مقاله/ ایران کشور زییایی های ناشناس

ایران، کشور زیبایی های ناشناس

نویسنده: زینب بلورپارسا

امروزه مساله­ی جهان­گردی و جذب توریست از جمله مسائل مورد بحث کشور­های توسعه یافته است که به آن توجه بسیاری دارند؛ چراکه جذب جهانگرد یکی از منابع درآمدی مهم است که پابه­پای درآمدها­ی نفتی و تولیدی و صادراتی، موجب رونق اقتصادی و اشتغال­زایی در کشورها می­گردد.

کشور ما نیز به دلیل وجود جاذبه­های طبیعی متعدد،ابنیه و آثار کهن باستانی و تاریخی، فرهنگ غنی و اصیل در جوانبی مانند مراسم­های ملی و آیینی، طبخ غذاهای متنوع و …، در بین صدوپنجاه کشور عضو سازمان جهانی توریسم (Word TorismOrganisation) ، از لحاظ جذابیت­های گردشگری در رده­ی پنجم قرار دارد. اما متاسفانه در بین همین تعداد کشورها، در زمینه­ی پذیرش توریست رده­ی هفتادوپنجم را به خود اختصاص داده است! این رتبه ی پایین می­تواند عوامل متعددی داشته باشد.

لازم است بدانیم که یک کشور با وجود منابع تاریخی و طبیعی غنی و منحصر به فرد، در زمینه­ی جذب توریست و صنعت گردشگری به این شدت ضعیف عمل کند. در ادامه به بررسی چند مورد از این دلایل پرداخته و پیشنهاداتی کلی را جهت بالا بردن ظرفیت توریست­پذیری در کشور بیان می­کنیم.

یکی از مهم­ترین شاخصه­ی کشورهایی که آمارهای موفقی در زمینه جذب توریست دارند، مساله­ی دسترسی آسان و سریع به تهیه­ی ویزا برای سفر به این کشورهاست. چراکه پیمودن مراحل قانونی متعدد برای اخذ ویزای یک کشور، باعث می­شود گردشگر از سفر کردن به آن کشور صرف نظر کرده و کشوری را انتخاب کند که برای تهیه­ی ویزای آن، دچار دردسر نشود.

کشورهایی مانند ایتالیا، اسپانیا، هلند و بسیاری کشورهای دیگر که سالیانه آمار بالایی در جذب گردشگر را به­خود اختصاص می­دهند، دارای قوانینی قابل دسترس هستند که گردش­گران  می­توانند برای ورود به این کشورها با پیمودن راه­های قانونی معمول و نه چندان طاقت فرسا، ویزا دریافت نمایند.

اخذ ویزا برای سفر به کشور ما، به دلایل وجود مسائل امنیتی و هم­چنین موقعیتی که ایران در منطقه­ دارد، دارای تدابیر متعدد امنیتی است. اما می­توان با ارائه­ی راه­کارهای قانونی در عین حال که به مسائل امنیتی توجه می­شود، راه­های آسان تری را به­وسیله­ی همکاری­ کنسولگری­های ایرانی در خارج از کشور، پیشه­­روی جهانگردان علاقمند به سفر به ایران، گذارد.

مساله­ی مهم دیگر، که کمتر به آن توجه می­شود، تهیه­ی امکاناتی مانند وسایل حمل و نقل مخصوص توریست­ها، تهیه­ی نقشه­ی کامل شهرها به زبان­های مختلف برای جهان­گردان- که در آن مکان­های طبیعی و تاریخی،آداب و رسوم وغذاهای محلی آن مکان به­طور مختصر معرفی شده است-، در اختیار گذاشتن مترجمی که برای معرفی مکان­های نام­برده تسلط و اطلاعات کافی داشته باشد و… است. به عنوان مثال در داخل فرودگاه اکثر کشورهای توریسمی، جایگاه مخصوصی برای تاکسی­های هتل­های درجه یک آن کشور، وجود دارد. این در حالی است که متاسفانه در فرودگاه­های کشور ما هنوز چنین امکاناتی فراهم نشده و توریستی که مترجم به­همراه نداشته باشد ممکن است ساعت­ها برای یافتن هتلی مناسب با بودجه­ی خود، دچار سردرگمی شود.

