نگاهی به تاریخ زندگی پیامبران و امامان نشان می دهد که رمز ماندگاری آنان بر دیگران داشتن ویژگی های برتر در گفتار و کردار است که یکی از آنها را می توان بخشش، احسان و کمک مادی به افراد نیازمندی دانست که در گردونه زندگی از کاروان پیشرفت بازمانده اند و چرخ زندگی آنان به کُندی حرکت می کند. این ویژگی در زندگی امام محمدتقی(ع) نمودی بارز داشت؛ امام همامی که به سبب داشتن این صفت برجسته به «جواد» برگرفته از نام های زیبای خدا مشهور بود. جواد یعنی فردی که بسیار اهل جود و بخشش باشد. امام جواد(ع) تجلی صفات خداست و کرم و بخشش از سجایا و خصایص رفتاری او به شمار می رود. چنان که هیچ فردی را از خود ناامید بر نمی گرداند.

امام محمد تقی(ع) در ۱۰ رجب ۱۹۵ هجری در مدینه دیده به جهان گشود و با وجود زندگی کوتاهی که داشت یکی از نامداران دادرسی بود و در نیکی و کمک به مردم به ویژه نیازمندان و در راه ماندگان جزو باسخاوت ترین مردم زمان خویش محسوب می شد.

سرانجام امام نهم شیعیان(ع) در ۲۲۰ هجری در ۲۵ سالگی به دستور معتصم عباسی مسموم شد و به شهادت رسید، پیکر مطهر ایشان در کاظمین عراق به خاک سپرده شد.

با توجه به چنین ویژگی ارزنده ای در وجود امام نهم(ع) امید است که مسلمانان در سالروز شهادت این امام همام با الهام از روش ایشان در مردم داری و خدمت به نیازمندان، درس آموزند و سیره خداپسندانه آن حضرت(ع) را الگو دین داری خویش قرار دهند تا در جامعه اسلامی شاهد فاصله زیاد طبقاتی میان فقیر و غنی نباشیم.

**بخشش و نیکوکاری نیاز جامعه امروزی
هرچند فاصله میان فقیر و غنی در طول تاریخ وجود داشته است و پیامبران و امامان(ع) در مسیر اصلاح این کوشیده اند اما امروزه چنین فاصله ای در حال گسترش است و نمود بارز آن را می توان در جامعه دید؛ فاصله ای که روز به روز بیشتر می شود و پیامدهای آن برای کشور زیان بار خواهد بود.

چنین شرایطی سبب خواهد شد تا هر فردی بنابر وظیفه دینی و انسانی خود به اندازه توان تلاش کند تا عده ای مجبور نباشند شب را با شکم گرسنه به صبح برسانند چراکه چنین وضعیتی باعث می شود از یک طرف نیازمندان بیش از گذشته از اجتماع فاصله بگیرند و جایگاهی برای خود قایل نباشند. این نگرش کرامت انسانیِ آنان را خدشه‌دار می کند و به خودباوریشان آسیب می ‌زند و سبب می ‌شود که نتوانند از حقوق اجتماعی و سیاسی خود در جامعه دفاع کنند. از طرفی دیگر این مقوله نیازمندان را از همزیستی با دیگران و حضور آشکار در اجتماع محروم می‏کند و اینگونه ارتباط آنان با قشرهای مختلف جامعه قطع می ‌شود.

در شرایط کنونی باید این آگاهی در جامعه ایجاد شود که چنین آسیب‌ هایی تنها نیازمندان را در برنمی‌گیرد بلکه فراگیر است و به همگان آسیب وارد می کند. از این رو برای مقابله با چنین آسیب هایی بخشش، نیکوکاری و کمک به مستمندان می توان راهگشا باشد اما جامعه کنونی چنان گرفتار ظواهر دنیوی، تجملات، ثروت‌اندوزی، شهرت، مقام‌طلبی و … شده است که فرصتی برای رسیدگی به خانواده‌های نیازمند ندارد و همچنین در این شرایط سرمایه ‌ای برای دستگیری باقی می‌ماند زیرا هر آنچه افراد به دست می‌آورند در راستای تجملات مصرف می شود.

**تبلیغات یا بخشش و نیکوکاری
امروزه فعالیت چهره های مطرح به ویژه ورزشکاران در امور خیریه، بخشش و کمک به نیازمندان در دنیا یک عرف محسوب می شود که در ایران نیز به شکل های گوناگون اتفاق می افتد و ورزشکاران و هنرمندان نیز در این عرصه فعال هستند. هرچند عده ای از آنها ترجیح می دهند که این عمل خداپسندانه و انسان دوستانه به دور از هیاهوی رسانه ای باشد اما اصرار رسانه ها و این استدلال که برای ترویج خوبی و چنین رسم و روشی در جامعه باید این نیکوکاری ها به اطلاع عموم برسد باعث رسانه ای شدن برخی از این کارهای خیر می شود. علی دایی کاپیتان سابق تیم ملی فوتبال ایران یکی از افرادی به شمار می رود که همواره در کمک های انسان دوستانه و خیرخواهانه پیش قدم است.

