به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، عصر روز شنبه ۱۵ خردادماه، نخستین مناظره میان ۷ نامزد تایید صلاحیت شده سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد. نشستی که سه ساعت به طول انجامید و نامزدها تلاش کردند ضمن ارائه برنامه‌های خود به انتقاد از دیدگاه‌های رقبای خود بپردازند.

در این مناظره «سعید جلیلی» عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، «محسن رضایی» دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، «سید ابراهیم رئیسی» رییس قوه قضائیه، «علیرضا زاکانی» رییس مرکز پژوهش‌های مجلس، «سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی» نایب رییس پیشین مجلس، «محسن مهرعلیزاده» استاندار پیشین استان‌های خراسان و اصفهان و «عبدالناصر همتی» رییس پیشین بانک مرکزی حضور داشتند.

براساس فضای حاکم بر جریان‌های سیاسی کشور می‌توان ۵ نامزد نخست را در جریان اصولگرایی تعریف کرد. مهرعلیزاده به سبب معاونت رییس دولت اصلاحات، خود را اصلاح طلب می‌داند و همتی را هم می‌توان نماد اعتدالیون در این دوره از انتخابات دسته بندی کرد. پس از پابان مناظره‌ها؛ تحلیلگران گروه نخست را به سبب ابهام در برنامه‌های اقتصادی و تشکیک در پشتوانه منطقی طرح ها و نیز حمله به دولت به عنوان یک استراتژی انتخاباتی مورد انتقاد قرار دادند. دو نامزد اصلاح طلب و اعتدالی حاضر در مناظره هم به دلیل کنایه‌ها و طعنه های سیاسی و عدم پاسخگویی شفاف به پرسش‌های مطرح شده اقتصادی مورد انتقاد قرار گرفتند.

متن مناظره نخست؛ نامزدها و برنامه‌های اقتصادی

نوع پرسش و پاسخ درباره مسائل اقتصادی از یک سو و درگیری بیش از اندازه نامزدها به مسائل حاشیه‌ای از سوی دیگر سبب شد که جواب‌های آنان به پرسش‌های اقتصادی چندان شفاف ارائه نشود. با این همه به منظور روشن شدن دیدگاه آن‌ها برخی پاسخ‌ها به پرسش‌های مطرح شده را کوتاه مرور می‌کنیم.

رییسی درباره برنامه خود در جهت رفع موانع تولید گفت: موضوع موانع تولید از مسائل مهم است که امروز تولیدکنندگان ما با آن مواجه هستند، باید برای تولید جذابیت ایجاد کنیم و از آن طرف جذابیت امور اقتصادی غیرمولد را بکاهیم.

قاضی زاده هاشمی درباره حفظ ارزش پول ملی گفت: بسته مفصلی شامل ۲۱۳ پروژه در نظر گرفتیم که ۵۱ پروژه مستقیما به مسئله کنترل قیمت و تورم برمی‌گردد و مسئله نقدینگی و اصلاحات و ساختاری بانک مرکزی را در آن بررسی کردیم.

همتی در پاسخ به پرسشی درباره مقابله با ابربدهکاران بانکی با تاکید بر اینکه وعده های رنگارنگ اعلام شده امکان تحقق ندارد؛ تصریح کرد: «هم کیک اقتصاد را بزرگ می‌کنم هم آن را عادلانه توزیع می‌کنم. ما به اصلاحات اقتصادی نیاز داریم. وضعیت جیب شما مردم می‌تواند خیلی بهتر باشد.»

رضایی هم درباره ایرادات بودجه ریزی؛ ضمن انتقاد از دولت گفت: «وقتی مطالعه می‌کنیم می‌بینیم رابطه دولت با اقتصاد و رابطه اقتصاد با مردم تنظیم نشده است هرگاه مشکلی برای دولت پیش بیاید دست در جیب مردم می‌کند. من اقتصاد را بزرگ می‌کنم که همه اقوام و استان‌های مرزنشین و همه اقشار وارد اقتصاد شوند. در آن موقع تنها منابع یارانه و مالیات را بهبود می‌دهیم، که جهش در اقتصاد اتفاق می افتد.»

جلیلی درباره برنامه خود برای محرومیت‌زدایی از کشور گفت: طرح من طرح سبد غذایی است. در این طرح مردم باید در روز ۲۵۰۰ کالری حداقل آن انرژی لازم با غذاهای لازم به آنها برسد که براین اساس برنامه‌ای تهیه شده است که چگونه باید به خوبی توزیع شود.

مهرعلیزاده هم درباره مهم‌ترین بخش های اقتصادی برنامه خود گفت: «تسهیل تولید و صادرات، ارائه معافیت مالیاتی و تسهیلات مالی با نرخ پایین، هدایت نقدینگی به سوی بخش مولد و گردشگری و افزایش تولید و درآمد سرانه را در دستور کار قرار خواهم داد. زمینه های پرداخت مالیات و جلوگیری از فرار مالیاتی از دیگر دستور کارهاست تا با افزایش درآمدهای دولت بتوانم تسهیلات با نرخ ارزان تر به بخش‌های تولید تزریق کنم.»

زاکانی هم در معرفی مهم‌ترین بخش برنامه اقتصادی خود گفت: «برنامه مبتنی بر آن ۹ پیشرانی که در حوزه جهش تولید، اختیار و انتخاب می کنیم خوشه های متناسب با آن را در بنگاه های خُرد، کوچک و میانی تنظیم می کنیم؛ همچنین کل کشور را در مسیر تولید قرار می دهیم در حالیکه اختیار آن را در قاعده هرم شهرستانی توزیع می کنیم.

حاشیه‌های مناظره نخست

نخستین انتقاد از نخستین مناظره درباره نحوه برگزاری آن از سوی صدا و سیما بود. برخی فعالان سیاسی و رسانه‌ای کنار هم نشستن نامزدها و پاسخگویی به پرسش‌های مشخص را از آن رو که امکان به چالش کشیدن هریک از آن‌ها فراهم نبود مورد انتقاد قرار دادند. برخی دیگر هم تفاوت در پرسش‌های هریک از هفت داوطلب ریاست جمهوری و پاسخ های متفاوت آن‌ها به این سوالات را مانع مقایسه دیدگاه‌های نامزدها دانستند. پرسش‌های بسیار کلی اقتصادی و زمان اندک برای پاسخ دادن به آن‌ها هم دیگر انتقاد وارد شده به مناظره های شامگاه گذشته بود و برخی اعتقاد داشتند این نوع از پرسش و پاسخ امکان ارائه راهکار مشخص را از داوطلب گرفته، وی را به دام کلی‌گویی، ابهام و تکرار شعارها می اندازد.

محتوی پرسش‌های مطرح شده هم از سوی تحلیل‌گران و فعالان سیاسی و رسانه ای مورد انتقاد قرار گرفت. مطرح نشدن موضوعاتی بسیار مهم چون کرونا و تحریم درحالی که هر دو این ویروس‌ها ریشه بسیاری از مشکلات اقتصادی امروز کشور است؛ امکان ارزیابی جامعه از دیدگاه‌ها نامزدها در این دو حوزه مهم را گرفت. برنامه آن‌ها برای واکسیناسیون در کشور و نیز نحوه رفع تحریم‌های فلج کننده آمریکا می‌توانست تا حدودی مردم را از منظر روانی به حضور در پای صندوق‌های رای و امید به آینده اقناع کند.

مرور دیدگاه‌ها و بررسی نظرات فعالان سیاسی و رسانه ای و تحلیلگران نشان می‌دهد که ابهام در برنامه‌های ارائه شده از سوی نامزدها و پرداختن به موضوعات حاشیه ای؛ دو عامل تضعیف کننده مناظره نخست بوده که موجب انتقاد از نامزدها شد. «محمد مهاجری» فعال سیاسی در توییتی انتقادی نوشت: «چقدر خالی بود جای کاندیداهای پرقدرت و باسواد.»، «عباس عبدی» فعال سیاسی و رسانه ای هم تصریح کرد: «رد صلاحیت همیشه بوده. در عین حال از میان تایید شدگان فردی پیدا می‌شد که بشود به او رای داد. ولی این بار این روزنه را هم بستند. معلوم نیست چطور این گزینه‌ها تایید شده‌اند. آیا اینها معرف جامعه ایران هستند؟»

«محمد فاضلی» استاد دانشگاه و تحلیل‌گر سیاسی نیز در توییتی نوشت: «این سطح نازل کیفیت مناظره محصول زیرپله‌ای شدن سیاست است. محصول باکیفیت در کارخانه و کارگاه صاحب برند تولید میشود، ایضا سیاستمدار و دستور کار حکمرانی نامزد ریاست جمهوری در حزب. کالا و سیاست تولیدی زیرپله، این گونه است. فقدان نظام حزبی و برگزاری انتخابات، در عصر مدرن، تناقض است.»

پس از پایان مناظره ها، کلیدواژه‌ها و ترکیب‌های بسیاری در فضای مجازی از اظهارات نامزدها نشر و بازنشر شد که مهم‌ترین آن ها «سندروم پست بی قرار»، «قد و قواره نامزدی»، «امان‌نامه»، «بازجویی»، «اسکوتر»

دوقطبی‌های ایجاد شده در مناظره ها هم از دیگر نکات جالب توجه در طول برگزاری این رویداد به ویژه در نیمه نخست آن بود. گرچه با توجه به حضور ۵ نامزد اصولگرا و دو نامزد اصلاح طلب و اعتدالی، پیش بینی‌ها از ایجاد دوقطبی های ۵به۱ یا ۵ به۲ بود اما بیشترین کشمکش لفظی میان زاکانی-همتی-/ مهرعلیزاده-رضایی و رییسی بود.

مهرعلیزاده در انتقاد از رییسی به دو موضوع میزان تحصیلات وی و تلاش برای رسیدن به ریاست قوه مجریه با وجود ریاست بر قوه قضائیه اشاره کرد. رییسی در پاسخ بر وجود مدارک تحصیلی خود تاکید و حضورش در انتخابات ریاست جمهوری را به دلیل خواست مردم اعلام کرد.

موضوع FATF هم به سوژه مجادله رضایی و همتی تبدیل شد تا جایی که رضایی، همتی را تهدید به ممنوع الخروجی و زندان کرد و همتی از رییسی در مقام رییس قوه قضائیه خواست که امان نامه‌ای به وی دهد تا پس از انتخابات  زندانی نشود. متقابلا همتی، عدم تصویب FATF را از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام به دبیری رضایی، عامل مشکلات کشور دانست.

موضوع نامزد پوششی هم دقایق زیادی از بحث‌های کاندیداها را به خود اختصاص داد. همتی تاکید داشت که قاضی‌زاده هاشمی، جلیلی، رضایی و به ویژه زاکانی، چهار نامزدی هستند که در مقام یاری دهنده به رییسی یا به اصطلاح پوششی وی در انتخابات حاضر شده اند. در برابر زاکانی بارها تاکید کرد که پوششی نیست و تا آخر در انتخابات حضور خواهد داشت.

