وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
بیرجند- دامداران روستاهای بیرجند در حالی از مشکلاتی مانند حمله گرگ ها و کمبود علوفه رنج می برند که فعالیت معدن کاران چراگاه و مراتع شان را از بین برده است.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: دامداری و کشاورزی از گذشته منبع درآمدی برای روستاییان بوده که امروزه تحت تأثیر عوامل مختلف محیطی و انسانی رو به افول است. کاهش چشمگیر دام نسبت به چند سال گذشته از اولین نشانه‌های خستگی روستاییان از صنعت دامداری است.
گلایه‌های دامداران روستاهای بخش مرکزی نسبت به کمبود علوفه در حالی است که فعالیت معدن کاران مراتع شأن را در لابه لای استحصال ماده معدنی از بین برده‌اند. بنا به گفته آنها، رها کردن این حفاری‌ها نه تنها خسارت‌هایی به چراگاه وارد کرده بلکه دام‌هایشان را یکی پس از دیگری به کام می‌کشد که باید مورد توجه قرار گیرد.
خشک‌سالی و کمبود تغذیه برای حیوانات، باعث حمله گرگ‌های گرسنه به گوسفندان شده و خسارات زیادی را به بار آورده است. با سردی هوا، تعداد حمله‌ها هم بیشتر شده و دست روستاییان هم برای دفاع از دام‌ها بسته است.
دامداران معتقدند حمله گرگ‌ها در حالی صورت می‌گیرد که از حضور سگ در گله واهمه‌ای ندارند و در بسیاری از مواقع چوپان را طعمه قرار می‌دهند تا بتوانند دارایی شأن را به یغما ببرند. این در حالی است که آسیب رساندن به گرگ جریمه‌های میلیونی برای دامدار به دنبال دارد و باید مواظب باشند تا زخمی بر بدن این حیوان وحشی نیفتد.
یک دامدار روستایی در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه تعداد دام‌هایم از ۷۰ رأس به ۳۵ رأس کاهش یافته‌اند، افزود: با توجه به خشکسالی‌های پیاپی، تأمین آذوقه از مهم‌ترین مشکلات پیش رو است.
کمبود علوفه برای دام
غلامحسین چاحوضی با بیان اینکه برای تأمین علوفه از شرکت تعاونی سهام داریم، گفت: پنج ماه پیش وعده تأمین علوفه داده‌اند اما هنوز خبری نشده است.
رضا خسروی از دیگر دامداران روستایی هم در گفت و گو با خبرنگار مهر هجوم گرگ‌ها را مهم‌ترین مشکل پیش روی دامداران دانست و افزود: دیری نشده که شش رأس دام در آغل طعمه گرگ شده‌اند.
وی با بیان اینکه گرگ‌ها دامداران و روستاییان را بیچاره کرده‌اند، افزود: با اینکه تمامی گله‌ها سگ دارند، اما گرگ‌ها بدون واهمه از سگ حتی به چوپان هم حمله می‌کنند.
این دامدار روستایی اظهار کرد: اگر دام بیمه نباشد هیچ ارگانی پاسخگوی خسارت نیست و تنها باید خدا خسارت را بدهد.
یکی دیگر از دامداران هم با بیان اینکه گرگ‌ها هیچ ترسی از سگ، نور و حتی چوپان ندارند، افزود: انسان گمان می‌کند که گرگ‌های امروزی دست پرورده هستند.
وی با بیان اینکه تعداد دام‌هایم از ۱۰۰ رأس به ۴۰ رأس کاهش یافته‌اند، افزود: فعالیت معدن کاران در مراتع، خشکسالی‌ها و حمله گرگ‌ها از مهم‌ترین عوامل کاهش تعداد دام است.
معدنی‌ها جایی برای رویش گیاه باقی نگذاشته‌اند
محمد کرامتی نیا با بیان اینکه معدنی‌ها جایی برای رویش گیاه باقی نگذاشته‌اند، افزود: در هر چند متر گودالی حفر و رها شده است.
