با فرا رسیدن فصل برداشت زرشک پای دلالان به مزارع باز میشود بنابراین باید تدابیری در راستای فرآوری و بستهبندی زرشک انجام شود تا سود حاصل فقط به جیب کشاورز برود نه دلال.
به گزارش خبرگزاری فارس از بیرجند، چند سال پیش بود که به امید زندگی بهتر، یافتن شغل مناسب و کلی امید و آرزو بار سفر را بست و به همراه زن و فرزندانش روستای اجدادی خود را ترک کرد و راهی شهر شد، آن روزها آنقدر امیدهایش پر رنگ بود که نارضایتی خانواده را به جان خرید و خانه کوچکی در یکی از ساختمانهای قدیمی شهر اجاره کرد و فصلی نو از زندگی را آغاز کرد.
روزها در پی یافتن کار خیابانهای شهر را گز میکرد و آخر هم خسته و کوفته به خانه باز میگشت، روزها یکی پس از دیگری گذشت و تا اینکه توانست در یکی از مغازههای شهر به کاری مشغول شود، با اندک حقوقی که میگرفت سعی میکرد زن و فرزندانش را راضی نگه دارد، اینجا نه خبری از بیمه بود و نه خبری از حقوق آنچنانی، به اندازه کاری که میکرد حقوق میگرفت، فرزندانش بزرگ و بزرگتر میشدند و باید علاوه بر تهیه مایحتاج زندگی مخارج آنها را نیز تأمین میکرد.
پس از سه سال سال زندگی در خانه صاحبخانه عذرش را خواست و باید در کوچه پس کوچههای شهر به دنبال خانهای متناسب با حقوقش میگشت، از طرف دیگر نیز در کاری که مشغول بود صاحب کارش قصد مهاجرت به یکی از استانهای دیگر میکند و او میماند و خرج و مخارج زندگی، وقتی که میبیند نه به آرزوهایش رسیده و نه توانسته با محیط پر استرس و شلوغ شهر خو بگیرد، دوباره بار سفر را بر میبندد و به روستای آبا و اجدادی خود کوچ میکند.
اینها گوشهای از دردو دلهای یکی از هزاران مهاجری است که به امید زندگی بهتر از روستاها کوچ کرده و وقتی دیدند زندگی شهری جز دردسر و سرگردانی عاید دیگری ندارد عطای زندگی در شهر را به لقایش میبخشند، مجددا وارد محیط با صفا و صمیمت روستا میشوند و با وجود خشکسالیها به همان شغل اجدادی خود میپردازند البته با روشهای نوین.
خانواده ۱۱۰۰ نفری مهمویی
به روستای مهمویی که در شهرستان بیرجند قرار دارد میرویم، روستایی در میانه مسیر بیرجند به قاین با آب و هوای گرم و خشک، این روستا دارای ۲۹۰ خانوار است که جمعیت یک هزار و ۱۰۰ نفر در این روستا ساکن هستند.
روستای مهمویی از جمله روستاهایی است که مهاجرت معکوس را رقم زده است در همین راستا به میان اهالی این روستا میرویم تا گوشهای از خواستههای این مردم را به گوش مسؤولان برسانیم.
نبود شغل؛ مهمترین علت مهاجرت
محمد براتی یکی از اهالی مسن روستای مهمویی در گفتوگو با فارس، مهمترین دلیل مهاجرت جوانان را به شهرها نبود شغل میداند و میگوید: در گذشته چون بیشتر نیازهای اولیه افراد در خود روستا تأمین میشد تمام اعضای خانواده با کمک همدیگر با دامداری و کشاورزی امرار معاش میکردند.
وی اضافه میکند: با توجه به شرایط سخت اقتصادی و خشکسالیهای پی در پی افراد دیگر نمیتوانند در روستا حتی نیازهای اولیه خود را تأمین کنند و به همین به شهرها مهاجرت میکنند تا چرخ زندگیشان بچرخد.
