به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، این موضوع برای بسیاری از شهروندان جای سوال دارد که وقتی شمار قابل توجهی از دستفروشان، کارتخوان دارند چرا پزشکان با این همه علم و دانش در مطب از این وسیله استفاده نمی کنند.
ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز گذشته – دوشنبه – در نشست خبری هفتگی خود درباره نبود کارتخوان در برخی مطب ها اظهارداشت: به عنوان یک پزشک خجالت می کشم وقتی امکان تهیه کارتخوان بسیار ساده است اما در برخی مطب ها این امکان فراهم نشده است.
وی افزود: درخواست اخلاقی و توصیه‌ای ما این است که پزشکان در مطب‌های خود کارتخوان داشته باشند، زیرا مورد ‏تقاضای مردم است. گلایه ما این است که حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد پزشکان رفتارهایی می‌کنند که باعث واکنش‌های اجتماعی و سیاسی ‏و همچنین واکنش هایی از سوی قانون‌گذاران می‌شود که شرایط را برای خود این پزشکان و دیگران سخت‌تر می‌کند. خوشحال می‌شویم اگر کسی الزام قانونی این ‏موضوع را به وزارت بهداشت اعلام کند.‏
هر چند این مقام مسوول در وزارت بهداشت، وضعیت مالیات پزشکان را مشابه مشاغل و صنوف دیگر بیان و آن را براساس دفاتر قانونی یا بر اساس توافق‌نامه‌های مالیاتی سازمان امور مالیاتی و سازمان نظام پزشکی عنوان می کند، اما به نظر می رسد این اظهارات دکتر حریرچی مبنی بر مالیات پزشکان برای کاربران فضای مجازی کافی نباشد؛ چرا که برخی افراد در شبکه های اجتماعی با راه اندازی هشتک #پزشک_فراری_از_ کارتخوان، فراخوانی برای بیان انتقادات مردم به برخی مطب ها داشته اند.
کاربران متعددی با اشتراک گذاشتن تجارب شان، از پزشکانی که کارتخوان ندارند، گلایه می کنند. در این کمپین که به تازگی راه اندازی شده حتی نام پزشکان، کلینیک ها و بیمارستان های فاقد کارتخوان نیز اعلام شده است.
بیشترین محتوای این هشتگ اشاره به فرار مالیاتی برخی از پزشکان دارد. اکثرا نبود کارتخوان در برخی از مطب ها را دلیلی می دانند که شماری از آنها نمی خواهند درآمدهایشان ثبت شود تا مالیات نپردازند.
پیرامون این بحث به مواردی دیگر نیز اشاره می شود که این مساله بخاطر این است که اغلب پزشکان نرخ ویزیت را بالاتر از مبلغ مصوب شده می گیرند و نمی خواهند مدرکی از این بابت در درآمدهایشان درج شود.
کاربری با نام مستعار حاج سروش این گونه نظر می دهد: «یه کارگری که حقوقش زیر ۲ تومنه، همون اول مالیاتش از حقوش کسر میشه. ولی برخی از پزشکان که درآمد هر روزشون ۲ تومنه میخوان مالیات ندن. این شرم آور نیست؟»
در این گزارش به شماری دیگر از کاربران پرداخته ایم که در ذیل، به کامنت های آنان اشاره شده است.
محمود:« اقای دولت! از من کارمند که ماهی ۲ میلیون و پانصد حقوق میگیرم، اول مالیات برمیداری بعد حقوقم رو به حساب میریزی، اما پزشکی که روزانه ۵ میلیون حق ویزیت میگیره، مالیات نمیده، چرااا؟؟»
آبی تر از دریاها:«البته پزشک فراری از کارتخوان یه دلیلش مالیات ندادنه، دلیل بعدیش اینه که مدرکی بابت اینکه دو برابر مبلغ مصوب ویزیت میگیرن دست کسی ندن.»
در تعدادی از بازخوردهای رسانه اجتماعی، به این واقعیت اشاره شده است که درآمد پزشکان در ایران به واسطه نظارت پایین بر درآمدهای آنان و سیستم های ناکارآمد مالیاتی، بسیار بالاست در حالی که در کشورهای دیگر پزشکان به واسطه مالیاتی سنگینی که به دولت می پردازند، جزو قشر پولدار و مرفه تلقی نمی شوند.
