک روان و متحرک می‌شود.

به گفته «نیکلاس میدلتون» کارشناس جغرافیا در دانشگاه آکسفورد، در سال‌های اخیر، تعداد و شدت توفان‌های گرد وخاک در مناطقی از خاورمیانه و شمال شرقی آسیا افزایش یافته است.

شبیه‌سازی‌های بانک جهانی حاکی است که انتشار سالانه گرد و خاک جهانی در خاورمیانه و شمال آفریقا در یک سده گذشته به میزان ۲۵ تا ۵۰ درصد افزایش یافته است.

«کارلوس پرز گارسیا-پاندو» کارشناس مطالعه توده‌های اتمسفری در مرکز منطقه‌ای مطالعاتی بارسلونا اسپانیا می‌گوید: تناوب این توفان‌ها در برخی مناطق به علت کاهش الگوی وزش باد کاهش یافته اما در برخی مناطق دیگر وضعیت عکس آن است. تصاویر ماهواره‌ای نشان دهنده افزایش بسیار قابل ملاحظه گرد و خاک به علت خشکسالی و افزایش گرما در خاورمیانه است.

برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) پیش بینی کرده است که کشور عراق ممکن است تا سال ۲۰۲۵ هر ساله تا حد ۳۰۰ رویداد ریزگردی را تجربه کند که این دو برابر میزان یک دهه پیش است.

کاهش بارندگی نیز موجب کاهش رطوبت و افزایش گرد و خاک می‌شود همانند وضعیتی که به طور مثال در جنوب کشور برزیل ایجاد شده است. همچنین مهاجرت مردم مناطق روستایی به علت خشکسالی، مانند وضعیت کشور سوریه پیش از جنگ در آن کشور موجب فرسایش بیشتر خاک در اراضی رها شده می‌شود.

ریزگردها و توفان‌های گرد و خاک تبعات مختلف اقتصادی و اجتماعی دارد و همچنین بر سلامت مردم تاثیرات منفی خواهد داشت.

سازمان ملل برآورد کرده است که کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه هر ساله حدود ۱۳ میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی خود را به علت توفان‌های گرد و خاک از دست می‌دهند. اما به گفته «ابراهیم تیا» دبیر کل کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی سازمان ملل (UNCCD) این رقم برآوردی کمتر از حد واقعی است. وی می‌گوید: ما تاثیر این مساله بر تولیدات کشاورزی ، از دست رفتن حاصلخیزی خاک و همچنین تبعات آن بر اقتصاد در زمان بسته شدن بنادر و فرودگاه‌ها را ارزیابی نمی‌کنیم.

راهکارهای مقابله با ریزگردها

برخورد با ریزگردها از دو بعد برخورد با منشاء ریزگردها و برخورد با تاثیرات آن قابل بررسی است. کاهش ریزگرد در منشاء، در مناطقی امکان‌پذیر است که فرسایش خاک به علت فعالیت‌های انسانی از جمله انحراف آب برای مصارف کشاورزی تشدید می‌شود. نمونه کلاسیک این مساله توفان‌های گرد و خاک شدید دهه ۱۹۳۰ میلادی در دشت‌های آمریکا است که در پی مدیریت ضعیف زمین در کنار خشکسالی مداوم ایجاد شده بود.

برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP): عراق ممکن است تا سال ۲۰۲۵ هر ساله تا حد ۳۰۰ رویداد ریزگردی را تجربه کند که این دو برابر میزان یک دهه پیش است.زمانی که گرد و خاک منشاء طبیعی دارد مثلا ناشی از یک منطقه بیابانی است، کاهش گرد و خاک در مبداء آن از طریق تثبیت سطح خاک قابل انجام است هر چند این کار در مقیاس گسترده دشوار و حتی ناممکن است.

از جنبه دوم ، اگر ما حتی قادر به جلوگیری از این توفان‌های گرد و خاک نباشیم، حداقل می‌توانیم برای کاهش تاثیرات آنها تلاش کنیم. کاهش تاثیرات ریزگردها مستلزم نظارت و پیش‌بینی است. در همین ارتباط و برای کاهش تبعات ریزگردها و توفان‌های گرد و خاک، در برخی مناطق مانند کره جنوبی و آمریکای شمالی با هماهنگی مراکز هواشناسی سامانه‌هایی برای هشدار زودهنگام مشابه سامانه‌های هشدار زمین‌لرزه نصب و راه‌اندازی می‌کنند.

ائتلافی بین‌المللی برای مبارزه با ریزگردها

آن گونه که تشدید پدیده ریزگردها بر اثر عواملی با منشاء خارجی و داخلی ایجاد شده است، برخورد با این پدیده نیز نیازمند برخی اقدامات در سطح بین‌المللی در کنار اقدامات داخلی کشورها است.

بنابر اعلام سازمان جهانی‌ هواشناسی، یک ائتلاف بین‌المللی برای هماهنگی اقدامات به منظور مقابله با تاثیرات ریزگردها ایجاد شده و این سازمان نیز یکی از شریکان ائتلاف یاد شده است.

نهادهای دیگری از جمله کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی سازمان ملل، برنامه توسعه ملل متحد، برنامه محیط زیست سازمان ملل، سازمان خواربار و کشاورزی (فائو)، سازمان جهانی بهداشت، بانک جهانی و شماری دیگر از نهادها عضو این ائتلاف بین‌المللی هستند.

«ابراهیم تیا دبیر کل کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی سازمان ملل» می‌گوید این پدیده «یک بحران جهانی» است و بنابراین پاسخ و واکنش به این پدیده جهانی هم باید پاسخی جهانی باشد. ما باید با ریشه‌های این مساله برخورد کنیم و علت اصلی و ریشه‌ای این مشکل، فرسایش خاک، بیابان‌زایی و از دست رفتن پوشش گیاهی است.

وی می ‌افزاید: پدیده توفان‌های گرد و خاک با بر هم خوردن تعادل اکولوژیک مرتبط است و برای پرداختن به این موضوع هیچ راه حل دیگری بجز اطمینان یافتن از تثبیت خاک، احیای اکوسیستم‌ها و احیای پوشش‌های گیاهی وجود ندارد. ما همچنین نیازمند کاهش ریسک‌ها و ارزیابی کافی پیامدهای زیست‌محیطی سدهایی هستیم که اکوسیستم را تهی می‌سازند.