این روستایی خواستار ایجاد فرصتهای شغلی در روستاها شد و گفت: برخی از روستاهای استان دارای ظرفیتهای بالقوهای هستند که باید بالفعل شوند بنابراین یکی از اولویتهای روستاها ایجاد فرصتهای شغلی است لذا مسؤولان باید در راستای ایجاد فرصتهای شغلی اهتمام ورزند.
براتی با اشاره به ظرفیتهای موجود در روستای مهمویی بیرجند، افزود: این روستا یکی از از روستاهایی است که ظرفیتهای عظیمی در بخش کشاورزی و تولید محصولات استراتژیک (زرشک و زعفران) دارد و افراد زیادی در این روستا به این حرفه مشغول هستند بنابراین مسؤولان نباید از این ظرفیتها غافل شوند بلکه باید شرایطی را مهیا کنند تا مردم بهتر و بیشتر به کشت این محصولات بپردازند.
کمبودهای روستا
محمدی یکی دیگر از اهالی روستای مهمویی به وضعیت نامناسب سه راهی عباسآباد (جاده مهمویی به آرین شهر) اشاره کرد و گفت: این مسیر خاکی است و در زمستان مشکلاتی را برای رفت و آمد مردم ایجاد کرده که نیازمند تعریض و آسفالت است.
وی با اشاره به شبکه آبرسانی روستا، بیان داشت: آب شرب روستا در سال ۱۳۵۴ انجام شده که حدود ۵۰ سال از قدمت آبرسانی به روستا میگذرد و طی این مدت شبکه آبرسانی روستا فرسوده شده و نیازمند ترمیم است و تأمین این هزینهها از عهده دهیاری خارج و نیازمند مساعدت مسؤولان است.
رضایی یکی دیگر از ساکنان روستای مهمویی در گفتوگو با ما از نبود فضای ورزشی در این روستا گلایه کرد و اظهار داشت: نبود یک مکان ورزشی برای جوانان یکی از مشکلات این روستا است در صورتی که جمعیت جوان ما نسبت به روستاهای دیگر بیشتر و حدود ۱۵۰ جوان در این روستا زندگی میکنند.
یکی از زرشککاران روستای مهمویی که شش هکتار از باغهایش زیر کشت این محصول قرار دارد از خسارتهای سرمازدگی روزهای ابتدایی امسال به درختان و باغهای زرشک صحبت به میان آورد و گفت: امسال به دلیل سرمازدگی میزان برداشت زرشک نسبت به سال گذشته با کاهش ۵۰ تا ۶۰ درصدی مواجه بود.
مشکلات پیش روی زرشککاران/ لزوم حمایت دولت
وی با بیان اینکه سال گذشته از باغهای زرشک خود حدود چهار تن زرشک خشک برداشت کرده که امسال این رقم به کمتر از دو تن رسیده، تبیین کرد: باید حمایتهای مسؤولان از زرشککاران در قالب حمایتهای تسهیلاتی افزایش یابد.
این زرشککار فروش و فرآوری زرشک را از دیگر مشکلات پیش روی زرشککاران دانست و اضافه کرد: متأسفانه با فرا رسیدن فصل برداشت زرشک پای دلالان به مزارع باز میشود بنابراین باید تدابیری در راستای فرآوری و بستهبندی زرشک انجام شود تا سود حاصل فقط به جیب کشاورز برود نه دلال.
روستایی که مهاجرت معکوس را رقم زد
علی حسنی رئیس شورای شهر مهمویی با بیان اینکه هماکنون برخی از روستاهای استان با کمبود آب مواجهاند، گفت: در این شرایط در روستای مهمویی کمبود آب نداریم و به همین دلیل این روستا از جمله روستاهایی است که سال به سال بر جمعیت آن افزوده میشود.
وی از وجود ۱۵ حلقه چاه عمیق کشاورزی و ۱۰۰ حلقه چاه فعال در روستای مهمویی خبر داد و بیان داشت: در این روستا ۲۹۰ خانوار زرشککار و ۹۷ سالن فرآوری زرشک فعال است.
