زهـــر عســل جهاد کشاورزی هیچ برنامه ای برای توجیه کشاورزانی که زنبوران را می پرانند، ندارد

دیگر گزش را احساس نمی کند، اما بیشتر از این که از زهر آن بهراسد، هراسان سمی است که کشاورزان بی تأمل همچون باران بر سر درختان و گل هایشان می پاشند و به همین راحتی وزوز تولید را صامت می کنند.
یک گفت و گوی عسلی تلخ دقیقا همینی است که در ادامه می خوانید، دل آزردگی های زنبور دارانی که گاهی مشکلات پیش آمده بر اثر خشکسالی،کمبود گل و به تازگی ناملایمات کشاورزان چه در استفاده از گل درختانشان و چه در سم پاشی ها بدون هماهنگی با زنبورداران تیشه به ریشه زنبورداری این استان می زنند. محمودآبادی بیش از یک دهه است که برای تولید زنبور عسل در این استان بارها گزیده و بارها مجبور به کوچ زنبورهایش شده است اما حالا درد از گزش های دیگری بر جانش نیشتر می زند.
هم آنهایی که می گویند حمایت می کنیم اما به پایش که می رسد جا خالی می کنند، و هم آنهایی که می دانند اگر زنبور نباشد دنیا شاید فقط ۴ سال دوام آورد.
شرایط مساعد برای زنبورداری
این زنبور دار در گفت و گو با امروز خراسان جنوبی می گوید: زنبورداری یکی از حرفه هایی است که به دلیل شرایط آب و هوایی استان البته در تولید عناب و زرشک طرفداران زیادی در این استان دارد، اما مشکلات فراوان این حرفه و حمایت نکردن مسئولان مربوطه باعث دلسردی زنبورداران منطقه شده است.
وی اولین موضوع را بروز خشکسالی های جانکاه در استان عنوان می کند و می افزاید: این خشکسالی ها باعث شده تعداد زیادی از زنبورداران مجبور به کوچ دادن کندوهایشان شوند البته آنهایی که به صورت حرفه ای این کار را دنبال می کنند.
این زنبور دار ادامه می دهد: با این حال جالب است بدانید استان خراسان جنوبی با وجود این خشکسالی ها تولید کننده نمونه در تولید عسل مرغوب است، البته استان خراسان جنوبی هم به دلیل تنوع اقلیمی و شرایط مختلف آب و هوایی از نظر پرورش زنبور عسل بسیار مستعد است و به همین دلیل افراد زیادی به این حرفه مشغول هستند اما، متأسفانه در سال های گذشته، مشکلات زنبورداران به حدی زیاد شده که بسیاری از آن ها دیگر به زنبورداری به عنوان حرفه نگاه نمی کنند و یا اگر هم درآمدی از این طریق دارند به عنوان شغل دوم آن ها است.
نمی شود از پرورش زنبور عسل دل کند
محمودآبادی ادامه می دهد: با این حال بسیاری از زنبورداران معتقدند لذتی که در پرورش و تکثیر این خلقت خداوند وجود دارد اجازه نمی دهد تا آن ها از این کار دست بردارند و حتی اگر شده به صورت تفریحی هم خود را مشغول این کار می کنند.
ابراهیمی یکی دیگر از زنبور داران استان با اشاره به اینکه زنبور از شهد گلها تغذیه می کند و به دلیل کمک به گرده افشانی و تقویت گیاهان تأثیر زیادی در حفظ گونه های گیاهی و حتی رشد محصولات کشاورزی دارد، می گوید: اما امروز در بین کشاورزان با علم به این موضوع رگه های حمایتی شان به نحوی تغییر کرده که برخی از آنها برای اینکه زنبورها این عملیات را در باغ هایشان انجام دهند از زنبوردار پول تقاضا می کنند.
وی تصریح می کند: شرایط حاکم بر استان باعث شده برای استفاده از شهد، زنبوردار مجاب شود، تا برای تولید عسل با کیفیت مدام محل اقامت کندوهای زنبور را تغییر دهد تا زنبور همواره از شهد تازه برای تولید عسل خود استفاده کند. به همین دلیل به صورت فصلی مکان اقامت زنبوران را تغییر می دهند.
ابراهیمی اذعان می کند: در این میان مشکلاتی مانند هزینه های بالای تولید عسل ، جابه جایی زیاد زنبورها در طول سال، تولید عسل های قلابی و نبود حمایت مسئولان در حوزه زنبورداری چالش های زیادی را به وجود آورد.
گفته های دیگر زنبورداران نیز دور از هم نیست، همه آنها به نوعی گلایه هایی را مطرح می کنند و دردآورتر از همه ناخن خشکی پدید آمده در رفتار برخی کشاورزان استان است.
ناخن خشکی انسانی
یکی از زنبور داران که نمی خواهد نامش را چاپ کنیم درباره این برخورد می گوید: گاهی احساس می کنم ناخن خشکی آسمان استان روی مردم تأثیر گذاشته است؛ چرا که دو سالی می شود برخی از کشاورزان استان به بهانه های واهی مانند این که زنبورها به باغ هایشان خسارت می زنند، اجازه نمی دهند ما کندوهایمان را نزدیک باغ های آنها نگه داریم.
