مناقشه بر سردرصد تخصیص اعتبارات استان چرا ۴۰ تا پس چند تا ؟

مدتی است در رسانه های مجازی درصد تخصیص اعتبارات عمرانی استان را ۴۰ درصد عنوان می کنند، این در حالی است که رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی خراسان جنوبی این عدد را غیر کارشناسی می داند و عدد ۵۰ درصد و در مواردی بیشتر از ۵۰ درصد را اعلام می کند. با این حال مدیران برخی دستگاه ها با تائید این ۵۰ درصد ضعف اصلی شان را در اسنادی می دانند که طالبی برای آن ها نیست.
«نمی دانم چرا بدون سند، اعداد و ارقامی ارائه می شود که منبع و مرجع آن مشخص نیست و البته برخی رسانه ها همان را مورد توجه قرار می دهند، که وای بودجه ی استان چنین شد و چنان شد. باور کنید من هم بیرجندی ام. دلم برای استانم می تپد و تمام تلاشم را می کنم، تا از اعتبارات سهم حداکثری را داشته باشیم. همین جا اعلام می کنم بیشتر اداره ها درصد تخصیصشان به ۵۰ درصد رسیده است. برای این حرفم سند دارم.» این جملات را محمد هادی آرین وقتی متن خبر منتشر شده در فضای مجازی را برایش قرائت می کنم با لحن گلایه آمیزی بیان می کند و می خواهد درباره اعتبارات و مسائل اقتصادی با دانش اقتصادی وارد شویم و سؤال بپرسیم.
در متن خبری که توسط یک سایت شخصی منتشر شده بود این طور هشدار داده بود:«در حالی که فقط دو ماه تا پایان سال مالی دولت باقی مانده است، تخصیص اعتبارات عمرانی استان و شهرستان ها کمتر از نصف بودجه مصوب و در حدود ۴۰ درصد است این یعنی بسیاری از فعالیت های عمرانی و پیش بینی شده معطل بودجه مانده و توسعه استان با دست انداز عمیقی روبروست». مرد اول اعتبارات استان این موضوع را نه تنها رد می کند بلکه می خواهد از نویسنده این متن سند بخواهیم، البته او پاسخ های روشنی به این موضوع دارد که خود قابل تأمل و البته نگران کننده است.
نکته اولی که آرین بر آن صحه می گذارد این است که نهایت تخصیص در سال گذشته سر جمع بیش از ۶۰ درصد از ۳ درصد استانی و نزدیک به  ۷۰ درصد ارتقا و تملک بود اما به لحاظ نقدینگی سقف تخصیص ها تا ۵۰ درصد بوده است که این موضوع نیز کشوری بوده است.
تعریف هایی که همه باید بدانند
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان خراسان جنوبی در توضیح واضح تر ابتدا دو تعریف مالی را برایم روشن می کند: سال مالی دو تعریف دارد به این نحو که برای بودجه کشور از ابتدای سال تا انتهای سال که درآمد و هزینه ها مشخص می شود یک تاریخ را مشخص می کند که ۲۸ اسفند ماه است.
آرین ادامه داد: طبق قانون برای اعتبارات هزینه ای یک ماه بعد از این تاریخ فرصت داریم یعنی تا فروردین سال بعد، در کنار این اعتبارات تملک دارایی سرمایه را داریم که تا انتهای تیر سال بعد زمان دارد . یعنی تا انتهای تیرماه دستگاه های اجرایی فرصت دارند تا اعتبارات تخصیص یافته را جذب کنند. وی تصریح می کند: در این میان مسائل دیگری بر این تاریخ ها تأثیر می گذارد. میزان کم تخصیص ها از سمت دولت که برای تمام استان های کشور است، دوم اینکه برخی از این اعتبارات اوراق است که باز خود تابع قوانین دیگری است. در این جا آرین موضوع اسناد ۶۰ میلیاردی که سال گذشته خبر ساز شده بود را یادآور شد و اینکه بسیاری از رسانه ها و برخی مدیران اعلام کرده بودند که اعتبار از دست رفت و از استان خارج شد، در حالی که بنده اعلام کرده بودم این اعتبارات در اسفندماه به صورت نقدی به چرخه اقتصادی استان وارد می شود. که البته همین طور هم شد اما نمی دانم چرا هیچ کدام از رسانه هایی که آن روز عدم نقدینگی را پر رنگ کردند این بار نقد شدن اوراق در اسفندماه را اعلام نکردند!
