یادداشت امروز/دل و دیده، هر دو باید پاک باشد!

امروز خراسان جنوبی – زنگویی zangoei@birjandtoday.ir
آدم باید دلش پاک باشه، این حرف ها چیه؟ این جمله را فراوان شنیده ایم آن هم از زبان کسانی که دست به هر ناپاکی می آلایند و هر کاری می کنند و یا کارهای بایسته را انجام نمی دهند اما اندک انتقادی که بشود صدایشان به اعتراض بلند می شود که ؛ چه کار دارید به این کارها! آدم باید دلش پاک باشد! غافل از اینکه صاحب دل پاک، نمی تواند دست ناپاک داشته باشد. نمی تواند عمل ناشایست انجام دهد یا عمل شایسته را فرو بگذارد. خدا بیامرزد استاد اخلاق، مرحوم آیت ا… مجتهدی تهرانی را که با آن بیان شیرین و آن نفس پاک می گفت: خیلی از مردم میگن: بابا دلت پاک باشد؛دل پاک باشد، کافی است!!
جواب به این اشخاص که پاکی دل رو ملاک خوبی و بهشت می دونند اینه :آنکس که تو را خلق کرده است،اگر فقط دل پاک کافی بود فقط می گفت [آمـِـنـُوا] در حالیکه گفته: آمـِـنـُوا وَ عَمِـلُوا الصَّالِحات! یعنی هم دلت پاک باشد، هم کارت درست باشد.
اگر تخمه کدو را بشکنی و مغزش را بکاری سبز نمی شود.پوستش را هم بکاری سبز نمی‌شود. مغز و پوست باید با هم باشد.
هم دل؛ هم عمل! راست می گفت پیرمرد. ما حتی همان هایمان که این جمله را تکرار می کنیم هم اگر منصفانه نگاه کنیم در می یابیم که در این گفته صادق نیستیم. دوستی می گفت روزی با یکی از همین افراد  تخمه و میوه می خوردیم و صحبت می کردیم و او بر پاکی دل تأکید داشت و ضرورت نمی دانست که دست و نگاه اش هم پاک باشد. هرچه می گفتم که پندار و گفتار و رفتار نا به جا اتفاقا دل را هم می آلاید و نمی گذارد پاک بماند و شعر باباطاهر را هم برایش خواندم که می گوید؛
زدست دیده و دل هردو فریاد
که هرچه دیده بیند دل کند یاد
بسازم خنجری نیشش زفولاد
زنم بر دیده تا دل گردد آزاد
و گفتم که دل از دیده تأثیر می پذیرد و نمی توان دیده آلوده داشت و دل پاک. باید برای دیده هم چاره ای اندیشید تا پاکی دل را به بازی نگیرد و نیالاید. باید برای پندارها هم حتی کاری کرد. او اما بر موضع خود پای می فشرد و  بحث مان بی نتیجه پایان یافت. کمی که گذشت من می خواستم زباله های میوه و تخمه را در ظرف تمیز و قیمتی بریزم که یک دفعه دستم را گرفت و اعتراض کرد: چه کار می کنی؟ این ظرف تمیز و قیمتی است و… زباله دانی که نیست! یاد حرف های خود او افتادم و گفتم: ظرف باید پاک باشد، مهم نیست چه در آن می ریزیم! این بار اما جواب نداد، شاید تأمل می کرد که ظرف قیمتی دل را هم زباله های نگاه و بدخواهی و بد پنداری آسیب می زند. شاید فکر می کرد فقط دل پاک داشتن کافی نیست باید همه جانبه پاک بود و این هم همه کار نیست که باید به عمل صالح هم به این دل پاک قیمت مضاعف بخشید. شاید نگاهی تازه و اندیشه ای تازه در او متولد می شد، شاید…