به گزارش اندیشکده موسسه سیاست راهبردی استرالیا ASPI ، در این تحلیل نوشته “امین سایکال” استاد علوم اجتماعی در دانشگاه غرب استرالیا آمده است: افغانستان زمانی کشوری با ثبات و امنیت بود. تا پیش از دهه ۱۹۷۰ این کشور نمونه ای از بی طرفی و عضو موثر جنبش عدم تعهد در امور جهانی بود. عبدالرحمان پژواک سفیر این کشور در سال ۱۹۶۶ به عنوان رئیس مجمع عمومی سازمان ملل انتخاب شد و پایتخت این کشور در سال ۱۹۶۹  به عنوان محل احتمالی کنفرانس صلح ویتنام معرفی شد. افغانهای جوان آینده روشنی برای کشور خود متصور بودند اما آن آینده هیچگاه از راه نرسید.

روز ۱۷ ژوییه ۱۹۷۳ هر گونه امیدی برای آینده ای بهتر از بین رفت و به نقطه تغییر در سرنوشت و آمال افغانستان تبدیل شد. در کابل کودتایی روی داد و به حکومت ۴۰ ساله ظاهر شاه پایان داد و دوره جمهوری را آغاز کرد. محمد داوود پسرعموی شاه از اینکه از مواضع وزارتی کنار گذاشته شده بود ناخشنود بود. داوود در یک رویداد بدون خونریزی قدرت را به دست گرفت و افغانستان را یک جمهوری با روابط نزدیک با شوروی اعلام کرد که البته اختلافات مهمی با پاکستان درباره خط دیورند و مرز دو کشور داشت. داوود زمانی که در سالهای ۱۹۵۳ تا ۱۹۶۴ نخست وزیر بود معمار دوستی افغانستان با اتحاد شوروی و همچنین مناقشه با پاکستان در چهارچوب جنگ سرد بود. اما زمانی که در مقام رئیس جمهور قرار گرفت تلاش کرد تا از وابستگی خود به کمونیستهای کشور و اتحاد شوروی بکاهد. در همین ارتباط روابط با پاکستان و همچنین محمدرضا پهلوی شاه ایران و انور سادات رئیس جمهور مصر را بهبود بخشید و برای جلب حمایت آمریکا تلاش کرد.

این اقدامات موجب بی اعتمادی شوروی شد  و اسلام آباد ادعای او درباره مناقشه مرزی را رد کرد و با محقق نشدن کمک ۲ میلیارد دلاری شاه ایران طرحهای داوود عملی نشد.  تغییرات سیاسی داخلی او موجب لطمه به روابط پادشاهی و مراکز دینی و افراد قدرتمند محلی شد که اساس ثبات بود. او نتوانست چهارچوبی جایگزین ایجاد نماید و راه را برای کودتای خونین ارتش در آوریل ۱۹۷۸ هموار کرد. آنها داوود و خانواده اش را کشتند و کشور را یک جمهوری دموکراتیک با روابط با شوروی اعلام کردند. بی تجربگی این انقلابیون موجب وابستگی بیشتر به حمایت مسکو و اشغال افغانستان از سوی شوروی ۲۰ ماه بعد شد. این مساله موجب مقاومت گروههای اسلامی (مجاهدین) و فرصتی منحصر به فرد برای آمریکا به منظور تلافی اقدامات شوروی در ویتنام شد.

پس از خروج شوروی آمریکا ،افغانستان را به حال خود رها کرد و این کشور دچار جنگ داخلی شد و پاکستان به نقش آفرینی پرداخت. حملات ۱۱ سپتامبر موجب مداخله نظامی آمریکا شد و هدف آمریکا نابودی القاعده و طالبان بود. شکست افغانستان و متحدان افغان آن در رسیدن به این هدف کشور افغانستان را با بحرانهای مختلف رو به رو کرده است.

افغانستان صلح آمیز پیش از مناقشه از دست رفته است ، نیروهای آمریکا و متحدانش با شکست این کشور را ترک کرده اند همانطور که ویتنام را ترک کردند و گروه بنیادگرای طالبان به شهرهای بزرگ نزدیک می شود.

نمی توان انتظار پایان این مناقشه به این زودی را داشت. طالبان نیرو و توان دارد اما مردم افغانستان بارها ثابت کرده اند که دربرابر دشمنان مقاوم هستند. اکنون باید از خود در برابر تحمیلهای بنیادگرایانه دفاع کنند.