وی با بیان اینکه در برخی از مواقع چوپان هم گرفتار گودال می‌شود، اظهار کرد: در طول سال زحمت می‌کشم تا پنج رأس دام سود کنم اما به دلیل کنده کاری‌های معدنی‌ها متوسط سه رأس دام تلف می‌شود.
کرامتی با اشاره به کمبود آذوقه دام بیان کرد: آذوقه را باید آزاد خریداری کنم، تمام گوسفندانم را بفروشم اندازه شش ماه خوراکشان بیشتر نمی‌توانم آذوقه تهیه کنم!
وی با بیان اینکه گرگ‌ها در منطقه خسارت‌های زیادی به بار می‌آورند، افزود: علی رغم پاسبانی سگ‌ها، طی سال هر چه بخورند که از دستمان رفته و آنچه نخورده‌اند برای چوپان باقی می‌ماند چراکه بیمه خسارتی جزئی را پرداخت می‌کند.
تخریب هزار هکتار مراتع ممیزی شده توسط معدن کاران
نماینده دامداران روستای چاحوض هم در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه تعداد گوسفندانم از ۲۵۰ رأس به ۳۵ رأس کاهش یافته‌اند، افزود: مشکلات طبیعی و انسانی زیادی باعث کاهش جمعیت دامی شده است.
پروانه بهره برداری دامداران شش هزار و ۸۰۰ هکتار بوده که قریب به هزار هکتار از آن توسط معدن کاران تخریب شده است محمد حسین رحمتی با اشاره به فعالیت دامداران در مراتع بیان کرد: طی سال ۸۵ مراتع این روستا ممیزی و برای ۳۴ نفر پرونده بهره برداری صادر شد.
وی ادامه داد: علی رغم این امر، هجوم معدن کاران به و دامدارهای مجاور به محدوده معدن مشکلات عدیده‌ای را ایجاد کرده است.
نماینده دامداران روستای چاحوض ادامه داد: پروانه بهره برداری دامداران شش هزار و ۸۰۰ هکتار بوده که قریب به هزار هکتار از آن توسط معدن کاران تخریب شده است.
رحمتی با بیان اینکه در هر ۲۰ متر فاصله گودال‌هایی به عمق یک، دو، پنج و هفت متر حفر و رها سازی شده است، گفت: دامداران جلوگیر فعالیت معدن کاران نیستند اما تقاضا داریم گودال‌ها را پر کنند تا مشکلی برای دامدار ایجاد نشود.
وی حمله گرگ به دام‌ها را از دیگر مشکلات دانست و افزود: بیمه غرامتی جزئی را پرداخت می‌کند که همین مبلغ ناچیز را هم طی دو یا سه مرحله واریز می‌کنند.
معاون حفاظت و امور اراضی منابع طبیعی خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به روند صدور پروانه اکتشاف معدن بیان کرد: برای این امر از منابع طبیعی، محیط زیست و آب منطقه‌ای استعلام شده و در صورت پاسخ مثبت این دستگاه‌ها پروانه اکتشاف صادر می‌شود.
حمید باقرپور با اشاره به مناطق ممیزی شده بیان کرد: در این مراتع برای دامدار حقی تعریف شده بنابراین اکتشاف معدن باید با رضایت دامدار باشد.
وی بیان کرد: باید قبل از بهره برداری، ضریب علوفه قابل برداشت محاسبه و از صندوق ثبت اسناد به دامدار واریز شود.
وی با اشاره به رها سازی ماده معدنی بیان کرد: سازمان صنعت و معدن خواسته‌ایم که لیست معادن استخراج شده را اعلام کنند تا احیا و بازسازی آنها را در دستور کار قرار دهیم.
بهره برداری از معادن چاحوض ادامه دارد
معاون صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه سه معدن در محدوده روستای چاحوض فعال است، گفت: هیچکدام از این معادن رها یا تعطیل نیستند.
محمد سالاری بیان کرد: اگر دامداران معتقدند بهره برداری از یک محدوده به پایان رسیده، مکان را اعلام کنند تا نسبت به احیا و بازسازی آن اقدام شود.
وی با تاکید بر اینکه معدن و محدوده معدنی باید توسط نگهبان نگهداری شود، افزود: ورود به مناطق معدنی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی ممنوع است.
