آن روز که خواب ابدی اش کام اردیبهشت را تلخ کرد استاد ماندگار

امروز خراسان جنوبی- حسین زاده
اگرچه دکتر سیدعبدا… علوی بنیانگذار دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند و از مؤسسان دانشگاه های پیام نور و علوم پزشکی این شهر را به عنوان یکی از چهره های ماندگار استان در زمینه توسعه آموزش عالی و اعتلای دانش و فرهنگ این دیار می شناسیم اما آن مرحوم در راستای تحقق آرزوی دیرین مردم رنج کشیده و صبور این منطقه برای تقسیم خراسان و تأسیس استان خراسان جنوبی نیز از هیچ تلاش و کوششی فروگذار نکرد و از هر فرصتی برای تحقق این خواسته به حق بهره جست . با پیگیری ها و مکاتبات مستمر، مجدانه، خستگی ناپذیر و شبانه روزی اش، نقش اساسی و بی بدیل در این زمینه داشت.
البته به نقش پررنگ و مؤثر مرحوم دکتر علوی در تأسیس استان خراسان جنوبی کمتر اشاره می شود و کمتر نامی از او در این زمینه به میان می آید زیرا او اساسا اهل تبلیغات و در پی مطرح کردن نام خود نبود و فقط و فقط بنا به تکلیفی که بر دوش خود احساس می کرد بسیار خالصانه و گمنام و از روی عشق و علاقه قبلی به زادگاه و موطنش و مردم این دیار بدون چشمداشت و سهم خواهی این اقدامات مؤثر را انجام می داد.
در تایید علاقه شدید و قلبی دکتر علوی به سرزمین آبا و اجدادی اش همین بس که آن مرحوم با وجود جایگاه والای علمی اش در کشور آلمان و با وجود فراهم بودن زمینه مساعد برای اقامت دائمی اش در آن کشور مطرح اروپایی، نتوانست از موطنش دل بکند و کار و زحمت و خدمت بی منت و بدون چشمداشت در وطن و زادگاهش را بر زندگی سراسر رفاه و پر زرق و برق در قلب اروپا ترجیح داد و این در حالیست که بودند و هستند افرادی که پس از مهاجرت به مشهد یا تهران دیگر هیچ یادی هم از سرزمین آبا و اجدادی خود نمی کنند و اوضاع و احوال زادگاهش و مردمانش اهمیتی برای آنان ندارد.
دکتر علوی آنقدر به موطنش عشق می ورزید که حتی وصیت کرده بود تا پس از مرگش در زادگاهشان روستای نوزاد به خاک سپرده شود.
روز سی ام اردیبهشت ماه سال ۸۶ قلب مملو از عشق به وطن و زادگاه دکتر از حرکت ایستاد و او پس از عمری تلاش بی وقفه، خالصانه و بی ریا برای توسعه همه جانبه شهرستان بیرجند و استان خراسان جنوبی در منزل ابدی اش در روستای نوزاد شهرستان درمیان آرام گرفت. در آستانه سالگرد درگذشت آن مرد پر تلاش و خستگی ناپذیر بر آن شدیم تا با نگاهی اجمالی و گذرا به برخی از خدمات پر شمارش یادش را گرامی بداریم.
دکتر سید عبدا… علوی در ۲۷ خرداد ماه سال ۱۳۲۰ در روستای نوزاد دیده به جهان گشود و تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در بیرجند سپری کرد و پس از طی دوره خدمت نظام وظیفه در سال ۱۳۴۴ برای ادامه تحصیل عازم کشور آلمان شد. وی در سال ۱۳۵۷ در رشته علوم سیاسی، جامعه شناسی(تاریخ نوین اروپا) با درجه دکتری از دانشگاه گوته فرانکفورت آلمان فارغ التحصیل شد.
دکتر علوی در ادامه و پس از چندین سال فعالیت علمی و پژوهشی در دانشگاه های شهرهای گوتینگن کسل، ویتسن هاوزن و مونیخ آلمان در سال ۱۳۶۳ به ایران بازگشت و در مجتمع آموزش عالی بیرجند در سمت استادیار و معاون اداری مالی مشغول به کار شد و با همت و تلاش وی مجوز تأسیس ۲ دانشکده و تعداد زیادی رشته جدید در دانشگاه بیرجند صادر گردید و این دانشگاه با توسعه کمی و کیفی به عنوان قطب علمی آموزشی منطقه شرق کشور مطرح شد.
