به بهانه سالروز فتح خرمشهر؛
فتح غرورآفرین
سوم خرداد یادآور روزی است که خرمشهر به واسطه رشادت های رزمندگان اسلام در عملیات بیت المقدس بار دیگر آزاد و خرم شد و به مام میهن بازگشت.
رژیم بعث عراق در سی و یکم شهریور ۱۳۵۹ هجری خورشیدی با تجاوز به ایران و بمباران شهرهای مختلف کشور، آغازگر جنگی نابرابر و هشت ساله شد. این جنگ با هدف از میان بردن نظام نوپای جمهوری اسلامی به وقوع پیوست، اما درایت و قدرت رهبری امام خمینی (ره) و از جان گذشتگی رزمندگان غیور این مرز و بوم، حماسه ای جاودانی برای ایران رقم زد.
سربازان اسلام در عملیات های بسیار مهم و سرنوشت ساز با یاری ملت بزرگ ایران با تمام توان در برابر دشمن بعث ایستادند تا ذره ای از خاک وطن به تاراج نرود. هرکدام از این نبردها و جانفشانی ها نقش بسیار تعیین کننده ای را در پیشبرد اهداف نظامی- سیاسی ایران در جنگ تحمیلی داشته است.
در این میان عملیات بیت المقدس یکی از سرنوشت سازترین نبردهای تاریخ دفاع مقدس محسوب می شود که آن را می توان نماد پیروزی اراده سیاسی جمهوری اسلامی بر دشمنان و اثبات برتری نظامی ایران دانست. بدین دلیل که در آن هنگامه عراق با اشغال خرمشهر تلاش می کرد از آخرین و مهم ترین برگ برنده ی خویش برای وادار ساختن کشور به شرکت در هرگونه گفت و گوهای صلح استفاده کند که این امر با درایت و تیزهوشی ایرانیان با شکست روبرو شد.
زمانی که ارتش رژیم بعث عراق، خرمشهر را در چهارم آبان ۱۳۵۹ اشغال کرد، سپاه پاسداران انقلاب و ارتش جمهوری اسلامی با توجه به اهمیت این منطقه در تعیین سرنوشت جنگ تحمیلی به تمامی یگان های خود دستور دادند تا علاوه بر بازسازی و تجدید قوا، به شناسایی و طراحی عملیات بیت المقدس بپردازند.
عملیات بیت المقدس در ساعت ۳۰ دقیقه بامداد دهم اردیبهشت ۱۳۶۱ هجری خورشیدی با رمز «یا علی بن ابی طالب» در محور اهواز، خرمشهر و دشت آزادگان آغاز شد و هدف از اجرای آن؛ آزاد سازی خرمشهر بود.
این عملیات در چهار مرحله برنامه ریزی شد که مرحله نخست آن با عبور از محور قرارگاه قدس واقع در شمال کرخه کور صورت گرفت، بنابراین ۲ تیپ ۴۳ بیت المقدس و ۴۱ ثارالله موفق شدند در این مرحله از مواضع دشمن عبور و با وجود فشارهای بسیار، منطقه سرپل در جنوب رودخانه ی کرخه کور را تصرف کنند.
رزمندگان اسلام مرحله دوم عملیات بیت المقدس را با هدف پیشروی از جاده ی اهواز- خرمشهر به طرف مرز در شانزدهم اردیبهشت ۱۳۶۱ آغاز و پس از ۲ روز نیروهای رژیم بعثی عراق با مشاهده پیشروی رزمندگان اسلام به طرف مرز، عقب نشینی کردند و جاده اهواز- خرمشهر و نیز مناطقی همچون جفیر، پادگان حمید و هویزه را آزاد کردند.
چهار تیپ مستقل سپاه پاسداران و ۲ تیپ از ارتش جمهوری اسلامی، با هدف حرکت به طرف خرمشهر مرحله سوم این نبرد را سه روز بعد از مرحله دوم شروع کردند.
سرانجام مرحله چهارم عملیات با حضور ۲ تیپ المهدی (عج) و امام سجاد (ع) در یکم خرداد همان سال با رمز «بسم الله القاسم الجبارین یا محمد بن عبدالله (ع)» و با هدف آزادسازی خرمشهر آغاز شد. در نخستین اقدام رادمردان عرصه جنگ و جهاد با حمله غافلگیرانه خود نیروهای عراقی را غافلگیر و ارتباط یگان های دشمن را با یکدیگر قطع کردند.
ادامه این عملیات در روز بعد با پشتیبانی گسترده ی تیزپروازان هوانیروز و بمباران پل شناور عراقی ها بر روی منطقه ی شط العرب همراه بود و بدین ترتیب آنان در سوم خرداد ۱۳۶۱ هجری خورشیدی، به هدف خود یعنی آزادی کامل خرمشهر دست یافتند و تعداد بسیاری از نیروهای عراقی را اسیر و یگان هایی از دشمن را نابود کردند و این گونه خرمشهر پس از ۳۵ روز به صورت کامل آزاد شد و به آغوش میهن اسلامی بازگشت.
پس از پایان یافتن این نبرد بزرگ و سرنوشت ساز، برتری نظامی ایران بیش از پیش برای جهانیان آشکار و ضعف ارتش بعث برای همگان مشخص شد به گونه ای که کشورهای عرب منطقه به تقویت مالی و نظامی این کشور مبادرت ورزیدند.
** دستاوردهای عملیات بیت المقدس
طی عملیات بیت المقدس، ۵۰۳۸ کیلومتر مربع از اراضی اشغال شده از جمله شهرهای خرمشهر و هویزه و نیز پادگان حمید و جاده اهواز – خرمشهر آزاد و علاوه بر این شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد از تیررس توپخانه دشمن خارج شدند. علاوه بر این ۱۸۰ کیلومتر از خط مرزی نیز تامین امنیت شد.
در عملیات بیت المقدس حدود ۱۹ هزار نفر از نیروی دشمن به اسارت رزمندگان در آمده و بالغ بر ۱۶ هزار تن نیز کشته و زخمی شدند.
۶۱ فروند هواپیمای جنگی، یک فروند بالگرد، ۱۵۰ دستگاه تانک و نفربر، ۳۰ قبضه توپ، ۲۰۰ دستگاه خودروی زرهی سبک و سنگین در این عملیات منهدم و تعداد ۱۵۰ تانک، ۳۰ قبضه توپ و ۳۰۰ دستگاه خودروی زرهی سبک و سنگین به غنمیت گرفته شد.
در این عملیات پیروز، لشکر ۳ زرهی و لشکرهای ۱۱ و ۱۵ پیاده عراق به میزان ۸۰ درصد، لشکرهای ۹ و ۱۰ زرهی به اندازه ۵۰ درصد، لشکر ۷ پیاده ۴۰ درصد، لشکر ۵ مکانیزه و لشکرهای ۶ و ۱۲ زرهی به میزان ۲ درصد، تیپ های ۹، ۱۰ و ۲۰ گارد مرزی ۱۰۰ درصد، تیپ ۱۰۹ پیاده ۶۰ درصد، تیپ های ۶۰۱، ۶۰۲، ۴۱۶، ۴۱۹ پیاده عراق ۵۰ درصد و تیپ های ۳۱، ۳۲ و ۳۳ نیروهای مخصوص به میزان بسیار زیادی منهدم شدند.
** عملیات بیت المقدس در نگاه رسانه های جهان
بسیاری از کارشناسان نظامی تحلیلگران رسانه های خارجی، در برابر سرعت عمل و ویژگی های عملیاتی نیروهای ایرانی به هنگام فتح خرمشهر، غافلگیر، مبهوت و شگفت زده شدند.
نگاهی به اخبار و گزارش های منعکس شده از خبرگزاری ها، شبکه های مختلف تلویزیونی و مطبوعات معتبر جهان درباره عملیات بیت المقدس در سال ۱۳۶۱ نشان می دهد با وجود نگاه جانبدارانه و جهت دار در ارسال اخبار و اطلاعات روزانه در این باره جملگی این رسانه ها زبان اعتراف گشوده و با بهت و حیرت به شکست نیروهای عراقی در این عملیات اذعان کرده اند.
