ما به معنای دقیق کلمه، در برابر لحظه به لحظه زمانی که در اختیار داریم مسئولیم. عمر ما، تجدید ناپذیرترین سرمایه ای است که فقط یک بار خدا در اختیار ما قرار داده است و قطعا نسبت به آن از ما بازخواست خواهد کرد. ما نسبت به عمر خود مسئولیم و زمانی که در جایگاه مسئول قرار می گیریم نسبت به دقیقه به دقیقه عمر افراد تحت مسئولیت مان نیز به شدت وظیفه مندیم. پس هیچ زمانی نباید باری به هرجهت برگزار شود. متولیان امر هم باید برای زمانی که – به هر دلیل- زیر عنوان «اوقات فراغت» تعریف می شود، برنامه هدفمند داشته باشند؛ مشخص و روشن. به گونه ای که در پایان دوره نتایج آن روشن باشد. در این نگاه، تفریح هم گذران خالی از برنامه زمان نیست بلکه باید با هدف های متعالی تعریف شود. باید جان را سبک کند برای برداشتن بارهای سنگین. باید به فرحناکی برساند آدمی را تا به وقت کار پر از انرژی مثبت باشد. علاوه بر این تفریح باید آدمی را با ظرفیت های جدید آشنا و ظرفیت های تازه خود او را هم فعال کند تا در وقت عمل، ثمرات بیشتری داشته باشد. آیه شریفه «بای ذنب قتلت؟» فقط به جان ستاندن از بی گناهان اشارت ندارد بلکه می توان از آن نسبت به «قتل زمان» و «کشتن استعداد ها» هم درس گرفت. این ما را سر خط برنامه ریزی می آورد تا از سرمایه زمان بیشترین بهره را ببریم. دنیایی که امروزه، اسب توسعه را می تازاند، تجربه روشنی است پیش روی ما. آن ها از فرصت ها به بهترین نحو، استفاده کرده اند. حتی «تهدید تنبلی و بی برنامگی « را هم با هدفمند سازی و هوشمند کردن برنامه ها پشت سر گذاشته اند. اینکه به این جا رسیده اند خود گواه صادق ماجراست چه سنت الهی براین استوار شده است که هر کس نتیجه کوشش خود را ببیند و به دیگر عبارت، هر کس فرزند تلاش و کوشش خویش است. سرمایه پدری هم به اندازه تلاش و سعی خود او ، دستش را نمی گیرد و بر جایگاه شایسته نمی نشاند بلکه هر فرد به اندازه تلاش موفق خویش ارج می بیند و بر صدر می نشیند. کار و برنامه و کلاس و تلاش آنقدر ارزش دارد که حتی اگر به ظاهر بیهوده هم بنماید باز از «خفتگی» و تنبلی ارج است چنانکه حضرت مولوی بدان تصریح می کند؛
…دوست دارد یار این آشفتگی
کوشش بیهوده به از خفتگی…
بله باید به بیداری برخاست و برای همه زمان ها برنامه ریزی کرد و اوقات فراغت از مدرسه را در کلاس زندگی و مهارت آموزی و صاحب سواد شدن برای زندگی بهتر و فردای سرفرازتر به سر برد تا سر فراز توان کرد در ایامی که پیش روست. مولوی بزرگ هم راه بزرگی و صلاح را نشان داده است به این زبان که ؛
اندرین ره می‌تراش و می‌خراش
تا دم آخر دمی فارغ مباش…
که ما را « اوقات فراغت» دستور نیست بلکه فروغ اوقات را باید دریافت که این سرمایه، تجدید ناپذیر است…

برخی روز ها تاریخی می شوند و برخی تا بلندای تاریخ سازی هم می روند. این روزها همزادهای زمینی و مکانی هم دارند؛ مکان هایی که تاریخی می شوند و بالاتر؛ تاریخ ساز می شوند درست مثل همین روزی که به نام حجاب و عفاف، ثبت تاریخ شده است و مثل محل تولد این روز که یک مسجد بود؛ یک مسجد به مثابه یک تاریخ، شاید بتوان از مسجد گوهر شاد چنین یاد کرد تا بتوان به نقش ممتاز آن هم در تاریخ سازی و هم در حراست از یک واجب الهی پرداخت. واجبی که هم در ساحت امر به معروف مطرح است و هم در عرصه نهی از منکر پرچم را به دوش می کشد. واجبی به نام بلند حجاب دینی که باز هم «فردی» است و تکلیف فردا فرد بانوان و هم وظیفه ای است «اجتماعی» که جامعه را در شئون دینی ،صاحب جایگاه می کند. واجبی که در منظومه احکام فقهی اسلام قابل تعریف است و هم در دایره رسم الخط اخلاقی دین جایگاهی درخور دارد.