مناظره و ابهامات آن

یکی از مهم‌ترین عامل تعیین کننده شکست و پیروزی نامزدهای انتخابات به ویژه در یک دهه اخیر مناظره های انتخاباتی بوده است اما این نشست‌های چالشی برای مردم هم اهمیت بسیار دارد و از عوامل تعیین کننده در رای آن‌ها محسوب می‌شود. با این توصیفات و براساس مشاهدات در فضای مجازی و بطن جامعه مناظره نخست نتوانسته است در مسیر اقناع مردم چندان مفید واقع شود.

شعارهای اقتصادی آغشته به نمودارهای نه چندان واضح، فرافکنی مسئولیت و نادیده گرفتن متغییرهای بسیار مهم در ایجاد شرایط کنونی، ادعای اخلاق مداری و عبور از ضوابط و بنیان‌های اخلاق و حتی عرف و شرع، حضور در انتخابات تنها با هدف حمایت از نامزدی خاص، نادیده گرفتن کاستی های خود و بزرگنمایی کاستی‌ها و نواقص دیگران، فرار از پاسخ‌های مدون و مشخص به پرسش‌ها و بسیاری از موارد دیگر سبب شد که در ارزیابی مناظره نخست؛ نامزدها چندان نمره قابل قبولی از جامعه دریافت نکنند و مردم امیدوار باشند تا در دو مناظره باقی مانده برای حضور در انتخابات مساعد تر و نامزدها از درجه اقناع کنندگی بالاتری برخودار شوند.

به گزارش روز شنبه خبرنگار اقتصادی ایرنا، امسال یکی از خشک‌ترین‌ سال‌های پنج دهه اخیر به گفته «رضا اردکانیان» وزیر نیرو رقم خورده است.

آمارهای رسمی منتشر شده از سوی مراجع رسمی بیانگر آن است که میزان بارش‌هایی که از ابتدای سال آبی جاری(مهرماه ۱۳۹۹ تا انتهای شهریور۱۴۰۰) تا بیست و ششمین روز اردیبهشت ماه در کشور اتفاق افتاده نسبت به مدت مشابه پارسال با کاهش ۵۳ درصدی همراه شده است.

این کاهش بارش‌ها اثر مستقیم برروی موجودی آب مخازن سدها گذاشته و حجم موجودی آنها را به شدت کاهش داده و همین موضوع به نگرانی در باره نوع مصرف آب و نیز تامین آب در شرایطی که کشور درگیر با بیماری کرونا است دامن زده است.

چندی پیش معاون راهبری و نظارت بر بهره‌برداری آبفای کشور گفت: سال آبی جاری (مهرماه ۱۳۹۹ تا آخر شهریور۱۴۰۰) به دلیل کاهش بارش‌ها و شیوع گسترده بیماری کرونا سال سختی برای تامین آب است که صرفه‌جویی در مصرف را الزامی می‌کند.

«حمیدرضا کشفی» با موضوع تنش آبی و بررسی شرایط تامین آب در تابستان ۱۴۰۰ افزود: امسال به طورمتوسط از ابتدای سال آبی جاری تاکنون حدود ۴۰درصد بارش ها در هم‌سنجی با پارسال با کاهش همراه بوده که در برخی نقاط وضعیت بارش‌ها وخیم‌تر بوده است.

وی ادامه‌داد: وضعیت بارش ها در حوضه آبریز شرق کشور نسبت به دوره درازمدت ۵۲ ساله حدود ۸۰درصد کاهش نشان می‌دهد، در حوضه آبریز فلات مرکزی که ۱۷ استان کشور را متاثر می سازد، این کاهش ۵۰ درصد و در حوضه خلیج فارس و دریای عمان ۴۱ درصد کاهش روی داده و کاهش بارش ها حتی حوضه آبریز دریای خزر را نیز شامل شده، به گونه ای که در این حوضه ۱۸درصد کاهش بارش اتفاق افتاده است.

معاون راهبری و نظارت بر بهره‌برداری آبفای کشور خاطرنشان‌کرد: کاهش بارش ها اثر خود را بر روی ورودی آب مخازن سدها گذاشته و سبب کاهش حجم موجودی آب مخازن سدهای کشور شده است به گونه‌ای که ۵۰درصد ورودی به سدها نسبت به پارسال کاهش یافته است؛ به این معنی که ورودی آب به سدها پارسال ۸۰ درصد بود که این میزان به ۵۰درصد کاهش پیدا کرده است.

کشفی ادامه‌داد: شرایط کاهش بارشی و کاهش حجم آب ورودی به سدها در شرایطی است که هنوز به فصل گرمتر سال و افزایش بیشتر مصرف نرسیده ایم و نیز بیماری کرونا همچنان در کشور شیوع دارد.

تازه ترین گزارش شرکت آب و فاضلاب تهران نشان می‌دهد که میزان مصرف آب تهران در ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۰، سه میلیارد و ۲۸۱ میلیون لیتربوده که ۰/۹ درصد نسبت به پارسال افزایش یافته است.

این روند درحالی است  که با روشن‌شدن کولرهای آبی طی روزهای اخیر به‌طور متوسط ۲۰۰ لیتر آب در شبانه‌روز بر مصرف هر خانوار افزوده شده است. این میزان از استاندارد مصرف روزانه یک فرد ایرانی بیش‌تر است، بنابراین می‌توان فرض کرد که هر خانوار در صورتی‌که از یک کولر آبی استفاده کند گویی یک نفر به سرانه مصرف افراد افزوده شده است.

کولرهای آبی عمده‌ترین مصرف کننده آب

معاون راهبری و نظارت بر بهره‌برداری آبفای کشوردرباره مصرف آب در کولرهای آبی، گفت: حدود ۱۶ میلیون کولر آبی اکنون در کشور درحال استفاده است و به‌طور متوسط حدود ۵۰۰ هزار دستگاه جدید به این تعداد افزوده می‌شود.

وی ادامه‌داد: در شهر یزد ۲۶۰ هزار کولر آبی در حال استفاده است و این عدد در کل استان ۴۰۰ هزار دستگاه است، براساس برآوردی که انجام شده در شهر یزد فقط به طور متوسط در هر کولر آبی حدود ۴۰ مترمکعب از زمان شروع استفاده از کولر تا پایان آن آب مصرف می شود.

کشفی افزود: به این ترتیب در استان یزد با وجود ۴۰۰ هزار کولر فعال، حدود ۱۶ میلیون مترمکعب آب تبخیر می‌شود که این امر در ۱۶۰ روز پیک مصرف شرب و بهداشت است و این موضوع را می توان در کل کشور تعمیم داد.

وی بر ضرورت بهینه سازی مصرف آب در کولرهای آبی تاکید کرد و از تلاش برای واداشتن سازندگان این نوع کولرها برای بهینه سازی آنها خبر داد.

در تهران حدود سه میلیون کولر آبی وجود دارد که با چند راهکار ساده می‌توان میزان مصرف آب کولرها را کاهش و از هدررفت آن جلوگیری کرد.

چنانچه کولرها در معرض نور آفتاب قرار گیرند آب داخل آن‌ها با سرعت زیادی تبخیر می‌شود و در نتیجه مصرف آب‌آنها افزایش می‌یابد این در حالی است که قرارگرفتن کولرها در سایه و یا نصب سایه‌بان روی آنها، ضمن افزایش کارایی کولر و کاهش مصرف انرژی، از هدررفت آب ناشی از تبخیر نیز جلوگیری می‌کند.

نشتی کولر و تنظیم‌نبودن شناور آنها نیز موجب هدررفت آب می‌شود. با کنترل شناور، شیلنگ، اتصالات و یا تعویض قطعات فرسوده آن در ابتدای فصل گرما از نشتی‌های احتمالی آب کولر جلوگیری خواهد شد.
ظرفیت هوادهی کولر  باید با توجه به حجم فضایی که کولر باید خنک کند انتخاب شود.

بی توجهی به هدر رفت آب در کولرها می تواند به بروز بحران بی آبی کمک کرده و از طرف دیگر وضعیت خشکسالی را در کشور عمیق ترکند.

یکی از اثرهای بی توجهی به هدررفت آب در کولرها افزایش تعداد شهرهای تحت تنش آبی است و آنطور که حمیدرضا کشفی گفته، تنش آبی ا پیشی گرفتن مصرف آب نسبت به تامین است.

به گزارش ایرنا، شهرهای کشور در تنش آبی به چهار دسته تقسیم شده اند که دسته نخست شهرهای بدون مشکل هستند و از یک‌هزار و ۳۴۶ شهر کشور، یک‌هزار و ۶۴ شهر جزو این دسته به حساب می آیند.

دسته دوم شهرها را دارای تنش خفیف و دسته سوم   را با تنش بین ۱۰ تا ۲۰ درصدی و دسته چهارم را شهرهای با تنش بالای ۲۰درصد هستند.

بیشترین تنش آبی در حوضه آبریز فلات مرکزی با حدود ۱۰۴ شهر و پس از آن حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان با ۹۳ شهر است.

۱۲ روز بیشتر تا برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری باقی نمانده و با مشخص شدن اسامی نامزدهای قطعی این دوره از انتخابات، عرصه رقابت این افراد مهیا شده است تا با ارایه برنامه های خود، ضمن تشویق مردم به حضور گسترده در پای صندوق های رای، امکان انتخابی شایسته را نیز فراهم کنند. گفتنی است انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری به همراه ششمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا، میان دوره ای مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری ۲۸ خردادماه به صورت همزمان برگزار می شود.

از این رو با توجه به تاثیر ترکیب، تعدد و چینش نامزدهای انتخاباتی در مسایلی چون راهبردها و تاکتیک‌های انتخاباتی جریان‌های سیاسی، کیفیت برگزاری انتخابات، میزان مشارکت و… رصد موضع‌گیری‌ها و اظهارنظرهای نامزدهای انتخابات، مورد توجه ناظران است. در ادامه به مهمترین اظهارنظرهای نامزدهای انتخابی در ۲۴ ساعت گذشته پرداخته شده است.

باید در اقتصاد هم به جمهور مردم توجه کنیم

سعید جلیلی نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری درباره نگاه اقتصادی، گفت: اگر صحبت از جمهوری اسلامی و جمهوریت که یادگار بزرگ حضرت امام می‌شود، بحث این است که به جمهور مردم در اقتصاد هم توجه داشته باشیم. حضرت امام  به حقیقت اسلام را در دوره معاصر احیا کرد و یکی از بحث‌های مهم حضرت امام محرومیت‌زدایی بود. برای محرومیت زدایی قبل از این که طرح‌های اقتصادی داشته باشید مهمترین بحث این است که این نگاه را داشته باشید که آیا قائل به محرومیت زدایی هستید یا خیر؟ یکی از مشکلاتی که در سال‌های گذشته داشتیم این است که در نگاه اقتصادی مردم و محرومین در اولویت نبودند.

نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: باید حق مردم در عرصه‌های مختلف به ویژه در آن سهمی که از مصرف انرژی دارد به آنها داده شود. ما در طرح وان یا واحد انرژی این را تعریف کردیم که به مردم این حق داده شود. طرح دوم طرح سبد غذایی است که در این طرح مردم باید در روز ۲۵۰۰ کالری حداقل آن انرژی لازم با غذاهای لازم به آنها برسد که براین اساس برنامه‌ای تهیه شده است که چگونه باید به خوبی توزیع شود. متاسفانه آماری که امروز در اثر سیاست‌هایی که همین عدم نگاه به محرومین است  شاهد هستیم که به مردم نمی‌رسد.

بانک‌ها بدون نظارت بانک مرکزی خلق پول می‌کنند

علیرضا زاکانی نامزد سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری گفت: حجم نقدینگی بیش از سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است که به علت تولید پول پرقدرت در کشور رخ داده است و بانک‌ها بدون نظارت بانک مرکزی خلق پول می‌کنند. این نقدینگی در بازار چاپ و عرضه شده و با عدم صداقت نزدیک به ۳۴ هزار میلیارد تومان امکان و اعتبار را به دولت آینده حواله کرده‌اند.

نامزد سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: در حوزه اقتصاد معتقدم اقتصاد و مدیریت به عنوان فوریت،‌ فرهنگ و اجتماع به عنوان اولویت، سیاست و امنیت به عنوان ضرورت و سیاست خارجی مدنظر قرار بگیرد. ابعادی را که دنبال می کنم،‌ تک بعدی نیست؛ ناظر به اقتصاد، اصل را بر جهش تولید گذاشتم و در کنار آن، تمرکز زدایی را در حوزه مدیریت پیشنهاد کردم. مبارزه با دیوان سالاری و مفاسد اقتصادی،‌ هدف اساسی همچنین رشد اقتصادی پایدار و اشتغال زا و بسط عدالت در خلق ثروت و توزیع آن هدفگذاری شده است.برای جهش تولید، مقررات زدایی و تسهیل در مجوزها را مطرح کرده ایم اکنون ۸۰ درصد مجوز با رانت داده می شود. مالیات و بیمه را از مقابل تولید کنار می کشیم. همچنین ‌بحث صادرات و توزیع مناسب برای ما اصل است. دولت بزرگترین مانع تولید است و ما از جلوی تولید کنار می رویم. بانک را هم در جهت تولید همراه می کنیم.

برنامه مدونی برای حل مشکلات کشور دارم

محسن مهرعلیزاده نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: اینک که به هر دلیل از جمله شائبه مهندسی انتخابات با حذف تعدادی از افراد صالح در فرایند انتخابات روبه رو هستیم تا جایی که از کنار فرمایش رهبری معظم انقلاب در جایگاه ولایت فقیه مبنی بر لزوم جبران جفا و ظلمی که بر برخی از آنان رفته است به راحتی عبور می‌کنند، پرسش این است که این امر چگونه از سوی طراحان وضعیت موجود توجیه می‌شود؟

مهرعلیزاده خطاب به مردم گفت: شما با عزت و سربلندی تاریخی‌تان، امروز روزگار سختی را می‌گذرانید. آمارها نشان می هد که نزدیک ۵۰ درصد مردم ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند و این زیبنده مردم شرافتمند ایران نیست که هفت میلیون سرپرست خانوار درآمد ثابتی نداشته و در تامین زندگی به کمک‌های مستقیم معیشتی نیازمند هستند. یکی از مشکلات که در این ۴۲ سال با آن مواجه بودیم این بود که هیچ وقت یک الگوی صحیح در کشور حاکم نبوده و هر دولتی، وزیری یا یک جمع اقتصادی در دولتی، آمده اند حسب فکر و ایده خود کارهایی انجام داده اند؛ یکی به نئولیبرالیستی و یکی به سوسیالیستی اعتقاد داشت و مجموعا ملغمه ای از کارها انجام شده است. به این نتیجه رسیده ام که روشی به نام الگوی حکمرانی اقتصاد اجتماعی که الان در کشورهای اروپایی به ویژه در آلمان به عنوان یک کشور پیشرفته اقتصادی حاکم است، می تواند مشکلات کشور را حل کند.

دولت مسوول حامی تولید و اشتغال داخلی است

امیرحسین قاضی زاده هاشمی نامزد انتخابات ریاست جمهوری، هدف اصلی دولت مسوول را حمایت از تولید و اشتغال داخلی عنوان کرد و گفت: قانون‌گذار مکانیسم تعرفه گذاری را در اختیار دولت قرار داده اما راهکارهای عملی بوجود آمده همواره تهدیدکننده است.  در مورد ارزش پول ملی در چند سطح می‌توان بحث کرد وقتی از حفاظت از ارزش پول ملی حرف می‌زنیم، آن طرف سکه کنترل تورم است و اگر بتوانیم تورم را در جامعه حفظ کنیم می‌توانیم ارزش پول ملی را حفظ کنیم.

قاضی زاده هاشمی در بخش نقد دیدگاه‌های نامزدهای دیگر انتخابات ریاست جمهوری، اظهار کرد: با جمعی از جوانان برای دولت سلام برنامه‌هایی تهیه کردیم  و به موضوع ساختاری عدم بازگشت بدهی ها، بازگشت بدهی بدهکاران و موضوع های مالیاتی پرداخته ایم. اما مهمتر از مدیریت، وجود ساختارها و سازکارهای نادرست استضعاف‌گری است و اگر می‌خواهیم با فساد مبارزه کنیم به طور مستقیم باید با این سازو کارها مبارزه کنیم.

وعده‌هایی که آقایان می‌دهند، قابل تحقق نیست

عبدالناصر همتی نامزد سیزدهمین دوره ریاست جمهوری گفت: من اقتصاد دانم، ما منابع لازم را نداریم و برای رای آوردن دست به دروغ نمی‌زنم.بسیاری از وعده‌ها که آقایان می‌دهند، نمی‌تواند محقق شود. مردم خیلی از شماها، اینجا نماینده ندارید به حق هم معترض این موضوع هستید. اعتراضات را می خواهید با قهر از صندوق نشان دهید؟ من فکر می کنم اعتراض موثرتر این است که با رای‌تان فضا را تغییر دهید. ما می توانیم با رای یک نه بزرگ به تهدید علیه جمهوریت بگوییم. راستش من خیلی فکر کردم که اینجا چه وعده‌ای بدهم. دیدم صادقانه‌تر است به شما بگویم وضعیت اقتصادی ایران در شرایط فعلی طوری است که اغلب وعده‌های رنگارنگ و جذابی که بقیه نامزدها می‌دهند امکان تحقق ندارد. اقتصاددان هستم و از جزییات وضعیت کشور خبر دارم. سابقه مدیریت اجرایی دارم. ما منابع لازم را برای این وعده‌ها نداریم. دوست ندارم برایتان به دروغ بگویم و برای رای آوردن از شما متوسل به دروغ شوم. این دوستان هیچکدام از تولید ثروت حرف نمی ‌زنند و عملا از توزیع فقر می‌گویند.

نامزد انتخابات خاطر نشان کرد: هم کیک اقتصاد را بزرگ می‌کنم هم کیک را عادلانه توزیع می‌کنم و ما به اصلاحات اقتصادی نیاز داریم. وضعیت جیب شما مردم می‌تواند خیلی بهتر باشد. برنامه من تغییر حکمرانی اقتصادی است و اینکه سیاست تابع اقتصاد باشد و برنامه را برای مردم منتشر می کنم.

رابطه اقتصاد با مردم و دولت درست تنظیم نشده است

محسن رضایی نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: رابطه دولت با اقتصاد و رابطه اقتصاد با مردم تنظیم نشده است هرگاه مشکلی برای دولت پیش بیاید دست در جیب مردم می‌کند. وقتی مطالعه می‌کنیم می‌بینیم رابطه دولت با اقتصاد و رابطه اقتصاد با مردم تنظیم نشده است هرگاه مشکلی برای دولت پیش بیاید دست در جیب مردم می‌کند. دولت راه‌های غیرقانونی برای کسری بودجه در پیش گرفت، نرخ سود بانکی را کاهش داد، نرخ ارز را به قدری تعیین کرد که پول‌ها به سمت بازار بورس رفت به سمت بالا رفت و مردم را در زمین آسمان رها کردند و آیا این شیوه بودجه کشور است و بودجه کشور را باید با دست کردن در جیب مردم تامین کنند آیا زندگی مردم باید از زندگی دولت جدا باشد.

نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری این کار را یکی از خطاهای اساسی عنوان کرد و گفت: چرا باید قطار انقلاب روز به روز کوچکتر شده باشد که پشت این اقتدار عظیم ملی امروز این قطار انقلاب به یک اسکوتر تبدیل شده است. مسئله اقتصاد از بسیج همه مردم از اهل تسنن، بانوان، جوانان تشکیل می شود. من اقتصاد را بزرگ می‌کنم که همه اقوام و استان‌های مرزنشین و همه اقشار وارد اقتصاد شوند. در آن موقع تنها منابع یارانه و مالیات را بهبود می‌دهیم، که جهش در اقتصاد اتفاق می افتد.

باید برای «تولید» جذابیت ایجاد کنیم

حجت الاسلام رییسی نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به اهمیت رفع موانع تولید گفت: امروز تولیدکنندگان بااندیشه و باانگیزه با مشکل مواجه هستند. برای این‌که تولید رونق یابد، باید برای تولید جذابیت ایجاد کنیم و جذابیت امور اقتصادی غیرمولد را بکاهیم. یکی از مشکلات اساسی در مسیر رونق و جهش تولید در کشور وجود موانع مانند انحصار، تورم مقررات و مجوزها فشار کالا در مسیر حرکت بخش خصوصی است، این که نقدینگی یا پول ها به طرف ارز و طلا و زمین و امور غیر مولد باید جاذبه اش از دست برود، این نیاز به سازو کار دارد. این که می گوییم جذابیت نداشته باشد این جذابیت نداشتن به این معنا نیست که از فردا مانع شویم بلکه باید کاری کنیم سازو کارها برای کارهای غیر مولد و کاستن از مالیات هایی که تولیدکنندگان تولید خود را انجام می دهند انجام شود. اگر ۲۵ درصد مالیات برای تولید گذاشتیم باید با شیب ملایم به میزان پایین تری برسانیم که به میزان ۱۰ درصدی برسد.

نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: من با مردم باصداقت سخن می گویم. اولین بار در تاریخ سیاسی ایران، در دوره قبلی بود که شخصی به عنوان نامزد پوششی در انتخابات عمل کرد و رسما اعلام کرد که نمی‌خواهد رئیس جمهور شود و فقط آمده است از شخص دیگری دفاع کند. من معتقد به رقابت و مشارکت هستم و این دیدگاه من است. در نخستین روز در قوه قضاییه نه یک سایت و روزنامه بستیم و نه از کسی به دلیل انتقاد از خود شکایت کردیم.

به گزارش ایرناپلاس، شاید آخرین نظر در این زمینه را «رجب رحمانی» عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در سخنانی که چندی  پیش در رسانه‌ها منتشر شد، بیان کرد که گفت: تفکرات فمینیستی و امپریالیستی برخلاف آموزه‌های اسلام و قرآن، ریشه انسان و جمعیت را هدف گرفته و تنها راه مقابله با این تفکر غلط، فرهنگ‌سازی است.

از هنگام به صدا در آمدن زنگ هشدار در کنکاش پیرامون علل پیری جامعه، تا کنون نظرهای مختلفی احصاء شده اما تا این لحظه هنوز نتایج تحقیقات و پژوهش‌ها از سوی جامعه علمی و دانشگاهی، ارائه نشده است؛ یا شاید اساسا مطالعه‌ای انجام نشده است زیرا سخنان غیرعلمی و غیرکارشناسی که همچنان در رسانه‌ها مطرح می‌شود، نشانگر آن است که یا تحقیق نشده یا اگر شده در اختیار نهادهای تصمیم‌ساز قرار نگرفته است.

هنوز پژوهش جامعی درخصوص اینکه «سیاست‌های تعدیل جمعیتی در اوایل دهه ۷۰ شمسی چه میزان بر کاهش رشد موالید تاثیر داشته؟»، دیده نمی‌شود. همچنین پرسش‌های زیادی در ارتباط با سیاست‌های یاد شده که پس از جنگ تحمیلی به اجرا درآمد، وجود دارد؛ از جمله اینکه آیا آن سیاست‌ها ناظر بر کاهش نرخ ازدواج و افزایش طلاق هم بوده است؟
آیا واقعا تبلیغات «فرزند کمتر زندگی بهتر» عامل گرایش مردم به فرزندآوری شد یا سیاست‌های اقتصادی؟
اگر نقش سیاست و تبلیغات را عامل اصلی بدانیم پس چرا در یک دهه گذشته که تبلیغات و بسته‌های تشویقی در نظر گرفته شده، در سیر نزولی موالید تغییر ایجاد نشده است؟

این علاوه بر ابهام‌هایی است که در اصل موضوع وجود دارد و آن اینکه آیا موضوع موالید و بحث‌های مرتبط به آن، بخشنامه‌محور و دستوری و تبلیغی است؟ و با بسته‌های تشویقی و … قابل حل است؟
به طور نمونه، دولت‌های اروپایی که با رشد منفی موالید روبه‌رو هستند، در اجرای سیاست‌های تشویقی از دهه ۹۰ میلادی قرن گذشته چقدر موفق بوده‌اند؟

باز هم پرسش دیگری مطرح می‌شود که آیا موضوع‌هایی مانند ازدواج، طلاق، فرزندآوری و از این دست، در همه جوامع از الگوهای خاصی پیروی می‌کنند که مثلا با صرف تهاجم فرهنگی، ماهواره و…  بشود نگرش‌های یک جامعه را آن هم در بحث موالید تغییر داد؟

البته هرگز نمی‌توان توسعه ارتباطات و عرصه شبکه‌های اجتماعی، افکار فمینستی و تهاجم فرهنگی غربی‌ها را در رویکردهای اجتماعی حول موالید، انکار کرد اما پرسش این است که آیا مطالعه‌ای همه‌جانبه‌نگر داشته‌ایم که سهم هر کدام از علل موثر در شکل‌دهی به این مسیر یعنی تهدید جمعیتی، تعیین شده باشد؟ آیا عوامل دیگری در کار نیست؟

اینکه در ارتباط با علل و ریشه‌های بحران، فقط به عوامل خارجی و … بپردازیم کمی «ساده‌سازی مساله» به نظر نمی‌آید؟ به این معنا که اگر فمینست‌ها را سرکوب و همه وسایل ارتباطی را مهار کنیم، آیا مساله حل می‌شود و ما شاهد رشد مثبت خواهیم بود؟

اما اکنون موضوع در بحث راهکارها نیز با پرسش‌های زیادی همراه است؛ از حدود یک دهه پیش ایده‌ها، طرح‌ها و تحرکات زیادی وجود داشته که جواب نداده و بیشتر احساس می‌شود نوعی «از سر باز کردن» بوده است.

یکی از عینی‌ترین راهکارها، در دوران دولت پیشین بود که برای هر نوزاد ۲ میلیون تومان به شکل پس‌انداز در نظر گرفته شد. البته بعدها برخی سیاست‌های تشویقی هم اعمال شد؛ از جمله برداشتن قانون فرزند سوم به بعد در بیمه تامین اجتماعی، اما تا کنون هیچکدام تاثیری نداشته است.

این روزها نیز مجلس شورای اسلامی سرگرم تصویب قوانینی جدید برای حل مساله است و برخی پیشنهادها نیز در رسانه‌ها مطرح شده اما عمدتا شامل بسته‌هایی است که جامعه هدف را – دهک‌های پایین- نمی‌تواند متقاعد کند زیرا مانع بزرگ ازدواج و فرزندآوری، در جای دیگری است.

حتی  اگر قوانینی تصویب کنیم که هر مرد ایرانی را مکلف به داشتن ۳ تا ۴ فرزند کند و بسته‌های تشویقی هم به او بدهیم، آیا جواب خواهد داد؟ آیا قانونگذاران هیچ ارزیابی درستی از هزینه‌های نگهداری یک نوزاد آن هم در شرایط حاضر اقتصادی کشور دارند؟

در حقیقت فراموش کرده‌ایم که مساله اصلی، یک پله پایین‌تر از دوره زاد و ولد است، یعنی مشکل در کاهش نرخ ازدواج و افزایش طلاق است؛ به این معنا که بستر زیستی و انگیزه‌های ازدواج وجود ندارد و بخش مهمی از طلاق‌ها نیز حاصل ناکامی‌های اقتصادی و مشکل معیشت است یا اگر هم دلایل دیگری دارد، مساله معیشتی آن را تسریع می‌کند.

نخستین مساله، مسکن است که وقتی به طرح‌ها و ایده‌های مطرح نگاه می‌کنیم، انگار عمدی نادیده گرفته شده است. معضل امروز جامعه ما اگر منطقی نگاه کنیم، مساله زادآوری نیست، بلکه بحث تجرد و بالا رفتن سن ازدواج و آمار طلاق است.

بسیاری از پدرانی که امروز فرزندانی دم بخت دارند، هنوز مستاجرند و با افزایش جهشی نرخ اجاره‌بها، خود نیازمند کمک شده‌اند و به علاوه، هزینه‌های تهیه یک جهیزیه ساده اکنون از ۱۰۰ میلیون تومان بالاتر رفته است.

به این ترتیب یک عامل اصلی و اساسی در بحث ازدواج، اقتصاد و معیشت است که در حقیقت نخستین نیاز بستر تشکیل زندگی است؛ به‌گونه‌ای که همه بسته‌های تشویقی با صرف هزینه‌های کلان مانند افزایش وام ازدواج و … بدون آن جواب لازم را نمی‌دهد؛ فقط می‌تواند محملی برای پناه‌آوردن خانواده‌های نیازمند به دور زدن قانون مانند ازدواج‌های مصلحتی و ساختگی برای بهره‌مندی از بسته‌های حمایتی باشد.

بحران جمعیتی حاصل نسخه‌های اشتباه یا انحرافی اقتصادی است که کار را به اینجا رسانده به گونه‌ای که از هنگام افزایش نرخ ارز در سالیان اخیر، نه فقط سفره‌ها کوچکتر شده که ازدواج‌ها نیز به شدت کاهش و به‌دنبال آن فرزندآوری نیز روند نزولی تندی داشته است.

حالا نیز در بحبوحه انتخابات، زمزمه‌هایی در رسانه‌ها شنیده می‌شود مبنی بر افزایش قیمت بنزین به ۲۰ هزار تومان و در مقابل  یارانه‌اش را نقدی بدهند؛ این هم از همان نسخه‌هایی است که می‌تواند کشور را دچار فروپاشی اجتماعی کند.

در جوامع غربی نیز بسته‌های حمایتی جواب نداده است. به علاوه راه‌های درمان در بستر اجتماعی جوامع مختلف تفاوت دارد. به عنوان نمونه، موضوع‌هایی مانند مهریه، جهیزیه و… عوامل تعیین‌کننده در جوامع غربی نیست اما موضوع‌هایی مانند مسکن و شغل در هر جامعه‌ای از ضرورت‌های بسترساز ازدواج است؛ حتی جامعه خرگوش‌ها هم زمانی که محیط زادآوری فراهم می‌شود، جمعیتشان افزایش می‌یابد.

از طرفی جوامع غربی درگیر مباحث فلسفی در ارتباط با رویکردهای اجتماعی است و به سرعت در حال طی کردن مسیر به سمت نهیلیسم افسارگسیخته است، حال آنکه در جوامع خاورمیانه ای چنین نیست.
غربی ها دهه هاست که برای حل مشکل پیری جامعه به سیاست های مهاجرتی چشم دوخته اند و هر بار از دل بحران های امنیتی در آفریقا و آسیا، سیلی از نیروی کار جوان را جذب می کنند و از این طریق تلاش دارند تا نوعی تعدیل جمعیتی را شکل دهند.
این درحالی است که در جوامع شرقی و بویژه خاورمیانه این دست سیاست ها جوابگو نخواهد بود و به از هم گسیختگی اجتماعی دامن می زند.

اکنون به نظر می رسد، زمان بازنگری به سیاست های اقتصادی و معیشتی فرا رسیده است، باید یک ارزیابی کلی صورت بگیرد در ارتباط با ناآرامی‌های ۹۶ و ۹۸ که هزینه‌های کلان  برای انجامید. در آن هنگام کدام یک از همان نسخه‌نویسانی که نظام و دولت را دچار چالش سخت امنیتی کردند، پای کار آمدند تا حداقل افکار عمومی را توجیه و قانع کنند و به صراحت بگویند این نسخه را پیچیده‌اند؟
به علاوه دولت بعد از افزایش بنزین به ۳ هزار تومان در سال ۹۸ مجبور شد میلیاردها تومان بسته‌های معیشتی برای اقشار آسیب‌پذیر تامین کند و وام‌های و معافیت‌های مختلف قائل شود که به نظر نمی‌رسد، اگر مطالعه‌ای صورت گیرد، بعید است نتیجه آن به نفع دولت و ملت بوده یا به نفع یکی از آن دو، زیرا نه مردم بهره‌مند شدند و نه دولت. این نسخه‌ها فقط به گران شدن ملک و مسکن و خودرو انجامید که در حقیقت سود آن به جیب دهک‌های بالای جامعه سرازیر شد.