اخبار مربوط به ویروس کرونا ابتدا در برخی رسانه‌های چینی در ماه‌های پایانی پاییز ۱۳۹۸ و ماه‌های ابتدایی زمستان ۱۳۹۹ منتشر شد. در ابتدا همگان تصور می‌کردند که نوع جدید ویروس خانواده کرونا، اگرچه ممکن است مانند برادران خونی خود، یعنی ویروس‌های موسوم به «سارس» و «مرس» صدماتی را برجای بگذارد، اما هرگز تصور آن نمی‌رفت که تبدیل به هیولایی افسار گسیخته شود که به سرعت پیشرفت کرده و کل جهان را به تصرف خود درآورد. قطع پرواز ها و برخی اقدامات اولیه کافی نبود و ویروس کرونا ظرف تنها چندماه در سراسر جهان منتشر شد و آمار ابتلا به آن آنقدر افزایش یافت که بسیاری از کشور ناچار شدند قرنطیه‌های سفت و سختی را اجرا کنند. با این حال گسترش این ویروس باز هم مهار نشد.

نیاز به زمان چندانی نبود تا پزشکان دریابند ویروس کرونا را نمی‌توان با داروهای عادی درمان کرد. اگرچه اکنون مشخص شده است که برخی داروها دستکم اگر نه برای درمان، که برای کنترل این بیماری موثر هستند و تجویز آن‌ها می‌تواند درمان بیماران را تسریع کند. با این حال گسترش شدید این ویروس و پدید آمدن سویه‌های جدیدی از آن، هر بار کار مقابله با آن را دشوارتر از قبل می‌کند. تحقیقات درباره این ویروس در صدها موسسه تحقیقاتی و دانشگاه‌های علوم پزشکی در سراسر دنیا ادامه دارد و در نهایت دستاوردهایی نظیر تولید واکسن در برخی کشورهای جهان نیز به دست آمده است؛ اما همچنان هر از چند گاهی میزان درگیری و ابتلا در برخی کشورها به شدت افزایش می‌یابد و آمار مرگ و میر به شدت بالا می‌رود.تاکنون میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به این ویروس مبتلا شده‌اند و صدها هزار نفر نیز بر اثر ابتلاء به این ویروس جان خود را از دست داده‌اند. با این حال نبرد بی‌امان با ویروس کرونا همچنان ادامه دارد و واقعیت این است که بدون همراهی و همکاری تمامی جهانیان، نبرد با این ویروس ممکن نیست. نبردی که اکنون بیش از یکسال و نیم از آغاز آن می‌گذرد و مشخص نیست تا چه زمانی نیز ادامه خواهد یافت.

الزام رعایت پیوسته پروتکل های بهداشتی 

پرسش این است که تاکنون بشر برای نبرد با ویروس کرونا، چه ابزارهایی را به دست آورده است؟ همانطور که تمامی متخصصان متفق القول هستند، اولین و حیاتی‌ترین ابزار برای مقابله با ویروس کرونا، رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی است. هنوز هم شستشوی مداوم دست‌ها، استفاده از ماسک استاندارد و مناسب، رعایت حداکثری قرنطینه و پرهیز از حضور در مراکز شلوغ شهری و رعایت فاصله فیزیکی با دیگران مهمترین و اساسی‌ترین راهکارهای پیشگیری از ابتلاء به ویروس کرونا هستند. با این حال هنوز هم شاهد هستیم که بسیاری از افراد بدون توجه به این اصول، هم جان خود و هم جان دیگران را به خطر می‌اندازند. واقعیت آن است که بدون رعایت مداوم این اصول به صورت گسترده، هیچ امکانی برای مهار ویروس کرونا وجود ندارد. اگرچه بسیاری از شهروندان، از رعایت مداوم و طولانی مدت این دستورالعمل‌ها خسته‌ شده‌اند، اما این واقعیت را باید پذیرفت که هیچ راهی جز تداوم رعایت این اصول وجود ندارد و هر لحظه غفلت می‌توان جان افراد را به خطر بیاندازد.

