هفت خوان مشکلات از زبان بانوی مخترع استان مثنوی هفتاد من کاغذ نخبگان

ایده پردازان، نخبه ها و مخترعین در استان بیشتر مواقع در حاشیه ذهن مسئولان قرار دارند همین بی توجهی باعث می شود مردم هم از وجود چنین استعدادهایی بی خبر باشند . به سراغ یکی از نخبگان استان که از بانوان فعال در زمینه ایده پردازی و ثبت پتنت(یک محصول یا فرایند که راه جدیدی را برای انجام کاری فراهم می‌کند) است رفتیم. وقتی از او درباره مشکلات مخترعان و نخبگان پرسیدیم با تأثر فراوان گفت: مشکلات امثال من مثنوی هفتاد من کاغذ است که  رفع آن از عهده یک گزارش خارج است. ام الفروه نخعی متولد سال ۶۶ و کارشناس ارشد شیمی است و ذهنی خلاق دارد.
* تاکنون چه اختراع هایی داشته اید؟
سه اختراع ثبت شده در سال های اخیر داشتم ولی با توجه به بی مهری هایی که با آن مواجه شده ام دیگر برای ثبت اختراع اقدامی نمی کنم چون ایده ها و حتی اختراعات سرمایه های خامی هستند که اگر به سرمایه گذار سپرده نشوند و در بدنه اقتصادی قرار نگیرند محکوم به شکست و ناباروری می شوند . مثلا پنج سال قبل وقتی هنوز کسی آن چنان دغدغه بحران آب را نداشت، به فکر پژوهش و ثبت اختراع در این زمینه افتادم و آن را در سال ۹۳ ثبت کردم، اختراعی که منجر به حذف آلاینده های آلی، باکتری ها، میکروب و مواد سرطان زا می شود. حذف این آلاینده ها  در تصفیه خانه های معمولی مثل تصفیه خانه جدید استان که ۲۳ میلیون یورو اعتبار برای اجرا  دارد عمل می کند اما مغفول مانده است، این ۲۳ میلیون یورو و بسیار بیشتر از این در حالی هزینه می شود که زیر ساخت های تأمین آب شرب برای آینده استان مشخص نیست! حتی قرارداد یک ریالی با وجود تائید علمی داوران و تشویق آن ها از نظر علمی و دو بار ارائه پروژه در آب و فاضلاب و آب منطقه ای استان حتی در سطح پایلوت با من بسته نشد. این حقیقت تلخی است که مدیریت منابع اعتباری استان ما ضعیف و نا به جا است و این به دلیل  نبود شفاف سازی مالی و برنامه ریزی هدفمند مدیران و نبود چشم انداز روشن است، به علاوه بیشتر اختراعات من در حوزه شیمی سبز، توجه به محیط زیست و صرفه جویی در مصرف آب بوده که درد امروز استان و کل کشور است.
* چرا دیگر به دنبال ثبت اختراع خود نیستید؟
من ایده های بکری دارم ولی از آنجایی که ثبت اختراع از نظر قانونی حفاظت خاصی ایجاد نمی کند چندان به دنبال این موضوع نیستم شما پس از پتنت شدن یک پروژه، ایده یا طرح خلاقانه می توانید از حمایت قانونی برخوردار شوید اما این به این معنا نیست که این قانون به راحتی می تواند حق شما را در صورت سوء استفاده به شما باز گرداند، حق طلبی و دعاوی حق پتنت پروسه ای زمان بر، هزینه بر و فرسایشی است. مهم این است که به سرعت بتوانی ایده و اختراع خود را به مرحله تجاری سازی برسانی که متأسفانه در استان ما به دلیل نبود صندوق های سرمایه گذاری جسورانه، اعتماد به نخبگان، پشتوانه مالی و مهم تر از همه نبود  نیاز صنعت به اهرم علمی خیلی سخت است.
* چگونه ذهن تان را ایده پرداز پرورش داده اید ؟
من خودم را موظف می دانم که همیشه و هر روز مطلب جدیدی را یاد بگیرم و به نظر من هر کس خود را موظف نکند که موضوع جدیدی یاد بگیرد خائن به خود است و قطعا در خسران زندگی می کند. شاید رسالت امثال من دیدن نقصان ها و کمبودها و تلاش برای رفع آن است، تلاش برای سلامتی، راحتی و افزایش کیفیت زندگی نوع بشر اهمیت دارد. وقتی بچه بودم یک دفترچه داشتم که هر روز ایده ها و سؤالاتم را در آن می نوشتم سؤالاتی که امروز هم انگیزه شخصی من برای ادامه راه است، آن را با همان کنجکاوی سرسختانه آن دوران دنبال می کنم، ایده هایی که می دانم اگر جزو کوچکی از آن عملیاتی شود می تواند تأثیر بسیار مثبتی بر بهبود زندگی جوامع بگذارد.
