خواب استانی پروژه های ملی

امروز خراسان جنوبی – حسین زاده hoseinzade@birjandtoday.ir / در آغاز کار دولت یازدهم با توجه به تعداد پروژه های ناتمام متعدد در سطح استان، بحث عدم تعریف پروژه‌های جدید و پیگیری برای تکمیل پروژه‌های ناتمام در خراسان جنوبی مطرح شد و طی سالهای اخیر اجرای پروژه های جدید را به ندرت در استان شاهد بوده ایم که البته برخی از کارشناسان این روند را به نفع استان می‌دانند و معتقدند که در بسیاری از استان‌ها هر از چند گاهی شاهد تعریف و اجرایی شدن پروژه‌های جدید متعددی هستیم. با توجه به نیازهای استان، عدم تعریف پروژه جدید در خراسان جنوبی باعث شده تا در بودجه ، ردیف و در نتیجه اعتبار کمتری به این استان اختصاص یابد و استان از این حیث متضرر شود و عقب‌ماندگی‌های آن جبران نشود.
هرکجا زورشان رسید پروژه‌های جدید هم اجرا کردند
نماینده اسبق شهرستان‌های قاینات و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی در این باره گفت: البته بحث عدم تعریف پروژه‌های جدید و تکمیل پروژه های ناتمام هیچ وقت قانون نبود اما توصیه هایی از سوی مقام معظم رهبری ، دولت ها و مجلس ها بارها مطرح می شد که بر ضرورت تکمیل پروژه‌های نا‌تمام تأکید داشت. حجت الاسلام و المسلمین موسی قربانی افزود: البته مقام معظم رهبری در کنار این بارها و بارها بر لزوم توجه ویژه به مناطق محروم و کمتر توسعه یافته نیز تأکید داشته و دارند که جز با تعریف و اجرای پروژه های جدید با هدف کاهش شکاف و فاصله این استان ها با استان های برخوردار ممکن نیست و لذا طرح این موضوع منافاتی با اجرای پروژه‌های جدید به ویژه در نقاط محروم تر نداشته و ندارد. وی اضافه کرد: اگر چه این توصیه ها نادیده گرفته نشد و در هر کجا که زورشان رسید پروژه‌های جدید هم اجرایی کردند و دولت فعلی نیز که اوایل این مباحث را مطرح می‌کردند نیز در همین سفرهای استانی خود پروژه های جدید زیادی در سطح کشور کلنگ‌زنی نموده و می نمایند.
توقف پروژه های جدید مخالف عدالت است
وی ادامه داد: به یاد دارم که وزیر راه دولت آقای احمدی نژاد که آقای بهبهانی بود نیز اعلام کرده بود که اگر دولت هیچ مصوبه جدیدی نداشته باشد همین مصوبه های فعلی ما هزاران میلیارد تومان پول می‌خواهد که تکمیل شود و به این زودی تمام نمی شود. حجت‌الاسلام والمسلمین قربانی با ذکر اینکه در هر صورت این تصمیم یعنی متوقف نمودن پروژه های جدید بر خلاف عدالت و توزیع عادلانه ثروت و امکانات است، اظهار کرد: اینکه در همه جای کشور پروژه های جدید متوقف شود عادلانه نیست و در بودجه های سالیانه برنامه‌های توسعه نیز بحث نگاه ویژه به مناطق کمتر توسعه یافته مطرح است و قطعاً فاصله جاهایی که پروژه های جدید در آن اجرا نشده با نقاط توسعه یافته و برخوردار بیشتر و بیشتر هم شده است و نقاط برخوردار، برخوردار تر و نقاط کمتر توسعه یافته، محروم تر شده اند.
هر دولتی در استان ما از توجه ویژه دم می‌زند اما…
وی تصریح کرد: البته شاید عنوان شود که در این دولت هم در استان پروژه‌های جدیدی اجرا شده اما باید گفت مگر سایر استان ها بیکار نشسته اند و پروژه جدید اجرا نکرده اند؟ اگر از استان به سمت زاهدان و یا یزد حرکت کنیم می بینیم که وضعیت راههای آنها فنی تر و حساب شده تر از راههای ماست و خیلی از استان ها از راه آهن برخوردار هستند و استان ما عقب افتاده است. وی گفت: البته هر دولتی از جمله دولت فعلی در سفر به استان ما از توجه ویژه دم می‌زنند اما با مقایسه سفر اخیر همین دولت به استان گلستان با سفر آنها به استان ما خیلی چیزها را میتوان ثابت کرد شاید گفته شود که آنها جمعیت بیشتری دارند اما استان ماهم پهناورتر است و مشکلات به مراتب بیشتری دارد.
