وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
کرونا سازمان تامین اجتماعی را به سرفه انداخته و اگر تنفس مصنوعی به این سازمان ندهند، اتفاق هولناکی می‌افتد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در آخرین روز فروردین امسال گروهی از بازنشستگانی که هنوز مستمری‌شان را دریافت نکرده بودند، اعتراض کردند که چرا این اتفاق افتاده است. آنها موضوع را به بحث اعمال افزایش مستمری‌ها ربط دادند و عنوان کردند که این تبدیل به روال هر ساله شده است؛ رئیس جدید سازمان تامین اجتماعی می‌تواند عنوان کند این اتفاق ربطی به روال هر ساله ندارد، بلکه شرایط ویژه کشور منجر به این عقب‌افتادگی شده است. واقعیت این است که سازمان تامین اجتماعی این روزها بیش از پیش تحت فشار است؛ احیانا مثل مابقی سازمان‌ها که شیوع کووید ۱۹ منابع آنها را به شدت کاهش داده و مخارج‌شان را زیاد کرده است.
شمارش معکوس برای یک بحران تمام عیار
در چند سال اخیر زیاد در این باره شنیده‌ایم که یکی از بحران‌های بزرگ پیش روی دولت و مردم ایران، بحران صندوق‌های بازنشستگی است. در این باره که تامین اجتماعی به عنوان بزرگ‌ترین صندوق بازنشستگی کشور دچار کسری بودجه است، حرف و حدیث‌های زیادی هست. در واقع شکی درباره این کسری و مشکلات مالی این سازمان نیست، هر چند برخی عنوان می‌کنند این مشکلات بیشتر از آنکه درونی باشد، بر این سازمان بزرگ و حساس عارض شده است. ماجرا مربوط به بدهی‌های دولت به تامین اجتماعی است که زیاد درباره آن حرف زده شده است. اگر نخواهیم وارد جزئیات این بحث شویم، فقط باید به این اکتفا کنیم که تامین اجتماعی به هر شکل با بحران رو‌به‌رو شده و شرایط خاص پیش آمده در کشور به دلیل شیوع کرونا شمارش معکوس را برای تبدیل وضعیت آن به بحرانی تمام عیار فراهم کرده است.
بیش از ۶۰۰ هزار نفر در سامانه بیمه بیکاری ثبت‌نام کرده‌اند. روند افزایش بیکاری در تمامی کشورها نگران‌کننده است و در ایران نیز پیش‌بینی‌های لازم برای حمایت از برخی کارگران که بر اثر شیوع ویروس کرونا بیکار شده‌اند، انجام شده است
علی دهقان کیا (رئیس کانون کارگران بازنشسته و مستمری‌بگیر تامین اجتماعی شهرستان تهران) به ایلنا می‌گوید: سازمان تامین اجتماعی برای پرداخت مستمری بازنشستگان در فروردین امسال پنج هزار میلیارد تومان با بهره ۳۵ درصد از بانک رفاه قرض گرفته است و بدهی این سازمان در خوشبینانه‌ترین حالت در سه ماه اول سال به ۱۵ هزار میلیارد تومان می‌رسد. این اتفاق تنها در شرایطی رخ می‌دهد که تامین اجتماعی را موظف به پرداخت‌های معمول بدانیم، وگرنه اگر بخشی از هزینه‌های کرونا سربار این سازمان شود، اوضاع کاملا فرق می‌کند.
ماجرا واقعا از چه قرار است؟ چرا تامین اجتماعی که بعضا از آن با عنوان پولدارترین سازمان کشور یاد می‌شود، قرار است اینطور زیر بار قرض برود و قدم در مسیری بگذارد که چند سالی است مسئولان عالیرتبه کشوری درباره آن هشدار می‌دهند؟
سرفه‌های کرونایی تامین اجتماعی
همانطور که به صورت خلاصه شرح داده شد، مشکلات سازمان تامین اجتماعی زیاد هستند و دلایل متعددی هم دارند. حالا حرف از زخم‌های قدیمی نیست، حرف از سرفه‌های کرونایی تامین اجتماعی است. اگر به این سازمان تنفس مصنوعی ندهند، بعید است جان سالم از بیماری در ببرد.
چندی پیش محمد شریعتمداری (وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی) گفت: بیش از ۶۰۰ هزار نفر در سامانه بیمه بیکاری ثبت‌نام کرده‌اند. روند افزایش بیکاری در تمامی کشورها نگران‌کننده است و در ایران نیز پیش‌بینی‌های لازم برای حمایت از برخی کارگران که بر اثر شیوع ویروس کرونا بیکار شده‌اند، انجام شده است. مصطفی سالاری (مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی) هم عنوان کرد: با افزایش متقاضیان دریافت بیمه بیکاری بر اثر شیوع ویروس کرونا قطعا نیازمند تامین منابع بیشتر برای صندوق بیمه بیکاری خواهیم بود.
توصیف وزیر و مطالبه رئیس سازمان تامین اجتماعی نهایتا منجر به تعهد دولت برای پرداخت پنج هزار میلیارد تومان به منظور تامین منابع بیمه بیکاری شده است. اما رئیس کانون کارگران بازنشسته و مستمری‌بگیر تامین اجتماعی شهرستان تهران می‌گوید این وعده‌ها را باور نکنید!