سازمان ملل برآورد کرده است که کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه هر ساله حدود ۱۳ میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی خود را به علت توفان‌های گرد و خاک از دست می‌دهندوی خاطرنشان می‌کند: کاشت درخت، سازگار ساختن گیاهان و گونه‌ها با محیط طبیعی آنها، تثبیت تل‌ماسه‌ها از جمله تکنیک‌های لازم است که شناخته شده هستند اما اقدام در این زمینه بلندمدت است. در واقع کار لازم احیای متر به متر و هکتار به هکتار خاک است. پروژه موسوم به «دیوار سبز بزرگ» برای مبارزه با گسترش بیابان در منطقه ساحل آفریقا یکی از ابتکارات بلندپروازانه در این زمینه است.

تیا تاکیدمی‌کند: اما کار صرفا منحصر به آفریقا نیست. برنامه‌های گسترده برای احیای اکوسیستم در بسیاری از مناطق جهان مورد نیاز است و لازم است که بخش خصوصی هم وارد کار شود. بخش خصوصی قسمتی از مشکل است و باید قسمتی از راه حل هم باشد.

وعده برنامه‌های احیای زمین در کشورهای مختلف جهان از یک میلیارد هکتار زمین فراتر می‌رود. به گفته کارشناسان، اجرای برنامه‌های احیای زمین در مناطق لم‌یزرع در کشور چین با اقداماتی مانند درختکاری موجب تغییر پوشش گیاهی و مقاومت زمین شده و در ۲۰ سال گذشته توفان‌های گرد و خاک را کاهش داده است.

ریشه‌یابی و مبارزه با ریزگردها در ایران 

برخی تحقیقات در این زمینه با توجه به نقشه‌های رهگیری ترسیم شده، حدود کلی کانون‌های ریزگرد را در کشورهای عراق و سوریه و نیز مناطق شرق و جنوب شرقی شبه جزیره عربستان شناسایی کرده‌اند. با این حال در سال‌های اخیر شاهد تقویت بیشتر کانون‌های داخلی ریزگرد نیز بوده‌ایم.

در همین ارتباط، یک گزارش مرکز بررسی استراتژیک ریاست جمهوری در سال ۹۴ خاطرنشان کرده که در کنار عوامل متعدد جهانی مانند گرمایش جهانی و خشکسالی‌های اخیر، ایجاد سدهای متعدد در ترکیه و طرح‌های انحراف آب در سوریه، خشک شدن یا خشکانیدن تالاب‌های مهم در عراق و بخش‌هایی از ایران و بی‌توجهی به احیای مناطق حساس به فرسایش بادی به علت سوءمدیریت در عراق از جمله تشدید این مشکل در سال‌های اخیر بوده است.

پدیده فرسایش خاک نیز از عوامل تاثیرگذار در این زمینه است.

سازمان ملل برآورد کرده است که کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه هر ساله حدود ۱۳ میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی خود را به علت توفان‌های گرد و خاک از دست می‌دهندبه گفته «مسعود منصور معاون وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور»، سالانه حدود ۱۶ تن در هکتار به صورت متوسط شاهد فرسایش خاک در کشور هستیم.

«هوشنگ جزی مدیرکل دفتر حفاظت خاک و آبخیزداری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری» نیز آذر ماه گذشته گفت: سالانه در حدود ۲ میلیارد تن خاک در کشور فرسایش دارد و هر چه منابع طبیعی مورد تخریب قرار بگیرد بحران‌های بعدی بیشتر خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: بر اثر دو عامل آب و باد به طور متوسط سالانه ۱۶ درصد فرسایش خاک ایجاد می‌شود و این در حالی است که به طور متوسط در اقلیم خشک و بیابانی ایران ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ سال طول می‌کشد تا یک سانتیمتر خاک تشکیل شود.

جزی تاکید کرد: برای جلوگیری از فرسایش خاک، بهترین کار حفظ پوشش گیاهی و آبخیزداری است.

به گفته وی، چیزی که باید تغییر کند ذهنیت ما از مدیریت حوضه‌های آبخیز در کشور است. امروز همه تلاش ما مدیریت آب در کشور است و کسی به خاک فکر نمی‌کند. چیزی که آب را نگه می‌دارد خاک است؛ نظام برنامه‌ریزی کشور به جای تمرکز بر آب باید به مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز بپردازد. دولت فرانسه کشورش را به ۶ حوضه آبخیز تقسیم کرده است و برای هر حوضه کمیته مدیریتی که بخش خصوصی و مردم رکن اساسی آن هستند تشکیل داده و این کمیته به خوبی توانسته بر آب و خاک مدیریت کند.(۱) (گزارش ۱۶ مرداد ۱۴۰۰ روزنامه ایران)

در ارتباط با ابعاد بین‌المللی و فرامرزی منشاء ریزگردها نیز بررسی‌ها و اقدامات دولت و نهادهای حکومتی برای برخورد با این مشکل ادامه دارد. دادستان کل کشور اواسط اردیبهشت امسال در نامه‌ای به وزیر نیرو دستور پیگیری احقاق حقوق مکتسب حق‌آبه ایران از رودخانه ارس را صادر کرد.

« امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه»: با صدای بلند اعلام می‌کنیم که این اقدام ترکیه برای ما قابل قبول نیست و با آن مخالفیم. اگر دولت ترکیه عضو کنوانسیون ۱۹۹۷ نیویورک بود ما می‌توانستیم از دولت ترکیه در سازمان‌های بین‌المللی شکایت کنیم اما به دلیل اینکه ترکیه عضو این کنوانسیون نیست، باید موضوع را از طریق گفت‌وگو و مذاکره دو جانبه پیگیری کنیم«حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور» در نامه‌ای به «علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو» با توجه به گسترش ریزگردها در مناطق غربی و جنوبی کشور دستور داد تا موضوع احقاق حقوق مکتسب حقابه ایران از رودخانه مرزی ارس را با جدیت پیگیری کنند.

وی در این نامه با توجه به اقدامات دولت ترکیه در بالا دست رودخانه مرزی ارس، تاکید کرد: اقدام کشور ترکیه به با احداث سدهای متعدد در بالا دست رودخانه مرزی ارس و دیوارکشی در نقطه صفر مرزی، باعث کاهش دبی رودخانه مذکور و مسدود شدن همه مسیل‌ها و گذرگاه‌های آب روان در منطقه و متعاقبا گسترش ریزگردها از مناطق غربی و جنوبی کشور شده است.

