یادداشت امروز/زیستن به سبک باقر العلوم(ع)

امروز خراسان جنوبی – زنگویی zangoei@birjandtoday.ir
من این حس قشنگ را دوست دارم که برخی برای “غربت” امام باقر(ع) اشک می ریزند و از اینکه در هفتم ذی الحجه، مدینه خالی از احباب می شود به خود می پیچند. این حس مقدس که نشان ارادت به ولایت است زیباست اما زیباتر هم می شود اگر ما امام را در مدینه خلاصه ندانیم و تکریم امام را به عزاداری فقط بر مزار ایشان نپنداریم. زیباتر و مؤمنانه تر می شود اگر برای خود علاوه بر تکلیف عزاداری، مأموریت ولایت عملی و زندگی در هندسه طراحی شده توسط امام باقر(ع) هم بدانیم. من باور دارم آنچه از مؤمن خواسته شده است فقط گره زدن دل به مشبک های ناپیدای ضریح ایشان نیست بلکه زیستن به سبک باقر العلوم است. اصلا فلسفه امامت، ارائه مدل زندگی برتر است. به ظهور رساندن اسوه حسنه است تا آدمیان با مشق از این سرمشق، راه بازگشت به ملکوت را در پیش گیرند. برای این هم باید نگاه به امام داشت و با خودشناسی آغاز کرد چه این مقدمه معرفت کلیه است. امام باقر (علیه السلام) ما را به زاویه ای متفاوت دلالت می دهند تا ببینیم و دریابیم که در سپهر زندگی کجا ایستاده ایم. ایشان می فرمایند:
إذا أرَدْتَ أنْ تَعْلَمَ أنَّ فیکَ خَیْراً، فَانْظُرْ إلى قَلْبِکَ فَإنْ کانَ یُحِبُّ أهْلَ طاعَهِ اللّهِ وَیُبْغِضُ أهْلَ مَعْصِیَتِهِ فَفیکَ خَیْرٌ، وَاللّهُ یُحِبُّک، وَإذا کانَ یُبْغِضُ أهْلَ طاعَهِ اللّهِ وَ یُحِبّ أهْلَ مَعْصِیَتِهِ فَلَیْسَ فیکَ خَیْرٌ، وَاللّهُ یُبْغِضُکَ، وَالْمَرْءُ مَعَ مَنْ أحَبَّ. “اگر خواستى بدانى که در وجودت خیر و خوشبختى هست یا نه، به درون خود دقّت کن، اگر اهل عبادت و طاعت را دوست دارى و از اهل معصیت و گناه ، ناخوشایندى! پس در وجودت خیر و سعادت وجود دارد، و خداوند تو را دوست مى دارد. ولى چنانچه از اهل طاعت و عبادت ناخوشایند باشى و به اهل معصیت، عشق و علاقه ورزیدى! پس خیر و خوبى در تو نباشد، و خداوند تو را دشمن دارد.” یعنی تراز سنجش، خدا و محبت برای او و خشم برای اوست. این معنای تام تولی و تبری است که همه کنش ها و واکنش هامان را با تراز خدا بسنجیم. اگر با این سنجه زندگی کنیم، مدینه اگر از جاندار هم خالی شود باز امام غریب نخواهد بود. اگر چه غربت در خاک مهم نیست مهم این است که در رفتار ما غریب نباشد. مهم این است که با تأسی به امامت نگذاریم ولایت الهی غریب بماند. حال که سخن به این جا کشید اجازه دهید برای غربت زدایی از آموزه های باقری در رفتارمان این حدیث را هم بخوانیم که فرمود؛ مَنْ کَفَّ عَنْ أعْراضِ النّاسِ أقالَهُ اللّهُ نَفْسَهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ، وَمَنْ کَفَّ غَضَبَهُ عَنِ النّاسِ کَفَّ اللّهُ عَنْهُ غَضَبَهُ یَوْمَ الْقِیامَهِ. «هرکس دنبال هتک حرمت [آبروى] دیگران نباشد، خداوند متعال او را در قیامت مورد عفو و بخشش قرار مى دهد، و هرکس غضب و خشم خود را از دیگران باز دارد، خداوند نیز خشم و غضب خود را در قیامت از او بر طرف مى سازد.» فکر می کنم همین حدیث برای مدیریت جامعه ما کافی است اگر بدان عمل کنیم. به ویژه در هنگامه ای سخت مثل امروز که عصبانیت از دل واژه ها به ویژه در فضای مجازی می تراود. اگر عمل کنیم به این سلوک هم این دنیا در شکوه عفو الهی به زندگی برتر می رسیم و هم در زندگی ابدی، در بهشت دوست جاودانگی می یابیم… و کاش عمل کنیم!