ویرایش و بازنویسی ژنتیکی نوزادان دو قلو در چین از سوی یک دانشمند چینی انتقادهای گسترده از پکن و این دانشمند به دنبال داشته است موضوعی که کارشناسان آن را غیر اخلاقی و در تضاد با آموزه های پزشکی تعبیر می کنند.
به گزارش ایرنا بسیاری از کارشناسان در کنفرانسی که اخیرا در هنگ کنگ برگزار شد، از این فرصت برای انتقاد از این موضوع استفاده کردند و خواستار توقف برنامه های علمی ضد انسانی شدند.
در بیانیه ای که توسط کمیته ترتیب دهنده این کنفرانس بر سر ویرایش ژنتیکی صادر شده است تحقیقات ‘هه جیان کویی’ دانشمند چینی، غیر مسئولانه و عمیقا نگران کننده توصیف شده است.
در این بیانیه آمده است این محقق نه تنها استانداردهای اخلاقی را حفظ نکرده است بلکه فاقد شفافیت نیز هست.
این بیانیه خواهان یک تحقیقات مستقل در این باره است که آیا مطالعات این پژوهشگر موفقیت آمیز بوده است یا خیر.
در این بیانیه همچنین آمده است که در حال حاضر ویرایش ژنتیکی بسیار خطرناک است و هر گونه پژوهش و آزمایشی در این عرصه علمی باید به ثبت برسد.
از سوی دیگر گزارش ها حاکی است دولت چین هم دستور توقف این برنامه ژنتیکی را صادر کرده و خواستار آن شده است که از روش های بازنویسی ژنتیکی در کشور خودداری شود.
به نظر می رسد که حرکت دانشمندان چینی در این زمینه اقدامی خودسرانه بوده و باعث دردسرهایی نیز برای محافل علمی این کشور شده و غربی ها بارها از پکن در روزهای اخیر انتقاد کرده اند و این آزمایش ها را غیراخلاقی دانسته اند.
دولت چین دستور ‘تحقیقات بیدرنگ’ در موضوع دستکاری در سیستم ژنتیک دو نوزاد را صادر کرد کمیسیون بهداشت جمهوری خلق چین خواهان برخورد قانونی با دستکاری در ژن انسان شده تا از هرگونه آسیب به تندرستی انسانها جلوگیری شود.
این واکنش رسمی دولت چین به اعتراضاتی است که به آزمایش علمی ژنتیکی اخیر ‘هه جیان کویی’ مربوط می شود این دانشمند چینی بتازگی از تولد نخستین نوزادهای چینی با ژن دستکاریشده خبر داد.
پزشک یادشده با انتشار ویدیویی در یوتیوب گفت: «چند هفته پیش دو دختر زیبای چینی به نامهای ‘لولو’ و ‘نانا’ صحیح و سالم به دنیا آمدند» او گفته است که این اقدام را برای مقاوم کردن کودکان در برابر بیماری ایدز و ابتلا به ویروس ‘اچ آی وی’ انجام داده است.
گروه پزشکی به سرپرستی دانشمند مزبور با استفاده از تخمک یک مادر تندرست و اسپرم پدری مبتلا به ایدز شمار زیادی نطفه با هسته ژنی تغییر یافته پدید آورده است.
موضوع تحقیقات ژنتیکی در چین و یا در دیگر کشورها مورد تازه ای نیست اما غربی ها و کشورهایی که در این عرصه پیشرفته تر هستند گفته اند که این اقدامات می تواند به نسل های آینده آسیب برساند و باعث اختلالات ژنتیکی در بشر شود و نسل های بعدی را با چالش های زیادی مواجه سازد.
تنها چند مدت قبل بود که دانشمندان چینی در نشریه علمی ‘مولکولار تراپی’ مطلبی منتشر کردند که در آن اعلام شده بود آنها برای نخستین بار توانسته اند از روش بازنویسی ژنتیکی برای تغییر ‘دی ان ای’ استفاده و از بیماری های جنینی جلوگیری کنند.