دادستان کل کشور همچنین در این نامه اظهارداشت: ضروری است دستگاه‌های متولی از جمله وزارت نیرو و امور خارجه موضوع احقاق حقوق مکتسب حقابه ایران از رودخانه مرزی ارس را مستمر و با جدیت پیگیری کنند تا شاهد ضررهای جبران ناپذیر برای اقتصاد، کشاورزی، حیات آبزیان و شرب هموطنان عزیز ساکن در پایین دست نباشیم. منتظری با اشاره به مساعد شدن شرایط جوی دستور داد تا اقدامات اشاره شده را پیگیری و مراتب را به دادستانی گزارش کنند.

«علی اکبر محرابیان وزیر نیرو» نیز با تشریح شرایط آب‌های مرزی کشور، این حوزه را یکی از اولویت‌های وزارت نیرو برشمرد و فعال شدن دیپلماسی آب را مورد تاکید قرار داد. وی در نخستین جلسه دیپلماسی آب با حضور وزیر امور خارجه، با تشریح شرایط آب‌های مرزی کشور، این حوزه را یکی از اولویت‌های وزارت نیرو برشمرد و فعال شدن دیپلماسی آب را مورد تاکید قرار داد.

«حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه» در ارتباط با پیگیری موضوع سدسازی ترکیه از طریق سازمان‌های بین‌المللی: با صدای بلند اعلام می‌کنیم که این اقدام ترکیه برای ما قابل قبول نیست و با آن مخالفیم. اگر دولت ترکیه عضو کنوانسیون ۱۹۹۷ نیویورک بود ما می‌توانستیم از دولت ترکیه در سازمان‌های بین‌المللی شکایت کنیم اما به دلیل اینکه ترکیه عضو این کنوانسیون نیست، باید موضوع را از طریق گفت‌وگو و مذاکره دو جانبه پیگیری کنیم.

وزیر نیرو همچنین با اشاره به مذاکره‌های انجام شده با ترکیه برای موضوع آب‌های مرزی مشترک، از تشکیل کمیته مشترک ایران و ترکیه برای مدیریت آب منطقه‌ای خبر داد. هدف از تشکیل کمیته امور بین‌المللی آب صیانت از آب‌های مرزی، حفظ منافع جمهوری اسلامی ایران، فعال کردن دیپلماسی آب و پیگیری حقابه‌های ایران است.

«حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه» نیز اواخر اردیبهشت ماه امسال در صحن علنی مجلس شورای اسلامی با اشاره به تلاش‌های دستگاه دیپلماسی برای موضوع آب‌های مرزی، با بیان اینکه از سدسازی ترکیه بر روی آب‌های مرزی قانع نیستیم، گفت: با صدای بلند اعلام می‌کنیم که این اقدام ترکیه برای ما قابل قبول نیست و با آن مخالفیم. وی در ارتباط با پیگیری موضوع سدسازی ترکیه از طریق سازمان‌های بین‌المللی گفت: اگر دولت ترکیه عضو کنوانسیون ۱۹۹۷ نیویورک بود ما می‌توانستیم از دولت ترکیه در سازمان‌های بین‌المللی شکایت کنیم اما به دلیل اینکه ترکیه عضو این کنوانسیون نیست، باید موضوع را از طریق گفت‌وگو و مذاکره دو جانبه پیگیری کنیم.

 همین چند صباح پیش بود که خبر فروش صفحه‌های نایاب گرامافون به قیمتی گزاف در تهران خبرساز شد. صفحه‌هایی که هنوز بعد از گذشت سال ها گذر زمان خط و خشی به نغمه‌های مقام‌ها و  گوشه‌ها و دستگاه‌های شان ننداخته بود و از شما چه پنهان تعداد زیادی از هنر دوستان سودای نشاندن آن ها در کنار مجموعه های کمیاب شان را داشتند. اما انگار این هوش از سر و دل رفتن برای این صفحات موسیقی از همان بدو ورود گرامافون بین شهری ها و حتی روستایی ها تبدیل به نوعی دلدادگی مسری شد. طوری که طبق گزارش های درج شده در جراید آن زمان مردم سماور خانه شان را گرو می‌دادند تا بتوانند این صفحات را برای نصف روز اجاره کنند!

حالا دیگر بیشتر این گرامافون های لوکس قدیمی در خاموشی مطلق گوشه‌ای از سالن خانه ها نشسته‌اند. تعداد معدودی از آن ها هنوز هم خنیاگری می‌کنند و نغمه‌های دلنشین‌شان را در فضا می‌پراکنند. طبقه دوم موزه موسیقی تهران یکی از جاهایی است که می توانید دورهمی گرامافون ها و صفحات قدیمی را در آن مشاهد کنید. ورود این جعبه موسیقی به ایران و استقبال عجیب و غریب مردم از آن  داستانی دارد که در این گزارش می‌خوانید.

*** باز هم پای سوء استفاده غربی‌ها در میان بود؟

ناصرالدین شاه، سلطان صاحب قران سلطنتی طولانی داشت. ۵۰ سال تکیه زدن به تخت سلطنت شوخی نیست. ولیعهد او مظفرالدین میرزا دیگر از پادشاه شدن ناامید شده بود که میرزا رضای کرمانی کار خودش را کرد و با ترور شاه بالاخره مظفرالدین میرزا را به آرزویش رساند.۴۰ سال صبوری کردن باعث شد بلافاصله بعد از نشستن بر مسند قدرت، افسار مدارا را پاره و شروع به ریخت و پاش به شیوه نیاکان بی کفایت خود کند. شرح بریز و بپاش های او در سفرهای فرنگ در چند کتاب قطور هم نمی‌گنجد.

غربی‌ها با هر سفر شاه از فرصت استفاده می‌کردند تا با محصولات خود و مجوز صادره از طرف شاه در ایرانی که به کندی به سمت مدرن شدن می‌رفت بازار مصرفی برای خود دست و پا کنند. همین شد که در سفر سوم مظفرالدین شاه یک کمپانی ساخت گرامافون از هیئت ایرانی دعوت به حضور در کارخانه می‌کند. شاه این دعوت را می پذیرد و در واقع پس از این دعوت غریب مجوز ورود نخستین دستگاه پخش موسیقی به ایران مهر و امضا می‌شود. دکتر عبدالحسین نوایی در این باره می‌نویسد:«در طی سفر سوم شاه به فرنگستان یک کمپانی ضبط صوت آمریکایی، شاه ایران را به دیدار از شعبه شرکت در پاریس دعوت کرد و شاه نیز آن دعوت را پذیرفته است.»

