مثل همه سال های گذشته، از نیمه های شهریور امسال باز هم همان نمایشگاهی که به نام نمایشگاه بین المللی می شناسیمش اما هیچ نشانی از بین المللی بودن را در آن نمی توان یافت میزبان نمایشگاهی بود که عنوان «پاییزه» را بر پیشانی داشت، اما این بار حال و هوایی سردتر از سال های گذشته را تجربه کرد.
مسئولان و متولیان صنفی شهرستان بیرجند، هر سال دو بار دست به برگزاری نمایشگاه های عرضه مستقیم کالا می زنند که ادعا می شود در آنها کالاهای اساسی مورد نیاز مردم به صورت مستقیم و با درصدی تخفیف در اختیار مصرف کنندگان قرار می گیرد.
هرچند بخش عمده لوازم التحریر عرضه شده در نمایشگاه پاییزه امسال، از کالاهای ایرانی و حتی در برخی از غرفه ها با جلد هایی با تصویر پروفسور گنجی و معتمدنژاد است و سعی شده شعار حمایت از کالای ایرانی را نشان دهد اما با توجه به نمایشگاهی که تا قبل از این در یکی دو محله بیرجند از جمله نمایشگاه لوازم التحریر در مسجد امام حسین(ع) برگزار شد باعث شده استقبال چندانی از این نمایشگاه به عمل نیاید.
اندکی جلوی در ورودی می مانم تا ببینم مردم چه چیزهایی را خریداری کرده اند و یا دست پرشان چه چیز را نشان می دهد. اما اغلب یا دست خالی بودند یا کالایی که خریده بودند در کیف جا می گرفت.
به داخل سالن ها می روم. اولین غرفه لوازم التحریر دارد البته با این تفاوت که برخی از دفتر های این غرفه متفاوت از غرفه های دیگر است. روی جلد برخی از دفاتر عکس پروفسور گنجی و معتمدنژاد را در کنار یکدیگر می بینی البته عکس اولین شهید مدافع حرم استان را نیز می توانستی ببینی. اما وقتی سراغ قیمت ها می روی تفاوتی با دیگر نمایشگاه های نوشت افزاری که تاکنون در بیرجند برپا شده بود نداشت.
روبروی این غرفه کفش فروشی بود. اگر بی انصافی نباشد نباید گفت مدل ها چنگی به دل نمی زد اما زیاد جذاب و خاص هم نبود با این حال قیمت های متعادل و خوبی داشت و رنج قیمت بین ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان بود که البته به قول فروشنده اگر پسند می کردی تخفیف هم داشت.
در ادامه بازدید از نمایشگاه، تعداد زیادی از غرفه های خالی جلب توجه می کرد تا جایی که خلوتی نمایشگاه در کنار غرفه های خالی که بیش از ۳۰ درصد به نظر می رسید به روشنی سردی استقبال مردم را شفاف می کرد. یکی از بازدیدکنندگان در حالی که فقط چند لیوان سفالی خریده است در پاسخ به این سؤال که نظرتان راجع به کالاها و نمایشگاه پاییزه چه بود؟ می گوید: نمایشگاه های فصلی بهاره و پاییزه که طی سال های گذشته با فاصله گرفتن از فلسفه اصلی خود – که همان ارائه محصولات با کیفیت و ارزان قیمت برای رفع نیاز اقشار ضعیف و کم درآمد جامعه است – به یک بنگاه اقتصادی موقت برای اتاق اصناف و بعضی افراد و فرصتی تبلیغاتی برای برخی دستگاه ها (به غرفه ای که مخصوص ایرانسل بود اشاره می کند) تغییر وضعیت داده و کم کم به جای عرضه مستقیم کالا و مهیا کردن شرایط صرفه جویی برای مردم، به فرصتی تبدیل شده است تا فقط اتاق اصناف به خواسته های مالی خود برسد و سایر دستگاه ها نیز بتوانند به عنوان یک عملکرد، گزارش آن را به دستگاه های مافوق ارائه کنند. دریغ از این که وقت و سرمایه غرفه داران و مردم در معرض خطر قرار می گیرد و راهی برای جبران آن نیست.
نمایشگاه کوچک، کم رمق و بی مخاطب
ذاکری اضافه می کند : در این نمایشگاه همان طور که می بینید از کوزه سفالی تا گوشت و مرغ می شود پیدا کرد تا کوله پشتی های چینی و… و البته لوازم التحریر ایرانی و غیرایرانی اما همان طور که می بینید بخش عمده ای از غرفه ها خالی است و وقتی سراغ اجناس می روی چیزی به آن صورت توجهت را جلب نمی کند .
درست می گفت، نمایشگاه پاییزه اصولا با همان غرفه های اندک، خیلی هم مخاطب ندارد اما امسال، کم شدن بازدیدکنندگان آنقدر محسوس بود که صدای غرفه داران را هم درآورد.
پرداخت ۱۰ میلیون ریال بابت هیچ!
یکی از صاحبان غرفه ها که مواد خوراکی دارد و از استان دیگری به خراسان جنوبی آمده است در حالی که مشغول بسته بندی کردن شیرینی های کنجدی اش است در گفتگو با خبرنگار امروز خراسان جنوبی ضمن گلایه از قیمت بالای غرفه های نمایشگاه پاییزه از این که مبلغ ۱۰میلیون ریال برای اجاره کوتاه مدت غرفه پرداخت کرده به عنوان یک «ضرر» یاد می کند.
