به گزارش تابناک اقتصادی؛ بررسی‌ها از بازار خودرو در روز‌های پایانی اولین ماه سال جدید بیان گر افزایش روزانه قیمت هاست. به گونه‌ای که مشاهدات میدانی از سطح شهر و بازار خودرو نشان می‌دهد که در روز‌های ابتدایی هفته جاری، قیمت انواع خودرو با افزایش ۱۰ تا ۲۰ میلیون و حتی در برخی از خودرو‌ها با افزایش تا سقف ۴۰ میلیون تومان نیز مواجه شده اند.

به عنوان مثال در یکی دو روز اخیر، پراید  ۱۱۱ در بازار ۱۹۰ تا ۱۹۱ میلیون تومان و کوئیک دنده‌ای نیز با قیمت ۲۲۶ میلیون تومان به فروش می‌رسد. سمند ال ایکس از ۲۶۳ میلیون تومان با قیمت ۲۷۸ میلیون تومان، پژو پارس از ۲۹۷ میلیون تومان با قیمت ۳۰۰ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ دو از ۲۷۷ میلیون با قیمت ۲۸۲ میلیون تومان و تیبا دو به قیمت ۱۸۸ میلیون تومان مورد معامله قرار می‌گیرد. علاوه براین پژو ۲۰۶ تیپ ۵ نیز با قیمت ۳۲۵ میلیون تومان، تیبا پلاس ۱۹۵ میلیون تومان و پژو ۲۰۷ اتوماتیک ۵۴۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد. پژو ۴۰۵ جی ال ایکس با قیمت ۲۷۰ میلیون تومان، سمند EF۷ با قیمت ۳۰۰ میلیون تومان و رانا پلاس با قیمت ۲۸۹ میلیون تومان فروخته می‌شود.

این افسارگیسختگی در بازار خودرو در شرایطی است که بیش از شش ماه قبل، در زمانی که فاطمی امین (وزیر صمت دولت سیزدهم) در مجلس برای گرفتن رای اعتماد از نمایندگان مردم از برنامه‌های خود سخن می‌گفت، یکی از محور‌های مهم موضوع خودرو بود.

در شهریورماه ۱۴۰۰، فاطمی امین وزیر پیشنهادی رئیس جمهور برای تصدی وزارت صمت در سخنان خود اظهار داشت: خودرو دغدغه همه ما است، در حوزه خودرو یک برنامه ۶ ماهه گذاشته ایم و در اختیار همه قرار گرفته است. یک برنامه دو ساله گذاشته ایم و ان شاءالله با اجرای این برنامه ۲ ساله تا ۳ الی ۴ سال دیگر صنعت خودرو، افتخار ملی خواهد بود. در حوزه خودرو مشکل فنی نداریم مشکلات ما سه موضوع است. یک عدم رقابتی بودن این صنعت، دوم تولید پایین که حدود ۴۰ یا ۱۰۰ هزار تولید است و هیچ کس کار اقتصادی نمی‌کند و هزینه‌های آن تامین نمی‌شود. این موضوع تولید ۳ میلیون خودرو به هم پیوسته است، اگر بخواهیم کاهش قیمت بدهیم و افزایش کیفیت باید قیمت تمام شده تولید خودرو را پایین بیاوریم و هزینه‌ها را کاهش دهیم. اصلاح ساختار‌های مدیریتی و اقتصادی از اولویت‌ها است، دولت نباید بنگاه داری کند. اگر وزیر صنعت بشوم اصلا مایل نیستم مدیرعاملان شرکت‌های خودروسازی را تعیین کنم. در یک دوره گذار آن‌ها را به سهامداران واگذار خواهم کرد. همین امسال سبد خودرو‌های تولیدی مصرف سوخت آن‌ها را به کمتر از ۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر خواهیم رساند و در سال ۱۴۰۴ ان شاءالله به قله صنعت خودروسازی خواهیم رسید.

سرانجام فاطمی امین با رای اعتماد نمایندگان مجلس راهی وزارت خانه صنعت، معدن و تجارت شد تا بتواند برنامه‌های پیشنهادی خود را اجرایی کند.

اما با گذشت زمان، نه تنها خبری از کاهش قیمت‌ها در بازار خودرو نبود، بلکه روند افزایشی نیز بر بازار خودرو حاکم شد تا جاییکه وزیر صمت دوباره در صحبت‌های خود در خصوص این بازار در برنامه ثریا اظهار داشت: ” قیمت‌های خودرو واقعی نیستند و تا پایان سال آینده باید ۱۵ درصد قیمت تمام شده پایین بیاید. این کار از طریق روش‌های مختلف از جمله تامین مالی مناسب،   اصلاح ساختار مدیریتی صنعت خودرو و اصلاح رابطه بین قطعه ساز و خودروساز صورت می‌گیرد. ” فاطمی امین همچنین گفته بود: سال آینده هر چقدر تورم وجود داشته باشد خودرو نه تنها بیش از تورم و اندازه تورم افزایش قیمت نخواهد داشت بلکه ۱۵ درصد زیر تورم افزایش دارد و حتی در برخی از خودرو‌ها این افزایش قیمت، کمتر هم می‌شود. به طور مثال خودرویی که الان ۲۰۰ میلیون تومان قیمت دارد سال آینده با تورم ۳۰ درصدی قیمت آن ۲۶۰ میلیون می‌شود که ما برنامه ریزی کرده ایم قیمت تمام شده ۱۵ درصد کمتر شود یعنی قیمت خودرو با تورم ۳۰ درصدی به ۲۳۰ میلیون تومان و حتی کمتر می‌رسد. ”

