وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
سایت‌های شرط بندی با اغوای کاربران و وعده پولدار شدن آنها، به‌راحتی از کاربران کلاهبرداری می‌کنند؛ موضوعی که نگرانی مسئولان ذیربط را در پی داشته است.
به گزارش خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان؛ فضای مجازی محیطی برای تعامل روابط اجتماعی بین کاربران شبکه‌های اجتماعی است اما این روزها کاربری این فضا از سطح تعاملات اجتماعی فراتر رفته و افراد بسیاری از این بستر برای کسب درآمد استفاده می‌کنند. با ورود به فضای مجازی در کنار تبلیغات کسب و کارهای اینترنتی، عکس‌ها و پست‌هایی با جملات انگیزشی و همچنین تصویرهایی از افراد موفق، توجه کاربران را به خود جلب می‌کند.
اما کسب و کار برخی افراد به شیوه‌ای متفاوت با سایرین است به طوری‌که پس از مطالعه بیشتر مطالبی که توسط آنها به اشتراک گذاشته شده می‌توان به آسانی مشاهده کرد که صفحات مورد نظر در زمینه قمار و شرط بندی فعالیت می‌کنند و با تبلیغاتی فریبنده سعی در جذب جوانان برای افزایش درآمد خود دارند و جوانان را به ثبت نام در این بازی های گاه هیجان انگیز تشویق می‌کنند.
جوانان با وعده پولدار شدن به سمت این گونه فعالیت‌های غیرمجاز جذب می‌شوند غافل از آنکه این‌ها تنها ظاهر و تبلیغاتی بوده است؛ در واقعیت پول‌های هنگفت نصیب افراد کلاهبردار و سودجو در این بازی‌ها می‌شود نه کاربرانی که تازه وارد این محیط شده‌اند.
بچه پولدارهای مجازی در دام سودجویان
متاسفانه این روزها شاهد رواج اینگونه فعالیت‌ها و کسب درآمدهای نامشروع در فضای مجازی هستیم به گونه‌ای که پیش‌بینی باز‌های فوتبال نیز به جمع بازی‌های قمار اضافه شده و کاربران زیادی به این جمع می‌پیوندند.
افراد سودجو با سوءاستفاده از جوانان و نوجوانان به بهانه‌های مختلف کسب درآمد و با تبلیغات خود، برای بچه پولدارهای اینستاگرامی تور پهن می‌کنند و با جملاتی جذاب مثل «زندگی یک پوکرباز هیچوقت خسته کننده نیست چون سرشار از هیجانه» بسیاری از جوانان را ترغیب می‌کنند تا برای هیجان بیشتر در زندگی، پول خود را روانه این بازار پوشالی کنند.
روال کار به این صورت است که برخی از آنها برای جذب کاربران بیشتر به این گروه‌های قمارباز جوایزی تعیین می‌کنند که به ۱۰۰ نفر اول هدایایی نقدی اهدا خواهد شد و جوانان ناآگاه برای دریافت پول بیشتر ناخودآگاه جذب این شبکه‌های قمارباز می‌شوند، غافل از اینکه هیچ پولی در میان نیست.
قانون درباره شرط‌بندی چه می‌گوید؟
قوانین کیفری جمهوری اسلامی ایران بر اساس کلام خدا در آیه۹۰ سوره مائده، هر نوع شرط بندی را غیرقانونی اعلام کرده و آب پاکی را روی دست همه ریخته است.
مواد ۷۰۵ تا ۷۱۱ قانون مجازات اسلامی مجازات‌هایی را نیز برای قماربازها و افراد دخیل در این کار پیش‌بینی کرده و گفته «قماربازی با هر وسیله‌ای ممنوع» است و مرتکبین آن به حبس و یا شلاق محکوم خواهند شد. ماده ۷۰۸ نیز هرکس را که «قمارخانه دایر کند یا مردم را برای قمار به آنجادعوت نماید» به حبس یا جزای نقدی محکوم می‌کند.
ناگفته پیداست که سایت‌های اینترنتی شرط بندی نیز گرچه «قمارخانه» نیستند، اما وسیله‌ای برای همین کارند و مجری قانون موظف به برخورد با –دست‌کم- گردانندگان این سایت‌هاست.