واجبی که در شمار «حلال محمد حلال الی یوم القیامه و حرام محمد حرام الی یوم القیامه» حکمی همیشگی دارد؛ حفظ حجاب ، واجب است تا قیامت و پرده دری و حیا شکنی و کشف حجاب، حرام است تا قیامت. باری حجاب و مسجد گوهر شاد چنان در هم گره خورده است که تقویم ها و تاریخ نویس ها هم هردو را کنار هم می نشانند چه «قیام حجاب» در «مسجد گوهر شاد» با خون همواره در جوشش صدها نفر درهم تنیده شده است و نام بردن از یکی نام، دیگری را هم به ذهن می آورد.
ظرف مسجد گوهر شاد برای مظروف حجاب که هردو نیز از تقدس برخوردارند در نگاه تاریخ هم مانایی یافته است. خون شهدا- که خود زندگان جاویدند- نیز این جاودانگی را امضا کرده است و این می طلبد تا امروز و فردا و فرداهایی که در راهند نیز پای در همان راه بگذارند که با چراغ شهادت روشن است و روشن هم می ماند چه این چراغ همان فرمان حق است و چراغ حق نیز هم و کسی را توان خاموشی آن نیست چه خود خداوند فرموده است»…والله متم نوره ولو کره الکافرون».
آری باید در پرتو این چراغ حرکت کرد و در جاده دین راه پیمود تا به مقصد رسید. این هم می طلبد تا فراز های بلندی چون ماجرای «جهاد حجاب» در گوهر شاد را زنده نگهداریم و این ،جامعه ما را زنده نگه می دارد. جامعه که زنده بود،زندگی هم در قالب حیات طیبه قابل تعریف خواهد بود.حیات طیبه ای که حق ماست. حق مسلم ما. فکر می کنم یکی از قدم های بلندی که می توانیم در این راستا بر داریم «احیای امر حجاب» است که «احیای امر دین و امامت» است و در شمول دعای رحمت امام رضا(ع) برای احیا گران امر امامت قرار می گیرد.امری که به احیا و توسعه حیای اجتماعی هم می انجامد و زندگی ها را قوام می بخشد….

من رمضان را دوست دارم. لحظه شماری اهل معنا را برای رسیدن این فرخنده ماه دیده ام و بهجت را در نگاه شان خوانده ام. در کلاس آنان به این باور رسیده ام که رمضان، روزه، رازداری خلقت و رازخوانی بندگی و … عجب شکوهی دارد.لب می بندی از خوردن و آشامیدن اما لبریز می شوی از شور، از شوق، از عشق. قرآن را که باز می کنی، دلت باز می شود آیه به آیه که می خوانی، حس می کنی دلت از نشانه های خدا آن قدر شکوفا شده که به هر شکوفه اش خلقی دچار عشق می شوند، عجب بهاری است این رمضان و چه آیه بارانی است از واژه های نورانی از پیغام های عاشقانه حضرت خدا و چه پرشکوه اند انسان هایی که این فیض را درک می کنند و جانشان فیض آباد می شود. در شهر و روستا هر کجا که هستند عشق را، عشق را و عشق را تجربه می کنند سفره های سحری و افطاریشان، روزی خدا را با طعم روزه، نوش جانشان می کند و …
اما آن سوی شهر و روستا، در جایی که نقطه ها به هم می پیوندند و یک خط ممتد را شکل می دهند دور کشور که «مرز» نام می گیرد، این عشق بازی شکوهی صد چندان دارد. مرزبانان غیرت و مردانگی، روزه داری را با جهاد حراست از مرزها گره می زنند. تا گرمایی که سر و رویشان را بوسه می زند، هرم عشق مضاعف داشته باشد و زمین زیر پایشان پای کوبی کند به برکت بوسه بر پوتین هایی که مردانگی را معنا می کند. آری، من و تو در شهر، در روستا، زیر چتر امنیت، در پناه سایه و