نظریه دولت در سال اول مجلس دهم و مخالفت نمایندگان استان های کمتر توسعه یافته
نماینده فعلی شهرستان های قاینات و زیرکوه در مجلس و رئیس مجمع نمایندگان استان نیز در این خصوص گفت: در سال اول مجلس دهم و پیش از تصویب برنامه ششم توسعه، دکتر نوبخت نظریه‌ای را مطرح و از آن دفاع کرد مبنی بر اینکه دولت پروژه های ناتمامی که به طور متوسط ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند کاملا متوقف کند و پولی به این پروژه ها تزریق ننماید و در صورت تمایل بخش خصوصی به بخش خصوصی واگذار گردد که این نظریه با مخالفت شدید نمایندگان استان ما و سایر استان های کمتر توسعه یافته روبه‌رو شد. دکتر فلاحتی افزود: ما در همان زمان اعلام کردیم که اگر این پروژه های نا تمام استان متوقف شود و پروژه جدیدی هم تعریف نشود ما پروژه ای نخواهیم داشت و بخش خصوصی هم اصلا رغبتی به سرمایه‌گذاری در این استان و استانهای مشابه ندارد و لذا مردم ما متضرر می‌شوند و سالها عقب خواهیم افتاد و لذا این نظریه در برنامه ششم نیامد هرچند که در ادامه هم نظر دولت این بود که اعتباری برای پروژه جدید نداریم و تکمیل پروژه‌های ناتمام هم چندین سال طول می کشد و لذا پروژه جدیدی را قبول نمی کنیم.
دولت ۹۰ میلیارد تومان مطالبه پیمانکاران پروژه ملی محور بیرجند قاین را هم نمی تواند بدهد
وی اضافه کرد: البته با توجه به مشکل منابع مالی ما هم این حرف ها را قبول داشتیم و مشکلات مربوط به اعتبارات در حال حاضر هم وجود دارد و دولت هم روی حرف خود ایستاده است به گفته وی دولت در سال ۹۸ راهکاری ارائه داد و عنوان کرد که ما توانی برای اجرای پروژه جدید نداریم اما این پروژه ها از مسیرهای قانونی از جمله کمک برخی بانک ها، فاینانس و… می‌تواند اجرا شود که البته به سرانجام رساندن پروژه های جدید با این شرایط در استانی مثل خراسان جنوبی واقعا سخت است همانطور که پروژه هایی مثل محور بیرجند – قاین که ردیف اعتباری سالانه ای نیز دارد سالهاست به سرانجام نرسیده دولت ۹۰ میلیارد تومان مطالبه پیمانکاران این پروژه را هم نمی تواند بدهد و همه مسئولان استانی و ملی سالهاست برای تزریق اعتبار به این پروژه ملی مهم و اولویت‌دار مانده اند و لذا در چنین شرایطی اجرای صفر تا صد یک پروژه جدید در استان واقعا دشوار است اما این طور هم نیست که نتوانیم پیگیر اجرای پروژه جدید باشیم. دکتر فلاحتی ادامه داد: البته به نظر خود من اولویت را باید به تکمیل پروژه‌های ناتمام داد زیرا پروژه های متعددی داریم که به تازگی به مرز ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی رسیده‌اند و یا در پیشرفت فیزیکی ۷۰ تا ۸۰ درصدی متوقف مانده اند که به نوعی صرف زمان، انرژی و اعتبار است و باید هرچه زودتر تکمیل شود و در اختیار مردم قرار گیرد زیرا مردم به این پروژه‌ها امید بسته اند و نباید اجازه دهیم که ناامیدی بر استان حاکم شود.
در همان زمان ممنوعیت تخصیص ردیف بودجه برای پروژه‌های جدید ،ده‌ها پروژه جدید در استانی دیگر کلنگ‌زنی شد
نماینده سابق استان در شورای عالی استانها در این باره گفت: پیرو صحبت استاندار مبنی بر ضرورت همدلی همه گروه ها برای افزایش ردیف ها و سطح اعتبارات ملی استان ، به عنوان یک شهروند خراسان جنوبی که سال ها پیگیر مسائل عمرانی استان بوده ام اذعان می دارم که بارها و بارها در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ موضوع کمبود ردیف های عمرانی ملی و استانی ویژه ‌مصوب قانون استان خراسان‌جنوبی از حیث تعداد در بودجه کل کشور و پایین بودن سطح اعتبارات تملک دارایی ردیف های مذکور را در جلسات مختلف استان و تهران مطرح نموده ام. دکتر عاصفی با بیان اینکه به لطف خداوند و همت دولتمردان در ۱۵ سال گذشته اعتبارات عمرانی استان رشد قابل قبولی داشته که جای تقدیر دارد، افزود: با این حال دهها سال طول خواهد کشید تا با این رشد و این تعداد اندک ردیف های عمرانی ملی به سطح توسعه یافتگی استانهای مشابه برسیم. وی اضافه کرد: موضوع تعداد اندک پروژه های ملی و پروژه‌های استانی ویژه مصوب قانون نیز بارها پیگیری شد و پاسخ مسئولان این بود که چون دولت پروژه های ناتمام فراوانی دارد ایجاد ردیف بودجه برای پروژه‌های جدید ممنوع می باشد و این در حالی بود که در همان زمان در استانی دیگر دهها پروژه جدید به طور همزمان کلنگ زنی شد.