نتایج این تحقیقات که در این مجله علمی منتشر شده بیانگر آن است محققان چینی توانسته اند از روش و فن بازنویسی ژنتیکی استفاده کنند تا اختلالات ژنتیکی ناشی از تغییرات برخی از ژن ها در ‘دی ان ای’ را برطرف کنند.
اختلالات ژنتیکی از دوران شکل گیری جنین و نوزادی باعث بیماری هایی می شود که می تواند تا آخر عمر زندگی یک فرد را تحت تاثیر قرار دهد ضریب وجود این اختلالات یک در میان پنج هزار نفر است.
محققان دانشگاه فناوری شانگهای که روی این پروژه کار کرده اند می گویند که نتایج تحقیقات و آزمایش های آنها روی ۱۶ مورد از ۱۸ مورد تغییر ژن های ‘دی ان ای’ با روش بازنویسی ژنتیکی، موفق بوده است.
‘خوانگ شین شو’ از جمله محققان ارشد که روی این طرح کار کرده است می گوید این دستاورد موجب می شود تا بسیاری از بیماری های ژنتیکی در میان کودکان دیگر بروز نکند.
وی می افزاید که با روش بازنویسی، بسیاری از ژن ها در سلول های انسان و در نظام ژنتیکی جنین تغییر می کند و حالا این امید به وجود آمده است که بسیاری از بیماری های ژنتیکی دوران شکل گیری جنین و کودکی، قابل درمان است.
اما اکنون موضوع اصلی، انتقادهای گسترده بین المللی به دانشمندان چینی است که با روش های اصلاح ژنتیک و بخصوص نگارش ژن ها می خواهند اصلاح نژادی انسانی انجام دهند.
دانشمندان و محققان امور فلسفی پیشرو انتقادها از چین هستند و گفته اند که این کار از لحاظ پزشکی و اخلاقی خلاف است و وکلای بین المللی باید این موضوع را به دادگاه بکشانند.
تحقیقاتی که دانشمند چینی انجام داده بر روی ۷ زوج بوده که از میان آنها فقط فرزندان یکی از زوج ها به دنیا آمده اند و ۶ خانوار دیگر منتظر تولد نوزادانشان هستند و این می تواند بار دیگر چین و پزشکان این برنامه را در معرض انتقادهای شدیدتری قرار دهد.
برخی، از این روش ها دفاع می کنند و آن را برای مقابله با برخی بیماری ها بخصوص در دوران جنینی و برطرف کردن اختلالات ژنتیکی مفید می دانند و برخی بر این باورند که اصلاح نژادی ممکن است ابزاری برای برخی کشورها برای تولید ‘ابر انسان ها’ باشد.
‘شوانگ لینگ’ از کارشناسان علمی می گوید کسی فکر نمی کرد که این دانشمند چینی که در هنگ کنگ از داشته ها و تحقیقاتش دفاع کرد با این حجم از انتقادها روبرو شود.
او با اشاره به برگزاری کنفرانس علمی و پزشکی هنگ کنگ در هفته ای که گذشت و حضور این دانشمند در آن گفت که او آنچنان از دستاوردهایش تعریف می کرد که نشان می دهد خواستار اعتبار گرفتن آن در جامعه جهانی است.
‘شو نن پینگ’ معاون وزیر علوم و فنون چین هم به رسانه ها گفته است بر اساس مقررات و قوانین چین، کاری که این دانشمند انجام داده، ممنوع است و تخلف به حساب می آید.
وی تاکید کرد که تحقیقات در این زمینه در چین میسر است دانشمندان می توانند چنین برنامه های آزمایشی ژنتیکی را انجام دهند و دستکم دو هفته روی آن کار کنند اما نتیجه تحقیقات باید از بین برده شود نه اینکه از آن برای تولد کودکان استفاده کنند.