رادیو دولتی انگلیس در شامگاه نهم اردیبهشت ۱۳۶۱ اعلام کرد: چنانچه ایرانی ها درصدد بازپس گرفتن خرمشهر برآیند، سخت ترین گردو را برای شکستن برگزیده اند. این رسانه سرانجام ناچار شد سکوت خود را بکشند و طی گزارشی در روز پنجم خرداد ماه سال ۶۱ یعنی دو روز پس از آزادسازی خرمشهر توسط رزمندگان اسلام حیرت زده اعلام کند: از زمانی که خبرنگاران غربی از نیروهای عراقی در خرمشهر دیدن کرده و از روحیه خوب آنها گزارش داده اند، بیش از سه یا چهار روز نمی گذرد که ناگهان همه شهر از دست عراقی ها بیرون کشیده شد.
فردای روز آزاد سازی خرمشهر به دست توانای رزمندگان اسلام، خبرگزاری های بین المللی، در گزارش هایی که با عنوان بسیار مهم از بغداد به سراسر جهان مخابره کردند برای نخستین بار ضمن استناد به بیانیه نظامی بغداد اعلام کردند که عراق تلویحاً به شکست خود اعتراف کرده است.
خبرگزاری رسمی دولت بعث عراق (آی. ان. ۱) طی یک اطلاعیه کوتاه ضمن آنکه از خرمشهر با عنوان بندر خرمشهر نام برد، به نقل از سخنگوی ارتش عراق اعلام کرد: ارتش این کشور بندر خرمشهر را ترک کرده و تا مرزهای بین المللی عقب نشینی کرده اند.
این خبرگزاری افزود: عقب نشینی نیروهای عراقی، از روز یکشنبه اول خرداد ۱۳۶۱ آغاز شده است.
این شکست مفتضحانه و عقب نشینی نیروهای بعث، به استناد تلکس بین المللی خبرگزاری عراق، عصر روز چهارم خرداد ۱۳۶۱ به صورت دیگری از سوی رادیو صوت الجماهیر بغداد به اطلاع افکار عمومی عراق رسانده شد.
در این خبر آمده بود، یک سخنگوی ارتش عراق اعلام کرده که نیروهای پیروزمند قادسیه صدام پس از آنکه تمامی حمله های قوای دشمن (ایران) را درمناطق سوسنگرد و اهواز با اقتدار کامل دفع کردند و صبح روز سوم خرداد ۶۱ در یک جابه جایی تحسین برانگیز، عقب نشینی تاکتیکی خود را از جبهه معمره (خرمشهر) با موفقیت کامل انجام داده اند.
این ادعا در شرایطی از رادیوی دولتی بغداد پخش می شد که خبرگزاری آمریکایی یونایتدپرس در ساعت ۲۴ همان روز، در گزارش ارسالی خود از بیروت، سربازان عراقی را در حال فرار توصیف کرد و نوشت: سربازان در حال فرار عراق، سرگرم گریختن از خرمشهر و مناطق اشغالی هستند.
پس از پخش گزارش های مستند و خبری و تصاویر تهیه شده از جبهه خرمشهر توسط رسانه های ایران و خارجی که در آنها شکست نیروهای عراقی در قالب صفوف هزاران نفره اسرا و انبوه ادوات و تجهیزات منهدم شده یا به غنیمت در آمده دشمن، به گویاترین وجهی به نمایش در آمد، دیگر حتی کشورهای جنوب خلیج فارس نیز که همواره از صدام حمایت می کردند، به واهی بودن ادعاهای حکام بغداد اذعان داشتند.
از طرف دیگر رژیم عراق برای فریب افکار عمومی و سرپوش گذاشتن بر شکستهای بیت المقدس، اقدام به اعطای مدال شجاعت، نشان لیاقت و نشان رافدین به تعدادی از فرماندهان خود کرد.
رادیو دولتی صدای آمریکا پس از پنج شبانه روز سکوت و امتناع از انعکاس خبر فتح خرمشهر توسط نیروهای ایران، سرانجام در گزارش ویژه هشتم خرداد ماه سال ۱۳۶۱ خود در ادعایی اعلام کرد: با وجود مشکلات تدارکاتی، ناآرامی های ناشی از انقلاب و کاهش تدریجی قدرت عملیات نیروهای هوایی ایران، ماشین نظامی ایران به گونه ای اعجاب آور عمل کرد.
گاردین چاپ انگلستان درباره سقوط فتح خرمشهر نوشت: سقوط خرمشهر یعنی سقوط آخرین و مهم ترین افتخار جنگی عراق که ایرانی ها با بازپس گرفتن آن، این برگ برنده را که به وسیله آن، عراق می کوشید ایران را به پای میز مذاکره بکشاند، از دست بغداد ربودند.
همچنین وزیر وقت امور خارجه آمریکا (الکساندر هیگ) رسماً در شورای امور خاورمیانه وزارت خارجه شان گفته بود: پیروزی های اخیر ایران در جنگ با عراق برای آمریکا نگران کننده است و منافع غرب خصوصاً آمریکا را در منطقه به خطر انداخته است.
سونامی بیماریها تاوان همنشینی با سگها/ ابتلا به هاری در «ایران» رکورد شکست + فیلم
او هم مانند بسیاری از افرادی که سگ و گربه در منزل دارند معتقد است حیوانات برای انسانها خطرناک نیستند و با شستوشو و رعایت بهداشت از ابتلا به بیماری در امان است، غافل از اینکه همین حیوانات کوچک میتوانند به راحتی بیماریهای مختلفی را به او و اعضای خانوادهاش منتقل کنند.
گروه سلامت خبرگزاری فارس – محمد رضازاده: تب داغی که این روزها پولدار و بیپول گرفتارش شدهاند! نگهداری از سگهایی که قیمت برخی از آنها به صد میلیون تومان هم میرسد، آنقدر جایشان را در دل خانوادهها باز کردهاند که حالا به عنوان عضو برخی از خانوادهها به حساب میآیند. مانند «تدی» که به گفته صاحبش مبلغی حدود چهل میلیون تومان برای خرید آن پرداخت کرده و چیزی حدود یک میلیون تومان هم برای لباس رنگی و کلاه بافتنیاش هزینه کرده ، تا این حیوان خانگی در خیابان جذابتر به نظر برسد!
پاتوق همیشگیشان پارک انتهای کوچه است، میگوید «باید روزی چند ساعت «تدی» را برای گشت و گذار به پارک ببرم تا با دوستانش همبازی شود تا تنها در خانه افسردگی نگیرد.» لابهلای صحبتهایش از رواج نگهداری سگ بین جوانان صحبت میکند و معتقد است این حیوانات نه تنها هیچ ضرری برای صاحبش ندارند بلکه میتوانند همدمی وفادار برای آنها باشند. میگوید «در اغلب کشورهای اروپایی مردم سگ نگهداری میکنند و همین موضوع نشان میدهد که سگ ضرری برای انسان ندارد.» قبل از خرید «تدی» علاقه چندانی به نگهداری سگها نداشته اما تبلیغات نگهداری سگ در شبکههای اجتماعی و ماهوارهای برایش جذاب بوده و او هم برای خرید سگ ترغیب شده است.
او هم مانند بسیاری از افرادی که سگ و گربه در منزل نگهداری میکنند معتقد است توانایی شستوشو و نگهداری از سگها را دارد و «تدی» هم به دلیل جثه کوچکش خطری برای او و خانوادهاش نیست، غافل از اینکه همین حیوان کوچک و جذاب میتواند بیماریهای مختلفی را به او و اعضای خانوادهاش منتقل کند.
با توجه به رواج نگهداری از سگ در جامعه و عدم اطلاع افراد از بیماریهای قابل انتقال از حیوانات خانگی به انسان با دکتر بهزاد امیری، رئیس گروه مدیریت بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت گفتوگو کردیم. آقای دکتر صحبتهایش را با این سوال آغاز میکند که آیا امکان انتقال بیماری از حیوانات به انسان وجود دارد یا خیر؟ «پاسخ این سوال بیشک مثبت است، امکان انتقال بیماری از حیوانات اهلی به انسان هم وجود دارد و همه پزشکان و متخصصانی که در این حوزه تحقیق میکنند پاسخ مثبت به این سوالات میدهند.»
آقای دکتر در ادامه به نحوه ابتلای انسان به بیماریهای حیوانات اشاره میکند و توضیح میدهد «انسان میزبان اتفاقی و تصادفی برای انتقال بیماری است، وقتی انسان در معرض عامل مبتلا به بیماری قرار میگیرد انواع ویروسها، قارچها و باکتریها میتوانند از حیوان به انسان انتقال یابند، این موضوع یا به واسطه تماس مستقیم است یا به واسطه پراکندگی ویروس در هوا یا فرد ناقل.»