* حمایت ها از مخترعین استان چگونه است؟
اصلا خوب نیست ، مسئولان فقط شعار حمایت را می دهند و در عمل آن قدر مشکلات ایجاد می شود که از اصل وظیفه خود که مطالعه، تحقیق و یافتن بهترین راه حل ها در کنار مدیریت پروژه هاست باز می مانند. جایگاه امثال من به عنوان مخترع مشخص نیست و این بدترین خبر ممکن برای یک مدیر دغدغه مند است متأسفانه پارتی بازی ها، روابط و کند شدن تبر عدالت کار را به جایی کشانده که به شما قول می دهم اگر همین فردا به هر دلیلی ۹۵ درصد از مدیران استانی نباشند در روند کار مردم نه تنها اخلال و قصوری صورت نمی گیرد بلکه با به کارگیری نیروهای جوان، متعدد، با وجدان و کارآمد در جایگاه خودشان، مدیریت صحیح و اصولی معنا پیدا می کند و رونق اقتصادی با شیب مثبتی به سمت جلو حرکت می کند.  اما در شرایط فعلی ایده پرداز از نظر روحی، روانی و اقتصادی اصلا امنیت ندارد.
* مشکلات مانع ادامه راه تان شده است ؟
آدم هایی نظیر من از مشکلات هراسی ندارند اما در کشورهای دیگر اختراع به ارگانی خاص محول می شود تا تجاری سازی آن را انجام دهد ما واقعا چنین ارگانی نداریم، یکی از اهدف من این بود چند جوان از طریق طرح هایم صاحب کار شوند آن قدر مانع تراشی کردند که این مهم انجام نشد. البته همیشه کسانی هستند که در این راه کمک می کنند ولی در سیستم معیوب یک دست صدا ندارد اینکه فقط یک یا دو ارگان و چند نفر کمک کنند کورسوی امیدی است اما راه گشا نیست. باید تمام ارگان ها و مسئولان با تمام قوا به این موضوع توجه کنند و برنامه عملی ارائه دهند تا بشود کار مثبتی انجام داد.
* دغدغه اکنون شما چیست؟
دغدغه من برای چندین سال بعد است که شاید آبی وجود نداشته باشد و به نظر من اینکه اکنون به دنبال این هستند که آب را وارد کنند و از دریاهای دیگر به استان انتقال دهند می توانند از ایده های جوانانی که در همین راستا کار کرده اند استفاده ببرند. همواره جلسات و همایش های متعددی در حوزه آب برگزار می شود که یک بار هم از افرادی مانند من که در این حوزه کار عملی کرده ایم استفاده نمی شود و واقعا بعد از کدام همایش و جشنواره آنها راه حلی مطرح و دنبال شده است، هم جشنواره هایی که خروجی ندارند و فقط حرف زده می شود. چرخه اقتصادی از نظر علمی ضعیف است و کسی نمی آید از من نوعی که عمر و جانم را صرف حل این مشکل و مشکلات دیگر تحقیقاتی کرده ام و کار بی وقفه و دقیق علمی انجام داده ام حتی نظرخواهی کند چه برسد به اینکه طرح ها و راه حل هایم را اجرایی کنند. این خیلی بد است و مشکلات از همین نادیده گرفتن ها شروع می شود. یک مخترع با دستاوردهای عملیاتی نمی تواند به جایگاه واقعی اش دست یابد، یک محقق با مقاله های بیشمار معتبر علمی نمی تواند عضو هیئت علمی دانشگاه شود در حالی که ارجح و شایسته است.
* چه درخواستی دارید؟
من با وجود اینکه یک خانم هستم فکر می کنیم خیلی بیشتر از هر مردی  پیگیر بوده ام تا بتوانم ایده های خود را به مرحله تجاری سازی برسانم اما موضوعی که مرا خیلی ناراحت می کند بی توجهی به خانم های مخترع و ایده پرداز است چرا که هیچ امتیازی به ما داده نمی شود برای آقایان امتیازهای متعددی در نظر گرفته اند اما برای خانم ها اینگونه نیست  این تبعیض مبرهن جنسیتی است و دلم می خواهد که به این نکته توجه شود. به نظر من شاید به این دلیل که برخی مسئولان مؤثر و مرتبط فرزند مخترع ندارند از مشکلات یک مخترع آگاهی ندارند، اگر داشتند شاید اوضاع این نبود و لااقل برای فرزند خودشان کاری انجام می دادند.