حسینیه هـا در غـربـت

امروز خراسان جنوبی – حسین زاده hoseinzade@birjandtoday.ir / مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان در نشست خبری روز سه شنبه خود گفت: حسینیه های زیادی داریم که درآمدی ندارد و واقفین نیز اجازه تبدیل به احسن و یا تغییر کاربری آنها را ندارند و لذا به دلیل نبود اعتبار برخی از این حسینیه ها که ارزش تاریخی نیز دارند به حال خود رها شده و در حال تخریب هستند.

حسینیه نواب با قدمت ۴۳۹ سال
همین صحبت‌ها باعث شد تا سری به یکی از حسینیه ها در بافت تاریخی شهر بیرجند یعنی حسینیه نواب بزنیم. این بنای بسیار زیبا که در نوع خود یک شاهکار معماری از دوره صفویه می‌باشد در ۱۱ مرداد سال ۷۶ با شماره ۱۸۸۴ در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنای باارزش و زیبا که متأسفانه در طول سال های گذشته بر اثر برخی بی‌توجهی‌ها و عدم رسیدگی متحمل خسارات زیادی شده در زمان شاه عباس صفوی و به فرمان امیر زاده خاتون ملقب به نواب یا بی بی نواب از خاندان خزیمه علم توسط استادکاران اصفهانی احداث گردیده و تاریخ ساخت آن نیز به سال ۱۰۰۱ هجری قمری یعنی ۴۳۹ سال پیش برمی‌گردد و در طول تاریخ هم پذیرای طبقات گوناگون اعم از رجال سیاسی، نظامی و کسبه بوده است.
حسینیه نواب از سال ۵۹ برای جلوگیری
از تخریب در اختیار نیازمندان قرار گرفت
البته در همان حوالی حسینیه مشهور به حسینیه بهرمان نیز واقع است که نیازمند مرمت می باشد اما حسینیه نواب به لحاظ تاریخی و معماری حتی از حسینیه امام رضا(ع) نیز بسیار قابل توجه تر است. این حسینیه دارای آب و برق می باشد اما به لحاظ قانون وقف هیچ گونه درآمدی ندارد و از سال ۵۹ جهت جلوگیری از تخریب، برای سکونت در اختیار خانواده های نیازمند و فاقد مسکن قرار می گرفته تا اینکه به دلیل عدم توجه این افراد در نگهداری آن از سال ۸۶ یا ۸۷ دیگر خانواده‌ای در آن ساکن نشده است و گرچه باید خیلی زودتر از اینها فکر اساسی برای مرمت، احیا و البته نگهداری این بنای تاریخی زیبا می شد اما به نظر می‌رسد هنوز هم خیلی دیر نشده و می‌توان با اختصاص اعتبار نسبت به احیای آن گام برداشت.
هیئت‌های مذهبی نگاه خود را اصلاح کنند
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با بیان این که حسینیه ها برای عزاداری و برگزاری جلسات مذهبی احداث شده و باید در همین راستا هم از آنها استفاده شود، گفت: به نظر من هیئت های مذهبی باید نگاه خود را اصلاح کنند و صرفا نگاه اقتصادی نداشته باشند و در حسینیه های قدیمی با هدف حفظ آنها و جلوگیری از تخریب آن برنامه های عزاداری خود را اجرا نمایند و به این مسائل که این حسینیه ها در حاشیه خیابان ها قرار ندارد و یا فاقد واحدهای تجاری است اهمیت ندهند.
در شهرهای تاریخی هیئت ها در حسینیه های
قدیمی مستقر هستند
رمضانی افزود: مشابه این اتفاق در شهرهایی مانند یزد، شیراز و تبریز افتاده و هیئت های عزاداری در حسینیه ها و تکایای قدیمی به عزاداری می پردازند و بافت تاریخی این شهرها نیز با این گونه اقدامات حفظ می‌شود و لذا در بیرجند و استان نیز باید به همین سمت و سو برویم.
وی تصریح کرد: البته در بیرجند به جز یکی دو بنا که به دلیل بلااستفاده بودن و یا استفاده ناهمگون با فرم و طراحی، دچار آسیب شده و وضعیت مابقی حسینیه ها خوب است.
مرمت حسینیه نواب در سال ۷۰
وی با ذکر اینکه رسیدگی به یکی دو حسینیه را در بیرجند در سال جاری در دستور کار داریم در خصوص حسینیه نواب گفت: حسینیه نواب از جمله حسینیه هایی است که به دلیل استفاده غیر فنی و قرار گرفتن آن در اختیار چندین خانواده آسیب جدی دیده و از چند ماه پیش با دستور مهندس علوی مقدم معاون وقت هماهنگی امور عمرانی استانداری در اختیار میراث فرهنگی قرار گرفته است. رمضانی اضافه کرد: البته بنای حسینیه نواب در سال ۷۰ مرمت شده است اما بنا به دلایلی که ذکر شد مجدداً متحمل آسیب های جدی شده که ان‌شاءا… بتوانیم نسبت به مرمت و احیای آن اقدام نماییم.
به جز حسینیه امام رضا(ع) سایر حسینیه ها
منبع درآمد ندارند
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان نیز با بیان اینکه برخی ابنیه و اماکن تاریخی شناسنامه استان هستند، گفت: در شهر بیرجند تنها حسینیه امام رضا(ع) منبع درآمد دارد و دارای رقبه است و لذا برای مرمت و احیای این بنا مشکلی نداریم اما سایر حسینیه ها که فاقد منبع درآمد و رقبه هستند امکان مرمت آنها برای اوقاف وجود ندارد. حجت الاسلام بخشی پور با اشاره به اینکه از واگذاری حسینیه ها به هیئت‌های مذهبی استقبال می کنیم، افزود: در حال حاضر هم بسیاری از حسینیه ها در اختیار هیئت های مذهبی است و این حسینیه ها صرفاً با هدف حفظ و نگهداری به آنان واگذار شده است.
حسینیه نواب به مدت ۱۰ سال
به میراث فرهنگی واگذار شد
وی اضافه کرد: حسینیه نواب نیز که ارزش تاریخی و معماری زیادی دارد از چند ماه پیش در اختیار میراث فرهنگی قرار گرفته و مقرر شده میراث فرهنگی این بنا را تکمیل و ترمیم و به مدت ۱۰ سال از آن استفاده نماید.