توانمندی‌ها و ظرفیت‌های بالای استان
وی ادامه داد: لذا با عنایت به نگاه ویژه رهبر معظم انقلاب و شعار ریاست جمهور در انتخابات دور دوم مبنی بر توجه ویژه به توسعه شرق کشور با توجه به توانمندی ها و ظرفیت های بالایی استان همچون برخورداری از مرز بین المللی ماهیرود سربیشه که سالانه بالغ بر ۸۰۰ میلیون دلار صادرات دارد، برخورداری از معادن غنی و بعضاً منحصر به فرد سنگ های تزئینی و فلزی و غیرفلزی، برخورداری از قطب مهم دانشگاهی در شرق ایران، برخورداری از محور بین المللی چابهار_ مشهد، برخورداری از محصولات منحصر به فرد باغی و صنعت گردشگری بکر استان و از طرفی محرومیت تاریخی خراسان جنوبی ، برای برون رفت از رکود پروژه‌های عمرانی استان می‌توان مواردی را به عنوان پیشنهاد مدنظر قرار داد. دکتر عاصفی در تبیین این موارد گفت: اگرچه دولت در سال‌های اخیر و به ویژه سال ۹۸ به دلیل تحریم های ظالمانه با مشکل تأمین اعتبار پروژه های عمرانی مواجه بوده و خواهد بود اما با اتخاذ تدابیری که به آن اشاره می شود و پیگیری مصرانه و مستمر مسائل ، نتایج خوبی حاصل خواهد شد.
لزوم پیگیری برای تخصیص سهم بیشتری از اعتبارات سال ۹۷ و جذب حداکثری اعتبارات۹۸
وی افزود: نگاه ویژه استاندار بر ضرورت افزایش اعتبارات عمرانی پروژه های ملی یک نقطه قوت برای مسئولان استانی است که باید برای تخصیص سهم بیشتری از اعتبارات سال ۹۷ و در ماه های پایانی سال مالی ۹۷ و نیز جذب حداکثری اعتبارات سال ۹۸ بکوشند و به استناد فرمایشات ریاست جمهور در انتخابات با کمک صاحب‌نظران استان ، طرح های توجیهی، قوی، مدون و قابل دفاعی تهیه نموده در سطح وزارتخانه‌های متبوعه با جدیت پیگیر ایجاد ردیف برای پروژه‌های عمرانی جدید شوند. وی تصریح کرد: نمایندگان مجلس، مسئولان استانی، اصحاب رسانه، اعضای شوراهای اسلامی استان همه و همه به دور از اختلاف سلایق جناحی و سیاسی با محوریت استاندار طرح های مهم و قابل دفاع و اولویت دار استان را هماهنگ و به طور همه جانبه در وزارتخانه ها ، سازمان برنامه و بودجه و حتی ملاقات با ریاست جمهور ، معاون اول وی و ریاست سازمان برنامه و بودجه مطرح و خواستار برقراری ردیف‌های اعتباری خاص برای استان شوند.
سهم اندک استان از طرح توسعه محور شرق و توازن منطقه ای
دکتر عاصفی با اشاره به اینکه سهم استان از اعتبارات طرح توسعه محور شرق اندک است، اضافه کرد: این امر نیازمند پیگیری جدی و همت نمایندگان و چهره های ذی‌نفوذ استان در تهران می باشد. وی سهم استان از توازن منطقه ای را نیز ناچیز عنوان کرد و ادامه داد: استان ما به توسعه نخواهد رسید مگر با کمک اعتبارات خاصی همچون اعتبارات توازن منطقه ای به عنوان مثال باند دوم محور نهبندان_ سربیشه با روند فعلی تخصیص اعتبارات تا ۱۲ سال دیگر هم تکمیل نخواهد شد در حالی که اخیراً فقط در یک روز و طی ۳ حادثه تعداد ۸ نفر در این محور کشته شدند که جای بسی تأمل دارد. وی با بیان اینکه امروز استان هایی موفق هستند که تعامل بالایی با دولت دارند، اظهار کرد: همه باید قبول کنیم که دولت فعلی با آرای قانونی مردم ایجاد شده و مشروعیت خود را با تنفیذ رهبری معظم انقلاب به دست آورده است بنابراین طرح هر موضوع اختلاف آفرین در شرایط تحریم فعلی که دولت به شدت با مشکل تأمین منابع پروژه های عمرانی مواجه است از سوی هر شخص و مقام استانی ،توجه دولت به استان را کمرنگ نموده و موجب رکود بیشتر پروژه های عمرانی و آسیب بیشتر به مردم خواهد بود.