*** جناب صدر اعظم هواها خوب است !

آمریکایی‌ها برای این که شاه ایران را به این دستگاه تازه از راه رسیده عاشق تر کنند از او می خواهند صدایی به یادگار از خود باقی بگذارد. روایت دکتر نوایی از این درخواست خواندنی است: «روزی که شاه برای بازدید از موسسه مزبور رفته بنا به خواهش رییس موسسه صفحه‌ای از صدای خود پر کرده و به عنوان یادگار به صدر اعظم هدیه داده است.» مظفرالدین شاه که مرعوب دستگاه ضبط صدا شده بود هول می‌شود و جمله‌ای می‌گوید که تا مدت ها بساط خنده و لودگی اطرافیان را کوک می‌کند. صدای ضبط شده شاه هنوز هم موجود است که می‌گوید: «جناب صدراعظم هواها خوب است!»

*** مرحمت ملوکانه

از آنجایی که تجربه همواره ثابت کرده که سلام گرگ بی طمع نیست از این بازدید هم قصد و غرضی در کار بود و نقشه آمریکایی ها از آنچه که فکر می‌کردند بیشتر گرفت. نوایی در این باره می‌نویسد: «البته غرض کمپانی از این دعوت و ابراز ارادت و عرض خدمت این بوده که از شاه فرمانی دریافت کنند در خصوص تسهیل و توسعه فروش گرامافون ها در ایران و اعلی حضرت هم بدون بخل و منتی و بی اندیشه و فکرتی فرمان را به مهر خویش امضا می‌کند تا به قول خودش “از این مرحمت ملوکانه بین الامثال و الاقران سرافراز باشد.”  گرامافون در تهران با اقبال بی سابقه‌ای رو به رو می‌شود. کار به جایی رسید که یک ربع قرن بعد مردم فرش و وسایل خانه شان را می فروختند تا صاحب گرامافون شوند.

*** وقتی هستی خانواده‌های طبقه سوم به باد رفت!

روزنامه اطلاعات در سال ۱۳۰۸ شمسی درباره معضلی که راه خود را به روستاهای اطراف تهران هم باز کرده گزارشی تهیه کرده است. ماجرا از این قرار است که مردم به قدری خواهان این دستگاه پخش موسیقی شدند که وسایل خانه شان را به گرو و امانت می دهند تا بتوانند به طور قسطی هم که شده گرامافون بخرند. گزارش روزنامه اطلاعات از این قرار است: «یک گرامافون با صفحات جوراجوری که مثل سیل به این مملکت سرازیر می شود هستی یک خانواده طبقه سوم را به باد داده است.

اشخاصی هستند که فرش و گلیم زیر پای خود را فروخته و به بهای گرامافون داده‌اند. بعضی هم سماور خانه‌شان را گرو می‌گذارند تا بتوانند چند صفحه تازه خریداری کنند.» طبق گزارش روزنامه اطلاعات گرامافون بیشتر در محله‌های پایین شهر پیدا می‌شود تا در خانه‌ها و محله‌های اعیانی: «کار گرامافون و صفحه در طبقات دوم و سوم به قدری بالا گرفته که خانه ای نیست از این موهبت عظمی محروم باشد. آنقدر که گرامافون در این طبقه رسوخ یافته در منزل اعیان و طبقه متمول این طور نیست. از هر خانه و هر دکانی که می‌گذرید ناله جگر خراش گرامافون به گوش شما می‌رسد.»

***شهری های دندان گرد صفحات مخدوش را به روستایی ها می انداختند

این طور که در گزارش روزنامه اطلاعات آمده گرامافون در یک چشم به هم زدن پای ثابت محفل های قهوه خانه‌ای می‌شود. به همین دلیل یک شغل تازه در قهوه‌خانه ها  پا می‌گیرد. هر قهوه‌چی یک نفر را از صبح تا شب پای گرامافون می‌نشاند تا متصل و پشت بند هم سوزن بگذارد و صفحه عوض کند. تب داشتن گرامافون در خانه، به روستاهای اطراف تهران هم سرایت می‌کند. به طوری که روستایی‌های از همه جا بی‌خبر به تهران می‌آیند و شهری های دندان گرد صفحه‌های مخدوش شده و از کار افتاده شان را با قیمت قابل توجهی به آن ها می‌اندازند و در پاچه‌شان می‌کنند.

نویسنده گزارش انتقادی روزنامه اطلاعات از دولت آن دوره می‌خواهد حداقل از این قالتاق بازی ها ممانعت کند: «باید مراعات حال بدبخت رعیتی را کرد که از چند فرسخی به طهران می‌آید برای این که دو تا صفحه تازه خریداری کند. تهرانی ها دو صفحه کهنه به او می‌دهند تا با ولع و التهاب آن را به قهوه‌خانه ده برساند. اقلا دولت بیاید از اجحافاتی که می‌شود جلوگیری نماید و نگذارد هر صفحه را به هر شکل که می خواهند پر کنند و به هر قیمت که میل دارند بفروشند.» سال ها بعد با ورود رادیو به تهران تب داشتن گرامافون جایش را به رادیو و بعد از آن به جعبه جادو که همان تلویزیون باشد داد.

***ملاقات با گرامافون های سالخورده

موزه موسیقی ایران با آن ساختمان هیبت‌دار و زیبا و قرینه‌اش، گنجینه‌ای چشم نواز و البته گوش‌نوار را در خود جا داده است. در کنار سازها و ادوات موسیقی و دستگاه های مختلف مربوط به آن و یادبودهایی از هنرمندان فاخر ایرانی، بخشی از موزه به هم‌نشینی گرامافون های قدیمی و دستگاه های فونوگراف اختصاص پیدا کرده است. یکی از کارشناسان موزه می‌گوید با زحمت شبانه روزی یک تیم پر تلاش حالا برنامه اکسلی تهیه شده که مراجعان با کمک آن و تنها با جستجوی یک نام می‌توانند صفحات مربوط به هنرمندان را در این فضا بشوند.

این متخصص سازها و ادوات موسیقی می‌گوید بیشتر گرامافون ها در سالن نمایشگاه و صفحات مربوط به آن ها در بخش آرشیو موزه نگهداری می‌شوند: «در موزه دستگاه فونوگرافی را داریم که در سال ۱۸۸۵ از نمونه اختراع شده توسط توماس ادیسون ساخته شده است. در بخش نمایشگاه علاقه‌مندان می توانند قدیمی‌ترین گرامافون ها را از نزدیک مشاهده کنند.»

