وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
انقلاب اسلامی ایران یکی از اتفاقات مهم و تأثیرگذار بر جامعه شیعیان یمن بوده است؛ چون انقلاب اسلامی همواره یکی از ماموریت‌های خود را حمایت از خیزش‌های مردمی علیه رژیم‌های مستبد اعلام کرده است. به گزارش امروز خراسان جنوبی حمایت جمهوری اسلامی ایران از مستضعفین در برابر مستکبرین الهام بخش جنبش های شیعی همچون انصارالله یمن بوده است. با پیروزی انقلاب اسلامی پروژه فرهنگی احیای هویت زیدی در میان زیدی های یمن آغاز شد. از سال ۱۹۷۹ به بعد شیعیان زیدی اردوهایی در فصل تابستان در شهرها و استان های گوناگون برگزار کردند که در شروع کار چیزی حدود ۲۵ تا ۳۰ هزار دانش آموز مقاطع گوناگون از دبستان تا دبیرستان را دربرمی گرفت. در تمام این اردوها تصویر حضرت امام بر سر اردوگاه ها نصب می شد که با رهبری آیت الله خامنه ای تصویر ایشان نیز اضافه شد. در این اردوها کتابهای شخصیت های برجسته انقلاب از جمله آثار شهید مطهری و شهید دستغیب تدریس می شد و از برنامه های این اردوها عبارت بود از نمایش فیلم های تولید ایران بعد انقلاب و …(میراحمدی و احمدوند، ۱۳۹۴: ۱۵۹-۱۵۸) از دیگر فعالیت های سمبلیک که به تاثیر از انقلاب اسلامی ایران در یمن حادث شد، تغییر و تحول مراسم مذهبی بود. جامعه شیعیان زیدی به تدریج تحت تاثیر برخی از مراسم های شیعیان دوازده امامی همانند عزاداری روز عاشورا و دعای کمیل قرار گرفتند. این مراسم تا پیش از انقلاب ایران در میان زیدی ها مرسوم نبود ولی در حال حاضر تعداد زیادی از شیعیان زیدی روش ایرانیان و شیعیان عراق را در پیش گرفتند. آنها اکنون روز عاشورا عزاداری می کنند و گرایش عمیقی به خواندن دعای کمیل و مفاتیح الجنان دارند(العماد، ۱۳۸۷: ۲۳۱-۲۳۰). به گفته یحیی فوزی امروزه در یمن کتاب چهل حدیث امام خمینی جنان جایگاه برجسته ای دارد که در کنار کتابهاییی چون نهج البلاغه و صحیفه سجادیه مورد توجه زیدیان قرار گرفته است(فوزی ۱۳۹۱: ۱۳۱:۱۷) . افزون بر این در موسسات فرهنگی این جنبش درسی به نام «تجارب فرهنگی انقلاب اسلامی ایران» تدریس می شود. در مجموع می توان جنبه فرهنگی خیزش انصارالله را در سه محور مهم ارزیابی کرد:
۱) شیعی بودن و حضور مبانی شیعه در آن؛
۲) نقد وضعیت موجود؛ خاصه اعتراض به فعالیتهای سکولاریستی دولت یمن جهت مهیا کردن شرایط برای وهابیون، دخالتهای گاه و بی گاه عربستان و آمریکا در امور یمن تا پیش از جنگ یمن؛
۳) ترویج افکار امام خمینی(ره)و انقلاب اسلامی ایران در زمینه هایی چون مبارزه با آمریکا و اسرائیل. باید به این موارد الگو گرفتن از حزب الله لبنان خاصه در امور نظامی را نیز یادآور شد. برای مثال، حسین الحوثی رهبر پیشین انصارالله برای اولین بار بعد از استیلای حکومت سکولار به طور صریح شعارهای چندگانه ای را به عنوان شعارهای بعد از همه نمازها مطرح و ترویج کرد؛ شعار «الله اکبر»، «مرگ بر آمریکا»، «مرگ بر اسرائیل»، «لعنت بر یهود» و «پیروزی از آن اسلام است». روحیه استکبارستیزی حسین الحوثی بقدری بالا بود که وی دلباخته شخصیت والای امام خمینی(ره) شد و همواره از او به عنوان امامی متقی و عادل یاد می کرد. در رابطه با انقلاب اسامی ایران وی می گوید: هرکس که در مقابل انقلاب اسلامی ایران در زمان امام خمینی ایستاد نتیجه این اقدام خویش را خواهد چشید. وی امام خمینی را نمونه بارز «امام عادل لاتُرَد دعوته» می دانست. یعنی امامی که اطاعت از او واجب است(موسوی و باقری فر، ۱۳۹۴: ۲۱۵). انقلاب یمن که بعدها با دخالت نظامی عربستان سعودی و برخی کشورهای منطقه به جنگ یمن تبدیل شد به لحاظ تاثیر گزاری از انقلاب اسلامی ایران دارای دو بعد داخلی و خارجی است. از ابعاد داخلی آن می توان به مبارزات جنبش انصارالله باحکومت، روح عدالتجویی و دموکراسی خواهی، مبارزه با فساد مالی در دستگاه حکومتی، فقر و تبعیض، نقش رهبران شیعی را می توان برشمرد. از دیگر سو، در عوامل خارجی نیز می توان به نقش تفکرات امام خمینی (ره) در الهام بخشی به رهبران جنبش و سرایت شعارها و اهداف انقلاب اسلامی بر آنها، استکبارستیزی و حمایت از مردم مظلوم فلسطین و مبارزه با آمریکا و اسرائیل و وحدت مسلمانان در راه این مبارزه اشاره کرد.