این سیاست‌ها در کنار پخش و توزیع انواع یارانه نقدی مانند ۴۵ هزار تومانی و معیشتی و … سرمایه‌های کشور را به سمت درستی هدایت کرده است؟ آیا کسی محاسبه کرده که با بودجه یارانه نقدی ۴۵ هزار تومانی در یک سال چند دستگاه آپارتمان می‌توان برای جوانان ساخت؟
امروز کشور نیازمند سیاستگذاری‌های علمی در حوزه اقتصاد و معیشت مردم است و باید توجه داشت برخی نسخه‌های اقتصادی مانند یارانه‌های نقدی، نسخه‌ای است که سرمایه‌های کشور را به آتش می‌کشد و در صدر آن نیز، مهمترین سرمایه هر جامعه یعنی منابع انسانی آن را.

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، نخستین مناظره هفت نامزد احراز صلاحیت شده عصر روز گذشته برگزار شد و حاضران در این مناظره در فضایی هیجانی و احساسی به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند. در این مناظره قرار بود نامزدها به بیان دیدگاه‌های اقتصادی خود بپردازند، اما غیر از برنامه‌هایی که از آغاز تبلیغات انتخاباتی اعلام شده بود نکته جدیدی ارائه نکردند. نکته قابل تامل در این مناظره‌ها این است که نامزدها به بسترهای تحقق وعده و وعیدهای اقتصادی خود هیچ اشاره‌ای نداشتند. واقعیت این است که اقتصاد یک علم و دانش اجتماعی است و متغیرهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و روانی بر آن تاثیرگذار است از این جهت نکته مهم مغفول مانده این برنامه‌ها نادیده گرفتن این بسترها در توسعه اقتصاد کشور است.

نامزدهای حاضر در انتخابات در حالی دولت را متهم به ضعف و ناکارآمدی می‌کنند که دو متغیر اصلی تاثیرگذار بر زندگی ایرانیان در سال‌های اخیر یعنی تحریم و کرونا را نادیده گرفته اند. دولت تدبیر و امید که با شعار تعامل با جهان و سازندگی بر سرکارآمد، با هدف بازکردن رشته‌های تحریم از دست و پای اقتصاد ایران، مذاکرات هسته‌ای را بر اساس وظایف محوله در دستور کار قرار داد و با استفاده از توانمندی‌های دیپلمات‌های متبحر دستگاه دیپلماسی توافق هسته‌ای را به سرانجام رساند. با این حال با تغییر دولت در آمریکا و حضور ترامپ در کاخ سفید، لابی‌های ضدایرانی فضا را مساعد دیده و عملا ترامپ را به خروج از برجام و اعمال سیاست فشار حداکثری علیه ملت ایران هدایت کردند.

در همین زمینه رضا نصری حقوقدان و کارشناس مسائل بین المللی در توییتی درباره مناظره شب گذشته نوشت: سیاست فشار حداکثری و جنگ اقتصادی ترامپ در سه سال اخیر حداقل منجر به ضرر ۲۰۰ میلیارد دلاری به درآمد ایران شد ابعاد این فاجعه در اقتصاد کوچک ایران قابل محاسبه نیست. چرا در سه ساعت مناظره با موضوع اقتصاد در مورد خشن ترین و بی سابقه‌ترین جنگ اقتصادی تاریخ معاصر هیچ پرسشی مطرح نشد؟

 وعده و وعیدهای ترامپ؛ از تابستان داغ تا وعده‌های فروپاشی ایران 

دولتمردان‌آمریکا در این سال‌ها از تعابیری همچون تابستان داغ و زمستان سرد استفاده کردند و برای فروپاشی ایران تاریخ و زمان مشخص کرده و به رهبران جهان گفتند که در بازه زمانی سه ماهه و یا شش ماهه ایران دچار فروپاشی می‌شود. ائتلاف‌سازی با متحدان منطقه‌ای و تلاش برای امنیتی‌سازی ایران در نظام بین الملل، تروریسم رسانه ای، اقتصادی و تروریسم سلامت علیه مردم ایران اتفاقاتی است که در این سال‌ها از سوی آمریکا و متحدانش علیه ایران اجرا شد و هیچ کس نمی‌تواند ‌ این اتفاقات را انکار کند. اردیبهشت ماه ۹۷ بود که ترامپ از برجام خارج شد و تحریم‌های برجامی علیه ایران را اعاده کرد. سایر شرکای اروپایی هم سیاست همراهی نانوشته با ترامپ را در دستور کار قرار دادند.  متحدان منطقه ای آمریکا هم مشوق اصلی آن در خروج از برجام بودند، از هیچ اقدام خصمانه ای علیه ایران فروگذار نکردند. در این سال‌ها تلاش‌های زیادی برای کشاندن آمریکا به جنگ با ایران شد. ورود پهپاد متجاوز آمریکا به آسمان ایران و ساقط شدن آن، تروریستی اعلام کردن سپاه و ترور و شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس از جمله اقداماتی بود که با هدف کشاندن ایران به جنگ طراحی شده بود، اما ایران با هوشیاری کامل وارد تله بدخواهان نشد.

بی انصافی است اگر کسی اقدامات و تلاش‌های شبانه‌روزی دولت تدبیر و امید و دستگاه دیپلماسی در مهار سرکشی‌ها و خیره‌سری‌های ترامپ و متحدان آن را نادیده بگیرد. از این جهت هرچند مردم ایران بی‌سابقه‌ترین فشارهای اقتصادی را متحمل شدند با این حال نباید فراموش کرد که ایران توانست سیاست‌ها و رفتارهای خصمانه آمریکا و متحدانش را مدیریت کند.

سیل و کرونا؛خسارت‌هایی که وارد شد

در شرایطی که تحریم‌های بی‌سابقه علیه ملت ایران اعمال شده بود، بلایای طبیعی همچون زلزله در سرپل ذهاب و سیل هزینه‌های فراوانی به کشور تحمیل کرد. فروردین ماه ۹۸، دست کم ۲۵ استان کشور درگیر سیل شدند. بر اساس برآوردهای ارائه شده این حادثه حداقل ۳۵ هزار میلیارد تومان هزینه برای کشور و دولت به دنبال داشت و چندماه توان مدیریتی کشور را به خود مشغول کرد.  بدتر از همه اینها ورود ویروس منحوس کرونا بود که حدود ۱۶ ماه است کل دنیا را درگیر کرده است.   این ویروس اواخر بهمن ماه سال ۹۸  به ایران رسید و در فاصله کوتاهی کل کشور را درگیر کرد. کرونا بخش زیادی از اقتصاد بویژه خدمات را به تعطیلی کشاند و دست‌کم دو میلیون نفر در این مدت شغل خود را از دست دادند. هنوز  برآورد دقیق از خسارت‌های مالی این مهمان ناخوانده گزارش نشده است. جهانی بودن این بلیه، عملا گرفتاری‌های جدیدی برای دولت ایجاد کرد.

از سویی بخش بهداشت و درمان کشور به طور کامل درگیر  مقابله و مهار این ویروس شد. از سوی دیگر تهیه و تامین تجهیزات و امکانات مقابله با کرونا همچون وسایل ضد عفونی کننده، ونتیلاتور و ماسک برای جمعیت ۸۰ میلیونی باید در دستور کار  قرار می‌گرفت که برای اقتصاد تحریم زده ایران کار آسانی نبود. این در حالی بود که ایران به واسطه منقطع شدن از نظام مالی و بانکی جهانی عملا امکانی برای تهیه و تامین این اقلام از بازارهای جهانی نداشت. علاوه بر این بین کشورهای حتی ثروتمند جهان برای تامین این اقلام رقابت‌های وحشتناکی به راه افتاده بود به طوری که در اوایل شیوع کرونا شاهد سرقت محموله‌های ماسک در برخی فرودگاه‌ها و کشورها بودیم.

در چنین شرایطی بخش تولید کشور و کارخانجات باید با تغییر خطوط تولید خود وارد تهیه و تامین این اقلام می‌شدند. هم منابع مالی مورد نیاز و هم الزامات بهداشتی برای حفظ سلامت کارگران کارخانجات تنگناهای جدیدی بر کشور تحمیل می‌کرد. در هر صورت با تلاش صادقانه و ایثارگرانه کادر درمان، همراهی ملت و تلاش‌های بی وقفه دولت در هدایت منابع و تامین اقلام مورد نیاز، کرونا تا حد امکان در ایران مهار شد.

هرچند عده زیادی از شهروندان جان خود را از دست دادند ولی واقعیت این است که ایران در شرایط فشارهای تحریم و تنگناهای اقتصادی در مقایسه با سایر کشورها عملکرد قابل دفاعی داشته است. ایران در ماه‌های اخیر برای تهیه و تامین واکسن مورد نیاز کرونا هم تلاش‌های قابل توجهی داشته و  با استفاده از منابع خارجی و تولیدکنندگان داخلی تهیه واکسن را در دستور کار قرار داه است با این حال نباید نقش تروریسم اقتصادی آمریکا و کارشکنی‌های آن در نقل و انتقال منابع مالی  مورد نیاز تهیه واکسن را نادیده گرفت.

در هر صورت امروز می‌توان گفت ایران به واسطه صبر و استقامت ملت و درایت نظام و دولت از گردنه ترامپ و سیاست فشار حداکثری عبور کرده است. تلاش‌های دستگاه دیپلماسی برای احیای برجام و رفع تحریم‌های ظالمانه در وین در جریان است. از سوی دیگر روند واکسیناسیون شهروندان هم سرعت بالایی گرفته و احتمالا تا چندماه آینده این ویروس هم در کشور مهار شده و  فعالیت‌های اقتصادی به روال عادی برگردد.

 افکار عمومی قضاوت می‌کند

نکته مهم و قابل اعتنای دیگر اینکه دولت در ماه‌ها و یکی دو سال اخیر عملا فرایند جهش تولید را در دستور کار خود داشت و هر هفته شاهد افتتاح‌های پروژه های بزرگی در حوزه هایی مانند انرژی، حمل و نقل، خدمات و آبرسانی بودیم که بعضا پروژه های استراتژیک محسوب می شوند. این اقدامات البته با ظرفیت‌هایی که در دهه‌های اخیر در توانمندی‌های فنی و مهندسی کشور ایجاد شده اجرایی شد با این حال دولت در این مدت از ظرفیت‌های موجود به نحو احسن استفاده کرد.