در واقع در این بخش از تالار موزه تاریخ تحول صنعت ضبط و پخش صدا نیز گنجانده شده است. در بخش آرشیو آثار صوتی ایران از سال ۱۲۹۲ به بعد جمع آوری شده است. انواع نوار ریل، صفحات سنگی ۴۵ دور و ۷۷ دور و غیره در این بخش نگهداری می‌شوند.» این کارشناس موزه موسیقی می‌گوید تا دهه ۳۰ که بیشتر خانه‌ها از نعمت برق محروم بوده‌اند استفاده دائمی از گرامافون در انحصار طبقه اعیان بوده است اما حتی رعیت ها در روستا ها هم از این دستگاه استقبال کرده‌اند: «مردم ایران از دیرباز شیفته هنر فاخر موسیقی بوده اند.در آن زمان هم هنرمندان بزرگی در حال شکل دادن به تاریخ موسیقی ایران بودند و از همین باب شنیدن آثار آنان برای مردم یک اتفاق فراموش ناشدنی بود.»

راهنما و کارشناس موزه موسیقی از گرامافون معروف موزه هم برای‌مان می‌گوید:«بسیاری از مراجعان علاقه دارند با این گرامافون خاص عکس یادگاری بگیرند. شکل آن حتی برای بچه ها نیز جذاب است.این گرامافون از نوع گرامافون های کوکی و بوقی است. شیپور آن وسعت صدا را بیشتر می کرده است. این دستگاه مخصوص شنیدن صفحات ۷۷ دور بوده و تا حدود ۴ تا ۵ دقیقه نیز کوک می‌مانده است. این نوع از گرامافون ها در دهه ۲۰ میلادی ساخته شدند و پس از سال ها استفاده از آن ها در ایران نیز رواج پیدا کرده است. البته باید این را هم در نظر داشته باشید که به واسطه ویژه بودن نوع ساخت و تزیینات بدنه این دستگاه ها این نوع گرامافون ها فقط و فقط در انحصار استفاده طبقه خاص و متمولی از اعیان و اشراف بوده است و هنوز هم از آن ها به عنوان یک کالای بسیار لوکس تزیینی یاد می‌شود.»

*** چطور به موزه موسیقی برویم؟

برای ملاقات با گنجینه نگهداری شده در موزه موسیقی باید خودتان را به میدان تجریش و خیابان دربندی و کوچه نیلوفر برسانید. یادتان باشد که روزهای شنبه هوس رفتن به موزه به سرتان نزند چرا که در این روزها با درب‌های بسته تالارها رو به رو می‌شوید. موزه موسیقی در روزهای یکشنبه تا جمعه پذیرای علاقه‌مندان به تاریخچه و ساز ها و ادوات موسیقی ایران زمین است.

فعالیت این مجموعه در اعیاد ادامه دارد اما در ایام سوگواری تقویم که به عنوان روز تعطیل رسمی در نظر گرفته شده‌اند این مرکز نیز تعطیل است. بهای بازدید از این گنجینه فاخر ۱۰ هزار تومان است و شما با بازدید از آن به همراه کارشناسان خبره این مجموعه می‌توانید اطلاعات زیادی از تاریخ موسیقی ایران به دست آورید و با عکس های تان آن ها را با دیگران به اشتراک بگذارید.

به گزارش ایرنا، با قوت یافتن موضوع آزادسازی واردات خودرو به کشور، هر چند هنوز از نحوه و شرایط واردات و خودروهایی که می‌توان وارد کرد اطلاع دقیقی در دست نیست و هر روز گمانه‌زنی‌های متنوعی در این خصوص انجام می‌شود، اما بررسی قیمت‌های جهانی خودروها در بازه کمتر از ۲۰ هزار دلار گویای آن است که خودروهای متنوعی حتی توسط شرکت‌ها و برندهای صاحب‌نام جهانی در این محدوده قیمتی وجود دارد که بررسی آنها می‌تواند جالب توجه باشد.

۳۱ اردیبهشت‌ماه بازه زمانی اجرای مصوبه سران قوا در سال ۹۷ درباره ممنوعیت واردات خودرو به پایان رسید و به گفته مسوولان امر با منقضی شدن این مصوبه شرایط برای واردات خودرو تسهیل شده و دست دولت برای واردات مدیریت شده باز می‌شود.

در این زمینه آیین‌نامه واردات خودرو در حال تدوین بوده و هنوز نهایی نشده است. آیین‌نامه‌ای که در آن شرایط و نحوه واردات خودرو، قیمت‌ها، حجم موتور، همچنین عوارض تعیین شده برای واردات مشخص خواهد شد.

هرچند مسوولان بر جلوگیری از ورود خودروهای لوکس و گران‌قیمت و مقابل واردات خودروهای اقتصادی نظر دارند که عموم جامعه بتوانند از آن بهره‌مند سوند، هنوز اطلاع دقیق از قیمت خودروهایی که اجازه ورود خواهند یافت در دسترس نیست، اما پیش‌بینی می‌شود عمده خودروها در بازه قیمتی هشت تا ۲۰ هزار دلار (بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان) وارد شوند که در کلاس اکونومی و اقتصادی و خودروهای با قیمت متوسط و ارزان دسته‌بندی می‌شوند.

در این زمینه برندهای مطرحی همچون نیسان، کیا، هیوندایی، سوزوکی، رنو، ام. جی و میتسوبیشی خودروهای اتوماتیک، با حجم موتور و مصرف سوخت پایین در اختیار دارند که بررسی آنها خالی از لطف نیست.

بررسی چند سایت خودرویی در امارات به‌عنوان کشوری که در سال‌های گذشته به عنوان یکی از مبادی اصلی ورود خودرو به کشورمان مطرح بود، خودروها و قیمت‌های جالب توجهی را ارائه می‌دهد.

در ادامه به بررسی چند مورد از این خودروها می‌پردازیم.

۱- سوزوکی دزایر (Dzire) مدل ۲۰۲۲ اتوماتیک با موتور ۱.۲ لیتری و مصرف سوخت ۶ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر پیمایش.

این خودرو با قیمت ۳۶ هزار و ۹۰۰ درهمی عرضه شده است که با احتساب هر درهم هشت هزار و ۴۰۰ تومان، حدود ۳۱۰ میلیون تومان قیمت خواهد داشت.