دکتر امیری در پاسخ به این سوال که در چه افرادی ریسک و خطر انتقال بیماری از حیوانات به آنها بیشتر است؟ میگوید« افرادی که به دلیل ارثی یا به دلیل اکتسابی سیستم ایمنی بدن آنها تضعیف شده است، به طور ساده فردی که به بیماری خود ایمنی مبتلا است و کورتون مصرف میکند، یا بیماران مبتلا به HIV که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است و سایر بیماران خود ایمنی.»
این افراد نباید در معرض ارتباط با حیوانات خانگی باشند
از نظر وی، برخی گروهها در قبال ارتباط با حیوانات بسیار در معرض خطر هستند و توصیه میکند، «این افراد با حیوانات خانگی در تماس نباشند، کودکان زیر ۵ سال به دلیل اینکه نمیتوانند از خود در برابر حیوان مراقبت کنند و لیسیدن حیوان میتواند منجر به بروز بیماری در کودک شود. زنان باردار نیز به شدت در معرض خطر انتقال بیماری قرار دارند به دلیل اینکه بارداری سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند. همچنین افراد سالمند و افرادی که پیوند عضو انجام دادهاند نباید در معرض حیوانات خانگی باشند. افراد پیوند عضو داروهایی مصرف میکنند که منجر به سرکوب سیستم ایمنی بدن میشود تا پیوند را پس نزند. لذا این افراد به شدت در معرض عفونتهای فرصت طلب هستند و به هیچ وجه نباید از حیوانات خانگی مراقبت کنند و به آنها غذا بدهند.
حیوانی که به ظاهر سالم است میتواند ناقل بیماری باشد
اغلب افرادی که سگ نگهداری میکنند با مشاهده ظاهر سگ تصور میکنند که حیوان ناقل هیچ بیماری نیست، دکتر امیری دراینباره توضیح میدهد: «اغلب ویروسهایی که ممکن است برای انسان خطرناک باشند در بدن حیوان بیماری ایجاد نمیکند، بسیاری از عوامل بیماریزای دیگر مانند باکتریها هم در حیوان ایجاد بیماری نمیکنند اما منجر به ایجاد بیماری در انسانها میشوند، به طور مثال باکتریها و انگلهایی در بدن حیوان وجود دارد اما حیوان علائمی از بیماری ندارد و حیوان ناقل بدون علامت است و به راحتی عامل بیماریزا را به انسان انتقال میدهد.»
هاری چگونه به انسان منتقل میشود؟
گاز گرفتن سگ یکی از شایعترین روشهای انتقال بیماری از حیوان به انسان است اما این اتفاق تنها روش انتقال بیماری نیست؛ به گفته این پزشک متخصص، «در بزاق سگ عوامل بیماری زای زیادی وجود دارد که برخی از آنها میتوانند هنگام گاز گرفتن یا لیسیدن به بدن انسان انتقال پیدا کنند. یکی از خطرناکترین عوامل بیماری زا بیماری «هاری» است. بیماری «هاری» بیماری ویروسی است که عمدتاً از طریق گاز گرفتن حیوان مبتلا به انسان انتقال پیدا میکند. این ویروس ویروسی عصب دوست است به سیستم عصبی مرکزی انسان وارد میشود و باعث ایجاد التهاب حاد مغزی و عصبی میشود. اگر این بیماری در بدن انسان وارد شود و فرد سریعا درمان نشود محکوم به مرگ خواهد بود.
بیماری «هاری» از پستانداران به انسان انتقال پیدا میکند، اعم از پستانداران اهلی و وحشی، سگ سانان و گربهسانان همگی میتوانند بیماری را به انسان انتقال دهند. اگر حیوان خانگی به واسطه یک حیوان آلوده گزیده شده باشند بیماری سریع به انسان انتقال پیدا میکند.
ثبت ۲۶۰هزار مورد حیوان گزیدگی در کشور!/ رکوردشکنی هاری
دکتر امیری در ادامه صحبتهایش اشارهای هم به روند شیوع حیوان گزیدگی و هاری در کشور میکند و میافزاید «موارد حیوان گزیدگی رو به افزایش است و در سال گذشته بالغ بر ۲۶۰۰۰۰ مورد حیوان گزیدگی در کشور ثبت شده است سال گذشته و برای اولین بار به تعداد آمار ابتلا به هاری در انسان به عدد ۱۶ رسید. همه این ۱۶ نفر نیز فوت کردند به دلیل این که سریعاً به مراکز درمان و پیشگیری از هاری مراجعه نکردهاند چون اگر این افراد به موقع مراجعه میکردند و خدمات پیشگیری، شستوشو و ضدعفونی کردن زخم، تزریق واکسن هاری و سرم ضد هاری را دریافت میکردند می توانستیم آنها را از مرگ نجات دهیم اما عدم آگاهی آنها باعث مرگ شده است.
هزینه درمان هاری و حیوان گزیدگی
به گفته رئیس گروه مدیریت بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت، «خدمات درمان هاری و حیوان گزیدگی در کشور کاملا به صورت رایگان ارائه میشود و برای درمان این بیماری بین ایرانیها و اتباع تفاوتی قائل نیستیم هرچند همین موضوع هزینه زیادی را به وزارت بهداشت تحمیل میکند و وزارت بهداشت سالانه هزینه زیادی را بری خرید داروهای ضد هاری میپردازد.»
وی در پاسخ به این پرسش که آیا بیماری هاری از حیوانات خانگی هم به انسان منتقل میشود؟ به چه صورت؟ توضیح میدهد «بله، در مواقعی ممکن است حیوان خانگی اعم از سگ و گربه در خارج از منزل در معرض حیوان مبتلا به هاری قرار گرفته باشد و گزیده شده باشند و هیچ علائمی از خود نشان ندهد اما خطر انتقال بیماری به انسان وجود دارد و ریسک انتقال بیماری به افراد ساکن در منزل بالاست.»
واکسن هاری که برای حیوان تزریق میشود برای انسان ایمنی ایجاد میکند؟
به گفته آقای دکتر، «میزان ایجاد ایمنی در حیواناتی که واکسینه شدهاند ۵۰ درصد است و نیمی از آنها میزان آنتی بادیشان به حدی رسیده که قابل پیشگیری از انتقال بیماری باشند. اما ۵۰ درصد هم ممکن است حیوان خانگی واکسن بزند، به هاری مبتلا شود و به دیگران انتقال دهد. در ضمن میزان آنتی بادی به مرور زمان در بدن حیوان کاهش پیدا میکند و باید واکسیناسیون چندبار انجام شود. از آن مهمتر پس از واکسینه شدن حیوان باید میزان آنتی بادی آن اندازهگیری شود که عموم افراد اقدام به انجام این کار نمیکنند به دلیل اینکه این کار بسیار هزینهبر است و همه مراکز نمیتوانند این کار را انجام دهند لذا ما موظفیم هر فردی توسط حیوان خانگی مورد گزش یا گازگرفتگی قرار گرفت را درمان و واکسینه کنیم.
سایر بیماریهایی که ممکن است از سگ به انسان منتقل شوند کدامند؟
هاری تنها بیماری که جان انسان را تهدید میکند نیست، دکتر امیری در این خصوص توضیح میدهد: «از دیگر بیماریهایی که ممکن است از طریق هوای آلوده یا گاز گرفتگی به انسان منتقل شوند بیماری باکتریایی به نام «پاستورلا» است، این بیماری هنگام گزش یا گازگرفتگی از طریق بزاق به انسان وارد میشود. این باکتری از طریق لیسیدن بخشی از پوست بدن که آسیب دیده است وارد بافت نرم بدن و بروز عفونت بافت، عفونت مفصلی و عفونت استخوانی میشود. در موارد شدید میتواند باعث مننژیت شود.»
سگها هم عامل ابتلا به تب مالت هستند
«تب مالت یکی دیگر از بیماریهایی است ممکن است از سگ به انسان منتقل شود، تصور اغلب مردم این است که تب مالت از طریق شیر و لبنیات آلوده به انسان منتقل میشود ولی در حقیقت نوعی از این باکتری مختص سگ است که در صورت گازگرفتگی منجر به ایجاد بیماری و تب با منشأ ناشناخته میشود، یکی از مشکلات ما تشخیص این بیماریها است. آزمایشاتی که ما برای تشخیص تب مالت انجام میدهیم فقط روی گونههای بیماری که از گوسفند و گاو به فرد منتقل میشوند قابل شناسایی است و متاسفانه آزمایشات معمول قادر به شناسایی تب مالت ناشی از سگ نیست و بیمار ممکن است مدتها پس از درمان نیز نتیجه کافی دریافت نکند.»