محسن ثانی:«می دانید چرا نرخ مهاجرت پزشک ها توی ایران کمه؟ چون درآمدشون تو ایران خیلی بیشتر از جاهای دیگه است، با این حال از مالیات هم فرار می کنن»
رضایی: «دوست پزشکی هم داشتم که بعد از دو سال مهاجرت به یکی از کشورهای اسکاندیناوی به ایران برگشت، علت را که جویا شدم با کلی تعریف از کشور مقصد و جامعه اشون گفت اونجا چهل درصد درآمد برای مالیات میره، احتمالا درمانگاه هاشون پول نقد از بیمار نمی گرفتن»
برخی نیز برای نقد این فرار مالیاتی، به پزشکانی پرداخته اند که گرچه کارتخوان دارند ولی کارتخوان شان به نام سایر بنگاه های تجاری و یا دیگر افراد است تا مبادا درآمد پزشک در حساب های بانکی قابل پیگیری باشد. از طرف دیگر کاربرانی به این اشاره داشتند که بسیاری از مشاغل حتی مشاغل کاذبی چون دست فروشی، کارتخوان های سیار استفاده می کنند ولی پزشکان با توجه به مبالغ بالای ویزیت، افراد را به پرداخت نقدی اجبار می کنند.
امین گل: «تا حالا شده توی مطلب کارت بکشین و رسید بوتیک رضا از دستگاه بیاد بیرون؟»
می نا: «دست فروش مترو برای جنس ۵ هزار تومنی کارتخوان داره، دکتر مملکت برای ویزیت ۷۰ هزار تومنی میگه پول نقد بدین.»
گاهی انتقادات از فرار مالیاتی پزشکان فراتر می رود و برخوردهای غیر اخلاقی برخی از پزشکان برجسته می شود که هر کدام از این موارد را می توان با هشتگ های دیگر به مباحث داغ این روزها اضافه کرد. یکی از موارد پرتکرار در این خصوص، اشاره به ویزیت های همزمان در اتاق مطب است. بحثی که پزشکان به حریم خصوصی مراجعه کنندگان و بیماران احترام نمی گذارند.
مستر یونس: «با مالیات و پول همین مردم درس خوندی دکتر شدی حالا ۸ نفر رو با هم ویزیت میکنی؟ حیف لباس سفیدی که میپوشی»
برخی از کاربران سطح انتقادات را به نهاد بالادستی جامعه پزشکان یعنی وزارت بهداشت و قوانین موجود نظارتی آنان نشانه رفته اند.
مصطفی: «یعنی وزارت بهداشت هیچ نظارتی به پزشکان نداره؟! هرکی هرکی شده… اکثر پزشکای معروف به بهانه های مختلف کارتخوان ندارن و باید پول نقد بدی»
هرمس: «وقتی وزرای بهداشت و کمسیون بهداشت مجلس همگی پزشک باشند کنترل و نظارت اخلاقی، فنی و اقتصادی بر پزشکان به دلیل تعارض منفعت به حداقل خواهد رسید. تولیت ستاد وزارت بهداشت باید به دست سیاستگذاران سلامت باشد تا با کنترل پزشک فراری از کارتخوان تعهدات اقتصادی و اجتماعی اش را یادآوری کنند.»
عطاالله حافظی: «باید سازو کاری قانونی ایجاد شود تا پزشک فراری از کارتخوان به جهت شفافیت مالیاتی و جلوگیری از فساد، ملزم به استفاده از کارتخوان شود. پزشکی که اصرار بر عدم استفاده از کارتخوان دارد یا آلوده به مقوله زیرمیزی است یا بدنبال فرار مالیاتی.»
لابی گری سیاسی و اقتصادی برخی از پزشکان برای افزایش منفعت شان با داروخانه دارها، تلاش برای عدم تغییر قوانین به نفع خودشان، حمایت ها و پشتیبانی سازمان های مالیاتی از پزشکان نیز از دیگر مباحث داغ این روزها در شبکه های اجتماعی است.
سعید الحسینی:« با احترام به پزشکان حرفه ای اکثر پزشکان ایرانی نه تنها زمان کافی برای بیمار نمی گذارند که اخلاق هم ندارند، با لابی سیاسی خود را گران می کنند و با نظام پزشکی امکان حساب کشی را از بیمار می گیرند. ماجرای کارتخوان
علی نوایی: «مورد دیگه فساد که شاید از پزشک فراری از کارتخوان خطرناکتر باشد، تجویز دارو براساس میزان منفعت پزشک از اون داروی خاص هست.»
با این تفاسیر می توان چنین اذعان داشت که عده ای با روحیه کاسب کارانه خود می خواهند پول بیشتری به جیب بزنند و هر قانون و عدالتی را زیرپا بگذارند. هیچ فرقی ندارد که آنان پزشک باشند یا رانندگان خطی، اما می توان امید داشت که چنین هشتگ هایی در شبکه های اجتماعی بتواند صدای بخش اعظمی از مردم دردمند را به گوش مسئولان برساند و مردم با همین امکانات موجود برای تحقق عدالت تلاش کنند.
پاسخگویی مسئولان و یا حتی تغییر رویه های کوچک، مردم را بیش از پیش از تغییر شرایط کنونی و بهبود اوضاع امیدوار می کند.