زنگ خطری برای فضای مجازی کشور
گویا فعالیت اینگونه افراد در فضای مجازی و کسب درآمدهای نامشروع نه تنها کاهش پیدا نکرده است بلکه شاهد فعالیت آسان و روزافزون آنها هستیم که این موضوع برای بار دیگر واکنش وزیر ارتباطات محمد جواد اذری جهرمی را در پی داشته است.
محمد جواد اذری جهرمی طی سخنانی در این‌باره اظهار داشت: چندی پیش گزارش‌هایی را از رشد پدیده قمار و شرط بندی در فضای مجازی دریافت کردم که نشان می‌دهد تا این پدیده سایبری و مالی در جامعه نفوذ بیشتری پیدا کرده و باعث شده تا این پدیده زنگ خطری برای فضای مجازی کشور و بخش پرداخت به شمار برود؛ در عین حال برخی در بحث قمار فعالیت دارند که اقتصاد ناشی از آن ناسالم به شمار می‌رود.
وی افزود: با توجه به رشد پدیده قمار و شرط بندی آنلاین، مسئولان ذیربط در این حوزه باید از طریق هم افزایی با یکدیگر بتوانند نسبت به کاهش سرعت این پدیده، توقف و ایجاد مانع برای عدم سهولت انجام قمار و شرط‌بندی آنلاین اقدام کنند که این مسئله در جلسه‌ای از سوی وزارت ارتباطات با مسئولان دادستانی، پلیس فتا، مرکز ماهر و برخی دیگر از دستگاه‌ها نیز تاکید شده و خروجی این جلسه برنامه مقدماتی سه ماهه برای توقف قمار در کشور بود که این برنامه همچنان در وضعیت اجرایی است و منتظر اقدام سایر دستگاه‌ها در این حوزه هستیم.
آذری جهرمی تاکید کرد: پلیس فتا به عنوان ضابط قضایی و رصدگر تخلفات فضای مجازی وظیفه شناسایی و برخورد با مصادیق مجرمانه از جمله قمار و شرط بندی را دارد و این نهاد است که باید در این زمینه پیگیری‌های بیشتر و برخوردهای قاطع‌تری داشته باشد.
وزیر ارتباطات در طی ماه‌های گذشته نیز از برنامه ریزی برای متوقف کردن اینگونه اقدامات سودجویانه خبر داده و گفته بود: گزارش‌هایی در خصوص شیوع قمار اینترنتی دریافت کرده‌ام. اگرچه برخورد با این تخلفات بر عهده وزارت ICT نیست، با هدف هم‌افزایی، جلسه‌ای با حضور بانک مرکزی، دادستانی کل کشور، پلیس فتا و سازمان فناوری اطلاعات برگزار و برنامه‌ای سه ماه برای توقف یا سخت کردن این تخلفات تصویب شد.
شرط‌بندی و قمار، پررونق‌ترین کسب و کار غیرقانونی در شبکه‌های اجتماعی خارجی
حسین نوری‌خواه مدرس دانشگاه و پژوهشگر فضای مجازی در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، درباره فعالیت غیرقانونی سایت‌های شرط‌بندی و قمار در شبکه‌های اجتماعی و فضای اینترنت، اظهار داشت: در فضای ارتباطی کشور ما به لحاظ اینکه کشور از حاکمیت کاملی در حوزه فناوری ارتباطات و شبکه‌های اجتماعی خارجی برخوردار نیست، چالش‌هایی جدی وجود دارد به طوری که در چند سال گذشته شاهد فعالیت کسب و کارهای غیرقانونی متنوعی در این فضا بوده‌ایم که از آن بین شرط‌بندی و قمار رتبه اول را در میزان فعالیت و حجم تبادلات مالی به خود اختصاص داده است.
وی افزود: با نگاهی به آمار روزانه‌ای که آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران از پربازدیدترین مطالب تلگرام و اینستاگرام تهیه می‌کند می‌بینیم که بیشترین حجم فعالیت‌های غیرقانونی مرتبط به سایت‌های شرط‌بندی و قمار است که این موضوع در میزان بازدید تبلیغات این کسب و کارها قابل مشاهده است.