بیماریهای خطرناک مدفوع سگ
به گفته این مسوول وزارت بهداشت «طریقه دیگر انتقال بیماری به انسان مدفوع سگ است، خیلی از باکتریها در مدفوع سگ وجود دارند که ممکن است برای سگ علائم بیماری ایجاد نکند اما برای انسان عامل بروز بیماری باشد. از بیماری شایع میتوان به بیماری «سالمونلا» اشاره کرد، این باکتری باعث بروز بیماری گوارشی و اسهال میشود. همچنین انواع انگلها نیز میتوانند از طریق مدفوع به انسان انتقال پیدا کنند. در صورتی که انسان به صورت ناخواسته به سگ غذا دهد یا فضولات سگ را پاکسازی کند ممکن است به این بیماریها آلوده شود.»
سگها، عامل انتقال تب خرگوشی!
آقای دکتر در ادامه از حشرات نیز به عنوان عوامل انتقال دهنده بیماری بین حیوان و انسان یاد میکند و توضیح میدهد« انتقال بیماری از طریق نیش حشراتی مانند کَنه که با سگ در ارتباط هستند و میتوانند در زمان خونخواری بیماری ویروسی، انگلی یا باکتریال را به انسان انتقال دهند نیز شایع است، طی چند سال گذشته مواردی از ابتلا به تب خرگوشی را در استان آذربایجان شرقی داشتیم، این بیماری نوعی بیماری انگلی است که میتواند از طریق آب، غذای آلوده گزش کنه و حشرات به انسان انتقال پیدا کند.
یکی دیگر از بیماریها، بیماری «لیشمانیاز» است که در «لیشمانیاز احشایی» سیستم گوارش بدن تحت تاثیر قرار میگیرد و عامل آن نیز نوعی انگل است. در کشور ما سگ مخزن اصلی انتقال این بیماری است که میتواند باعث تب شدید شود. همچنین گازگرفتن سگ میتواند مدل واسط انتقال بیماری طاعون باشد. در آمریکا مواردی از طاعون شناسایی شده است و اینکه در کشور ما این بیماری شناسایی نشده به این معنا نیست که این بیماری وجود ندارد.
عفونتهای تنفسی و ریوی
دکتر امیری در ادامه به بیماریهای تنفسی اشاره میکند که ممکن است از سگها به انسان منتقل شود «از دیگر طرق انتقال بیماری افشانههای تنفسی است، «تب کیو» از جمله بیماریهای باکتریالی است که میتواند از سگ به انسان منتقل شود، در برخی مواقع میتواند باعث بیماریهای عفونی، ریوی و درگیری بافت قلبی افراد شود. یکی از مشکلاتی که با آن مواجهیم، علائم بیماریهای انتقالی از حیوان به انسان علائمی مشابه انفلوآنزا و کرونا دارند و وقتی بیمار به پزشک مراجعه میکند پزشک نمیتواند به درستی بیماری را تشخیص دهد و دارو تجویز کند.
بیماری تب شالیکاران
وی در ادامه میگوید «از دیگر روشهای انتقال بیماری از طریق ادرار است، لپتوسپیروز نوعی بیماری باکتریایی است که از طریق ادرار آلوده جوندگان مشاهده میشود، نام دیگر این بیماری تب شالیکاران است که در مواردی شاهد شیوع آن در مناطق شمالی کشور بودهایم به دلیل اینکه از طریق ادرار حیوانات آب جاری یا ساکن آلوده شده و منجر به انتقال بیماری به انسان شده است.»
سگها باید به صورت دورهای واکسینه شوند
آقای دکتر به اهمیت روشهای نگهداری از سگها اشاره میکند و توضیح میدهد« سگ باید به طور دورهای توسط دامپزشک معاینه شود و در صورت داشتن هرگونه علائم بیماری باید تحت درمان قرار گیرد و تا زمان بهبود کامل باید قرنطینه شود. سگها باید به صورت دورهای واکسینه شوند و داروهای لازم برای عفونتهای انگلی به صورت مستمر دریافت کنند. غذای مورد استفاده حیوان باید بهداشتی تهیه شده باشد و از دادن گوشت خام به حیوان پرهیز شود، به دلیل اینکه ممکن است منجر به بروز بیماری شود. همچنین سگی که در منزل نگهداری میشود نباید بیرون از منزل و از سطل زباله غذا بخورد یا آبهای سطحی را مصرف کند. همچنین این سگها نباید با مدفوع سگ دیگر در ارتباط باشند چون همه این موارد میتواند منجر به بیمار شدن حیوان و انتقال آن به انسان شود.
اقدامات لازم برای کنترل ناقلین مثل کک و حشرات مد نظر قرار گیرد و از دور کننده های حشرات در محل اسکان حیوان استفاده شود. فردی که از سگ مراقبت میکند باید دقت کند که به بیماری ضعف سیستم ایمنی مبتلا نباشد، برای غذا دادن به سگ از دستکش استفاده کند و پس از غذا دادن به سگ حتما دستان خود را بشوید.»
حیوانات زیر شش ماه نباید وارد منزل شوند
وی ادامه میدهد «برخی تصور میکنند که حیوانات کوچک منجر به انتقال بیماری نمیشوند اما باید بدانیم که این حیوانات به دلیل سن کم سیستم ایمنی بدنی ضعیفی دارند و سریعتر بیماری را به انسان انتقال میدهند و توانایی مقابله با بیماری ندارند، همچنین توصیه میشود حیوانات زیر شش ماه و در گربهها زیر یک سال نباید وارد منزل شوند.»
شستوشوی حیوانات خطر ابتلا به بیماری را افزایش میدهد
به گفته این کارشناس وزارت بهداشت، «شستوشوی حیوانات نیز خطر ابتلا به بیماری را افزایش میدهد، شستوشو میتواند بیماری را از طریق پوست، ادرار یا افشانه شدن آب در هوا به انسان انتقال دهد. برخی افراد از روی حس حیوان دوستی حیوانات ولگرد را به منزل میآورند و از آن نگهداری میکنند که این کاری خطرناک است به دلیل اینکه حیوان میتواند بیماری را به منزل انتقال دهد، اگر قرار باشد حمایت از حیوانات صورت گیرد شهرداری کمپهایی را برای نگهداری آنها آماده کرده است و افراد نباید شخصا اقدام به این کار کنند.
امکان جهش بیماری با تبادل بیماری بین انسان و حیوان
دکتر امیری با اشاره به شیوع یکباره بیماری کرونا در جهان توضیح میدهد «یکی از نکات مهمی که باید یادآوری کنیم این است که امکان ابتلای حیوانات به کرونا از طریق انسان وجود دارد و انسان میتواند کرونا را به گربه و سگ انتقال دهد و این حیوان بیماری را به دیگران منتقل کند، هنوز عکس این موضوع ثابت نشده است اما ممکن است انتقال بیماری از انسان به حیوان باعث جهش بیماری شود. همانطور که برخی گمانهزنی ها در خصوص انتقال کرونا از حیوان به انسان وجود دارد.
خزندگان را به عنوان حیوان خانگی انتخاب نکنید
وی در پایان توصیه میکند، خزندگان را به عنوان حیوان خانگی انتخاب نکنید، این موضوع نه تنها جرم است بلکه بیماریهای این حیوانات شناسایی نشده است و ممکن است حامل ویروسهای ناشناخته باشند و در افراد جامعه ایجاد بیماری کنند.
انتهای پیام/
ارثیه؛ متهم ردیف اول نزاع های خانوادگی
نرگس خانعلیزاده
در خانه های سوگواری که بزرگی از دست رفته خواهر و برادر ها می مانند و اموالی که از آن جنت مکان خلد آشیان به جا مانده است .همه از فرزندان خانواده سوگوار انتظارات ویژه ای دارند.مدارا با هم و آبرو داری برای آن مرحوم مغفور اولینش است.اما گاهی در همان روزهای آغازین این ماجرا، بحث های تندی درباره سهم الارث پیش می آید و گاهی همین بگو مگو ها اتفاق ناگوار قطع رابطه همیشگی یک فامیل را رقم می زند.
