آشفته بازار ارز از نگاه مسئولان ملی و استان چالشی به نام سیف

در حالی‌که دولت اجرای دستوری تک‌نرخی شدن ارز را به عنوان یک طرح بزرگ برای اقتصاد و تولید می‌داند؛ اما کار‌شناسان اقتصادی این طرح را به نوعی توصیف کرده‌اند، که دیر یا زود اقتصاد را به چالش خواهد کشید. یعنی این راهکار بانک مرکزی نیز به نوعی از همین اول تو سری خورده است، به همین دلیل عده ای از نمایندگان مجلس تنها راهکار رهایی از این چالش را در رفتن سیف می دانند.
دولت حالا از تزریق ارز حاصل از صادرات به تولید خبر می‌دهد؛ در حالی‌که طرحی که توسط دولت در حال اجراست دارای ابهامات بسیاری بوده که هنوز دولت و تئوریسین‌های منتسب به دولت در این مورد پاسخگو نیستند.
معاون اول رئیس جمهور نیز گفته بود باید ارز حاصل از صادرات کالا به چرخه اقتصاد کشور بازگردد. اسحاق جهانگیری در حالی این موضوع را مطرح کرده است که هنوز نتایج تصمیم اخیر دولت متبوع‌اش مشخص نشده است. نکته قابل تأمل اینکه اغلب کار‌شناسان نسبت به این طرح نیم بند بیمناک هستند. آن‌ها معتقدند سیاست تعیین دستوری نرخ ارز قابل اعتماد نیست.
به گفته عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی استان خراسان جنوبی، باید کارشناسان اقتصادی را به مشورت گرفت اما نمی توان برای همه یک نسخه پیچید. خامه زر می‌گوید: یکی از اهرم های قدرت سیاسی مملکت پول است با این تنزل ها مردم احساس می کنند دارایی هایشان به خطر افتاده است. در این مورد اگر فکر کنیم بانک مرکزی و عملکرد سیف، رئیس بانک مرکزی مشکل ساز نبوده است خودمان را گول زده ایم و اگر بگوییم همه تقصیر ها بر گردن بانک مرکزی است نیز از موضوع اصلی دور شده ایم.
او با نقل قولی از رهبر انقلاب که پول ملی اقتدار ملی است، می افزاید: در دوره ای سیاست فشاری را برای این موضوع گذاشته بودند و اجازه ندادند نرخ ارز از یک مبلغ بالاتر شود اما ناگهان جلوی آن را باز کردند و اوضاع به اینجارسید. خامه زر معتقد است: اگر تمام صرافی ها در این تک نرخی شدن همکاری کنند و دولت تنها چند صرافی را برای ارائه ارز انتخاب نکند شاید بتوان قیمت را تا حدودی کنترل کرد.
او درد را مربوط به دلالانی می داند که گاهی دولت با اینکه از وجود آنها اطلاع دارد، زمینه را برای حضور سرد آنها در این بازی به وجود آورده است. هرچند ثابت شده می توان کاری کرد که بدون رانت ارز کشور را به نفع تولید به جریان انداخت. البته این انتظار نیز وجود دارد که که اگر از مشورت مشاوران استفاده می شود نسخه ای در تهران پیچیده شود که من به عنوان یک صادر کننده در شرق کشور نیز بتوانم آن را اجرا کنم. انگار دولت حالا از سوی دیگر بام افتاده است. نه مثل سیف که معتقد بود باید یک رویه انتظامی ‌و امنیتی بر بازار حاکم شود و نه رویه کنونی دولت که اعلام می‌کند دلار به میزان نامحدود عرضه خواهد شد! این روش نامعقول است. مسلما در چنین شرایطی چند بازار موازی تشکیل می‌شود.
جلوگیری از فرار سرمایه از کشور و سوق دادن ارز حاصل از صادرات به تولید از دیگر اهداف طرح ساماندهی بازار ارز موسوم به تک نرخی از سوی دولت عنوان شده است.