این ورزشکار تاکنون کمک های زیادی به موسسات خیریه کرده است و سالیانه هزینه زندگی تعداد زیادی از کودکان بی سرپرست و خانواده های نیازمند را پرداخت می کند و در مدرسه سازی و آزادی زندانیان غیرعمد نیز همواره مشارکت دارد. این بازیکن سابق فوتبال در طول این سال ها ثابت کرده که شهرت و ثروت هرگز باعث نشده است که از کمک به نیازمندان غافل شود که نمونه بارز آن در زلزله کرمانشاه اتفاق افتاد و در حالی که بسیاری از ورزشکاران دنیا در جام جهانی ۲۰۱۸ فوتبال در روسیه جمع شدند، وی در کنار مردم زلزله زده کرمانشاه ماند تا پیگیر خانه سازی برای آنها شود.

با وجود تلاش چنین افرادی در جامعه و بخشش و نیکوکاری های آنها، گاهی اظهارنظرهایی در جامعه نسبت به چنین افراد می شود که کمکی به حل مشکلات نمی کند و همچنین باعث دلسرد شدن افراد در بخشش و نیکوکاری که از پیامبران و امامان(ع) برای جامعه ما به ارث رسیده است، خواهد شد.

چنین اتفاق هایی سبب می شود که بسیاری از افراد که در شرایط سخت، دلسوزانه در کنار مردم بوده اند و همواره برای کمک به مستمندان، رفع فقر و جلوگیری از آسیب های آن به کشور، تلاش می کنند دل شکسته و دلسرد شوند و در مواقعی که جامعه به آنها نیاز دارد، دیگر در صحنه حاضر نشوند.

امروزه رفع فقر و عبور از مشکلات بدون همدلی و همراهی تمام قشرهای جامعه امکان پذیر نخواهد بود؛ مگر می توان کمک های افراد خیر مدرسه ساز، حضور ورزشکارن و هنرمندان در جشن های نیکوکاری و … را فراموش کرد. این افراد سرمایه های کشور هستند که در مواقع حساس پاسخ اعتماد عمومی جامعه را به خوبی داده اند.

** آثار و نتایج بخشش و نیکوکاری
برای ترویج بخشش و نیکوکاری و کمک به نیازمندان باید همه قشرهای جامعه به اندازه توان و مسوولیت خود تلاش کنند. مسوولان و دست‌اندرکاران نهادهای حمایتی باید رسیدگی به محرومان و نیازمندان را در اولویت برنامه ‌های خود قرار دهند و ارتباط میان خود و این افراد را آسان کنند. روحانیان، نویسندگان و روشنفکران باید بیش ‌از پیش وظیفه مردم در برابر نیازمندان را تبیین کنند و به بازگو کردن آثار بخشش و نیکوکاری و راه و روش امامان(ع) در این خصوص بپردازند. همچنین مردم نیز وظیفه دارند نهایت تلاش خویش را در جهت کم کردن فاصله نیازمندان با دیگر قشرهای جامعه به کار بندند تا با ترویج فرهنگ همدلی محبت، صفا و صمیمیت در جامعه رواج پیدا کند. بخشندگی و نیکوکاری سبب می شود که عیب ها و نقص ها در جامعه پوشیده شود، اقتصاد بهبود و رزق و روزی افزاد افزایش یابد.

همچنین بخشش و نیکوکاری بهترین روش برای تکامل روح انسان است نیکی به خلق و مردمداری از ویژگی های وارسته به شمار می ود که انسان را به خدا نزدیک می کند و اخلاقیات را پرورش می دهد و همچنین به گسترش ارتباط حسنه او با خلق خدا نیز کمک می کند. بنابراین باید در مناسبت های گوناگون مذهبی سیر و سلوک پیامبران و امامان(ع) بیان تا به عنوان یک الگو برای جامعه اسلامی تبیین و شناسایی شود تا به عنوان منبعی مهم برای راه و روش زندگی قرار گیرد. در این میان می توان با روایات و احادیث ائمه اطهار(ع) همچون امام جواد(ع) در مسیر حق و حقیقت حرکت کرد زیرا حدیث های این امام همام آنچنان از مقبولیت برخوردار بود که علمای اهل سنت نیز از آن بهره مند می شدند و در منابع روایی خود از آن بهره می بردند. در واقع امام نهم شیعیان(ع) راه دستیابی بر سعادت را بر مسلمانان روشن ساخت.

پژوهش۹۳۷۰**۲۰۰۲**۹۱۳۱

انتهای پیام /*