او عنوان می‌کند: بیمه بیکاری از محل سه درصد حق بیمه دریافتی به بیکاران پرداخت می‌شود. در شرایط عادی منطقی است که بگوییم سازمان تامین اجتماعی موظف به پرداخت مستمری بیکاری است، اما حالا شرایط عادی نیست.
دهقان کیا ادامه می‌دهد: در شرایط عادی تامین اجتماعی به حدود ۲۵۰ هزار نفر مستمری بیکاری می‌دهد، اما الان ظرف کمتر از دو ماه بیش از ۶۰۰ هزار نفر درخواست مستمری بیکاری کرده‌اند. به نظر می‌رسد چاره‌ای جز تامین منابع از محل‌های دیگر نیست و بر این اساس است که پرداخت پنج هزار میلیارد تومان وعده داده شده است، اما تجربه ما می‌گوید از حرف تا عمل دولت در مورد تعهداتی که به تامین اجتماعی دارد ۱۸۰ درجه فرق هست، یعنی اینطور نیست که حتی بخشی از تعهدات رعایت شوند، به صورت کلی به وعده وفا نمی‌شود.
او با بیان اینکه البته ما انتظار داریم که این‌بار به تعهدات عمل شود، چراکه تامین اجتماعی بدون درنظر گرفتن مستمری بیکارشدگان کرونا هم زیر قرض رفته، می‌گوید: یکی از معافیت‌هایی که متعاقب شیوع کرونا در نظر گرفته شد این بود که برای سه ماه حق بیمه دریافت نشود. این اتفاق یعنی اینکه سازمان تامین اجتماعی سه ماه کل درآمدش را از دست داده است. اینطور برای تامین منابع لازم به منظور پرداخت مستمری بازنشستگان ناچار است قرض کند. حالا اگر به این قرض مستمری بیکاری هم اضافه شود، اوضاع پیچیده می‌شود، همانطور که سر بار کردن هزینه‌های بستری و درمان بیماران کرونایی هم منابع تامین اجتماعی را می‌بلعد.
سازمان تامین اجتماعی برای پرداخت مستمری بازنشستگان در فروردین امسال پنج هزار میلیارد تومان با بهره ۳۵ درصد از بانک رفاه قرض گرفته است و بدهی این سازمان در خوشبینانه‌ترین حالت در سه ماه اول سال به ۱۵ هزار میلیارد تومان می‌رسد. این اتفاق تنها در شرایطی رخ می‌دهد که تامین اجتماعی را موظف به پرداخت‌های معمول بدانیم، وگرنه اگر بخشی از هزینه‌های کرونا سربار این سازمان شود، اوضاع کاملا فرق می‌کند
دهقان کیا تصریح می‌کند: تاکنون ۱۵ تا ۱۶ هزار مبتلا به کرونا در مراکز درمانی تامین اجتماعی بستری شده‌اند یا خدمات دریافت کرده‌اند. آیا تامین اجتماعی قرار است برای این هم از جیب خود خرج کند؟ تامین اجتماعی نیازمند حمایت است و حمایت‌ها باید به اندازه کافی باشد و به وعده‌ها هم عمل شود.
پاس دادن مشکل به دیگران
کرونا قطعا تاثیرات مخرب اقتصادی بر جا گذاشته است. این بیماری اقتصاد‌های بزرگ را زمین‌گیر کرده و پیش‌بینی می‌شود شیوع آن باعث منفی شدن رشد اقتصادی جهان در سال جاری و حتی سال بعد شود. ایران نیز به شدت از کرونا آسیب دیده، اما باید توجه داشت که جای رفع مشکل و جبران خسارت‌ها نباید مشکل را به تعویق انداخت و به دیگران سرایت داد. همه متفق‌القولند که لازم است حمایت‌های ویژه‌ای از شهروندان و کسب‌و‌کار‌های آسیب دیده از کرونا صورت گیرد، اما آنچه اعلام و اجرا شده گاهی فقط به تعویق انداختن مشکل است. وقتی منابع سازمان تامین اجتماعی قطع شود، چطور می‌توان انتظار داشت این سازمان به تعهدات خود عمل کند؟ دولت با اعلام معافیت سه ماهه برای پرداخت حق بیمه عملا باعث شده تامین اجتماعی درآمدی نداشته باشد. در مقابل مخارج این سازمان به صورت‌های مختلف افزایش یافته و نهایتا کار به جایی کشیده که تامین اجتماعی مجبور به قرض با بهره ۳۵ درصد شود؛ قرض‌هایی که ادامه خواهد داشت.
اگر بر این نظر هستیم که تامین اجتماعی نه سازمانی دولتی که سازمانی عمومی است که صاحبان آن کارگران و بازنشستگان هستند، نباید با آن شبیه جیبی عمل کنیم که هر وقت پول کم می‌آوریم دست در آن می‌کنیم. این اتفاق در سال‌های قبل مدام رخ داده و حتی دولت پول قرض گرفته شده را هم پس نداده است.