این کارشناس فضای مجازی ادامه داد: در این تبلیغات سیاه عنوان می‌شود که افراد می‌توانند بر روی تیم‌ها یا موضوعات مورد علاقه‌شان شرط‌بندی و مبلغی را برای این موضوع پرداخت کنند که با توجه به غیرقانونی بودن این کسب و کار ممکن است فرد نه تنها در این شرط‌بندی برنده نباشد بلکه اساساً حتی مسابقه‌ای در کار نباشد و فرد مبلغی را نیز از دست بدهد که این در کنار بر فعالیت غیرقانونی قمار، نوعی کلاهبرداری است.
خروج میلیاردها تومان از کشور
نوری‌خواه تصریح کرد: برخی از این سایت‌ها مبالغی را از طریق درگاه‌های پرداخت از افراد دریافت می‌کنند که بعضاً این درگاه‌ها واقعی نیستند و صفحات فیشینگ هستند که از این طریق اطلاعات حساب فرد در اختیار این افراد سودجو قرار می‌گیرد و این افراد اقدام به برداشت از حساب افراد می‌نمایند.
این مدرس دانشگاه افزود: متأسفانه در مواقعی نیز می‌بینیم که این سایت‌ها از طریق درگاه‌های پرداخت رسمی فعالیت می‌کنند که این مسئله از آن‌جا شکل گرفته که شرکت‌های پرداخت نظارت کافی بر فعالیت درگاه‌های پرداخت اینترنتی ندارند. در صورتی که در سایر کشورها جایگاه نظارتی برای شرکت‌های پرداخت کاملاً روشن است و نظارت‌های دقیقی توسط خود این شرکت‌ها صورت می‌گیرد.
نوری‌خواه با بیان اینکه بخش زیادی از کسب و کارهای غیرقانونی در این فضا از جنس کلاهبرداری هستند، شرط‌بندی و قمار را زمینه‌هایی برای کلاهبرداری از مردم دانست.
ردپای لندن نشینان در سایت‌های قماربازی
حسین نوری‌خواه ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که ماهانه میلیاردها تومان از این طریق از کشور خارج می‌شود و تحقیقات بیشتر نشان داده که گردانندگان این کسب و کارها در کشورهایی مثل انگلستان و ترکیه مستقر هستند و کار انتقال ارز و پولشویی را توسط واسطه‌ها انجام می‌دهند.
این کارشناس فضای مجازی گفت: توجه بیشتر به شبکه‌های اجتماعی داخلی و همچنین الزام شبکه‌های اجتماعی اعم از داخلی و خارجی برای فعالیت در چارچوب قانون کشور ایران می‌تواند باعث کاهش اینگونه تخلفات شود.
وی در پایان گفت: برخی از مسئولان اعلام می‌کنند که شبکه‌های اجتماعی خارجی فیلتر شده باید رفع فیلتر شوند؛ با توجه به اتفاقاتی که در موضوع شبکه‌های اجتماعی غیرقابل نظارت خارجی تلگرام و اینستاگرام برای کشور رخ داده و آسیب‌های بسیاری متوجه مردم شده است، اقدام به بازگشایی شبکه‌های اجتماعی خارجی که به قوانین ایران پایبند نیستند آسیب‌های جدی برای کشور در پی خواهد داشت و بنابراین تصمیم‌گیری مسئولان باید در راستای منافع ملی و مردم جامعه صورت گیرد.
لزوم برخورد با مجرمان
با تصویب قانون جرایم رایانه‌ای، کارگروه «تعیین مصادیق محتوای مجرمانه» در دادستانی کل کشور تشکیل شده و این نهاد موظف است با سایت‌های متخلف برخورد و آنها را «پالایش» یا همان «فیلتر» کند. به نظر می‌رسد قانونگذار در این زمینه کوتاهی نکرده و قوانین لازم را تصویب کرده است. مجریان قانون نیز سخت مشغول انجام وظیفه‌اند، کما اینکه دست روی هر سایتی که بگذارید فیلتر است اما پیداست که فیلترینگ هرگز مانع دشواری برای دسترسی به محتوای مورد نظر نبوده و نیست. از طرفی گردانندگان سایت‌ها هم بیکار ننشسته‌اند و مدام با تغییر آدرس سایت از فیلتر شدن فرار می‌کنند و آدرس‌های جدید خود را هم به اطلاع مخاطبانشان می‌رسانند لذا لازم است برای برخورد جدی با این متخلفان برنامه‌ریزی دقیقی صورت گیرد.
گزارش از سـارا کیـا