به گزارش ایرنا انگار همهچیز از یک بیاطلاعی محض شروع میشود؛ بیاطلاعی از اینکه هیچ حقی با دعوا و زورگویی به حقدار نمیرسد. شاید این مهمترین علتی است که باعث بروز اختلافات و مشکلات خانوادگی عمق میان وراث میشود. این را زهرا طلوع، وکیل دادگستری میگوید که معتقد است ناآگاهی از قوانین وراثت، طمعکاری و سهمخواهیهای بیش از حد و یا توافق نداشتن بر سر برابری سهم الارث دختر و پسر بعد از فوت والد یا والدین از جمله این علتها است:« گاهی حتی طمع برای فروش اموال با قیمت بالاتر و یا سهم بردن بیشتر از سهمالارث، آنقدر آشکار است که موجب اختلاف میشود.»
*** گاهی تا پای جان
کافی است دعوا بر سر ارث و میراث در فضای مجازی جستجو کنید تا با انبوهی از خبرهای شگفتآور روبرو شوید؛ خبرهایی که گاهی از دعوای لفظی و زد و خوردهای فیزیکی و کشیده شدن پای خانوادهها به کلانتری، به خواهر و برادر کشی هم میرسد. اولش چشمانمان گرد میشود که یعنی واقعا ممکن است؟ اما تجربه حقوقدانها و وکلایی که در این زمینه، مویی سفید کردهاند میگوید که انگار این خبرها خیلی هم عجیب نیست؛ آنقدر که در طول دوران کاریشان، حداقل در چندین مورد، با چنین اتفاقات ناگواری که بر سر تقسیم ارث و میراث و زمینهای کشاورزی و ملک و املاک بوده است، روبرو شدهاند. آنها از خانوادههایی میگویند که دعوایی بیپایان را شروع کردهاند، بیآنکه بدانند که این جدلها هیچ تاثیری در میزان حق و حقوقشان ندارد؛ چرا که همهچیز مشخص است و با داد و بیداد راه به جایی نمیبرند!
*** اینجا هم پیشگیری بهتر از درمان است
بهتر است همان اول، همهچیز را بر گردن قانون بیندازیم و خودمان را از این معرکه که ممکن است دامن هرکدام از بچهها را بگیرد بیرون بکشیم. اینطور که متخصصین میگویند، تبعیت از قانون و تقسیم اموال به میزان مشخص شده در قوانین انحصار وراثت بهترین راهکار برای جلوگیری از هر نوع اختلافی است؛ حالا اگر در این میان، وصیتنامه رسمی و معتبری هم وجود داشته باشد که چه بهتر! در واقع در صورت وجود وصیت نامه، اگر متوفی وضعیت اموالش را برای بعد از فوت مشخص کرده باشد، تقریبا تمام درگیریها بینتیجه خواهد بود و همین آگاهی به بینتیجه بودن، شاید مانعی برای اختلافات احتمالی باشد.
*** قانون تعارف ندارد
بخوانید، بپرسید و تا آنجا که میشود، دانستههای قانونیتان را از وضعیتی که در آن هستید بالا ببرید. این شاید اساسیترین و تنهاترین راه چارهای است که میتواند از هرگونه اتفاق ناخوشایندی جلوگیری کند. چنانکه متخصصان هم میگویند که لازم است بدون هیچ تعارفی و در کمال احترام و اتفاقا برای برای حفظ وحدت خانوادگی، همه مسائل قانونی را از بر باشیم تا در زمان قرار گرفتن در چنین وضعیتی، قانون را الگو قرار بدهیم و پیش برویم؛ بدون هیچ حرف و حدیث اضافهای! ضمن اینکه کمک گرفتن از متخصصان حقوقی و خانوادگی را در این جریان نادیده نگیرید؛ متخصصانی که هرکدام با توجه به تجربههای بزرگ و کوچکشان، میتوانند چراغی برای مسیر پیشرویتان باشد تا به خیر و خوشی بگذرد. از مشخص کردن قوانین حقوقی که وکلا آن را پیش میبرند تا حفظ وحدت و انسجام خانوادگی که بدون تردید بر عهده رواشناسان و مشاوران خانواده است.
*** پایگاهی عاطفی به نام رابطه خواهر و برادری
هوای خواهر و برادریهایتان را داشته باشید که بدون هرگونه اغراق و فارغ از هر آنچه که قرار است در زمینه مالی دستتان را بگیرد، این تنها سرمایه ارزشمند و مهمی است که برای شما در زندگی خواهد ماند. پس تا جایی که ممکن است، این سرمایههای ارزشمند زندگیتان را فدای هیچچیز دیگری نکنید. در این میان، سعی کنید بیشترین مدارا با همدیگر داشته باشد؛ مثلا اینکه فراموش نکنید هر زمان که هرکدام از وراث، حتی فردای فوت مورث درخواست سهم الارث خود را بکند، بقیه وراث نمیتوانند به هیچ دلیل، خصوصا دلایل عرفی مانع از این حق شوند. پس او را بابت درخواست حق و حقوقش قضاوت و بازخواست نکنید. متاسفانه به دلیل برخی از مسائل عرفی، آن دسته از وراثی که سهم خود را از ارثیه میخواهند، مورد قضاوت و هجمه برخی دیگر از اعضای خانواده قرار میگیرند؛ در صورتی که این روند بسیار اشتباهی است؛ چرا که به هرحال باید پذیرفت که او حقی دارد و اخلاقی نیست که دیگران، به هر بهانه ای او را بابت درخواست سهم الارث و حقوق قانونیاش، بازخواست کنند. اگر در این میان، یک یا چند نفر از اعضای خانواده و وراث، توانایی و مهارت حل مسئله داشته باشند، اوضاع به مراتب بهتر خواهد بود. افرادی که بتوانند از وقوع جدلهای احتمالی پیشگیری کنند و با پیش کشیدن مسائل قانونی و آرام کردن دیگر افراد، شرایط را به سمت خوبی هدایت کنند. موضوعی که مهری موسوی، روانشناس و مشاور خانواده هم آن را تایید میکند و معتقد است که نباید فراموش کنیم که که هستیم و با همدیگر چه روزهایی داشتهایم:« شاید همین یادآوریها، موجب همدلی در بین وراث شود.»
*** چرخ این گردونه میچرخد
مهری موسوی، رواشناس و مشاور خانواده، حل و فصل شدن معضل دعواهای خانوادگی بر سر ارث و میراث را در گرو باور به فانی بودن این دنیا میداند:« گاهی آنقدر پدیده مرگ را دور از دسترس میبینیم که فراموش میکنیم که این ارث هم برای مدتی موقت در دست ما است و امانتی بیش نیست.» غافل از اینکه حس خوشبختی و آرامش را باید در راهی دیگر جستجو کنیم؛ خوشبختیهایی که به قیمت از دست دادن رابطهها، سلامتی، آرامش و … بدست نمیآید:« شاید یک نگاه و باور دینی و معنوی باشد که در چنین موقعیتهایی بتواند یاریمان کند تا وارد معرکه دعواهایی اینچنینی نشویم؛ مثلا اینکه گاهی به این فکر کنیم که ما همیشه آن وارثان نیستیم و مرگ فقط برای همسایه نیست و دیر یا زود، نوبت ما هم میشود و وقت زیادی برای استفاده از این اموال نداریم.» در واقع این روانشناس معتقد است که فارغ از همه شرعیات، قانونها، ارزشها و هرآنچیزی که میتواند ما را در ماجرا تقسیم ارث و میراث، آرام و منطقی نگه دارد، باور به موقتی بودن این اموال و ارزشمندی رابطههایمان است.همان چیزی به کرات در قرآن کریم و روایات اهل بیت (ع) نیز بارها به آن اشاره شده است و فانی بودن این دنیا را درحکم بزرگترین هشدار را برای انسان ها قرار می دهد.
واکاوی معضل اعتیاد در ایران؛
سن اعتیاد در مسیر نزولی؛ چه باید کرد؟
دکتر محمدرضا رئیسی – روانشناس
بسیاری از کارشناسان و حتی مسئولان سالهاست درباره گسترش پدیده اعتیاد به مواد مخدر هشدار میدهند و هر ساله برنامههای مختلفی برای مقابله با این آسیب اجتماعی اجرا میشود اما انتشار برخی اخبار نگرانکننده، لزوم افزایش حساسیت و اقدام مسئولان را نسبت به مواد مخدر و پیامدهایش بیشتر میکند.
خبری که اواسط اردیبهشتماه گذشته به نقل از «احمد احمدیصدر» مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران منتشر شد، از آن دست اخباری است که نگرانیها را بیشتر کرده و هشدار میدهد که وضعیت اعتیاد در جامعه ما به مرز بحران رسیده است.