اما اصلی­ترین راه­کار جذب توریست، شناساندن مکان­های توریسمی کشور به گردش­گران است. در حال حاضر با توجه به تبلیغات منفی و تصویرسازی خشنی که علیه کشور ما جریان دارد، بسیاری از جهان­گردان، ایران را کشوری ناامن، عقب مانده، فاقد تکنولوژی و امکانات رفاهی می­دانند و طبیعی است که با وجود این دیدگاه تمایلی هم به سفر به چنین کشوری نخواهند داشت. بنابراین قدم اول برای برطرف کردن این تفکر ناصحیح، معرفی و شناساندن کشور و بیان موقعیت رفاهی و امنیتی آن و سطح امکانات ارائه شده برای گردشگران، در کشور است. این معرفی می­تواند در قالب ارائه­ی لیستی از هتل­ها، رستوران­ها، مکان­های تفریحی، گردشگری و تاریخی، امکانات ارتباطی، بیمارستان­ها و امکانات درمانی و… به گرشگر انجام گیرد. در این مرحله آن­چه بسیار اهمیت دارد ابزار و شیوه­های ارایه­ی این اطلاعات به دنیای بیرون است.

با توجه به جایگاهی که امروزه فضای مجازی در دنیای ارتباطات دارد، آسان­ترین و احتمالا کاربردی­ترین شیوه، استفاده از دنیای وسیع اینترنت برای شناساندن و معرفی کردن جاذبه های کشور است.به­عنوان­مثال، سازمان گردشگری کشور می­تواند با پرداخت هزینه­ای به سایت­های پربازدید دنیا، با ارائه­ی عکس و فیلم و توضیحات در­ مورد مکان­های توریسمی و غذاهای محلی و صنایع دستی و حتی آداب و رسوم خاص هر محل، در این سایت­ها، به معرفی و تبلیغ جاذبه­های توریسمی کشور بپردازد. بدیهی است که مبلغ هزینه شده جهت این­گونه تبلیغات، در قالب سود بالای حاصل از ورود گردشگران به کشور، به دولت باز خواهد گشت. علاوه بر استفاده از فضای مجازی، می­توان به­وسیله­ی ساخت فیلم­های تاریخی که در آن ابنیه و مکان­های تاریخی نمایش داده می­شود ، و صدور آن حداقل به کشورهای همسایه، به جذب گردش­گر اقدام کرد. کشوری مانند کره، هرساله با تولید فیلم­هایی افسانه­ای، شهرک­های سینمایی ساخته شده در کشورش را، که حتی قدمت تاریخی هم ندارند، به معرض نمایش می­گذارد و طبق آمار خود این کشور، سالیانه هزاران نفر برای دیدن این شهرک­ها به کره سفر می­کنند. این درحالی است که کشور ما از لحاظ آثار تاریخی بسیار غنی می­باشد. حتی می­توان با تهیه­­ی عکس و بروشور از مناطق توریسمی و ارائه­ی آن در نمایشگاه­های بین المللی نیز، به معرفی جاذبه­های گردشگری کشور پرداخت.

راه­برد دیگر، اهمیت دادن به صنعت صنایع دستی و گسترش آن است. ایران به دلیل وجود قومیت­های متفاوتی که دارد از تنوع بالای صنایع دستی نیز برخوردار است. همان­گونه که امروزه فرش کاشان و در نتیجه­ی آن شهر کاشان، نزد دیگر کشورها شناخته شده است، می­توان با سرمایه­گذاری صحیح، تولید صنایع دستی هر منطقه را گسترش داد و به صادرات آن به کشورهای دیگر اقدام کرد و تصویری از جاذبه­های گردشگری هر منطقه را نیز به صنایع دستی آن منطقه ضمیمه نمود. مثلا بر روی صنایع دستی­ای که قابلیت دارند، تصویر منطقه­ی مربوط نقاشی یا حکاکی شود، و یا بر روی صنایعی چون گلیم و جاجیم و فرش، نقش مناظر طبیعی مناطق مربوط، بافته شود.

درهرحال آنچه که در مساله­ی جذب گردشگر و رونق گردشگری اهمیت دارد، سرمایه گذاری به­صورت جدی بر روی این صنعت مهم است. هنگامی که بسیاری از جاذبه­های سرزمینمان حتی برای گردشگران داخلی ناشناخته است، نمی­توان توقع شناسایی این مکان­ها را به گردشگران خارجی داشت! بدون شک تا زمانی که به سرمایه گذاری در این مورد به­عنوان یک مساله­ی بی­اهمیت یا منبع حاشیه­ای و کم درآمد برای کشور، نگاه شود، پیشرفتی در جذب توریست و رونق توریسم در کشور ایجاد نخواهد­شد و رسیدن به این هدف مستلزم برنامه­ریزی صحیح و واقع­بینانه­ی کارشناسان و مسئولان در این زمینه است.