مسئول صندوق بیمه کشاورزی خراسان جنوبی هم در پاسخ به سوالات خبرنگار مهر بیان کرد: برای پرداخت غرامت‌ها نیازمند کمک دولت هستیم.
جواد غنچه با اشاره به مطالبه دامداران مبنی بر تأخیر در واریزی غرامت‌ها بیان کرد: مبلغ غرامت‌ها با تأخیر به صندوق بیمه کشاورزی واریز می‌شود که این امر پرداختی خسارت دامداران را تحت تأثیر قرار داده است.
وی ادامه داد: پرداخت خسارت‌ها با مبالغ خورد و طی چند مرحله از گلایه‌های دامداران بود که برای پاسخ به این مطالبه پیگیری‌های زیادی داشته‌ایم.
غنچه افزود: امید است برای سال آینده مبلغ غرامت زیر ۴۰۰ هزار تومان به صورت یک جا پرداخت شده و طی چند مرحله پرداخت نشود.
دامداران مراقبت کنند
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی هم در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه گرگ در طبیعت بی جهت خلق نشده است، افزود: حیوانی که طعمه گرگ می‌شود مبتلا به نوعی بیماری بوده و گرگ کنترل کننده و دامپزشک حیات وحش است.
بهمن مودی با بیان اینکه افزایش جمعیت باعث شده در هر دشت و دره، آبادی ایجاد شود که این امر زیستگاه حیوان را اشغال کرده است، افزود: از سویی دیگر شکار بی رویه، طعمه گرگ را کاهش داده است.
وی با بیان اینکه خشکسالی‌ها باعث شده که گرگ‌ها به مناطق آبادتر بروند، اظهار کرد: دامدار باید نسبت به دام‌های خود مراقبت شدید انجام داده و حصارها را محکم کند.
مودی با بیان اینکه از دامداران خواستارم از سگ‌های گله بان استفاده کنند که مشکلی پیش نیاید، افزود: در تصور برخی از افراد این است که محیط زیست گرگ را تکثیر و رها می‌کند.
خسارت غرامت کم است، نمی‌توان کاری کرد
معاون نظارت و پایش محیط زیست خراسان جنوبی افزود: گرگ پلاک دار وجود خارجی نداشته و ندارد چنانچه دامداران گرگ پلاک دار می‌بینند می‌توانند از بین ببرند چراکه همچنین مسئله‌ای وجود ندارد.
خودمان هم می‌پذیریم که بعد از ایراد خسارت، زیان پرداختی به بیمه‌گذار کم است اما قوانین همین است و نمی‌توان کار دیگر انجام داد. وی با اشاره به خسارت‌های تحمیل شده به دامداران بر اثر حمله گرگ‌ها به دام بیان کرد: سازمان محیط زیست در بالادست قراردادی با بیمه نوشته که بخشی از حق بیمه را دولت پرداخت می‌کند و درصدی را از دامدار می‌گیرند.
وی بیان کرد: خودمان هم می‌پذیریم که بعد از ایراد خسارت، زیان پرداختی به بیمه‌گذار کم است اما قوانین همین است و نمی‌توان کار دیگر انجام داد.
مودی اظهار کرد: از بخشداری‌ها و شوراها خواستاریم در مناطقی که دام بیشتری وجود دارد، افرادی که دارای صلاح مجاز هستند را معرفی کنند.
وی بیان کرد: به این افراد مجوزی تنها به منظور ترساندن و متواری کردن حیوان از محل اعطا می‌کنیم.
آنچه در گفته‌ها پیداست، دامداران در مقابل این هجمه گسترده هیچ راهکاری ندارند جز اینکه با فیلمبرداری و عکسبرداری از صحنه حمله، شاید بتوانند بخشی از ضرر خود را از صندوق بیمه کشاورزی دریافت کنند.
دامداران از مسئولان می‌خواهند قبل از اینکه حمله گرگ‌ها به مردم منجر به خسارت‌های جانی شود تدابیر لازم را برای دور کردن آنها از روستاها در دستور کار قرار دهند.