۲- میتسوبیشی اتریج (Attrage) مدل ۲۰۲۲ اتوماتیک با حجم موتور ۱.۲ لیتری.

این خودرو با قیمت ۳۶ هزار و ۹۰۰ درهمی عرضه شده است که با احتساب هر درهم هشت هزار و ۴۰۰ تومان، حدود ۳۱۰ میلیون تومان قیمت خواهد داشت.

۳- میتسوبیشی میراژ (Mirage) اتوماتیک با پیشرانه ۱.۲ لیتری و مصرف سوخت ۴.۸ لیتر بنزین در هر ۱۰۰ کیلومتر پیمایش.

این خودرو نیز با قیمت ۳۶ هزار و ۹۰۰ درهمی عرضه شده است که با احتساب هر درهم هشت هزار و ۴۰۰ تومان، حدود ۳۱۰ میلیون تومان قیمت خواهد داشت.

۴- رنو سیمبل (Symbol) ۲۰۲۲ اتوماتیک با پیشرانه ۱.۶ لیتری.

این محصول ۳۷ هزار و ۳۰۰ درهم قیمت دارد که معادل ۳۱۳ میلیون تومان است.

۵- کیا پگاس (Pegas) مدل ۲۰۲۲ اتوماتیک با حجم موتور ۱.۴ لیتری و مصرف سوخت ۶.۱ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر پیمایش.

این خودرو ۴۵ هزار درهم قیمت‌گذاری شده که معادل ۳۷۸ میلیون تومان است.

۶- هیوندایی گرند (Grand) مدل ۲۰۲۲ اتوماتیک با حجم موتور ۱.۲ لیتری.

این خودرو ۳۹ هزار و ۹۹۹ درهم ارزش‌گذاری شده که معادل ۳۳۶ میلیون تومان است.

۷- کیا پیکانتو (Picanto) مدل ۲۰۲۲ اتوماتیک با پیشرانه ۱.۲ لیتری.

این خودرو در بازار امارات ۴۳ هزار درهم قیمت دارد که معادل ۳۶۱ میلیون تومان است.

۸- ام. جی ۵ (MG۵) مدل ۲۰۲۲ اتوماتیک با حجم موتور ۱.۵ لیتری و گیربکس CVT.

این خودرو با قیمت ۵۷ هزار و ۶۴۵ درهمی در بازار امارات، معادل ۴۸۴ میلیون تومان ارزش دارد.

۹- نیسان سانی (Sunny) مدل ۲۰۲۲ اتوماتیک با پیشرانه ۱.۶ لیتری و مجهز به گیربکس CVT.

این خودرو در بازار امارات ۵۷ هزار و ۹۰۰ در هم ارزش گذاری شده که به معنای ۴۸۶ میلیون تومان است.

۱۰- رنو داستر (Duster) مدل ۲۰۲۲ اتوماتیک با حجم موتور ۲ لیتری.

این خودرو در بازار امارات ۵۶ هزار و ۹۰۰ درهم ارزش دارد که برابر با ۴۷۸ میلیون تومان است.

۱۱- کیا ریو (Rio) هاچ‌بک مدل ۲۰۲۲ اتوماتیک با حجم موتور ۱.۴ لیتری.

این خودرو ۵۳ هزار درهم امارات قیمت‌گذاری شده که برابر با ۴۴۵ میلیون تومان است.

۱۲- هیوندایی اکسنت (Accent) مدل ۲۰۲۲ اتوماتیک با حجم موتور ۱.۶ لیتری و مصرف سوخت ۶.۴ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر پیمایش.

این خودرو در بازار امارات ۵۲ هزار و ۹۹۹ درهم می ارزد که برابر با ۴۴۵ میلیون تومان است.

۱۳- کیا سراتو (Cerato) مدل ۲۰۲۲ اتوماتیک با پیشرانه ۱.۶ لیتری و مصرف سوخت ۶.۷ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر پیمایش.

این خودرو در بازار امارات معادله ۶۶ هزار درهم یعنی ۵۵۴ میلیون تومان ارزش‌گذاری شده است.

۱۴- نیسان کیکز (Kicks) مدل ۲۰۲۲ اتوماتیک با حجم موتور ۱.۶ لیتری.

این خودروی ۶۱ هزار و ۹۰۰ درهمی، برابر با ۵۲۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است.

به گزارش ایرنا، «منوچهر منطقی» معاون صنایع حمل و نقل وزارت صمت سه‌شنبه هفته گذشته در نشست خبری در محل وزارت صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: موضوع واردات خودرو به شکل خودروی کامل (CBU)‌خواهد بود، اما در تلاشیم تا برنامه‌های تکمیلی برای داخلی سازی محصولات نیز ارائه شود.

وی بیان داشت: برای واردات خودروهای ارزان‌قیمت ممکن است تغییراتی در هزینه‌ای اسقاط خودروهای فرسوده داشته باشیم و این مبلغ کاهش یابد؛ این موضوع به‌عنوان یکی از مشوق‌های وارداتی مدنظر است.

منطقی خاطرنشان کرد: همچنین با توجه به تغییر نرخ پایه ارز از ۴۲۰۰ تومان و افزایش نرخ ارز، برخی تعرفه‌های ورودی کاهش خواهد یافت تا قطعه‌سازان و واردکنندگان قطعات مجبور نباشند مبالغ بیشتری بپردازند.

به گزارش مهر در آستانه برگزاری انتخابات هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در اجلاسیه سوم، خوب است نگاهی به کارنامه مجلس یازدهم داشته باشیم. یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی روز هشتم خرداد ۱۳۹۹ آغاز به کار کرد و اینک به نیمه راه رسیده است. تاکید نمایندگان مجلس یازدهم از همان ابتدا بر این بود که اصلاحات ساختاری در مجلس ایجاد می‌کنند و تحول و تغییرات اساسی در بحث نظارت و قانون‌گذاری را در اولویت می‌گذارند که همین وعده‌ها، توقعات و انتظارات را از این مجلس بیشتر کرده است.

شفافیت

یکی از شعارهای اصلی اکثریت نمایندگان مجلس یازدهم، حاکم شدن شفافیت بر آرا و امور مجلس شورای اسلامی بود. بر همین اساس، «طرح شفافیت آرای نمایندگان» در همان سال اول مجلس یازدهم تدوین شد و در اواسط بهمن ماه ۹۸ به واسطه اینکه نتوانست دوسوم آرای نمایندگان را به دست بیاورد، تصویب نشد. البته ناگفته نماند که بلافاصله بعد از رد این طرح، اعلام شد که ۵۰ نماینده مجلس در نامه‌ای به هیئت رئیسه خواستار بررسی مجدد طرح شفافیت آرای نمایندگان شده‌اند.