جلوگیری از گسترش کرونا با واکسیناسیون 

دانشمندان دریافته‌اند که واکسیناسیون گسترده، راه قابل اطمینان دیگری است که می‌توان از گسترش این ویروس جلوگیری کند. فارغ از بحث‌هایی که بر سر کارآمدی واکسن‌های مختلف در مجامع و محافل علمی وجود دارد؛ اما همه دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که استفاده از واکسن‌های تایید شده، از هر نوعی که باشند، بطور حتم بر عدم استفاده از واکسن‌ها اولویت دارد. کارشناسان بهداشتی در سراسر جهان بطور مداوم تذکر می‌دهند که باید از هر واکسنی که در دسترس است برای ایمنی‌سازی در افراد استفاده کرد و حتی برخی آزمایش‌ها نشان داده است در صورت وجود فرصت، استفاده از چند واکسن مختلف حتی می‌تواند ایمنی بسیار بیشتری در افراد ایجاد کند. تامین واکسن از یکسو بر عهده دولت‌ها است و هر دولتی باید تلاش حداکثری خود برای تامین واکسن را به کار ببندد، اما در کنار آن شهروندان نیز بایستی بدون فوت وقت و به محض دریافت نوبت، بدون هرگونه تردید اقدام به تزریق واکسن کنند. کارشناسان تاکید دارند اگرچه برخی عوارض برای واکسن‌ها شناسایی شده است، اما بدون شک این عوارض، از عوارض ورزش نکردن یا استفاده از دخانیت، بسیار کمتر  و قابل چشم‌پوشی است. مهمتر از همه اینکه دریافت واکسن، به منزله رها کردن پروتکل‌های بهداشتی نیست و دستکم تا چند ماه بعد و تنها پس از گسترش حداکثری واکسیناسیون، می‌توان از میزان پایبندی به پروتکل‌ها کاست.

پرهیز از خود درمانی و مراجعه به موقع برای درمان

اما سومین راهکار مهم، جدی گرفتن ویروس کرونا است. کارشناسان بهداشتی و پزشکی در یکسال و نیم اخیر بارها و بارها هشدار داده‌اند که هرگونه علائم تعریف شده در این حوزه، به منزله کرونا است و افراد بایستی به سرعت با مراجعه به مراکز تعیین شده و انجام تست، برای درمان این بیماری اقدام کنند. تذکر جدی پزشکان، پرهیز از هرگونه خوددرمانی است. به یاد داشته باشیم که اگرچه استفاده از دمنوش‌ها یا داروهای گیاهی می‌توانند به درمان یک بیماری کمک کنند؛ اما هرگز جای داروهای تخصصی را نخواهند گرفت و هرگونه تاخیر در آغاز روند درمان، می‌تواند جان فرد بیمار را به خطر بیاندازد. به ویژه بیماران بایستی قرنطینه خود را جدی گرفته و مانع از انتقال بیش از پیش این ویروس به سایرین شوند. متاسفانه هر روز شاهد هستیم که پزشکان در شبکه‌های اجتماعی اعلام می‌کنند که چطور بیماران با تاخیر انداختن زمان مراجعه خود به پزشکان متخصص، جان خود را به خطر می‌اندازند و با وخیم‌تر شدن اوضاع جسمانی خود، عملاً فشار بیشتری را به ظرفیت‌های درمانی کشور می‌آورند. شهروندان باید این نکته را به یاد داشته باشند که اگر کرونا همچون سرماخوردگی قابل خوددرمانی بود، اکنون کشور با ده‌ها هزار مرگ در یکسال و نیم گذشته مواجه نمی‌شد و بسیاری از خانواده‌های داغدار، تجربه تلخ از دست دادن عزیزان خود را هرگز لمس نمی‌کردند.

واقعیت آن است که گسترش بیش از پیش ویروس کرونا در کشور نشان داده است بایستی هرچه سریعتر اقداماتی اساسی را برای مهار این ویروس صورت داد در غیر این صورت میزان تلفات ناشی از ویروس هر روز بیشتر از روز قبل خواهد شد. دولت در تلاش است با وجود آنکه در زمان تغییر کابینه قرار دارد اما با تسریع در روند واکسیناسیون، دستکم سرعت گسترش این بیماری گرفته شود. اما در این میان تمامی سازمان‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی و آحاد مردم در این نبرد مسوول هستند. باید پذیرفت که بدون همکاری همگانی تک تک اعضای جامعه، به هیچ وجه نمی‌توان در برابر این ویروس قدرتمند ایستادگی کرد. مردم در این روزها باید بیش از پیش از یکدیگر حمایت کنند و با درک شرایط دشوار جامعه و با کمک و همیاری بیشتر، تلاش کنند تا این روزهای سخت را پشت سر بگذارند.