او این موضوع را بیشتر در فصل عناب و به خصوص زرشک پررنگ تر از همیشه عنوان کرده و می گوید: همه عسل خراسان جنوبی را به عسل زرشک و عناب می شناسند اما با چنین برخوردهایی گاهی مستأصل می شوم که خدایا به راستی چرا باید من به عنوان یک زنبوردار در این استان که بهشت زرشک است حیران یک باغ زرشک برای زنبورهایم باشم.
یکی دیگر از زنبورداران استان نیز در پاسخ به سؤالی که درباره دغدغه هایش از او می پرسم این موضوع را مد نظر قرار می دهد و با حالتی از خشم و تأسف می گوید: چرا در استانی مانند خراسان جنوبی که شرایطش باعث شده زنبورداری مثل یک معجزه گری باشد این قدر مغفول باشد که کشاورز زنبوردار را تهدید به خروج از باغ کند!!!
او نیز نمی خواهد نامش را بنویسیم، چرا که می ترسد برایش بیشتر مشکل ایجاد شود اما با صراحت می گوید: کارکنان جهاد کشاورزی در این باره مقصرند. چرا که حتی یک بار نشنیدیم که درباره گرده افشانی اطلاعاتی به کشاورزان داده شود!!!
وی درباره یکی دیگر از مشکلات مهم و قصه های پر چالش زنبورداران این طور می گوید: می خواهم از مسئولانی که می آیند و عسل مرغوب را از ما می خرند بپرسم چرا از همان عسل های ۲۰ هزار تومانی نمی خرید؟
وی ادامه می دهد: و البته باید پرسید اگر آن عسل ها به اعتقاد شما نیز مرغوب نیست و به قولی معلوم نیست از کجا آمده پس چرا جلوی ورود آن به بازار و فروشش را نمی گیرید؟ این زنبور دار معتقد است تا در این کشور همتی برای حمایت از محصول داخلی نباشد اوضاع همین است، چرا که وقتی در تمام دنیا کشاورزان به زنبورداران پول می دهند که کندوهایشان را در باغ آنها مستقر کنند که گرده افشانی کنند آنگاه در اینجا زنبوردار را تهدید می کنند که مبادا کندوها را به باغ نزدیک کنند و یا اینکه عسل بی کیفیت را با مبلغ ۲۰ تومن در مقابل دسترنج ۸۰ هزار تومنی قرار دهند.
این موضوع را تائید می کنم
مدیرعامل اتحادیه زنبورداران استان خراسان جنوبی در گفت و گو با امروز خراسان جنوبی بدون تأمل در پی مطرح کردن این موضوع از سوی یک زنبوردار می گوید: بله این موضوع را تائید می کنم و بابت آن بسیار متأسفم.
یوسفی با اشاره به مشکلات فراوانی که در راه زنبور داری قرار گرفته می افزاید: کشاورزان عزیزمان می دانند که نقش زنبور عسل در باروری باغ ها و درختان چیست اما برخی از آنها با ارائه پیشنهاداتی مانند اینکه اگر می خواهید از این باغ استفاده کنید باید هزینه آن را پرداخت کنید و یا اینکه نباید کندوهایتان را در نزدیک باغ های زرشک ما مستقر کنید به این دلیل که زنبورها خسارت می زنند، مدتی است زنبورداران مان را ناراحت کرده اند.وی معتقد است برای رهایی از این بحران فرهنگی باید جهادکشاورزی پای کار باشد چرا که تاکنون هیچکدام از برنامه های جهاد بر این اساس نبوده است که برای هر باغ بعد از گل دهی گرده افشانی نیز لازم است.وی که مدت هاست یکی از تولیدکنندگان نمونه در استان به شمار می آید از عملکرد جهادکشاورزی در این زمینه گلایه مند است، چرا که اگر امروز جلوی این هجمه فرهنگی گرفته نشود ممکن است خیلی زود این رویه خطرزا در دیگر روستاهای استان نیز رخنه کند.
جهاد کشاورزی هیچ برنامه ای نداشته و ندارد
مدیر ترویج جهاد کشاورزی استان خراسان جنوبی نسبت به این موضوع ابراز بی اطلاعاتی کرده و می گوید: تاکنون هیچ تقاضایی برای برگزاری این گونه کلاس ها نداشتیم اما اگر زنبورداران تقاضا کنند و در کمیته تخصصی تائید شود برگزار خواهیم کرد.
سوال اینجاست که آیا در این بحبوحه اطلاعاتی و این که یک موضوع برای قشری که جهادکشاورزی در آبان ماه سال ۹۶ آمارشان را ۲۳ هزار و ۹۵۲ کلنی اعلام می کند ارزش برگزاری کلاس توجیهی بدون تقاضای زنبور داران را ندارد؟ به نظر می رسد در ترویج جهادکشاورزی دغدغه مندی باید بیشتر از این ها باشد یعنی فراتر از کاغذبازی هایی که خیلی ها را از پیگیری منع می کند.
حتی زنبوردارانی که هر روز در این استان با یک دغدغه جدید دست و پنجه نرم می کنند. البته پای لنگ دستگاه های نظارتی در تمام غصه های عسلی دیده می شود. از فروش بی نظارت عسل ۲۰ هزار تومانی تا سم پاشی های ناهماهنگ و نامناسب با زمان تا رشد تفکراتی که وقتی منشأ آن را دنبال کنیم به کارشناسانی می رسیم که جای آنها در جهاد کشاورزی نیست.