او در این باره می افزاید: امکانات اینجا در حد صفر است و در و دیوار این غرفه اصلا مناسب فروش مواد خوراکی نیست. او با اشاره به صندلی های شکسته ای که با نخ پلاستیکی که به دور جعبه های شیرینی بسته می شود محکم شده بود می افزاید: ما این مبلغ را پرداخت کرده ایم اما نه تنها تبلیغات مناسبی برای نمایشگاه در سطح شهر انجام نشده بلکه امکانات موجود نیز پاسخگوی نیاز غرفه داران نیست. او با بیان اینکه ظاهرا آقایان در اصناف فقط قصد گرفتن پول از مردم را داشتند تأکید می کند که بنده سال های گذشته هم در نمایشگاه پاییزه شرکت کرده بودم و به جرات می گویم که امسال حتی یک پنجم آن زمان هم فروش نداشتم. چون یا مردم از وجود نمایشگاه خبر ندارند یا آن قدر بد اطلاع رسانی شده است که کسی رغبتی برای حضور در نمایشگاه نشان نداده است. این غرفه دار با شکایت از فقدان امکانات کافی در نمایشگاه و نبود برنامه ریزی مناسب ادامه می دهد: طبق قانون در نمایشگاه هایی که درصد خالی بودن غرفه های آن زیاد است نباید هزینه زیادی از غرفه داران گرفته شود اما اینجا پول آب و برق را قبل از اینکه بیاییم محاسبه کرده اند.
سوله دوم نمایشگاه هم همین اوضاع را دارد. بازدیدکنندگان اندک و غرفه های خالی . در این سوله تعدادی از غرفه داران که از استان هایی مانند مازندران و مشهد و . .. است را می توان دید . غرفه ترشیجات و انواع زیتون پرورده گرفته تا شوری توجه خانم ها را جلب کرده تعداد افرادی که فقط تست می کنند بیشتر از آنهایی است که دست به جیب می شوند.
محوطه باز نمایشگاه نیز مانند هر سال و هر نمایشگاه همه نوع کالایی دارد از غرفه فروش گل و گلدان گرفته تا عرقیات گیاهی و دیگر محصولات، یکی از غرفه داران که محصولات گیاهی می فروشد مرا می شناسد و سر درد دلش باز می شود که تولیدکننده هایی مثل او امروز درگیر چه تنش هایی هستند.
حائری که تولیدکننده انواع عرقیات گیاهی و محصولات آرایشی بهداشتی گیاهی است، از مشکلاتی که هر روز یکی از دستگاه ها برای تولیدکنندگان به وجود می آورند می گوید و شرایط فروشی که به هیچ عنوان رضایت بخش نیست با اینکه افزایش قیمت در این محصولات وجود نداشته اما انگار مردم بعد از پرسیدن قیمت ها ترجیح می دهند شربت آلومینیوم ام جی بخورند تا عرق نعنا چون حاضر نیستند برای ۴ لیتر عرق نعنا ۶ هزار تومان پول بدهند.همه محصولاتش را با کد شناسایی و البته شماره تماس در اختیار مشتری ها می گذارد و انواع کرم ها و تقویت کننده های پوست و مو را نشانم می دهد و با تبلیغاتی که می کند مرا وادار به خرید می کند. وقتی از او خداحافظی می کنم، می گوید بنویسید تولید کننده ها امروز خون دل می خورند، مسئولان کمی بیشتر همکاری کنند.
وقتم را تلف کردم
یکی از بازدیدکنندگان نمایشگاه پاییزه بیرجند که همراه خواهرش برای بازدید و خرید آمده بود، در حالی که فقط کتاب کودکانه در دست دارد ، در یک جمله و خیلی صریح نظر خود را درباره این نمایشگاه گفت: « وقتم را تلف کردم!»
این شهروند با تأکید بر اینکه این نمایشگاه نسبت به نمایشگاه پارسال هیچ چیزی ندارد، می گوید: برخی از کالاها حتی در برخی موارد خیلی بی کیفیت تر و گران تر از نمونه های عرضه شده در مغازه های سطح شهر بود، نه تنها قیمت، بلکه کیفیت کالاها هم چنگی به دل نمی زند و حیف شد وقتی را که می توانستم با پسرم برای قدم زدن در یک محیط خوب بگذرانم در اینجا صرف کردم.
این بازدیدکننده منتقد ادامه می دهد : انتظار داشتم لباس های پاییزه بیشتری ببینم اما به جز مقداری لباس بافت که آن هم مدل هایی بسیار قدیمی داشت که ارزش نگاه کردن ندارد، چیزی توجهم را جلب نکرد. حتی می توان گفت نمایشگاه هفته قبل بهتر بود.
فردی دیگر در این خصوص می گوید: واحدهای صنفی خوب که اجناس با کیفیت و مشتریان ثابت خود را دارند معمولا رغبتی برای حضور در نمایشگاه ندارند و به همین دلیل است که هر ساله در این نمایشگاه واحدهای صنفی ضعیف را می بینیم که به توزیع اجناس بی کیفیت و غالبا خارجی مشغول هستند.
یکی دیگر از بازدیدکنندگان اما نظر دیگری داشت. واقعیت ماجرا این است که از بانی اصلی این نمایشگاه پاییزه باید پرسید از طریق برگزاری نمایشگاه به دنبال چه چیز بوده است!!! چرا که در اینجا نه رنگ و بوی حمایت از مصرف کننده وجود دارد و نه رد و نشانه های حمایت از تولیدکنندگان و محصولات تولید داخلی به چشم می آید.
در خروج از نمایشگاه پاییزه حرف یکی از غرفه داران که گلایه مند از کسادی نمایشگاه داشت مدام به ذهنم می آید. کار را باید به کاردان سپرد و گرنه چنین نمایشگاه هایی را که هر ماه می توان برپا کرد.