وی که همراه با برخی از اعضای شورای شهر و ستاد مبارزه با موادمخدر استان تهران، از پاتوقهای معتادین متجاهر بازدید کرده بود، اعلام کرد «سن اعتیاد به زیر ۱۸ سال کاهش یافته است.» خبری که به سرعت در رسانههای رسمی و غیررسمی کشور بازتاب یافت.
با گذشت بیش از دو هفته از انتشار این خبر و عدم تکذیب متولیان رسمی این موضوع (ستاد مبارزه با مواد مخدر)، متاسفانه میتوان آن را مقرون به صحت و دقیق دانست؛ حتی اگر با توجه به مسئولیت احمدیصدر، فقط مربوط به شهر یا استان تهران بوده باشد. فراموش نکنیم که «اسکندر مومنی» دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور نیز بهمنماه سال گذشته گفته بود: «میانگین سن اعتیاد در ایران، ۲۴ سال و چند ماه است و البته سن اعتیاد در دنیا، ۱۹ سال است».
با توجه به اخبار منتشر شده درباره این اوضاع نگرانکننده، بررسی ابعاد این پدیده خطرناک، روشهای علمی و عملی مقابله با گسترش آن، رویکردهای درمانی برای معتادان و روشهای حمایتی از خانواده آنان، یک ضرورت اساسی است.
کاهش سن اعتیاد به ۱۸ سال به این معنی است که برخی نوجوانان دبیرستانی _ حداقل در سالهای پایانی تحصیل- درگیر پدیده شوم اعتیاد شده و زنگ خطری بزرگ را به صدا درآوردهاند.الف _ پیامدهای کاهش سن اعتیاد
کاهش سن اعتیاد به ۱۸ سال به این معنی است که برخی نوجوانان دبیرستانی _ حداقل در سالهای پایانی تحصیل- درگیر پدیده شوم اعتیاد شده و زنگ خطری بزرگ را به صدا درآوردهاند زیرا درگیری یک فرد به اعتیاد، گاه حتی تا پایان عمر، خود و خانوادهاش را مشغول کرده، هزینهها و پیامدهای سنگین اقتصادی و روانی میآفریند و از آنسو، بار بزرگی را بر دوش جامعه میگذارد.
وقتی از آلودگی فرد به مواد مخدر از سن پایین صجبت میکنیم، در واقع همه فرصتهای شغلی، اجتماعی، ازدواج، فرزندآوری، تولید علمی-صنعتی و نشاط اجتماعی و فردی او را باید تباهشده دانست؛ مگر آنکه به سرعت و با روشی علمی و جامع، به صورتی بلندمدت و موثر درمان شود و نجات یابد.
هرچه سن اعتیاد پایینتر باشد، به منزله ماندگارشدن بیشتر مدت زمان مصرف و بیشترشدن پیامدهای مخرب آن است؛ به ویژه که ترک و درمان اعتیاد فرآیندی بسیار پیچیده، زمانبر و مستلزم مراقبتهای چندوجهی از سوی فرد، خانواده و نزدیکان و نهادهای حمایتی اجتماعی است.
واضح است که وقتی فردی از ابتدای دوران جوانی گرفتار این معضل میشود، اگر به سرعت اقدام به درمان و ترک نکند، احتمال زیاد تا سالهای متوالی گرفتار آن خواهد بود و به نسبت سالهای اعتیاد، هزینههای آن افزون و فرصتهای از دست رفته نیز بیشتر خواهد شد.
در نظر داشته باشیم با روشهای معمول ترک اعتیاد در کشور، امار بازگشت به اعتیاد در خوشبینانهترین حالت فقط ۲۰ درصد است که ادعای «پرویز افشار» سخنگوی وقت ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال ۱۳۹۷ است اما مشاهدات و تجارب بسیاری از افراد نشان میدهد این رقم خوشبینانه است. بنابراین با اقدامات، روشها و امکانات کنونی جامعه، ۸۰ درصد افرادی که از سنین پایین (از جمله ۱۸ سالگی) شروع به مصرف مواد میکنند، نمیتوانند آن را ترک کنند.
البته باید توجه داشت که این نگاه، به معنای نفی ارزش و اهمیت همه روشهای موجود ترک اعتیاد و زحمتهای مراکز بازپروری نیست؛ بلکه منظور این است که برای درک علت بازگشت بیشتر معتادان به مصرف دوباره، وقت آن رسیده است که از تجربههای علمی دنیا و متخصصان توانمند داخلی استفاده کنیم؛ پیش از آنکه سن اعتیاد به زیر ۱۸ و ابتدای دوره دبیرستان برسد.
با روشهای معمول ترک اعتیاد در کشور، امار بازگشت به اعتیاد در خوشبینانهترین حالت فقط ۲۰ درصد است.ب_ اعتیاد؛ از جرم انگاری تا بیماری پنداری
آنها که پدیدههای اجتماعی به ویژه از نوع آسیبزای آن – همچون اعتیاد – را دنبال میکنند، به خوبی به یاد دارند که تا همین دو سه دهه پیش، در جامعه ما، اعتیاد به عنوان جرم و بزه تلقی میشد و معتاد، مجرمی خطرناک بود.
مرور سخنان مسئولان دهه ۶۰ و حتی بازبینی فیلمها و سریالهای تلویزیونی آن زمان، به خوبی نشانگر بزه دانستن اعتیاد (معتاد و قاچاقچی هر دو باهم) بود و چه تبلیغات و هزینههای برای بازداری مردم از آلودگی به این «جرم» که انجام نشد!
اگرچه طبق قوانین بیشتر کشورهای جهان و مقررات قضایی ما، حمل، کاشت، توزیع و ساخت مواد مخدر همچنان جرم است و به حق باید با آن مبارزه قضایی، امنیتی، فرهنگی و پیشگیرانه کرد اما گذشت زمان و غلبه نگاه علمی و البته بینتیجه بودن اقدامات بزهانگارانه درباره فرد معتاد، سبب تغییر نگرش مردم و مسئولان شد و خوشبختانه اکنون بیشتر افراد، به این پدیده به عنوان نوعی بیماری روانی و جسمانی مینگرند.
پیش از پرداختن به روشهای مقابله با توزیع و پخش مواد مخدر و نقد برخی رویههای جاری، بیمناسبت نیست که از تعبیر یکی از استادان روانشناسی درباره فرآیند ترک اعتیاد یاد کنیم:
از جدا کردن جلد کتاب تا تصحیح محتوای آن!
نگارنده به یاد دارد که در یکی از کلاسهای مقطع دکترا، دکتر «نعمتالله ستوده» (از روانشناسان برجسته کشور)، تعبیر گویا و بسیار دقیق از پدیده اعتیاد داشت که کاش خانوادهها و متولیان این امر، به آن توجه میکردند. به تعبیر او، ترک ظاهری اعتیاد (به طور مثال در کمپ یا با روشهای سمزدایی)، اگرچه گام نخست برای رهایی است اما فقط به منزله کندن جلد کتاب شخصیت معتاد است که محتوای آن هیچ تغییری نکرده! یعنی تا زمانی که مشکلات موجود در محتوای درون ذهنی، روانی و شخصیتی فرد معتاد بررسی، احصاء و درمان نشود، کندن جلد کتاب شخصیت او و چسباندن جلدی تازه، هیچ فایدهای نخواهد داشت و محتوای کتاب همان درونمایه گذشته باقی خواهد ماند؛ همچنان که بیشتر روشهای ترک کنونی که در جامعه ما متداول است، نتیجهبخش نبوده و بیشتر معتادان به سمت مصرف دوباره، بازخواهند گشت.
این بازیها کودکتان را باهوشتر میکند
هدیسادات پاکنهاد
پنج سال اول زندگی کودک پایه و اساس سلامت، رشد و تکامل آینده او، چه جسمی و چه ذهنی است. بهعنوان یک والد، این مسئولیت شماست که زمینه رشد و تقویت مغز کودک را با درگیر کردن در فعالیتهای سرگرمکننده فراهم کنید.به همین منظور، چند فعالیت مفید برای بهبود مغز کودکان ارائه کردهایم که برای ساعاتی کودک تان را از تماشای تلویزیون و بازیهای گوشی های موبایل دور کند.