دکتر علوی در عمل خود را وقف توسعه علمی و آموزشی دیارش کرده بود، در دهه ۶۰ با پیگیری های شبانه روزی و مجدانه مجوز تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند را اخذ کرد و این دانشگاه را بنا نهاد و در ادامه با نامه نگاری های متعدد به عنوان یکی از اعضای هیأت مؤسس دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در کنار دکتر غضنفر فروزانفر (بنیانگذار دانشگاه علوم پزشکی بیرجند)، مرحوم دکتر جمشید درویش و دکتر محمد حسین خزاعی نقش مؤثری در تأسیس دانشگاه علوم پزشکی بیرجند نیز ایفا کرد. البته بزرگان و عزیزان دیگری از جمله آیت ا… فقهی امام جمعه وقت بیرجند نیز در این راستا زحمات زیادی متحمل شدند. دکتر علوی علاوه براینها از مؤسسین دانشگاه پیام نور بیرجند هم می باشد. وی تا آخرین روزهای حیات پر خیر و برکتش ، مدیرعاملی انجمن بیرجندی های مقیم تهران را نیز عهده دار بود. دکتر علوی در مجموع ۲۳ سال به عنوان همکار آموزشی و پژوهشی دانشگاه های شهری کسل و ویتسن هاوزن آلمان و دانشگاه های دولتی و آزاد اسلامی شهرهای بیرجند، گرمسار، شهرکرد و تهران فعالیت کرد.
دکتر علوی از زمینه سازان برگزاری اولین سینمار سراسری بررسی تحلیلی موانع و عوامل مؤثر در پیشرفت های فرهنگی مناطق سیستان و بلوچستان و جنوب خراسان به میزبانی مجتمع آموزش عالی بیرجند در کنار دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشسرای عالی زاهدان و دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران بود که طی روزهای ۲۶ لغایت ۲۸ تیرماه سال ۶۵ با حضور بیش از یکصد نفر مسئول و پزشک مطرح کشور در بیرجند برگزار شد و به تصویب و تائید قطعنامه ای در ۱۲ بند انجامید و نقش مؤثری در برنامه ریزی برای تقویت دانشکده علوم پزشکی بیرجند و حتی تقسیم خراسان بزرگ و تأسیس استان خراسان جنوبی داشت. دکتر سید عبدا… علوی در نهایت در ۳۰ اردیبهشت ماه سال ۸۶ جان به جان آفرین تسلیم کرد و پیکرش پس از تشییع باشکوه در بیرجند و روستای نوزاد در خانه ابدی اش آرام گرفت. روحش شاد و یادش گرامی …
سهراب بی خویش کارمند پیشکسوت و بازنشسته دانشگاه آزاد اسلامی و مسئول روابط عمومی انجمن بیرجندی های مقیم تهران از اولین کسانی است که از همان نخستین روزهای فعالیت دانشگاهی مرحوم دکتر علوی در بیرجند، همراه و همگام آن مرحوم بوده است.
وی با بیان اینکه من از همان اوایل بازگشت مرحوم دکتر علوی از آلمان به ایران، مجذوب مرام و منش آن مرد سخت کوش، خستگی ناپذیر، فرهنگ دوست، عاشق شهر و دیار و زادگاهش شدم، به امروز خراسان جنوبی گفت: همانگونه که شما و مردم عزیز اطلاع دارید دکتر علوی پس از اخذ درجه دکتری از دانشگاه آلمان در سال ۶۳ به ایران آمد و در ابتدا در مجتمع آموزش عالی دولتی با سمت معاون اداری مالی و عضو هیات علمی مشغول به کار شد. منتها پس از مدت کوتاهی و در واقع از اوایل سال ۶۴ به صورت شبانه روزی تمام تلاش خود را مصروف اعتلا و بالندگی دانشگاه آزاد اسلامی در بیرجند و نیز تحقق تقسیم خراسان بزرگ و تأسیس استان خراسان جنوبی کرد.