رئیس شورای شهر مهمویی با اعلام اینکه در روستای مهمویی پتانسیلهای زیادی در زمینه دامپروری، پرورش زنبور عسل و کشت زرشک وجود دارد، اضافه کرد: همچنین در این روستا سه مجتمع گاوشیری و چندین واحد گاوداری فعال است.
اینجا زنان کارآفرین میشوند
از دیگر زیباییهای روستای مهمویی میتوان به حبیبه آلمانی مهمویی گازار اشاره کرد، بانویی که در راههای پر پیچ و خم زندگی با ایمان و توکل به خدا، پشتکار و همت توانست ذوق و استعدادش را در بخش کشاورزی به کار گیرد و به عنوان زعفرانکار نمونه خراسانجنوبی مطرح شود.
حبیه آلمانی از زمره بانوانی است که طی سالهای گذشته عناوین گوناگون استانی، شهرستانی و ملی از جمله باغدار نمونه، زعفرانکار نمونه و مددکار افتخاری نمونه را کسب کرده و نه تنها به این موارد اکتفا نکرده بلکه مشارکت فعال در فعالیتهای اجتماعی، برگزاری کارگاههای آموزشی، پرداخت تسهیلات در زمینه کارهای کشاورزی و خدمات روستایی، حمایت مالی از زنان روستا، ایجاد فرصتهای شغلی و مددکار افتخاری جهاد کشاورزی در کارنامه کاری وی قرار گرفته است.
غلامرضا قوسی رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسانجنوبی نیز در گفتوگو با فارس با اشاره به تشکیل صندوق توسعه کشاورزی، گفت: حمایت از کشاورزان و سرمایهگذاری در بحث فرآوری و بستهبندی محصولات کشاورزی از مهمترین وظایف صندوق توسعه کشاورزی است.
اختصاص اعتبارات فرآوری محصولات کشاورزی
وی از اختصاص اعتبارات فرآوری محصولات کشاورزی به روستاها خبر داد و بیان داشت: سرمایهگذاران میتوانند از طریق صندوق توسعه کشاورزی میتوانند منابع مالی مورد نیاز را تأمین کنند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسانجنوبی روستای مهمویی را قطب تولید زرشک دانست و با اشاره به تسهیلات جهاد کشاورزی در زمینه آبیاری تحت فشار، اعلام کرد: سقف سازمان در خصوص آبیاری تحت فشار باز است و تا سقف ۱۳ میلیون تومان کمک بلاعوض در این حوزه به کشاورزان اختصاص داده میشود.
قوسی همچنین در خصوص طرح انتقال آب روستای مهمویی، عنوان داشت: طرح انتقال آب به طور کامل انجام و مطالعه طرح نیز به اتمام رسیده و آماده اجرا است.
شرمندهایم؛ تنها پاسخ مسؤول مربوطه!
اسدالله جلالزاده معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل ونقل جادهای خراسانجنوبی با اشاره به وضعیت نامناسب سه راهی عباسآباد(جاده مهمویی به آرین شهر)، گفت: آسفالت این مسیر نیازمند اعتبارات خاص است، در صورت تأمین اعتبار در سال آینده اجرا وگرنه در حال حاضر شرمندهایم!
هرچند خدمات ارائه شده در روستاها نشان دهنده اهمیت توسعه روستایی، تولید، اشتغال و ایجاد امکانات مورد نیاز برای این قشر عظیم است اما تأمین سرمایههای لازم از طریق دادن وامهای دراز مدت و کم بهره، جهتدهی سرمایههای کوچک روستایی به سمت سرمایهگذاری تولیدی، ایجاد واحدهای تعاونی روستایی و کشت و صنعت در روستاها و توجه هر چه بیشتر مسؤولان سازمان جهاد کشاورزی به روستاییان از طریق دادن کمکهای بلاعوض و بیمه اراضی کشاورزی، باغات و دامها در هنگام بروز مسائلی چون خشکسالی، سیل و سایر حوادث و بلایای طبیعی میتواند موجب مهاجرت معکوس شده و برخی ساکنان را از حاشیه شهرها به ماندن در زادگاهشان و رونق دوباره تولید امیدوار کند.