رهبر معظم انقلاب اسلامی (یکشنبه  ۱۰ بهمن ماه ۱۴۰۰) در دیدار جمعی از تولیدکنندگان و فعالان صنعتی گفتند: “ما در برخی از محصولات داخلی متأسّفانه شاهد این هستیم که به کیفیّت توجّه نمی‌شود؛ این خیلی بد است. این همه حمایت در این این سال‌ها از صنعت خودرو در کشور شده، امّا کیفیّت خودرو خوب نیست، مردم ناراضی‌اند، درست هم میگویند، حق با مردم است؛ یعنی اعتراض مردم بجاست. این صنعت نتوانسته رضایت مشتری را جلب کند؛ باید شما بتوانید رضایت مشتری را جلب کنید؛ لذا مسئله‌ی کیفیّت در درجه‌ی اوّل است. حالا اگر از این فضای حمایتی، هم برای ارتقای کیفیّت استفاده نشود و هم سوءاستفاده بشود برای بالا بردن قیمت، این هم یک مشکل دیگر است؛ قیمت را بالا ببرند، کیفیّت بالا نرود و ارتقا پیدا نکند، امّا این حمایت دولتی و تبلیغاتی و بانکی و … و جلوگیری از مثلاً رقابت‌های خارجی موجب بشود که قیمت بالا برود؛ این خیلی چیز بدی است.”

در شرایطی که مردم از بازار خودرو و گرانی‌ها گلایه‌مند بودند، سرانجام چهارشنبه یازدهم اسفندماه، سید ابراهیم رئیسی، رییس جمهور کشورمان در یک بازدید از پیش اعلام نشده از ایران خودرو، دستور‌های مهمی در حوزه خودرو را صادر و بر افزایش عرضه و افزایش کیفیت و ایمنی خودرو‌های تولید داخل تاکید کردند.

در حالی که در هفته‌های پایانی سال گذشته، رئیس جمهور بر ضرورت افزایش حداقل ۵۰ درصدی تولید خودرو در سال ۱۴۰۱ تاکید داشت، وزیر صمت پیش‌تر (بهمن ۱۴۰۰) در برنامه ثریا وعده داده بود که امسال (سال ۱۴۰۰) میزان تولید به یک میلیون و صد هزار خودرو می‌رسد.

اما بررسی‌ها نشان می‌دهد تولید خودرو در سال ۱۴۰۰ در مجموع به ۹۰۰ هزار دستگاه هم نرسیده و نسبت به سال ۱۳۹۹ افت بالغ بر چهار درصدی داشته است؛ این در حالیست که در طی سال ۱۳۹۹ تولید خودرو با رشد چهار درصدی نسبت به سال پیش از آن (۱۳۹۸) از ۹۰۰.۵ هزار دستگاه فراتر رفته بود. از سوی دیگر نیاز بازار بیش از یک میلیون تومان برآورد شده است.

این در حالیست که قرار است تا پایان سال ۱۴۰۴ به گفته سیدرضا فاطمی امین (وزیر صنعت، معدن و تجارت) به تولید سالانه سه میلیون دستگاه خودرو برسیم؛ چشم اندازی که دست یافتن به آن با عملکرد مجموعه وزارت صمت در ماه‌های اخیر، دور از دسترس است و باید برای آن تدبیری شود.

وزیر صمت در هفته‌های آغازین فعالیت خود در این وزارتخانه در حاشیه نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، در خصوص برنامه‌های پیش روی بازار خودرو، اظهار داشت: “برنامه داریم در سال آینده بحث قرعه‌کشی خودرو را حذف کنیم.   ضمن اینکه خودروسازان مشکلات عدیده‌ای دارند که ما باید برای حل آن کمک کنیم. “.

اما با آغاز سال جدید، خبری از حذف قرعه کشی نبود و در روز‌های اخیر یکی از خودروسازان کشور، از تداوم روند قرعه کشی خودرو خبر داد و در نهایت مشخص شد که برای پیش‌فروش ۱۱هزار خودرو، ۵میلیون واجد شرایط ثبت‌نام کردند.

حال منطقی معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صنعت، معدن و تجارت در این باره گفته است: حذف قرعه‌کشی خودروسازان به مرور و با افزایش تیراژ تولید اتفاق خواهد افتاد.