وی افزود: البته باید از تلاش های ارزشمند و حمایت های شخصیت های بزرگی مانند آیت ا.. فقهی امام جمعه وقت بیرجند و مرحوم دکتر درویش، فرمانداران و سایر ائمه جمعه وقت و تمام رؤسای دانشگاه های بیرجند و دیگر عزیزانی که عاشقانه و خالصانه دکتر علوی را حمایت کردند و البته یکایک مردم خوب و قدرشناس شهرستان بیرجند و استان خراسان جنوبی که به سهم خود همکاری و همراهی داشتند نیز یاد کنیم. وی اضافه کرد: در خصوص روند شکل گیری دانشگاه که حکایت مفصلی دارد به طور خلاصه باید عرض کنم که دانشگاه آزاد اسلامی در یک آپارتمان بسیار کوچک سه اتاقه مربوط به بنیاد که در خیابان طالقانی بود و با حداقل نیرو و امکانات اداری و با سه رشته و ۹۰ دانشجو کار خود را شروع کرد.
به گفته بی خویش، پس از چند سال کلنگ احداث ساختمان دانشگاه در خیابان غفاری به زمین زده شد که بیان و شرح هرکدام از این مراحل ساعت ها زمان می برد.
وی تصریح کرد: در مورد مرحوم دکتر و شرح خدمات او باید چندین جلد کتاب نوشته شود و زبان بنده قاصر است البته در جاهایی و به مناسبت هایی، خاطرات بسیار زیادی از دکتر علوی عنوان شده و به طور کلی باید گفت همه کارکنان دانشگاه، خاطرات خوب زیادی دارند و بنده هم همینطور، به گونه ای که نمی دانم کدام یک را به عنوان برگزیده انتخاب کنم و لذا بهتر است من بیان نکنم شما از هر رهگذری و از هر فرد عادی یا دانشگاهی یا فرهنگی که پرس و جو کنید خاطرات ارزشمندی از آن مرحوم دارد که بیان کند. بی خویش در ادامه گفت: در مورد شرح خدمات آن مرحوم به این منطقه و فرهنگ و دانش منطقه هر چه بگوئیم کم است و در این مجال کوتاه مقدور نیست. البته کارهای خوبی برای نکوداشت نام و یاد او انجام شده و کارهای دیگری هم باید انجام شود.
وی اظهار کرد: در مورد ویژگی های شخصیتی آن مرحوم باید عرض کنم که بسیار پر کار بود و از کار و خدمت خسته نمی شد و هر روز از زندگی او حاوی درس های عبرت آموز بود. مهربانی، عشق، ایمان، دوستی، بی ریایی، نیک خواهی و نیکوکاری از خصوصیات آن مرحوم بود و در واقع باید گفت صفات پسندیده او عامل محبوبیت و جذابیتش بود. وی با بیان اینکه اغلب روزها قبل از ساعت ۶صبح به اتفاق دکتر از خانه هایمان بیرون می رفتیم و ۱۲ شب به خانه باز می گشتیم، افزود: هرچند رنج ها برد و زحمت ها کشید و سختی های زیادی را به جان خرید اما ثمرات و خاطرات شیرین به یادگار گذاشت. همواره با خود می گفت: « آنکه صد جور کشیده است منم/ آنکه هرگز ز سر کوی وفا پا نکشیده است منم».
بی خویش اضافه کرد: از دیگر ویژگی های شاخص آن مرحوم اینکه بسیار شیرین زبان، با ایمان، با اخلاق و دلباخته دیار، فرهنگ، هنر، علم و دانش بود. او همواره تأکید داشت باید از دین مبین اسلام، ملیت و زبان پارسی در برابر تهاجم ویرانگر دشمنان پاسداری کنیم.
به گفته وی، دکتر علوی بسیار عاشق شعر، هنر و ادبیات بود و یکی از ابیات مورد علاقه آن مرحوم که همیشه زمزمه می کرد این بود: «هر دل که پریشان شود از ناله بلبل/ آویز به دامنش که با او خبری هست».
بی خویش در پایان ضمن گرامیداشت یاد و خاطره تمامی کارکنان و دست اندرکاران پیشکسوت دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند که دار فانی را وداع گفته اند و تقدیر از تلاش رؤسای ادوار گذشته و پیشکسوتان بازنشسته این دانشگاه تصریح کرد: مطمئناً نام نیک مرحوم دکتر علوی هرگز فراموش نخواهد شد.