در عصر تکنولوژی، همه ما بیشتر وقت خود را بهجای دنیای واقعی در دنیای دیجیتال میگذرانیم. در این میان، کودکان به تبعیت از والدین ترجیح میدهند بهجای بازیهای خانگی و خلاقانه، وقتشان را صرف بازیهای موبایلی می کنند، غافل از اینکه این بازیهای اعتیادآور بر عملکرد مغز کودکان تأثیر منفی میگذارد.
یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۰ توسط مرکز تحقیقات پیو نشان داد که ۶۰% کودکان قبل از سن ۵ سالگی از تلفن همراه برخوردار بودند و ۳۱% قبل از ۲ سالگی با تلفن همراه آشنا شده بودند. درحالیکه شواهد قطعی در مورد تأثیر بد تلفن همراه بر مغز کودکان وجود ندارد اما برخی از مطالعات یافتههای نگرانکنندهای را نشان میدهند. دادههای اولیه از یک مطالعه رشد شناختی مغز کودکان نشان داد که افزایش مدتزمان استفاده از موبایل نهتنها برای مغز مضر است بلکه میتواند بر روانشناسی، الگوهای تفکر، خواب و رفتار کودک تأثیر بگذارد.
متأسفانه این روزها اغلب والدین مهارت استفاده از تلفن همراه توسط کودکشان را نشانه باهوشی او دانسته و هیچگونه محدودیتی در این زمینه برای فرزندشان قائل نیستند، درحالیکه به گزارش CNN، کودکانی که بیشازحد زمان خود را به بازی با تبلت یا تلفن هوشمند و تماشای تلویزیون میگذرانند، ازنظر ذهنی ضعیفتر از دیگر کودکان خواهند بود.
برخلاف بازیهای موجود در گوشی های تلفن همراه، به گفته محققان و کارشناسان رشد کودک، بعضی بازیهای ساده و روزمره میتوانند رشد مغز کودکان، رشد زبان، ریاضی، یادگیری اجتماعی و عاطفی کودکان را تقویت کند. در ادامه به معرفی چند فعالیت هیجانانگیز برای افزایش ضریب هوشی کودکان میپردازیم.
ذهنخوانی
این بازی یکراه آسان و جالب برای آشنا کردن کودک با محیط اطراف، تقویت مغز او و افزایش توجه به جزئیات است. شما میتوانید این بازی را در خانه با کمک فلش کارت، تصاویر یا اشیا انجام دهید. بهعنوانمثال، تصویری از یک اسباببازی، توپ یا گل را به کودک خود نشان دهید و از او بخواهید در اطرافش آن را برای شما پیدا کند. این به تشخیص اشیا و بهبود دایره لغات، همراه با سایر تواناییهای شناختی کودک کمک میکند. یک روش دیگر برای انجام این بازی این است که یک شی را در ذهنتان تجسم کنید و با بیان ویژگیهای آن شی مثل رنگ، شکل یا اندازه آن، از کودک بخواهید شیء موردنظر شما را حدس بزند.
نقشآفرینی
این بازی ابزاری مؤثر برای تقویت خلاقیت و تخیل کودکان است. علاوه بر این، بازی نقشآفرینی در موارد زیر تأثیرگذار است:
-توسعه مهارتهای زبانی و ارتباطی
-تشویق کودکان به بیان عقایدشان
-توسعه مهارتهای اجتماعی از طریق همکاری با کودکان دیگر
-تشویق کودکان به درک موقعیتهای واقعی زندگی
نحوه انجام این بازی به این صورت است که سناریوها یا موقعیتهایی که کودک میتواند اجرا کند را ایجاد کنید و اجازه دهید کودک از تخیل خود برای بازی استفاده کند. بهعنوانمثال میتوان به خرید در سوپر مارکت، معلم بازی، پزشک، بانکدار، آتشنشان و غیره اشاره کرد.
پازل
پازل یک بازی فکری عالی برای کودکان در رده سنی ۲ تا ۸ سال است. این بازی بهطور مؤثر مغز کودک را درگیر میکند و به آنها در تشخیص شکل، افزایش صبر، تمرکز، تعیین هدف، مهارت حل مسئله و هماهنگی دست و چشم کمک میکند.
مارپیچ
این بازی سنتی در حین سرگرمی یک روش هوشمندانه برای تقویت مغز کودکان است. مارپیچ تواناییهای حل مسئله را افزایش میدهد و مهارتهای حرکتی و مشاهدهای کودک را بهبود میبخشد. زمانی که کودک سعی میکند راهی را از طریق پیچوخمها پیدا کند، مغز خود را برای تفکر سریعتر تحریک میکند. این بازی همچنین به افزایش اعتمادبهنفس، صبر و پشتکار کودک کمک میکند. والدین میتوانند با پرینت تصاویر مارپیچ و یا خرید کتابهای مارپیچ بهراحتی اسباب سرگرمی کودکان را در خانه فراهم کنند.
برجسازی با لوازم مختلف
رویهم گذاشتن اسباببازیها یا برجسازی با آنها ممکن است یک فعالیت ساده برای کودکان به نظر برسد اما این پتانسیل ر ا دارد که رشد اولیه مغز را تقویت کند و درعینحال مهارتهای حرکتی و هماهنگی دست و چشم کودک را بهبود ببخشد. قرار دادن بلوکهای خانهسازی روی همدیگر و یا بازی جُنگا میتواند نمونههای مناسبی برای انجام این بازی باشد.
بازیهای فیزیکی
درگیر کردن کل بدن فرصتی برای تقویت مهارتهای عملکرد اجرایی در کودکان را فراهم میکند. پرتاب و گرفتن توپ، پریدن و دویدن در تقویت مغز کودک بسیار مؤثر است. بازیهایی مانند طنابکشی، حلقه کمر، لیلی، بولینگ یا هر بازی دیگری که باعث تحرک کودک میشود نیز راهی عالی برای خودکنترلی و تقویت هوش است.
جعبه حسی
چند شی قابل حدس مثل عروسک، ماشین، مداد، دفتر، قاشق، گوجه و… را داخل یک جعبه قرار دهید و از کودکتان بخواهید درحالیکه چشمانش بسته است، اشیا داخل جعبه را با لمس کردن حدس بزند. این بازی کودک را تشویق میکند تا با لمس اشیاء تمرکز کند و ذهنش را به سمت چیزهای مختلف سوق دهد که این امر باعث بهبود حافظه، مسیرهای عصبی و اطلاعات حسی کودکان میشود.
این فعالیتها ممکن است ساده و ابتدایی به نظر برسند اما یک روش عالی برای بهبود رشد شناختی، زبانی و حافظه در کودکان هستند و مهمترین مسئله درباره این بازیها این است که شما میتوانید با حداقل وسایل در داخل خانه یک سرگرمی مفید برای کودکتان فراهم کنید. همچنین وجه مشترک همه این فعالیتها این است که آنها از ذهن، بدن و حواس خود بهطور همزمان استفاده میکنند و این مهمترین هدف است؛ بنابراین، بازیهایی را که کودکتان دوست دارد با شما بازی کند را انتخاب کنید و از آن لذت ببرید.
مدیر مرکز درمان ناباروری پژوهشگاه رویان در گفتگو با ایرنا مطرح کرد؛
این درمان دیگر لاکچری نیست
فاطمه شیری
طبق گفته بسیاری از کارشناسان هزینههای هنگفت و شکستهای پی در پی در مسیر درمان دلیل مهم و اصلی خیلی از زوجین برای دنبال نکردن درمان ناباروری است. به همین دلیل دولت طی طرحی با عنوان “قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت” به کمک زوجین نابارور آمده تا با تخصیص اعتبار در این بخش گره از مشکلات تامین هزینههای درمان ناباروری آنها باز کند.
به نظر می رسد واژه ناباروری با وجود فرهنگ سازی های بسیار در میان خیلی از خانواده ها قابل هضم نبوده و نیست و در کنار هزینههای سنگین درمان فرزندآوری، زوجین فشار روانی زیادی را برای باروری متحمل میشوند. طبق گفته بسیاری از کارشناسان هزینه های هنگفت و شکست های پی در پی در مسیردرمان دلیل مهم و اصلی خیلی از زوجین برای دنبال نکردن درمان ناباروری است. به همین دلیل دولت طی طرحی با عنوان “قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت” به کمک زوجین نابارور آمده تا با تخصیص اعتبار دراین بخش گره از مشکلات تامین هزینه های درمان ناباروری آنها باز کند.