مدیریت استان پیگیر جلب نظر مسئولان کشوری
برای تخصیص اعتبارات بیشتر
رئیس سازمان برنامه و بودجه استان نیز گفت: در خصوص اعتبارات برخی پروژه ها مانند راه‌ها ، راه‌آهن و آب شاید به استان کمتر توجه می‌شود و لذا مدیریت استان به شدت پیگیر هستند تا نظر مسئولان کشوری را به استان جلب کنند تا با تخصیص اعتبارات بیشتر روند اجرایی پروژه ها سرعت بیشتری بگیرد. مهندس آرین افزود: قطعاً اگر به پروژه راه‌آهن استان اعتبار بیشتری اختصاص می‌یافت عملیات اجرایی آن در داخل استان آغاز شده بود و یا اگر به بحث آب بیشتر اعتبار داده می‌شد پیگیری‌های جدی‌تری در مقام اجرا صورت می‌گرفت.
شروع و تکمیل دو سه پروژه بهتر از شروع و ناتمام
رها کردن ۱۲ یا ۱۳ پروژه
وی با بیان اینکه این روش غلطی است که با وجود پروژه های ناتمام متعدد پروژه های جدیدی را به اصطلاح زخمی کنیم و نتوانیم به نتیجه برسانیم، اظهار کرد: این سیاست اشتباه است که ۱۲ یا ۱۳ پروژه جدید را همزمان شروع کنیم و کار را درصدی جلو ببریم و اجرای آنها زمان‌بر شود و قطعاً چنانچه به جای این ۱۲ یا ۱۳ پروژه ۳ یا چهار پروژه را بر اساس اولویت و نیاز مردم شروع کنیم و به اتمام برسانیم و در اختیار مردم قرار دهیم به مراتب بهتر خواهد بود. به گفته وی دو سال پیش در حوزه کتابخانه های عمومی با توجه به نیاز مردم احداث کتابخانه هایی را با ۱۲۰ مترمربع زیربنا در سطح شهرستان های استان آغاز کردیم که ۲-۳ ساله به بهره‌برداری می‌رسد و در ادامه نیز با توجه به رشد جمعیت می‌توان توسعه همین کتابخانه ها را به عنوان پروژه های جدید پیگیر شویم یا در بحث راه چنانچه پروژه ای به پایان برسد تامین هزینه های نگهداری آن مورد پیگیری قرار می‌‌گیرد. مهندس آرین برای توضیح بیشتر این موضوع مثال دیگری زد و گفت: برای یک روستا در نگاه اول زمین ورزشی، تامین آب و احیای قنات، بهداشت و درمان، مراکز آموزشی و طرح هادی همگی مورد نیاز مردم و دارای اهمیت است اما در مقام اولویت تامین آب که با حیات مردم مرتبط است. بهداشت و درمان که سلامت مردم را تامین می کند، فضای آموزشی که ماندگاری جمعیت را در پی دارد، به ترتیب اولویت بیشتری دارد و در ادامه می‌توان به اجرای طرح هادی و… پرداخت. وی افزود: حال اگر تمامی این پروژه ها را همزمان شروع و زخمی کنیم و نتوانیم هیچکدام را در درازمدت به بهره‌برداری برسانیم نتیجه‌ای برای مردم نخواهد داشت.
نیازسنجی، اولویت‌بندی و زمانبندی
سه اصل مهم در اجرای پروژه جدید
رئیس سازمان برنامه و بودجه استان با اشاره به اینکه تأمین نیازهای مردم و ارتقای سطح شاخص ها همیشه خواستگاه همه بوده افزود: برنامه ریزی دقیق قبل از اجرای هر پروژه بسیار حائز اهمیت است و اصولاً علمی به نام مدیریت پروژه داریم. مهندس آرین اضافه کرد: برای اجرای پروژه ها ابتدا باید نیازسنجی و اولویت بندی را در دستور کار قرار داد تا شروع پروژه منطقی باشد و در ادامه با زمانبندی مناسب ، پروژه های اولویت دار را تکمیل و به بهره‌برداری رساند و برای استفاده در اختیار مردم قرار داد.