هرچند انتظار نمی‌رود در فضای احساسی و هیجانی رقابت‌های انتخاباتی نامزدهایی که در تمام این سال‌ها جز کارشکنی در کار دولت برنامه‌ای نداشتند بخواهند به این مسائل اشاره کنند. شاید هم اطمینان دارند که تا یکی دو ماه‌ آینده هم کرونا مهار می‌شود و هم تحریم‌ها با تلاش‌های مذاکره کنندگان دستگاه دیپلماسی رفع می‌شود. برای همین این دو گرفتاری بزرگ را پیش روی خود نمی‌بینند که درباره‌آن صحبت کنند.

گرد و غبار انتخابات تا کمتر از ۱۵ روز دیگر می‌خوابد و افکار عمومی درباره شرایط کشور در این سال‌ها، تلاش‌های دولت برای برون‌رفت از آن و کسانی که در این روند کارشکنی کرده و امروز دولت رامتهم به ضعف و ناکارآمدی می‌کنند، قضاوت خواهد کرد.

روز ۲۸ خردادماه، سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا، میان‌دوره‌ای خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی برگزار خواهد شد. تکاپوهای انتخاباتی از مدت‌ها قبل آغاز شده و نهادهای مجری و ناظر انتخابات، احزاب، چهره‌های شاخص جریان‌های سیاسی و نامزدهای احتمالی کارزار انتخابات را پیش می‌برند.

این گزارش آخرین رخدادها در خصوص انتخابات پیش رو طی شبانه‌روز گذشته را به صورت جمع‌بندی ارائه می‌کند. تازه‌ترین اخبار در مورد تحولات و رویدادهای مرتبط با برگزاری انتخابات و آخرین مواضع نهادهای مسئول در این امر، تشکل‌های سیاسی و نامزدهای احتمالی انتخابات را در این گزارش می‌خوانیم.

آخرین مواضع نهادها در ارتباط با انتخابات

*رهبر انقلاب اسلامی: به برخی افرادی که صلاحیتشان احراز نشد، ظلم شد

رهبر معظم انقلاب اسلامی روز جمعه ۱۴ خرداد در سخنانی به مناسبت سی و دومین سالروز رحلت امام خمینی(ره)  با اشاره به نکاتی درباره انتخابات پیش رو فرمودند: به بعضی از افرادی که صلاحیتشان احراز نشد، ظلم وجفا شد و به آنها یا خانواده‌هایشان که خانواده‌های محترم و عفیفی بودند، نسبتهای خلاف واقع داده شد که بعداً  ثابت شد آن گزارشها غلط و خلاف است.

ایشان با اشاره به انتشار این موارد در بین مردم و در فضای مجازیِ رها و بدون قید و بند، تأکید کردند: حفظ آبرو جزو بالاترین حقوق انسانها است بنابراین خواهش و مطالبه من از دستگاه‌های مسئول این است که مواردی را که گزارش خلاف واقع راجع به فرزند یا خانواده کسی داده شده، جبران کنند.

*اطلاعیه شورای نگهبان: گزارش‌های نادرست در نظریه نهایی شورای نگهبان موثر نبوده است

شورای نگهبان در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری با بیان اینکه برخی گزارش‌های نادرست در نظریه نهایی این شورا موثر نبوده است، از رسانه‌ها خواست از گمانه‌زنی و استناد به امور غیرواقعی و نادرست اجتناب کنند.

شورای نگهبان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: در حین بررسی صلاحیت‌های داوطلبان ریاست جمهوری و پس از آن، در فضای مجازی و برخی رسانه‌ها با استناد به بعضی از گزارش‌های نادرست و غیرمستند در مورد برخی داوطلبان محترم و بستگان ایشان نسبت‌های نادرستی داده شده است.

شورای نگهبان ضمن تاکید بر حفظ حرمت اشخاص و محکوم نمودن هتک حرمت و حیثیت داوطلبان و خانواده‌های ایشان از کلیه رسانه‌ها موکدا می‌خواهد با توجه به محرمانه بودن بررسی صلاحیت‌ها در این شورا و با عنایت به اینکه در بررسی‌ها مجموعه‌ای از موضوعات، مستندات و مدارک مورد ارزیابی قرار گرفته و برخی گزارش‌های نادرست در نظریه نهایی شورای نگهبان موثر نبوده است، از گمانه‌زنی و استناد به امور غیرواقعی و نادرست اجتناب نمایند. در پایان طول عمر و سلامتی مقام معظم رهبری دامت برکاته را از خداوند متعال مسالت می‌نماییم.

* عضو کمیسیون تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری: انتساب تغییر زمان مناظره ها به وزیر کشور خلاف واقع است

«سید اسماعیل موسوی» با بیان توضیحاتی درخصوص روند تغییر زمان مناظره‌ها، انتساب این موضوع به نظر وزیر کشور را رد و تصریح کرد: اینکه گفته شود، جابجایی زمان مناظره ها با نظر وزیر کشور صورت گرفته است، درست نیست، بلکه، این موضوع در کمیسیون، بررسی شده و با تصویب  کمیسیون، زمان مناظره ها به صورت علی السویه برای همه نامزدها  تغییر یافته است.
دبیر ستاد انتخابات کشور، تأکید کرد: البته روشن است که این شرایط برای همه نامزدها یکسان است و  چون همه در این برنامه شرکت دارند اینکه گفته می شود تبعیض واقع شده، قطعاً درست نیست.

طبق برنامه‌ریزی کمیسیون تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، اولین مناظره انتخاباتی امروز ۱۵ خردادماه در ساعت ۱۶ برگزار می‌شود. بر این اساس قرار است کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری ساعت ۱۵ در محل برگزاری مناظرات انتخاباتی حاضر شوند.

آخرین اخبار از جناح اصولگرا

*دبیر عالی جامعه روحانیت مبارز: به حفظ حریم شورای نگهبان نیازمندیم

حجت الاسلام والمسلمین مصطفی پورمحمدی دبیر عالی جامعه روحانیت مبارز در نامه ای سرگشاده با عنوان دردنامه ضمن تاکید بر عمل به سخنان امروز رهبر معظم انقلاب مسائلی را پیرامون حاشیه‌های ماجرای بررسی صلاحیت ها در شورای نگهبان مطرح کرد.

دراین نامه آمده است: آنچه در فراز دردمندانه کلام آخر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بیان شد، غم نهفته سالیان بود که در جریان رد و تأیید صلاحیت‌ها و حواشی و شایعات قبل و بعد آن، به بسیاری ظلم شده است؛ بررسی‌هایی که بر اساس گزارش‌های نادرست، ناقص و بعضاً یک طرفه و بدون امکان دفاعِ صاحبان حق، به سرنوشت‌هایی تلخ و قصه‌هایی پرغصه انجامید. متأسفانه جریان بررسی صلاحیت‌ها و حواشی آن، بیش از هر مجموعه و فرد، ساحت شورای نگهبان را مخدوش ساخته است؛ در حالی که به حفظ حریم آن جایگاه سخت نیازمندیم.

پورمحمدی اضافه کرد: باید صادقانه و دردمندانه بگوییم که این ساز وکار رسیدگی‌ها و پیامدهای آن، بیش از آنکه به افراد ذی‌حق و خانواده‌هایشان آسیب برساند و به آنها ظلم و جفا کند، ظلم و جفایی به مراتب سهمگین‌تر در حق نظام جمهوری اسلامی، حضرت امام و مقام معظم رهبری بوده و هست.

*انتخاب روسای ستادهای کشوری شورای وحدت

«منوچهر متکی» رییس ستاد انتخابات شورای وحدت در احکام جداگانه‌ای «سیده سکینه عمرانی»، به عنوان رییس ستاد انتخاباتی بانوان، «متین منتظمی» به عنوان رییس ستاد انتخاباتی دانشجویان، «هادی ثروتی» به عنوان رییس ستاد انتخاباتی حوزه رسانه و ارتباطات، «سید مسعود حکیم جوادی» به عنوان رییس ستاد انتخاباتی حوزه صنعت، «مصطفی نوروزی»، به عنوان رییس ستاد انتخاباتی دانش‌آموزان خارج از کشور، «عبدالرضا سیف»، به عنوان رییس ستاد انتخاباتی استادان، «صادق کرمی»، به عنوان رییس ستاد انتخاباتی کشاورزی و امنیت غذایی و «سید محمود رشیدی فرد»، به عنوان رییس ستاد انتخاباتی مدیران شورای وحدت سید ابراهیم رییسی منصوب کرد.

همچنین «سید کاظم خادمی»، به عنوان رییس ستاد انتخاباتی فرهنگیان، «فرید شهاب»، به عنوان رییس ستاد انتخاباتی جوانان، «محمد حسین نیکنام»، به عنوان رییس ستاد انتخاباتی جامعه پزشکی و کادر درمان، «سید جمالدین سجادی»، به عنوان رییس ستاد انتخاباتی کارمندان، «هدایت الله خادمی»، به عنوان رییس ستاد انتخاباتی حوزه نفت و نیرو، «محسن مقدم حبیب زاده»،  به‌عنوان رییس ستاد انتخاباتی سازمان‌های مردم نهاد، «غلامرضا عباسی»، به عنوان رییس ستاد انتخاباتی کارگران و «محمد مراد شیخی»، به عنوان رییس ستاد انتخاباتی اقوام شورای وحدت سید ابراهیم رییسی، از دیگر انتصابات رییس ستاد انتخاباتی شورای وحدت بودند.

* سخنگوی جبهه ایستادگی ایران: نامزدها به گونه‌ای دولت‌های پیشین را تحقیر می‌کنند که گویی هیچ مسئولیتی در کشور نداشته‌اند

«حسن بیادی» در مصاحبه‌ای در تحلیل آرایش سیاسی سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: آرایش سیاسی انتخابات تبدیل به تحقیر و انتقادات مخربانه دولت مستقر و دیگر دولت‌های گذشته شده است، گویی این دوستان در زمان ایجاد این نابسامانی‌ها بر سرکار نبوده و هیچ مسئولیت مهمی نداشته‌اند و سرجمع گفتارشان باعث ناامیدی مردم شده است.

آخرین اخبار از احزاب و تشکل‌های اصلاح‌طلب

*دبیرکل حزب اعتماد ملی: امیدوارم اعضای شورای نگهبان جبران کنند

«الیاس حضرتی» پس از فرمایشات دیروز رهبری در حساب توئیتر خود نوشت: امیدواریم اعضای محترم شورای نگهبان تا فرصت دارند ‫جبران کنند.

* سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی: منتظر تصمیم جبهه اصلاحات ایران درباره انتخابات هستیم

«حسین مرعشی» درمصاحبه‌ای گفت: ما عضو جبهه اصلاحات بوده و منتظر تصمیم این جبهه درباره انتخابات هستیم. بسیاری از احزاب عضو جبهه اصلاحات هم علاقمند به معرفی نامزد هستند و همگی منتظر تصمیم نهایی جبهه اصلاحات هستیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا امکان دارد کارگزاران تصمیمی جدا از جبهه اصلاحات بگیرد، بیان کرد: از حالا نمی شود در این باره سخن گفت. ما در حزب کارگزاران  بعد از تصمیم جبهه اصلاحات ، نظر نهایی خود را اعلام خواهیم کرد.

مرعشی در پاسخ به این پرسش که چرا حزب به حمایت از عبدالناصر همتی گرایش دارد، گفت: این گرایش طبیعی است به هر حال همتی سال ها عضو شورای مرکزی کارگزاران بوده است‌.

*عضو کارگزاران و نامزد احراز صلاحیت نشده انتخابات: شورای نگهبان هر مبنا و مستندی برای تصمیم خود درباره من دارد را در اختیار عموم قرار دهد

«اسحاق جهانگیری» از داوطلبان کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری که صلاحیت او از سوی شورای نگهبان احراز نشد با اشاره به بیانات اخیر رهبر انقلاب در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت:رهبر معظم انقلاب نسبت به ‎جفا و ظلمی که در جریان عدم احراز صلاحیت بر برخی از ‎نامزدهای ریاست جمهوری شده است، صریحاً تذکر دادند و مطالبه جبران آن کردند. من خود را از مصادیق این جفا و ظلم می‌دانم، اما هیچ اعتراض و تقاضایی نداشته و ندارم. ‏از بزرگواری ایشان صمیمانه تشکر می‌کنم ولی هزینه شدن از  جایگاه رهبری را به مصلحت نمی‌دانم‌. از شورای محترم نگهبان می‌خواهم هر مبنا و مستندی برای تصمیم خود درباره من دارد را در اختیار عموم ملت قرار دهد.

بعد از رحلت پیامبراکرم(ص) نقش ائمه(ع) در رهبری سیاسی جامعه نادیده گرفته شد اما رهبری فکری،‌ علمی و معنوی آنان هیچگاه  از میان نرفت و با وجود مخالفت حاکمان با هر گونه فعالیت آنان در میان رهبران فکری جامعه اسلامی آن بزرگواران بیشترین نقش را در هدایت فکری و فرهنگی جامعه داشتند و بیشتر از هر فرد دیگری به پدید آمدن و توسعه زمینه های تمدن اسلامی پرداخته اند. در روزگاری که امت اسلامی طعم تلخ حکومت ستمگرانه حاکمان بنی امیه را می چشیدند، امام جعفر صادق(ع) توانست نهضت علمی و فرهنگی بزرگی را شروع کند و پایه ‌های علمی مکتب شیعه را محکم سازد تا جایی که از مذهب شیعه اثنی عشری با عنوان «مذهب جعفری» و از آن حضرت(ع) با عنوان موسس آن یاد می‌شود.

ابوعبدالله، ابواسماعیل و ابوموسی از کنیه های این امام همام(ع) به شمار می رود و «صابر، طاهر و فاضل» از جمله لقب های ششمین پیشوای شیعیان و «صادق» نیز مشهورترین لقب ایشان است. این امام بزرگوار(ع) در طول زندگی خویش، حکومت چند تن از خلفای اموی و پس از آن عصر سفاح و منصور از خلیفه های عباسی را درک کرد و در تمام این دوره ها لحظه ای از گسترش دین اسلام و حمایت از مستضعفان دست برنداشت. ششمین پیشوای شیعیان شاگردان بسیاری را از سرزمین های مختلف پرورش و با پایه گذاری مکتب جعفری، فقه و دانش اهل بیت(ع) را گسترش داد. امام جعفر صادق(ع) از نظر علمی مورد ستایش تمامی عالمان عصر خویش بود و سرانجام با دستور منصور دوانیقی خلیفه عباسی در ۲۵ شوال ۱۴۸ هجری مسموم شد و به شهادت رسید.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز شهادت امام جعفر صادق(ع) به گفت وگو با حجت الاسلام «محمدرضا جعفرزاده» نویسنده، استاد حوزه و کارشناس امور دینی پرداخت و از زوایای مختلف زندگی، خط فکری و اندیشه ششمین امام شیعیان را بررسی کرد.

تاکید پیامبر اکرم(ص) بر فراگیری علم

حجت الاسلام جعفرزاده با بیان اینکه ائمه‌ شیعه به عنوان وارثان اصلی علوم نبوی، همواره توجه ویژه ای‌ بر امـر دانش و دانش افزایی داشته اند، تلاش شایسته ای برای انتشار علوم در جامعه اسلامی، انجام داده اند، گفت: در عصر امام صـادق(ع)، شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی‌ متحول‌ شد. در این دوره زمینه های شکوفایی علمی مسلمانان فراهم آمده و موانع رشد فرهنگی‌ شیعه‌ تا حدی برداشته شد. امام صادق (ع) نیز از فرصت های موجود بهره جست و نظام آموزشی‌ گسترده‌ ای را طراحی و مدیریت کرد.

بسترها و زمینه های تشکیل نظام آموزشی در عصر امام صادق(ع)

استاد حوزه با اشاره به رخدادهای مهم واپسین سالیان‌ حکمرانی‌ امویان، اظهار داشت: این دوران عرصه و مـجالی برای رشد تکاپوهای‌ فـرهنگی‌ شیعه‌ فراهم‌ آورد. شکل گیری بحران‌ های‌ سیاسی، اوج گیری شورش های اجتماعی، آغاز دعوت عباسیان، آشفتگی فرهنگی و شور و نشاط علمی در این‌ دوره‌  از جمله مهم ترین زمینه های ترسیم شاکله‌ فرهنگی‌ تشیع‌ در عـصر امام‌ صادق(ع) به شمار می آید. در این دوره، جریان های فکری و مذهبی ظهور کردند و نوعی شور و نشاط عـلمی‌ بی نظیر در دنیای اسلام به وجود آوردند. نظام آموزشی امام صادق(ع) بر محوریت شناخت و معرفت الهی شکل گرفت. در اندیشه امام صـادق(ع) تکامل انسان در رسیدن به عبودیت الهی است و رسالت نظام آموزشی انتقال دانش نیست، بلکه نظام آموزشی‌ نظام‌ تعلیم و تربیت‌ است و این امر زمانی محقق می شود که هدف اصلی آن تکامل روحی و معنوی شاگردان باشد. نظام آموزشی امام صـادق(ع) نظام تعلیم و تربیت است، از این رو معلمان و مربیان اصلی این نـظام باید از خطا مصون‌ باشند تا در فرآیند آموزش خللی رخ‌ ندهد. از این رو آن حضرت(ع) ابتدا مـردم را به معصومین توجه داده و نجات علمی و فرهنگی مسلمانان را در گرو اخذ تعالیم از معدن رسالت‌، دانسته‌ است‌. در اندیشه امام صادق(ع) محیط‌ آموزش‌ بـاید سرشار از عواطف و صمیمیت باشد. از این‌ رو آن حضرت به شاگردانش سفارش می کرد: علم را با حلم و وقار مزین‌ کنید و در مـقابل اسـتاد و شـاگرد خود متواضع باشید.

در سایه تربیت امام، شاگردان نیز همواره به استاد خویش عشق‌ ورزیده‌ و از علم، حلم، تقوا و سعه صـدر آن‌ حضرت‌(ع) تعریف‌ می‌ کردند که نمونه‌ معروف‌ آن سخنان ابوحنیفه و مالک بن انس، بـنیان گـذاران ۲ فـرقه بزرگ اهل سنت، است. بنابراین اگر نظام آموزشی امام صـادق(ع) به عنوان الگو قرار گیرد و در مراکز آموزشی، علاقه و محبت لازم میان استاد و شاگرد ایجاد شود، دانـش‌ آمـوز به‌ راحتی نا امید نـخواهد شـد. در نظام‌ آمـوزش امام صـادق(ع) که بر مبنای خدامحوری و کسب معارف الهی تاسیس‌ شده‌ است‌، پذیرش داوطلبان باید مـطابق ضـوابط صورت گیرد و امر مقدس تعلیم نـباید بـر افراد نـا اهـل سپرده شود و ‌حکمت‌ به افردای که قابلیت آن را داشته و آن را ضایع نمی کنند، تعلیم‌ داده‌ شود.

عـقل گرایی‌ معتدل

حجت الاسلام جعفرزاده، در ادامه گفت: در عصر امام صـادق(ع) برداشت های متفاوت و گاه متضادی از عقل صورت می گرفت. در نظام آموزشی امام صادق‌(ع) رویکردی‌ مـعتدل‌ درباره عقل اتخاذ شده و با حفظ جایگاه نقل، از نقش عقل نیز در فهم آموزه های دینی بهره گرفته شد. از این رو ضرورت عقل گرایی معتدل در شالوده‌ نظام‌ آموزشی امام صـادق(ع) جزو مبانی پذیرفته شده است.

گسترش علوم مختلف در دوران امام صادق(ع)

این پژوهشگر دینی دوران امام صادق(ع) را دوره گسترش مختلف علوم دینی دانست و تصریح کرد: امام‌ صادق(ع) بر این امر واقف بود که تخصصی شدن علوم و عمیق تر شدن در یک تخصص، زمینه های نوآوری را فـراهم آورده به گسترش علوم می انجامد. از این رو، در دانشگاه وسیع‌ خود متخصصین بـسیاری را در عـلوم و فنون مختلف، تربیت فرمود که خود اینها صاحبان نظر بودند. برخی متخصصان دانشگـاه امام صادق(ع) در علم کـیمیا و ریاضی دانشمنـدی چـون جابربن حیان، در علـم کلام هشـام بن حکم، در علم فقه‌ امثـال‌ زراره، در حـکمت و زیست شناسی مفضل بن عمرو و همچنین شاگردان دیگری که در علوم پزشکی و هیات و نجوم و عـلوم دیگـر بـودند که در زمینه های خودشان تبحر داشتند. کتاب های‌ نوشته‌ شده در موضوعات مختلف توسط شاگردان امام صـادق(ع) نیز حاصل تخصصی بودن علوم در دانشگاه ایشان است.

امام صادق‌(ع) حـتی‌ در زمان خـویش کـه عصر امام معصوم‌ است‌ به‌ دانش پژوهان توصیه می کرد در صورت‌ عدم‌ دسترسی به امام معصوم اجتهاد بکنند و بر اجتهاد خود عمل کنند، حتی نتایج‌ اجتهاد خود را بـه دیگران هم‌ انتقال‌ بدهند. در واقع امام صادق(ع) تفکر و اندیشیدن را به‌ شاگردان‌ می‌ آموخت‌ تا دریچه‌ های نوآوری در حوزه های مختلف علوم و فنون گشوده شود.