نسیم و خنکای کولرهایی که تابستان را بهار می کند، روزه می گیریم، اما مرزداران بسان سلف صالح خویش در زمان دفاع مقدس، چتر می گیرند برای ما و در زیر تیغ خورشید، در دشت و کوه و … رمضان را معنا می کنند، با سحری های ساده و افطاری های ساده تر، قرآن خوانی هاشان هم پرشکوه تر است. آیه به آیه را تجربه می کنند و آیات جهاد را زندگی. خبرهایی که از مرزهای کشور و به ویژه مرزهای خراسان جنوبی عزیز  می رسد، حکایت از روزه های باشکوه دارد و قرآن خوانی هایی که آدمی را در حسرت درک عظمت آن فرو می برد و باید گفت: به واژه هایی که غبطه را معنا می کند، عبادت قبول برادر مرزبان، ما را در لحظه لحظه روزه هایت دعا کن که دستان تو از آسمان اجابت خالی برنمی گردد. دستان تو، به دعای مرزداران امام سجاد ، این حجت بالغه الهی مستظهر است که می تواند درهای آسمان را باز کند. دستان تو امتداد دستان مرزبان های شهید است که هر ازگاه قد می کشند تا آسمان تا به یاد آورند ما را که زمین و دنیا نه جای ماندن که مزرعه آخرت است و باید در این ملک، گل کاشت و نور کاشت و آب کاشت و بهار کاشت تا زمین هم عطر بهشت گیرد. برادر مرزدارم، لب های خشکیده ات، راز آبادی وطن است و من وطن را برای تو و تو را برای وطن دوست می دارم…

یادداشت
عمق و قطر فقر رو به افزایش است
امروز خزاسان جنوبی – حیدری
حکایت تازه ای نیست فقر. متاسفانه همزادِ روزها و شب های ماست. اما همذات نه. نه همذات ماست ونه همذات باورهای قشنگی داشتیم و هنوز ته مانده رنگی از آن پیداست. همذات دین ما که هرگز. هزار فرسنگ فاصله دارد از اولین قدم ایمان. این حرف دین ماست که فقر را با کفر همانند و همراه و همذات می داند؛” کَادَ الْفَقْرُ أَنْ یَکُونَ کُفْراً.” پیامبر اعظم الهی می فرماید: فقر، انسان را در آستانه کفر قرار مى‌دهد. رهبر فرزانه انقلاب نیز در نگاهی به همین روایت در دیدار ۲۳اردیبهشت ۱۳۹۳ در دیدار مردم استان ایلام در سالروز ولادت امیرالمؤمنین علیه‌السلام ، چنین به بحث می پردازند که،” از جمله‌ى چیزهایى که مردم را به بهشت نزدیک میکند، بهبود معیشت مردم است؛ کادَ الفَقرُ اَن یَکُونَ کُفرا. جامعه‌اى که در آن فقر باشد، بیکارى باشد، مشکلات معیشتىِ غیر قابل حل وجود داشته باشد، اختلاف طبقاتى باشد، تبعیض باشد، شکاف طبقاتى باشد، حالت آرامش ایمانى پیدا نمی کند. فقر، انسان ها را به فساد می کشاند، به کفر می کشاند؛ فقر را باید ریشه‌کن کرد. کار اقتصادى، فعّالیّت اقتصادى باید به‌طور جدّى در برنامه‌هاى مسئولین قرار بگیرد، که خب امروز بحمداللَّه مسئولین دنبال این چیزها هستند. فکرها را باید منتظم کرد، راه را باید درست تشخیص داد، درست باید حرکت کرد.” به هر اندازه ای که از “راه درست” دور شویم به ورطه نادرست فقر می افتیم. کار می رسد به امروز که یک جامعه شناس، به فغان می آید که” متاسفانه روند فقر در ایران بیشتر شده، زنگ های خطر برای ایران به صدا درآمده است، متاسفانه روح انسان شرافتمند در جامعه ما از بین رفته است.” البته حرف تازه ای نیست این چون فقر حکایتی نو نیست هرچند نو به نو قطر و عمقش بیشتر می شود.

