تصویب لوایح چهارگانه مرتبط به ‘اف ای تی اف’ یا «گروه ویژه اقدام مالی» در طی ماه های اخیر به یکی از مهمترین مسائل کشور تبدیل شده است؛ موضوعی که به رغم برخی مخالفت ها اما ارتباطی تنگاتنگ با همکاری های پسابرجامی ایران و جهان دارد .
به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا،از چهار لایحه مرتبط با’ اف ای تی اف’، تاکنون دو مورد آن یعنی اصلاح قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم، اصلاح قانون مبارزه با پولشویی به تصویب رسیده اما تکلیف دو لایحه دیگر تحت عناوین کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با جرایم سازمانیافته فراملی (پالرمو) و کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT) هنوز نامشخص است.
قرار است بعد از اینکه مجمع تشخیص مصلحت نظام نظرش را درباره کنوانسیون پالرمو اعلام کرد، بررسی کنوانسیون مقابله با تامین ملی تروریسم را نیز آغاز کند.
«گروه ویژه اقدام مالی» (FATF) ضمن تعلیق اقدامات تقابلی علیه ایران، تا ماه ژوئن(خرداد – تیرماه) به کشورمان فرصت داده است تا قوانین مربوط به مبارزه با پولشویی را تقویت کند.
با توجه به اهمیت موضوع، همچنان بازار بحث و گفت وگو در خصوص تصویب لوایح مرتبط با گروه ویژه اقدام مالی (اف ای تی اف) در محافل عمومی، رسانه ای و همچنین نهادهای تصمیم گیر داغ است.
در این میان دولتمردانی که چند سال عمر خود را صرف مذاکراتی کردند که در نهایت به توافق هسته ای ختم شد، دائما در این باره موضع گیری می کنند.
در همین ارتباط روز دوشنبه (۱۳ اسفندماه) «اسحاق جهانگیری» معاون اول رئیس جمهوری در مراسم تودیع معاون هماهنگی و نظارت و معارفه معاونین جدید خود، نگاهی نیز به ‘اف ای تی اف’ داشت.
وی با بیان اینکه تصویب لوایح چهارگانه یک نیاز اساسی کشور است، اظهار کرد: ممکن است تصویب این لوایح مانند هر لایحه دیگری عوارضی به همراه داشته باشد که باید برای رفع عوارض و دغدغههایی که نسبت به آن وجود دارد چاره اندیشی کنیم، اما اینکه اصل آن را زیر سوال ببریم، کاری نادرست است.
تنها جهانگیری نیست که به اهمیت و ضرورت تصویب لوایح چهارگانه اشاره می کند و تاکید دارد «حتی یک فعال اقتصادی نیست که بگوید بدون تصویب این لوایح قادر است نسبت به تجارت، واردات و صادرات اقدام کند.»
سه شنبه هفتم اسفندماه نیز حجت الاسلام «حسن روحانی» رئیس جمهوری نیز در جریان پنجاه و هشتمین نشست مجمع عمومی بانک مرکزی، با اشاره به بازگشت تحریم های آمریکا گفت «آمریکا تمام توان خود را در تحریم سیستم بانکی ما گذاشته است. امروز خط مقدم ما در برابر آمریکا وزارت امور خارجه، بانک مرکزی و وزارت نفت است. سایر وزرای اقتصادی هم در خط دوم قرار دارند.»
در حالی که مخالفان پیوستن ایران به اف ای تی اف دلایلی از جمله تنگ شدن حلقه فشار بر ایران، ناهمسو بودن لوایح چهارگانه با اقتصاد مقاومتی و غیره را مطرح و تصویب آن را خیانت به کشور می دانند، بسیاری از ناظران نگاهی عکس دارند. آنان بر این باورند تصویب نهایی لوایح چهارگانه، توطئه آمریکایی ها را در زمینه اعمال تحریم های شدید مالی و بانکی کم اثر خواهد کرد. همان گونه که رئیس جمهوری هشدار داد در صورت تصویب نشدن لوایح مرتبط با مقررات گروه ویژه اقدام مالی، مبادلات مالی برای ایران ۲۰ درصد گران تر تمام می شود.
یکی از مسائل مهم در شرایط کنونی، اجرای سازوکاری با عنوان «اینستکس» است که انتظار می رود موانع پیش پای ایران و اروپا را در معاملات مالی و تجاری بردارد. هر چند مقامات کشورمان تصویب اف ای تی اف را پیش شرط اجرای اینستکس نمی دانند اما معتقدند با الحاق ایران به گروه ویژه اقدام مالی راه های تجارت هموارتر خواهد شد.
وین روز چهارشنبه میزبان یازدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح مدیران سیاسی و معاونان وزرای خارجه ایران و گروه۱+۴ (آلمان، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین) بود که در جریان آن شرکتکنندگان درباره جزئیات سازوکار مالی اروپا رایزنی کردند.
از سوی دیگر الحاق ایران به اف ای تی اف بهانه را از دشمنان خواهد گرفت که در تبلیغات خود دائما ایران را تهدیدکننده صلح و حامی تروریسم معرفی می کنند.
از طرف دیگر قرار گرفتن نام ایران در کنار هشت کشور ناآشنا و گمنامی همچون بوتان، کنگو، پالائو، پاپوا گینهنو، جزایر سلیمان، سومالی، سودان جنوبی که هنوز به عضویت کنوانسیون پالرمو در نیامده اند، بر تنزل جایگاه و اعتبار تهران بی تاثیر نیست. بنابراین از نگاه کارشناسان و تحلیلگران، خودداری تهران از تصوب لوایح چهارگانه می تواند نوعی «خودتحریمی» به شمار آید که به تدریج نه تنها اتحادیه اروپا بلکه چین و روسیه را نیز از تهران دور خواهد ساخت.
این در حالی است که آمریکا از همین فرصت بلاتکلیفی ایران در زمینه تصمیم گیری برای لوایح مذکور بهره می گیرد تا بر ایران هراسی و فشار بر تهران بیافزاید.
طی روزهای اخیز «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا با همتایان بریتانیایی و فرانسوی درباره آنچه «مقابله با فعالیتهای تروریستی مورد حمایت ایران» و «رفتارهای مخرب ایران» می خواند به گفت وگو نشست. اتهام زنی حمایت ایران از تروریسم سیاستی است که مقامات کاخ سفید برای پیشبرد اقدامات ایران هراسانه خود در دو سال گذشته بیش از پیش مورد بهره گیری قرار داده اند. کارشناسان معتقدند که آمریکا تمایل زیادی به ابقای نام ایران در لیست سیاه گروه ویژه مالی دارد تا هرگونه ارتباطات بانکی، مالی و تجاری تهران را با جهان قطع کند.
کشورهای عضو برجام و گروه ویژه مالی اما چنین اعتقادی ندارند. همین چند روز بود که باوجود عدم تصویب اف ای تی اف در ایران، گروه ویژه اقدام مالی برای چهارمین بار این مهلت را تمدید کرد؛ تصمیمی که نشان می داد برخلاف تمایل کاخ سفید، این گروه به آینده الحاق ایران به اف ای تی اف خوشبین است.