مساجد کانون مرکزی نظام آموزشی امام صادق(ع)

وی با اشاره به اینکه مساجد کانون مرکزی نظام آموزشی ششمین امام شیعیان بود، اظهار داشت: کانون مرکزی نظام آموزشی امام صادق(ع)، مساجد بود. تـشکیل‌ حـلقه های درسی در مساجد به روشی که امروزه در حوزه های مختلف علوم دینی رایج است، از ابتکارات ایشان است. در نظام تعلیم و تربیت امام صـادق(ع)، کوتاه ترین زمان‌ ها فرصتی بـزرگ برای آموزش به شمار می آمد و از آنها در جـهت تـقویت بنیه علمی، قدرت پاسخگویی، مباحثه و مناظره شاگردان، استفاده می شد. آن حضرت برای رفع اشکالات علمی دانش‌ پژوهان، دوره های بسیار کوتاه آموزشی در نظر می گرفت تا مسایل علمی را که در حلش عاجزمانده انـد، حـل کرده و فنونی را که از آن بی اطلاعند، فرا گیرند.

آموزش در خلال مناظرات

حجت الاسلام جعفرزداه در پایان، برگزاری مناظره های امام صادق(ع) را در مخالفت با جریان های مختلف دانست و بیان داشت: مناظرات امام صـادق(ع) با جریان های مختلف فکری‌ و فرهنگی‌، یکی‌ از ابعاد مهم نظام آموزشی آن حضرت(ع) به شمار می آید. آموزش امام صـادق(ع)، القای برخی مطالب آماده با استدلال صرف به شاگردان نـبوده اسـت، بلکه در راستای توجه و تعمق بـیشتر شاگردان‌ در مطالب بوده است و همین‌ باعث‌ ارتقای قدرت کلامی و مباحثه شاگردان حضرت(ع) می شد. سیره آموزشی و تـربیتی امام صادق(ع) گویای این واقعیت اسـت کـه مواعظ و توصیه های ششمین امام شیعیان(ع) نـقش عمده ای در بحث آموزش دارد. نصایحی که‌ ایشان‌ به صورت موردی به افراد مختلف می کردند، در گـذر زمان به منشور آموزشی و تربیتی در مـیان شـیعیان مبدل می شد.

نمایندگان مجلس پنجم خردادماه کلیات طرح مالیات بر عایدی سرمایه به عنوان پایه جدید مالیاتی را به تصویب رساندند و در صورت تصویب نهایی آن، از این پس افراد بر اساس مدت زمان تملک و تعدد معاملات اقلامی مانند املاک با هر نوع کاربری،  وسایل موتوری زمینی، انواع ارز،  طلا، سکه و… از محل سود معاملات آنها باید مالیات بپردازند.

هر چند که این پایه جدید مالیاتی می‌تواند منبع درآمد دولت محسوب شود اما هدف اصلی از تصویب آن و  به قانون درآوردن مالیات بر عایدی سرمایه،  تنظیم‌گری فعالیت‌های  مولد و غیرمولد،  هدایت جریان سرمایه به سمت تولید، تضعیف فعالیت‌های سوداگرانه در بازارهای مختلف عنوان شده است. البته در تمام دنیا هدف مهم دیگر از اجرای این پایه جدید مالیاتی در کنار کنترل و کاهش جریان سوداگرانه، توزیع عادلانه ثروت است.

در تصویب مالیات عایدی بر سرمایه در مجلس تحقق اهداف یادشده در نظر گرفته شده اما برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند مجلس در تصویب این طرح عجله کرده و اساساً این مباحث تخصصی اقتصادی که می‌تواند در سطح  گسترده در اقتصاد خرد و کلان کشور اثرگذار باشد باید در قالب لایحه با پشتوانه مطالعات کارشناسانه وارد مجلس شود و به تصویب برسد.

در این رابطه «مرتضی افقه»  کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه معتقد است، علاوه بر اینکه طرح مالیات بر عایدی سرمایه عجولانه به تصویب رسیده و نظرات بدنه کارشناسی کشور در آن ملاحظه نشده،  زیرساخت‌های مورد نیاز برای اجرای این طرح و قانون از جمله بانک اطلاعاتی از افراد وجود ندارد و نبود این زیر ساخت‌ها باعث می‌شود،  این قانون مردم عادی را تحت فشار بگذارد و تغییری در جریان دلالی در اقتصاد کشور ایجاد نمی‌کند.

در ادامه گفت‌وگوی این کارشناس اقتصادی با پژوهشگر ایرنا آمده است:

«مرتضی افقه» با اشاره به تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه و آثار این تصمیم مجلس اظهار داشت : در جریان مالیات بر عایدی سرمایه با دو بحث مواجه هستیم؛ اول اینکه آیا این طرح به درستی به اجرا می‌رسد و موضوع دیگر این است که آیا اجرای این طرح مصوب مجلس ما را به شعارها و اهداف تعریف شده می‌رساند؟  هدف از تصویب و اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه این است که ثروت و دارایی وارد چرخه مفید تولید و ایجاد اشتغال شود و جلوی انحراف آن به سمت دلالی گرفته شود.

وی با بیان اینکه بزرگ‌ترین نقطه ضعف این طرح مجلس این است که این طرح هیچ تفاوتی برای اقشار مختلف قائل نشده،  ادامه داد:  معتقدم این طرح بیش از آنکه نقطه مطلوب را هدف گرفته باشد،  یک طرح نمایشی است و کمکی به توقف یا تضعیف جریان دلالی نمیکند.

این کارشناس اقتصادی افزود: دلالان حرفه‌ای و کسانی که از این مسیر صاحب ثروت شده‌اند به راحتی می‌توانند این قوانین و مقررات مالیاتی را دور بزنند و همچنان در این فضای اقتصادی کشور به ثروت اندوزی خود ادامه دهند. در این بین مردمی که به دلیل مدیریت‌های ناصحیح عده‌ای، ناچار هستند پس‌انداز خود هر چند اندک را به دارایی‌هایی مانند خودرو،  ارز و … تبدیل کنند تا جلوی آب‌رفتن سرمایه‌های خود را بگیرند،  متحمل پرداخت مالیات‌های سنگین شده و این طرح مجلس مردم عادی را گرفتار می‌کند.

افقه گفت: این طرح مجلس باعث می‌شود مردم عادی که مختصر احتیاطی برای حفظ دارایی خود دارند، آن را هم از دست بدهند و این‌تصمیم مجلس قشر هدف را که عمدتا دلالان حرفه‌ای در نظام اقتصادی کشور هستند،  مخاطب خود قرار نمی‌دهد.

وی تاکید کرد: قاعدتا باید مردم پس‌اندازهای خود را در قالب سپرده وارد شبکه بانکی کنند اما از آنجایی که نرخ تورم بسیار بالاتر از نرخ‌سود بانکی رفته، طبیعی است که مردم پس‌انداز خود را وارد بورس و بانک نکنند.  بنابراین ناچار شدند در کشوری که آینده اقتصادی آن‌شفاف نیست، برای تامین آینده فرزندان خود پس‌اندازهایشان را وارد حوزه‌هایی کنند که تورم کمترین آسیب را می‌تواند به آن بزند و یکی‌از راه‌های حفظ دارایی این است که هر چه پس‌انداز دارند تبدیل به ملک،  طلا،  ارز و … کنند.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه طرح مالیات بر عایدی مسکن فقط مردم عادی را مجازات می‌کند و تاثیری در تغییر جریان دلالی درکشور ندارد،  اظهار داشت: این طرح مجلس نمی‌تواند جریان سوداگری را کنترل کند، واقعیت این است که به دلیل مدیریت‌های اشتباه دراقتصاد مردم ناچار شدند که به سمت سرمایه‌گذاری در این بازارهای غیرمولد حرکت کنند تا بتوانند قدرت خرید و سرمایه خود را حفظ‌کنند.

افقه با تاکید بر اینکه مجلس‌ بیشتر به دنبال تصویب طرح‌های نمایشی است، گفت: شاهد آن هستیم که دقیقا برنامه مجلس درسال ۸۴ در حال تکرار است. در آن زمان هم مجلس در آستانه برگزاری انتخابات بسیار عجولانه دست به تصویب طرح‌هایی می‌زد که به‌ نامزدهای مد نظر خود کمک کند. امروز هم شاهد تکرار همین روند در مجلس هستیم. این شرایطی است که مجلس باید به رفع مشکلات‌ اصلی اقتصاد کشور کمک کند که نتیجه آن ثبات اقتصاد و افزایش سود در فعالیت‌های تولیدی باشد.

وی ادامه داد: معتقدم این چنین موضوعاتی باید در قالب لایحه وارد شود و به تصویب برسد چرا که معمولا وقتی موضوعات تخصصی درقالب طرح به تصویب می‌رسد،  پشتوانه و مطالعات قوی کارشناسانه ندارد و اتفاقا در اجرا اثرات معکوس خواهد داشت.

این کارشناس اقتصادی درباره امکان اصلاح طرح مالیات بر عایدی سرمایه اظهار داشت: بعید می‌دانم در مدت زمان کوتاهی به این‌ نتیجه برسند که طرح نیاز به اصلاح دارد مگر اینکه تبعات منفی خود را به سرعت نشان دهد آن هم به شرطی که مجلس بپذیرد که باید از این طرح‌های شعاری خود خارج شود و با پذیرش اشتباه خود، نسبت به اصلاح آن اقدام کند.

افقه  با تاکید بر لزوم و ضرورت وجود بانک اطلاعاتی جامع برای اجرای مالیات بر عایدی سرمایه گفت:  موضوع دیگر این است که در این‌ سیستم ناکارآمد اداری، مجلس وظایف جدید به ساختارهای اداری و اجرایی دولت وارد آورده که این روند باعث افزایش ناکارآمدی درنظام مدیریت حاکم می‌شود. برخی از دارایی‌ها به راحتی قابل رصد نیستند و خرید و فروش آنها ثبت نمی‌شود بنابراین بعید می‌دانم دراین نوع معاملات مانند خرید ارز و … بتوان تسلطی داشت چرا که عمدتا قابل رصد نیستند.  از سوی دیگر این مبادلات در بازار رایج‌ انجام نمی‌شود و دولت توانی ندارد که بخواهد از این معاملات و تعدد آنها مالیات دریافت کند.

افقه افزود: بنابراین شرط اصلی اجرای مالیات بر عایدی مسکن بحث شناسایی افراد است؛ شناسایی افرادی که ثروت قابل توجهی را وارد جریان دلالی و اقتصاد غیر مولد کرده‌اند که این اقدام بسیار سخت است و تاکنون نتوانستند بانک اطلاعاتی از این افراد داشته‌باشند. در مجموع معتقدم این اقدام مجلس برای تصویب عجولانه مالیات بر عایدی سرمایه نمایشی و مختص این ایام‌انتخابات بوده‌است.