تجربه موفق انقلاب اسلامی ایران که به نوعی مطرح کننده دغدغه های واقعی مردم منطقه که سالها تحت استعمار مستقیم و غیرمستقیم قدرتهای خارجی و مستکبر بوده، در حال حاضر الگو و نقشه راهی را فراروی جنبش انصارالله یمن قرار داده تا از این طریق بتوانند نیازهای مادی و معنوی خود را دنبال نمایند. بر اساس شواهد، به نظر می رسد یکی از جنبش هایی که بیشترین انگیزه را برای رسیدن به استقلال در عرصه، سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی، در پیش گرفته است و در وضعیت کنونی در پی آن است تا از گفتمان انقلاب اسلامی در این زمینه بهره ببرد تا از استعمار، رهایی یابد، جنبش انصارالله یمن است که در الگوپذیری جریانی و اندیشه ای از انقلاب اسلامی ایران تاثیرات زیادی را پذیرفته است. واقعیت دیگر این است که انقلاب اسلامی ایران، قدرت فکری و فرهنگی شیعه در جنوب یمن را تقویت کرد. دکتر عصام العماد یکی از مفتیان وهابی که مدت زمانی است به آیین تشیع گرویده است در این باره اعتراف بسیار جالب و شنیدنی ای دارد. وی می‌گوید: مذهب زیدی در یمن در حال انقراض اندیشه بود و علت این مسئله ناشی از عدم آگاهی عمیق از دین و تحولات روز و کمبود علمای دینی بود. از سوی دیگر تبلیغ وهابیت و شستشوی ذهنی جوانان زیدی مذهب توسط وهابیت هر روز بر این مسئله دامن می‌زد. به جرئت اذعان می‌کنم اگر انقلاب ایران نبود امروز جریان زیدی در یمن نبود. افکار وهابی و عربی و ناسیونالیسم از مصر و عربستان، زیدیان را از خود بیگانه می‌کرد که پیروزی انقلاب اسلامی ایران، هویت شیعه را به آنان برگرداند، انقلاب اسلامی ایران باعث به وجود آمدن بیداری اسلامی در جهان اسلام شده است، و این تأثیرات در میان شیعیان و اهل سنت کاملاً مشهود است. ازاین رو طبیعی است که شیعیان یمن هم تحت تأثیر انقلاب اسلامی قرار بگیرند(جعفریان، ۱۳۸۸، ۴۶۶؛).
منابع
فوزی، یحیی(۱۳۹۱)، علل شکل گیری و ماهیت جنبش‌های سیاسی در خاورمیانه: بررسی موردی جنبش سیاسی در یمن، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، دوره ۱، شماره ۱، ص ۱۷-۳۴
میراحمدی، منصور و احمدوند، ولی محمد(۱۳۹۴)، هویت و مبانی فکری جنبش انصارالله در یمن، فصلنامه اندیشه سیاسی در اسلام، شماره ۳، ص ۱۴۵-۱۶۵
جعفریان، رسول(۱۳۸۸)، اطلس شیعه، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلّح
العماد، عصام(۱۳۸۷)، «شیعیان یمن، فرصت ها و چالشها» فصلنامه پژوهه ۲۲ مهر
موسوی، سیدمحمد، و باقری فر، محسن(۱۳۹۴)، نظریه سازه انگاری و بازتاب انقلاب اسلامی بر جنبش انصارالله و انقلاب یمن، «پژوهشهای انقلاب اسلامی»، انجمن علمی انقلاب اسلامی ایران، سال چهارم، پاییز، شماره ۱۴، صص ۲۲۹-۲۰۷