اخیراً نیز «طرح شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهادها» در مجلس شورای اسلامی بررسی شد و به تصویب رسید که جامع‌تر از طرح شفافیت آرای نمایندگان است. هر چند که فرآیند تصویب این طرح مراحل قانونی خود را طی نکرده است، اما اجرای داوطلبانه شفافیت آرا توسط برخی نمایندگان در فضای رسانه‌ای و در منظر عموم جامعه اقدام بسیار خوبی است و به تحقق شعار مجلس انقلابی برای شفافیت و مبارزه با فساد کمک می‌کند.

این در حالی است که موضوع شفافیت در مجلس دهم به جایی نرسید و مجلس سابق نتوانست گامی در این راستا بردارد. محمدمهدی زاهدی، نماینده مردم کرمان در مجلس شورای اسلامی در این مورد، گفت: متأسفانه مجلس دهم در زمینه شفافیت آرای نمایندگان عملکرد خوبی نداشت. ما انتظار داشتیم مجلس دهم به شفافیت آرای نمایندگان رأی دهد، اما این کار را نکرد.

وی با بیان اینکه یکی از مشکلات اساسی مجلس دهم این بود که گاهی در آن اولویت‌های سیاسی بر اولویت‌های منافع ملی غلبه پیدا می‌کرد، اظهار داشت: اگر شفافیت آرای نمایندگان به تصویب می‌رسید، این موارد به آسانی در معرض افکار عمومی قرار می‌گرفت. عدم تحقق این موضوع به همان ضعف سیستم نظارتی مجلس دهم بازمی‌گردد.

ایجاد تحرک در دولت

مجلس یازدهم در شرایطی آغاز به کار کرد که دولتِ روحانی بر سر کار بود و مصوبات مجلس را زیر پا می‌گذاشت. مجلس تمام تلاش خود را به کار گرفت تا با تصویب طرح‌های اقتصادی مهم، دولتِ خسته و ناکارآمد تدبیر و امید را به تحرک وادار کند. ارائه «طرح تضمین کالاهای اساسی برای اقشار آسیب‌پذیر» و الزام دولت به اجرای آن، نمونه بارز این مسئله است.

با روی کار آمدن دولت همسو، مجلس فضای مناسب‌تری برای بهبود معیشت مردم با همکاری دولت سیزدهم دارد. هدفمند کردن تخصیص ارز ترجیحی و یارانه‌ها یکی از موضوعات مورد توجه مجلس یازدهم بود که سازوکار آن در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ آمده است و مجلس اختیار این موضوع را به دولت داد. در واقع، مجلس با این مصوبه دولت را ترغیب کرد که برای جراحی اقتصادی اقدامات لازم را انجام دهد. البته تعامل مجلس با دولت نافی نظارت نمایندگان بر عملکرد دولتمردان نیست و نمایندگان بارها در تذکرات خود خطاب به وزرا و رئیس‌جمهور تاکید کردند که معیشت مردم خط قرمز مجلس است و دولت باید حفظ قدرت خرید مردم را در جراحی اقتصادی مدنظر داشته باشد.

نظارت میدانی

روحیه جهادی و حضور در میدان و موقعیت‌های مورد نیاز مردم، رویکرد جدیدی است که نمایندگان مجلس یازدهم را نسبت به دوره‌های سابق مجلس متمایز کرده است. رئیس مجلس شورای اسلامی و نمایندگان بارها در دورافتاده‌ترین نقاط کشور حضور یافته و از نزدیک مشکلات مردم را مشاهده کردند که قطعاً این اقدام باعث می‌شود مشکلات مردم زودتر حل و فصل شود.

همچنین تلاش نمایندگان برای برقراری ارتباط بیشتر و بهتر با مردم و اعلام مواضع و ارائه گزارش به آنان در فضای حقیقی و مجازی از جمله اقداماتی است که باعث شده مردم بتوانند مطالبات خود از نمایندگان را راحت‌تر از گذشته پیگیری کنند.

تمرکز بر معیشت مردم

برای بررسی عملکرد اقتصادی مجلس یازدهم، لازم است در ابتدا اشاره‌ای به این مسئله شود که بررسی عملکرد مجلس دهم در حوزه اقتصاد نشان می‌دهد که آن مجلس با وجود همزمانی فعالیتش با مشکلات اقتصادی کشور اعم از افزایش سه برابری قیمت ارز، خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های ظالمانه و گرانی بی سابقه کالاهای اساسی کارنامه‌ای خالی در حوزه اقتصاد از خودش بر جای گذاشت. مجلس دهم اقدامی برای اصلاح ساختار بودجه نکرد، برنامه‌ای برای ساماندهی بازار مسکن و خودرو نداشت و فرصت تصویب طرح بانکداری اسلامی را از دست داد، اما مجلس یازدهم به این موضوعات به خوبی ورود کرده است.

تدوین طرح‌های بسیار مهم در حوزه اقتصادی، به وضوح نشان دهنده انگیزه و تحرک بسیار زیاد مجلس یازدهم در حل مسائل اقتصادی است. محمدباقر قالیباف در این مورد، می‌گوید: «دغدغه امروز کشور اقتصاد است و مشکلات مردم نیز در بخش‌های معیشت، اشتغال و نگرانی آنها از بی‌ثباتی اقتصاد و گرانی است. ما در مجلس شورای اسلامی با اولویت به این مسائل پرداختیم و مهمترین قوانینی که در مجلس تصویب شده است عمدتاً متمرکز بر اقتصاد بوده است.»

اصلاح ساختار بودجه

اصلاحات ساختاری بودجه از جمله توصیه‌ها و راهبردهای مهم مورد تأکید مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر بوده است‌. مجلس یازدهم برای تحقق این مسئله، «طرح برخی احکام مربوط به اصلاح ساختار بودجه کل کشور» را تدوین و سپس تصویب کرد.

ساماندهی مسکن

مجلس یازدهم با هدف جبران فاصله زیاد ایجاد شده بین عرضه و تقاضای مسکن و همچنین کاهش قیمت مسکن در بازار، طرح جهش تولید و تأمین مسکن با هدف احداث سالانه یک میلیون واحد مسکونی با استفاده از تسهیلات بانکی را تهیه و تصویب کرد و این قانون برای اجرا در اختیار دولت است.

