امروزه والدینی که فرزند نوجوان دارند با دغدغه های فراوانی روبرو هستند چرا که جامعه در حال حرکت به سمتی است که تابوی بسیاری از مسائل در حال شکسته شدن است اما سوال اینجاست که والدین چگونه می توانند فرزندانشان را در برابر این تابو شکنی‌ها و آسیب های اجتماعی محافظت کنند؟

نوجوانان امروز چشمانشان چیزهایی را می بیند که زمانی “تابو” بود. بی حجابی، سیگار کشیدن خانم های جوان در ملاعام، در دسترس بودن تصاویر و فیلم های نامناسب و…این روزها به وفور دیده می شود و این مسائل به مرور زمان در چشم همگان عادی جلوه خواهد کرد. اما هنوز هم هستند خانواده های متدینی که اصول اخلاقی و حد و شرع را رعایت می کنند و نگرانند که نکند این معضلات جامعه نوجوانشان را به انحراف بکشد لذا به دنبال بهترین راه برای تربیت فرزندشان هستند. ما در این مقاله اصول رفتار صحیح به نوجوانتان را که در آستانه ی بلوغ و در سن تاثیر پذیری است ارائه خواهیم کرد.

کدامیک درست می گویند؛ خانواده یا جامعه

متاسفانه وضعیت کنونی جامعه به گونه ای است که هرچه والدین حد و حدود شرعی و اخلاقی را رعایت کنند، جوان وقتی وارد جامعه می شود با مسائلی رو برو می شود که مورد تایید اسلام نبوده و همین مسئله موجب ایجاد تناقض رفتار برای نوجوان می‌شود؛ این تناقض نوجوان را دچار نوعی سردرگمی می کند

خانواده های مقید و مذهبی به دنبال این هستند که فرزندانشان مطابق با فرهنگ آنها بزرگ شوند و به اصطلاح به مبانی اخلاقی و فرهنگی مورد تایید آنها مقید باشند. اما نوجوان در خارج از خانه در محیطی قرار می‌گیرد که مانند فضای خانواده اش مذهبی نیست. او نوجوان است و از محیط اطرافش تاثیر می‌پذیرد؛ دلش میخواهد رنگ های شاد بپوشد، موهایش را بیرون بگذارد، شلوار پاره بپوشد و… به اعتقاد او اینها مد روز است و اگر اینگونه در جامعه حاضر نشود از طرف دیگران طرد خواهد شد. در مقابل پدر و مادر مدام او را نصیحت می کنند که این کارها در شان خانواده ما نبوده و از نظر شرعی گناه محسوب میشود. احتمالا نه پدر و مادر حرف فرزند را درک می کنند و نه فرزند حرف پدر و مادر  را می فهمد. حال چه باید کرد؟

هیچ وقت با نوجوانتان مقابله نکنید و طوری وانمود نکنید که شما می فهمید و او نمی فهمد چرا که این روش در مقابل نوجوانتان نتیجه ای کاملا عکس خواهد داشت. بیایید با شیوه ی اصولی به فرزندتان حجاب واقعی را بیاموزید. او را تشویق به شیک پوشی ، پوشیدن رنگ های شاد، تنوع در لباس پوشیدن کنید اما در مقابل به او یاد دهیدکه خودش را از ظاهری موجه خارج نکند، حجب و حیای‌اش را حفظ کند و نگاهش پاک باشد. در واقع نوجوان باید اقناع شود که چطور بپوشد و چرا باید این لباس را انتخاب کند

همچنین غنی کردن فکر و ذهن فرزندان با ارزش‌ها می تواند او را در طول زندگیِ پر از فراز و نشیبش، در برابر مشکلات بیمه کند. شرکت در جلسات انس و محافل قرآنی و مذهبی به خصوص در سنین پایین باعث می شود که جوانان و نوجوانان حال و آینده راه خود را به سوی درست اندیشیدن پیدا کنند. شما دیده اید که گاه بعضی از بیماران از نظر جسمانی حالشان آنقدر وخیم است که نمی توان دارویی را مستقیم به آنها تزریق کرد پس با استفاده از سرم ، دارو را وارد بدن او می کنند. شرکت در مجالس مذهبی هم حکم همان سرمی را دارد که باعث می شود به صورت ناخوداگاه رفتار و کردار و گفتار مثبتی به فرزندتان تزریق شود و آنها را در برابر زشتی و کجروی ها بیمه کند.