آرین به قانون گذارانی که اعتبارات را برای کشور مصوب می کنند اشاره دارد و می گوید: همان طور که می دانید در پیش بینی بودجه، هزینه ها قطعی است و به طور حتم اتفاق می افتد. اما درآمدها تخمینی است و شاید محقق نشود.
مدیران تلاششان را می کنند
این مسئول ادامه داد: بر این اساس وقتی وصولی وجود ندارد برای تمام کشور اتفاق می افتد و این طور نخواهد بود که مدیران استان برای جذب اعتبارات تلاش نکرده اند.
وی دوباره تکرار می کند: آنهایی که میزان جذب و تخصیص را اعلام می کند به طور حتم اسنادشان به مستندی اسناد بنده نیست. چرا که بنده مستند ابلاغ ۳۱ استان کشور را دارم و به عنوان مثال برای خراسان جنوبی مشخص است که میزان درآمد استان ۲۷۹ میلیارد تومان بوده است. وی با اشاره به اینکه در بحث درآمدی خراسان جنوبی در جایگاه بیست و نهم قرار دارد، می افزاید: این در حالی است که به لحاظ جمعیتی نیز در ردیف های انتهایی جدول هستیم که این موضوع نیز درصد تخصیص و جذب و اعتبارات را تحت تأثیر قرار می دهد. با این حال درصد اعتبارات استان ما نسبت به برخی استان ها بهتر هم بوده است.آرین اعتبارات متوازن ردیف ۱۸ را مورد توجه قرار می دهد و می گوید: خراسان جنوبی از این اعتبارات ۲۱۰ میلیارد تومان می گیرد و خراسان شمالی، همدان، اردبیل، البرز، بوشهر، ایلام و مرکزی بعد از ما هستند. در حالی که جمعیت خراسان جنوبی کمتر از این استان هاست.
وی می خواهد به این نکته بیشتر توجه کنیم که خراسان جنوبی در جذب اعتبارات بازارچه های مرزی نیز اولین استانی است که یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان گرفته است.
وضعمان خیلی بد نیست
وقتی می گویم خوب است که ما در مصوبات شرایط خوبی داریم اما زمان تخصیص ها استانمان عقب می افتد، موضوع را این طور تشریح می کند که در تخصیص ها چیزی نیست که سازمان برنامه و بودجه بتواند سهم استان ها را کم بدهد. اما گاهی در تخصیص های ملی دچار مشکل می شویم.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی ادامه می دهد: مستندات داریم که قانون گذار اجازه نمی دهد توزیع تخصیص متفاوت باشد، اما این موضوع را داشته ایم که در برخی سال ها تخصیص در برخی استان ها زودتر اتفاق می افتد ، مانند استان های سردخیز که تعطیلی ها و برداشت محصولات کشاورزی و . . . زودتر اتفاق می افتد.
او برای حرف هایی که تاکنون گفته است عدد و رقم ارائه می دهد و می گوید: تخصیص در بیشتر دستگاه ها ۵۰ درصد و حتی بیشتر از این عدد بوده است به عنوان مثال برای اداره کل زندان ها ۵۸ درصد، اوقاف ۵۰ درصد، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بیش از ۵۰ درصد، محیط زیست ۵۱ درصد، نوسازی مدارس ۵۴ درصد، صنعت، معدن  و تجاررت ۵۲ درصد و . . . بوده است.
به گفته وی در این میان بهزیستی استان تخصیص ۱۰۰ درصدی داشته است که بسیار قابل توجه است. هر چند آرین اوضاع تخصیص ها را بالاتر از ۵۰ درصد در بیشتر دستگاه ها اعلام می کند و البته عدد اعلامی نیز توسط مدیر آن دستگاه تائید می شود اما موضوع جدید که در استان بروز کرده وجود پیمانکارانی است که استاد خزانه را با تاریخ های سررسید دور قبول نمی کنند.
پیمانکاران بی رغبت
به عنوان مثال امسال چندین مرتبه برای پروژه های سازمان نوسازی مدارس مناقصه برگزار شده است اما وقتی برنده مناقصه چشمش به اسنادی می افتد که سررسید آن منعلق به بهمن ماه ۹۸ است پا پس می کشد و رغبتی برای انجام کار ندارد. حال در این مناقشه بر سر عدد تخصیص باید این دغدغه جدید نیز به دغدغه های روزانه مرد اعتبارات استان اضافه شود که اسناد با تاریخ های دو ساله در خراسان جنوبی طالب ندارد و این یعنی وقفه در هزینه کرد آنچه تا تیرماه زمان داریم. شاید در این مناقشه نمایندگان استان بتوانند برای استان زمان بخرند و تاریخ ۳۱ تیرماه را به ۳۰ آذرماه برسانند.