طبق ماده ۴۳ این قانون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان های بیمه گر برنامه ها و اقدامات لازم پروسه درمان ناباروری زوجین را انجام داده و آنها را تحت پوشش کامل بیمه های پایه بدون محدودیت زمان و دفعات مورد نیاز به تشخیص پزشک معالج درآورند. در همین باره و اطلاع از حمایت های درمانی دولت از این زوج ها با دکتر احمد وثوق مدیر مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری پژوهشگاه رویان به گفتگو پرداختیم.
*** تعهدی که اجرایی نشد
بحث حمایت از زوج های نابارور چند سالی است که تبدیل به موضوعی داغ و مهم برای زوجین نابارور، مراکزی که خدمات درمان ناباروری ارائه می دهند و از طرفی برای دولت شده است. به گفته دکتر وثوق در ابتدا بخشی از داروهای پروسه این درمان پیچیده و سخت تحت پوشش بیمه درآمد و آن زمان با استقبال زیادی مواجه شد: «این قدمی مفید و مهم بود که بخشی از داروهای درمان ناباروری بر پایه داروهای تولید داخل تحت پوشش بیمه قرار گرفت».
سپس در قدم بعدی مجلس شورای اسلامی اعتباری را در اختیار وزارت بهداشت و درمان قرار داد تا در جهت کمک از زوج های نابارور استفاد کند. دکتر وثوق در این باره می گوید:«اعتبار در نظر گرفته شده مبلغ یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان برای یک سیکل درمان های پیشرفته ناباروری بود اما متاسفانه بیشتر این اعتبار در موارد غیرناباروری هزینه شد و مراکز دولتی که تعهد داده و ارائه خدمات کرده بودند موفق به گرفتن این اعتبارات نشدند و این طرح چندان موفق نبود». با این وجود اما مراکز ناباروری که در جریان شرایط زوجین نابارور بودند این اتفاق را قدم مثبتی برای این افراد می دانستند.
*** این درمان دیگر لاکچری نیست
قدم بعدی در حمایت از زوجین نابارور این بود که تعداد بیشتری از داروها را تحت پوشش بیمه قراردهند. مدیر مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری پژوهشگاه رویان این رویه را اقدامی موثر در تشویق زوجین نابارور برای ادامه درمان می داند :«برخی از این داروها برای درمان ناباروری حتی در کشور تولید نمی شدند که بخشی از این داروها نیز تحت پوشش بیمه قرار گرفت. باز هم این اقدام خوبی برای کمک به زوج های نابارور بود چراکه امید آنها برای انجام و تکمیل پروسه درمانی بیشتر می کرد». در آخرین اقدام که در سال ۱۴۰۰ به تصویب رسید بیمه های پایه از جمله تامین اجتماعی و بیمه سلامت موظف شدند زوج های نابارور را برای انجام اقدامات درمانی ناباروری تحت پوشش خود قرار دهند.
دکتر وثوق با اشاره به اینکه این اقدام خارج کردن این نوع از درمان از انحصار قشری خاص با تمکن مالی ویژه بود ادامه می دهد:«از سال گذشته زوج های نابارور می توانستند با حمایت دولت تا سقف کمتر از ۷ میلیون خدمات درمان ناباروری دریافت کنند. طی این طرح مراکز طرف قرارداد با بیمه های تامین اجتماعی و سلامت خودشان اسناد و مدارک را برای بیمه ارسال کرده و در مقابل خدماتی که ارائه کرده اند هزینه از بیمه می گیرند. اگر هم طرف قرارداد نباشند فرم های مربوطه را پرکرده، ریز هزینه های زوج نابارور را در این فرم قید کرده و در اختیار زوجین قرار می دهند تا آنها به بیمه مراجعه کرده و تا سقف تعیین شده هزینه را دریافت کنند.
*** افزایش اعتبار درمان ناباروری به ۹ میلیون تومان
مدیر مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری رویان با بیان جزییات بیشتری از ادامه طرح های حمایت از زوجین نابارور می گوید:« ایراد اولیه این طرح، این بود که نوع خدمات تعریف شده بود. یعنی خدمت خارج از آن لیست حتی اگر هزینه اش کمتر از آن مبلغ اعتبار هم می شد قابل پذیرش از سوی بیمه نبود.اکنون اتفاق خوبی که افتاده این است که گفته شده این سقف اعتبار برای کلیه خدمات ناباروری قرار است در نظر گرفته شود. در نتیجه امیدواریم هم این طرح برای کلیه خدمات ناباروری اجرایی شود و هم با توجه به وضعیت اقتصادی این مبلغ اعتبار امسال افزایش پیدا کند. شاید امسال تا اعتبار ۹ میلیون تومان درمان زوج های نابارور تحت حمایت بیمه قرار بگیرد. بدون شک این اعتبارسنجی هم به زوجینی که مشکل مالی برای درمان ناباروری دارد کمک و آنها را تشویق می کند و هم باعث می شود مراکز درمان ناباروری سهمی در برنامه رشد جمعیت داشته باشند».
*** ارائه خدمات بدون سقف ناباروری برای نیروهای مسلح
مرکز رویان در حال حاضر قرارداد نهایی با سازمان تامین اجتماعی و بیمه سلامت ندارد. به همین دلیل این مرکز فهرست خدمات و مستندات را برای زوجین آماده و در اختیارشان قرار می دهند تا آنها با مراجعه به تامین اجتماعی و بیمه سلامت هزینه هایشان را تا سقف مشخص شده دریافت کنند.
به گفته دکتر وثوق این مرکز اما با نیروهای مسلح قرار داد دارد و از شهریورماه ۱۴۰۰ این قرارداد در حال اجرا است با این تفاوت که بیمه نیروهای مسلح متعهد به پرداخت هزینه ها بدون سقف شده است:«در مراکز درمانی دولتی همه هزینه ها انجام می شود و بیمارستان ها بر اساس مستندات از بیمه پول خود را دریافت می کنند اما در مرکز رویان و مراکز خصوصی درمان ناباروری از آنجایی که قرادادها نهایی نشده بیماران هزینه را پرداخت و صورت حساب می گیرند تا از بیمه دریافت کنند».
یکی از موضوعات مهم در بحث هزینه های سنگین ناباروری داروها هستند که از قبل تحت پوشش بیمه درآمده اما داروهای خاصی هم هستند که تحت پوشش بیمه نیستند و چه در مراکز دولتی و چه غیردولتی شخص بیمار مجبور به پرداخت هزینه آن است. اما بخشی که تحت پوشش بیمه است را بیمار با مراجعه به داروخانه دریافت و فقط سهم خودش را پرداخت می کند.
*** نقش زن و مرد در ناباروری یکسان است
«صرف مشوق اقتصادی در افزایش باروری و جمعیت بی تاثیر نیست». دکتر وثوق با گفتن این جمله ادامه می دهد: «دغدغه اولیه زوجین برای باروری بحث هزینه و مسائل اقتصادی است اما ما اعتقاد داریم یک سیکل درمان باید صد در صد مجانی باشد و بایستی دنبال این موضوع باشیم اما فعلا در همین حد هم قدم مثبتی است. با این حال مسائل مربوط به پس از تولد کودک از جمله تامین شیرخشک، پوشک، اجاره خانه و… نیز مسائل مهمی هستند که خانواده ها قبل از باروری به آن می اندیشند».
در طرف دیگر فشارهای خانواده های زوجین برای فرزندآوری، مشکلاتی را برای آنها به وجود می آورد که گاهی منجر به گسستن پیوندهای عاطفی آنها از یکدیگر می شود. «این موضوع ریشه در مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه دارد و متاسفانه نتوانستیم این مسئله را جا بیندازیم که نقش زن و مرد در ناباروری یکسان است. به همین دلیل بعضی از خانواده ها علت ناباروری را از چشم زن خانواده می بینند در حالی که علت آن می تواند بیماری مرد باشد».
شاید اگر فرهنگ سازی بیشتری در این زمینه انجام و مسیرهای فرزندآوری زوجین تسهیل شود، در این صورت اساس و بنیان خانواده نیز آسیب نمی بیند. دکتر وثوق در این باره می گوید:«امروز نیاز داریم با تصویب این طرح نیمه پر لیوان را ببینیم و نیمه خالی این طرح را بگذاریم برای آینده و امید این را داشته باشیم که قطعا نواقص آن، اصلاح می شود. پس بهتر است این قدم مثبت را به فال نیک بگیریم و با حمایت های بیشتر مسیر درمان را برای زوجین نابارور هموار تر کنیم.