اگر نوجوانتان سیگار می کشد …

یکی از معضلات دیگر جامعه امروز سیگار کشیدن در میان دختران و پسران جوانی است که تصور می کنند با این عمل به نوعی پرستیژ اجتماعی شان بالا می رود و یا آرامش می گیرند، پس برای فرار از مشکلات به این سمت کشیده می شوند. این معضل ممکن است باعث شود تا تابوی سیگار کشیدن برای نوجوان شما شکسته شود و او هم از روی کنجکاوی به سراغ استعمال دخانیات برود؛ اما اگر این اتفاق افتاد چه باید کرد؟
وقتی سیگار در جیب نوجوانتان می بینید و یا متوجه ی بوی سیگار از دهان و لباس او می شوید ترس به جانتان می افتد و فکر و خیال جلوی چشمتان را می گیرد پس تصمیم می گیرید که یک کاری کنید اما بهترین راه چیست ؟

وقتی مادری از فرزندش می پرسد که تو سیگار می کشی ؟ فرزند هم می‌گوید نه؛ اصلا!

مادر ممکن است یک لحظه اشتباه کند و بخواهد ثابت کند که من گیج نیستم! من زرنگم و واقعیت را می‌فهمم. با بیان واقعیت، اولین اتفاقی که می‌افتد این است که قبح این عمل  در خانواده می‌ریزد؛ زیرا از نظر نوجوان، او دیگر چیزی برای از دست دادن ندارد.

والدین حتی اگر در خانه دیدند که ته سیگار افتاده، می‌توانند پل طلایی بسازند؛ مثلا بگویند «آن مهمانی که سیگاری بود چرا ته سیگارش را اینجا انداخته» که فرزند احساس کند هنوز حرمتی وجود دارد و باید مواظب باشد.

سخت است که والدین خطای فرزندشان را بفهمند و چیزی نگویند؛ ولی یادتان نرود که شما قرار است فرزندتان را تربیت کنید نه اینکه شعور خود را ثابت کنید! این خیلی خطرناک است که ما با اطرافیانمان به شکلی برخورد کنیم که چیزی برای از دست دادن باقی نمانده است اما این نکته را هم توجه کنید که این راه حل در بلند مدت جواب نخواهد داد و ممکن است نوجوانتان در خفای شما و در خارج از خانه به سراغ سیگار برود؛ لذا بهترین راه حل این است که با فرزندتان صحبت کنید.
البته منظور از صحبت کردن نصیحت مستقیم، سرزنش و تحقیر نیست؛ بلکه منظور این است که بنشینید و با مهربانی به او بگویید که از این وضع ناراحت هستید و دلتان می خواهد درباره آن کمی صحبت کنید. سعی کنید بیشتر گوش کنید و دلایلش را بشنوید. او را قضاوت نکنید و حمایت‌تان را به او نشان دهید.

در این راه برای آنکه پیروز شوید و بتوانید به فرزندتان کمک کنید باید در تعامل با آنها مدارا کنید. به خصوص اگر می‌خواهید رفتاری مثل سیگار کشیدن را در او تغییر دهید اول صبر خودتان را بالا ببرید.

قرار نیست نوجوان شما کامل باشد!

گاهی برخی از والدین توقعاتی از نوجوانشان دارند که مثلا نوجوانشان باید معدل بالای ۱۹ داشته باشد، حتما باید فلان رشته‌ی تحصیلی را بخواند، باید فلان کلاس آموزشی را برود، نباید با موبایل بازی کند، نباید شیطنت کند، نباید اشتباه کند، …باید …. نباید …باید ….. نباید …! نوجوانان ربات نیستند که توسط شما برنامه ریزی شوند.

آنها انسان هستند و توسط خالق خود صاحب درک و شعور و قدرت تفکر بوده و شما والدین صرفا می بایست با بارش مهربانی و عشق و پذیرش بگذارید آنها رسالت خود را جستجو کنند و بیابند و زندگی کنند و شما هم به عنوان یک راهنما و دوست در کنار آنها و نه در مقابلشان گام بردارید.

هر ازگاهی نوجوانتان را سورپرایز کنید تا با بودن با شما خشنود باشند

دختران و پسران در سنین نوجوانی علاقه خاصی به استقلال، جدا شدن از خانواده و پیوستن به گروه هم‌سالان دارند و در مقابل بسیاری از والدین از ناشناخته بودن دوستان فرزندانشان احساس نگرانی دارند اما بهترین راه برای اینکه هم با دوستان فرزندتان آشنا شوید و خیال خود را راحت کنید و هم فرزندتان را خوشحال کنید این است که هر چند وقت یک بار یک مهمانی دوستانه ای ترتیب دهید و دوستان فرزندانتان را با خانواده هایشان به صرف عصرانه دعوت کنید یا با آنها قرار کوهنوردی، پارک و … بگذارید.