این سال ها، تأکید ها ، تهدیدها و تشویق های بسیاری دایره بزرگ خلاء فرآوری محصولات کشاورزی را کوچک تر کرده است . بازگو کردن مشکل و تکرار آن پای خیلی از سرمایه گذاران و تولیدکنندگان را به عرصه فرآوری تولید محصولات کشاورزی باز کرد و حالا خبرهای خوبی از موفقیت در این زمینه می رسد. هر چند مسئولان هنوز این تلاش را کافی نمی بینند و دایره این خلاء از نظرشان باید کوچک تر شود تا زحمت آنچه در خراسان جنوبی با هزار و یک مشکل و مشقت تولید می شود با سود بیشتری برای تولیدکننده نتیجه بخشد.
اعضای اتاق بازرگانی ، صنعت ، معدن و کشاورزی استان بارها و بارها بر لزوم فرآوری محصولات کشاورزی استان تأکید کرده و خود نیز در این زمینه قدم های راسخی برداشته اند.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند می گوید: با راه اندازی و افزایش کارخانه های فرآوری برخی محصولات به ویژه زعفران و زرشک و صادرات آنها در بازارهای جهانی می توان به معنای واقعی زمینه اشتغال را افزایش داد.
از نظر محسن احتشام بیشتر شهرک های صنعتی در نواحی روستایی یا نزدیک آن واقع شده است و ما مزیت نسبی و رقابتی در برخی محصولات استراتژیک داریم که زبانزد هستند و باید برای فرآوری آنها برنامه و طرح های ویژه ای در نظر گرفته شود.
به علاوه اینکه باید بدانیم واحدهای تولیدی کوچک و متوسط، ۹۵ درصد صنعت و ۶۵ درصد اشتغال استان را به خود اختصاص داده است. رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند تأکید می کند شاخص توسعه یافتگی خراسان جنوبی نشان می دهد این استان توسعه یافته است و می طلبد نگاه اقتضایی محرومیت به استان داشته باشید و حمایت ها از واحدهای تولیدی راهکار پیش رو در این زمینه است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم با بیان اینکه زنجیره های فرآوری محصولات کشاورزی استان در دست پیگیری است، می گوید: زنجیره تولید محصولات استراتژیک به ویژه زرشک، زعفران و عناب در استان شناسایی شده و در حال آماده کردن زمینه استقرار آنها هستیم. هاشم ولی پور مطلق ادامه می دهد : برای محقق شدن این مهم نیازمند مشارکت روستائیان و فعالان بخش کشاورزی استان هستیم. به علاوه برای پروژه های پژوهشی در زمینه محصولات مزیت دار استان که عملیات کاربردی برای آن تعریف شود نیز جهاد کشاورزی قادر به پرداخت ۵۰ تا ۱۰۰ درصد اعتبارات هزینه ای است.
به گفته او با راه اندازی شرکت سهامی خاص تولیدکنندگان بخش کشاورزی می توانند به نسبت محصولاتی که می گذارند در این شرکت سهیم شده و با وصول به صندوق های بورس، محصول آنها به اوراق بهادار تبدیل و قابلیت سرمایه گذاری و دریافت تسهیلات از بانک ها را داشته باشند. شافعی، رئیس اتاق بازرگانی کشور هم در جلسه که آبان سال گذشته برگزار شد با اشاره به اینکه اگر کار متفاوتی در بخش زرشک و زعفران انجام نشود بطور یقین موقعیت جهانی خود را از دست می دهیم تاکید داشت که برای جلوگیری از آن باید صنایع تبدیلی فعال و به آنها توجه شود. شافعی در شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی خراسان جنوبی با بیان اینکه در کشور کالایی مانند زعفران نداریم که ۹۸ درصد تولید آن فقط در کشور ما باشد، می گفت : اگر سایر کشورها در تولید زعفران وارد شوند شاهد نزول حضور خود در جهان خواهیم بود.
به گفته او در شرایط فعلی باید در مسیر رفتن به سوی استفاده از تکنولوژی مدرن برای زعفران و زرشک باشیم و محصولات دارویی از آنها بسازیم. باید به این دو محصول توجه شود چرا که شغل های زیادی را در کشور فراهم کرده است و گروه های اجتماعی که این محصولات را تولید می کنند متفاوت از سایر کالا هستند.
او خبر مهمی را هم اعلام کرد که « اتاق بازرگانی بیرجند مطالعاتی را در خصوص فرآوری این دو محصول استراتژیک انجام می دهد و اتاق بازرگانی کشور هم به این مجموعه کمک خواهد کرد»
مسئول صنایع کشاورزی جهاد کشاورزی استان هم از موفقیت ها در زمینه فراوری محصولات خاص کشاورزی استان می گوید : حدود ۴۰۰ هزار تن محصولات کشاورزی پارسال در ۷۳ واحد فرآوری شد که این واحدها شامل محصولات باغی، ۲۶ واحد دامی، ۳۰ واحد زراعی، یک واحد شیلات، ۱۵ واحد خوراک دام و طیور، ۱۱ واحد کودعالی ارگانیک و هشت سردخانه فرآوری و نگهداری ا ست.
بیکس ظرفیت اسمی این واحدهای فراوری را ۸۹۲ هزار تن اعلام می کند و. ادامه می دهد : براساس ماده خام اولیه وارد شده به هر کارگاه، فرآوری محصولات انجام می شود و زعفران، زرشک و عرقیات گیاهی از شاخصترین محصولات فرآوری شده در استان است.به علاوه پارسال ۲۲ واحد فراوری با اشتغال ۱۹۲ نفر و جذب ۱۴ هزار تن ماده خام در خراسان جنوبی به بهره برداری رسیده است. احمد بیکس می گوید : زرشک، پسته، زعفران، عناب، شیر و گوشت قرمز و سفید از دیگر محصولات کشاورزی است که در خراسان جنوبی با ایجاد صنایع مربوط، فرآوری می شود. بیشترین محصول فرآوری شده سال قبل در خراسان جنوبی شامل۴ تن و ۸۰۰ کیلوگرم زعفران، هزار و ۳۰۰ تن پسته، هزار و ۱۵۰ تن خوراک دام و ۵۱۰ تن زرشک بوده است. همچنین بیش از هزار و ۶۰۰ تن مرغ و ۳۰۰ تن میوه بسته بندی شد.
مدیر صنایع جهاد کشاورزی خراسان جنوبی از موفقیتی مهم تر هم می گوید :« محصولات کشاورزی فرآوری شده در استان علاوه بر ارسال به استان های همجوار به کشورهای همسایه نیز صادر می شود.»