امروز خراسان جنوبی – حیدری

بی نسخه، نسخه روزه را می پیچند برخی ها. دکتر نرفته، حکمِ افطار می دهند گروهی از مردمان که تابِ همراهی با خیلِ روزه داران را در خویش نمی بینند و ضعف دوگانه “معرفتی- جسمانی” گرفتارشان می کند. حال آن که در همین شرایط بسیاری از مردمان که سن از ۸۰ هم افزون کرده اند و در دشت و صحرای همین استان خودمان به کار زرع مشغولند، هم لب از نوشیدنی و خوردنی بسته اند و هم برای خود، نسخه بهتر روزه داری را می پیچند. آنان سحری را به اذان و اذان را با نماز و قرآن خوانی و مناجات به طلوع خورشید و آفتاب را به ظهر پیوند می دهند و اگر شد، بعد از نماز ظهر، ساعتی می آرامند. نه به دنبال نسخه افطارند و نه مسائل دیگر. بندگی می کنند و دل به کرم دوست دارند و مراقبت افزون می کنند در این ماه که زخم برندارد خلوص نیت هاشان و مواظبند تا زبان شان بیشتر عطر و طعم قرآن بگیرد. حال خوشی دارند این مردم و باید حالی خوش ساخت برای آنانی که نمی توانند روزه بگیرند و حتی همان برخی که بی نسخه طبیب، نسخه روزه را می پیچند. همه ما باید برای رسیدن به حال خوش تلاش کنیم. هم برای خود و هم برای دیگران. من در جست و جوی این حال، به نامه ای رسیدم از مرحوم آیت ا… سید اسماعیل اصفیائی (قدس سره) که پدر ارجمند استاد متاله، سید بزرگوار حضرت فاطمی نیا بودند و اهل دل و چراغ کوی معرفت. حضرت ایشان در ماه مبارک رمضان طی نامه ای برای خانواده، به ظرافت هایی اشاره کرده اند که برای همه ما می تواند افق گشا باشد به ویژه برای کسانی که ضعف جسمانی به گروشان برداشته است تا از فیض روزه و حلاوت امساک، محروم باشند. نامه این است؛
“بسم ا… الرحمن الرحیم. عمده مطلب که از زمین و آسمان بزرگتر است، ماه مبارک رمضان است. فرزندانم که شنیده ام مریض هستید ، هر سه از روزه اجتناب کنید. بیائید یک روزه ای بگیرید که بر همه واجب است، حتی بر مریض بستری و آن هم روزه گرفتن از حرام و گناه است که در تمام عمر افطار ندارد ، ولو یک بار هم که باشد ممنوع است. و{حتی} عوض دعاهای جوشن کبیر و امثالش، سکوت از یاوه و بیهوده گفتن، بسیار عمل خوب و نتیجه عالی دارد و بدون آن ، نماز و دعاها خیلی فایده ندارد. سید اسماعیل”
بله، روزه ای هست که بیماران را هم واجب می آید و همه خلق جهان را نیز. هم واجب است و هم سلامت ساز و سعادت آفرین. اگر بتوانیم ترازوی حرام و حلال را برای خویش تنظیم کنیم، به این قوت خواهیم رسید که اگر جسم، برای روزه همراهی نکرد، جان ما را به روضه جانان برساند. بزرگی می گفت شما به حرام و حلال مقید باشید حتی اگر رکعتی نماز مستحبی هم نخوانده باشید، بهشت برای تان تضمین شده است. اعمال مستحبی هم حال را خوش تر می کند و از همه حال خوش کن تر این است که در این ماه روزه، گرهی بگشائیم و دستی بگیریم. این هم عبادتی است که از کسانی که توان روزه داری ندارند هم ساخته است.به این ظریف، بیشتر فکر کنیم.