در شرایطی که مستأجران برای اجاره منزل مشکلات زیادی دارند، نمایندگان مجلس شورای اسلامی اخیراً «طرح کنترل و ساماندهی اجاره بهای املاک مسکونی» را تدوین کردند. به زودی جزئیات این طرح در صحن مجلس رسیدگی می‌شود و در صورت تصویب نهایی این طرح، نحوه محاسبه متوسط میزان اجاره‌بها حداکثر ظرف مهلت یک ماه از تصویب این قانون، به وسیله وزارت راه و شهرسازی تعیین و اجرایی خواهد شد.

تعیین تکلیف مالیات بر ارزش افزوده

قانون مالیات بر ارزش افزوده هم از دیگر مصوبات اقتصادی مجلس یازدهم به حساب می‌آید. این قانون که با عنوان لایحه مالیات بر ارزش افزوده در جلسه ۲۶ دی ۱۳۹۵ هیئت دولت به تصویب رسید، در جلسه علنی دوم خرداد ۱۴۰۰ مجلس شورای اسلامی، تصویب و در تاریخ ۱۲ خرداد نیز به تأیید شورای نگهبان رسید.

بهبود فضای کسب و کار

طرح تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار از جمله طرح‌های مهم مجلس یازدهم بود که اخیراً به تأیید شورای نگهبان رسید و لازم‌الاجراست. این قانون با اصلاح برخی از مواد قوانین مرتبط با صدور مجوزهای کسب و کار از جمله قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی، قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار، قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری، قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت دادگستری و قانون دفاتر اسناد رسمی، ضمن سهولت در صدور این مجوزها، زمینه بهبود اشتغال و توسعه کسب و کارها و رشد اقتصادی مولد را فراهم می‌کند.

ساماندهی خودرو

یکی از موضوعاتی که مجلس یازدهم از ابتدا پیگیری کرد، بحث خودرو بود. بنابراین «طرح ساماندهی صنعت خودرو» با اصلاحاتی به تصویب مجلس رسید. این مصوبه مهم چندین بار با مخالفت و اعتراض مواجه شد، اما در نهایت با اصرار نمایندگان بر مصوبه خود و پیگیری‌های رئیس مجلس در مجمع تشخیص مصلحت نظام، نهایی شد.

این مصوبه به گونه‌ای است که ضمن قانونی شدن واردات خودرو، تمهیدات لازم برای ارتقای تولید داخلی را نیز در نظر گرفته است. هدف مجلس از تصویب این طرح آن است که با واردات خودرو و افزایش عرضه خودرو به بازار، شاهد تعادل بازار باشیم و تأثیر آن را در بهبود کیفیت خودروهای داخلی ببینیم.

بانکداری اسلامی

بسیاری از مشکلات اصلی اقتصاد ایران مانند تورم بالا، ریشه در اشکالات نظام بانکی دارد و امکان رفع این مشکلات بدون اصلاح قوانین اصلی بانکی کشور وجود ندارد. در همین زمینه، کمیسیون اقتصادی مجلس «طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران» را به تصویب رساند که کلیات این طرح در صحن علنی مجلس به تصویب رسید و جزئیات این طرح برای بررسی بیشتر به کمیسیون اقتصادی مجلس ارجاع شده است. تصویب طرح بانکداری در صحن مجلس، می‌تواند راهگشایی برای تحقق کامل بانکداری اسلامی بدون ربا در کشورمان شود.

مالیات بر عایدی سرمایه

یکی از مهمترین پایه‌های مالیاتی که در بسیاری از کشورهای جهان اجرایی می‌شود، مالیات بر عایدی سرمایه است. این مالیات سودآوری دلالی و سوداگری در بازارهای مختلف مثل مسکن را به شدت کاهش می‌دهد. «طرح مالیات بر عایدی سرمایه» در همین راستا در مجلس یازدهم پیگیری می‌شود.

این طرح در مجالس و دولت‌های گذشته با ابعاد ضعیف‌تری مطرح بود که هر بار به دلایل مختلف به نتیجه نرسید. در سال ۱۳۹۱ وزارت اقتصاد در ذیل لایحه اصلاح مالیات‌های مستقیم، لایحه مالیات بر عایدی سرمایه را به مجلس ارائه کرد که در سال ۱۳۹۳ و بعد از طرح در مجلس تصویب نشد. مجدداً نمایندگان طرح مالیات بر عایدی سرمایه در حوزه املاک را در تیر ماه ۱۳۹۷ مطرح کردند که باز هم به نتیجه نرسید. این طرح در دستور کار مجلس یازدهم نیز قرار گرفته است و در حال بررسی در کمیسیون اقتصادی است.

اقدام راهبردی مجلس

مجلس شورای اسلامی در حوزه‌های دیگر هم مصوبات مهمی داشت که تدوین «طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» موید این مسئله است. این قانون تأثیر مثبتی در فضای مذاکرات و احقاق حقوق هسته‌ای ایران دارد و توانسته است قدرت چانه‌زنی ایران را افزایش دهد.

همچنین مجلس یازدهم «طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» را به تصویب رساند که از جمله قوانینی است که به دلیل حساسیت موضوع خانواده و جمعیت بیش از ۱۷ ماه در کمیسیونی ویژه در مجلس مورد بررسی قرار گرفت و برای نگارش و تهیه آن از مشارکت تعداد زیادی از نخبگان، دانشگاهیان و گروه‌های مختلف مرجع علمی، پژوهشی و صنفی استفاده شد. هدف مجلس از تصویب این طرح، تشویق جوانان به ازدواج و تشویق خانواده‌ها به فرزندآوری است که برای هر دو مورد حمایت‌ها و تسهیلاتی در نظر گرفته است.

مطالب مذکور به خوبی گویای آن است که مجلس یازدهم در حوزه‌های مختلف به ویژه اقتصادی کارنامه درخشانی داشته و نمره قبولی می‌گیرد، اما لازم است مجلس در دو سال پیش‌رو تلاش خود را مضاعف کند تا با سرعت بیشتری طرح‌ها و لوایح بررسی شود و علاوه بر این، مجلسی‌ها باید برای تحقق وعده‌های خود همت بیشتری کنند تا در نهایت کارنامه‌ای مثبت از مجلس یازدهم در افکار عمومی باقی بماند.