کار‌شناسان اقتصادی بر این باورند که اساس این طرح که به تک نرخی موسوم شده نادرست است چرا که چگونه و بر چه مبنایی نرخ ۴۲۰۰ تومان برای دلار تعیین شده است. نکته قابل تأمل اینکه اینگونه طرح ها در دولت‌های سازندگی و اصلاحات انجام شد که هر کدام به دلایل متفاوت سرنوشت مشابهی را تجربه کردند، سرنوشتی به نام ناکامی. اغلب کار‌شناسان اقتصادی شیوه نادرست دولت در مواجهه با بازار ارز را عامل نابسامانی و التهاب مجدد در این بازار اعلام کرده‌اند و حرف های دولتی‌ها مبنی بر اینکه ارز حاصل از این تصمیم در سیکل تولید قرار خواهد گرفت را نوعی فرار رو به جلو توصیف کرده‌اند. به طوری که یک استاد دانشگاه در اینباره می گوید: اگر روش کنونی دولت عملی بود که تا به حال انجام می‌شد.
بغزیان ادامه می دهد: اگر مشکل سیف است که مسیر را به این سمت کشانده است او باید برکنار شود. اما اگر اشکال از موجودی ارزی باشد جهانگیری نمی‌تواند به مساله ورود پیدا کند و این رئیس بانک مرکزی است که باید درباره سیاست ارزی صحبت کند.
سیف باید برود
از سوی دیگر برخی رجال سیاسی کشور سرنخ همه مشکلات را مربوط به عملکر سیف می دانند و تنها راهکار برون رفت از این ماجراهای اعصاب خردکن را برکناری سیف اعلام می کنند.
رئیس مجمع نمایندگان استان نیز در این باره به امروز خراسان جنوبی می گوید: به رئیس جمهور تذکر دادیم که آقای سیف را برکنار و به جای یک حسابدار یک اقتصاددان را برای ریاست بانک مرکزی انتخاب کند.
حجت الاسلام عبادی لفظ حسابدار را در ادامه گفتگو به جای سیف به کار می برد و معتقد است، فردی که حتی نسبت به مشاور خود شناخت ندارد (فردی که در بحث های هسته ای اتهام جاسوسی به او زده شد)چطور می تواند برای بحث های اقتصادی کشور برنامه ریزی مناسب داشته باشد.
وی عملکرد این حسابدار را در رشد قارچ گونه مؤسسات اعتباری نیز مورد نقد قرار داده و ادامه می دهد: هرچند این مؤسسات از قبل به وجود آمدند اما حق و حقوق مردم در این مؤسسات بسیار تضعیف شد و انتظار داشتیم بانک مرکزی در حذف این مؤسسات و البته برگشت حق و حقوق مردم بهتر عمل کند.
عبادی با اشاره به اینکه مردم نسبت به سیستم بانکی کشور بی اعتماد شده اند، می گوید: بحث ارز خیلی بهتر از این باید کنترل می شد، با بالا رفتن قیمت ارز ارزش پول ما بسیار پایین آمد و این یعنی تشویش و اضطراب در بین مردم.
وی اضافه می کند : در جلسه ای که برای این منظور در مجلس داشتیم از آقای سیف پرسیدم شما مشغول چه کاری بودید وقتی قیمت ارز هر ثانیه شکسته می شد و افسار گسیخته بالا می رفت؟ تمام این مشکلات که امروز کشور درگیر آن است را نمی توان تنها به بانک مرکزی نسبت داد اما حداقل می توان انتظار داشت تا برای رأس بانک مرکزی یک اقتصاددان حضور داشته باشد.
رئیس مجمع نمایندگان مجلس شورای اسلامی در استان کمی آرام تر یادآور می شود:«اعصاب مردم خرد است» دولت آقای روحانی با وجود سیف نیازی به دشمن ندارد، چون شکل کار ایشان نارضایتی مردم را به وجود آورده است.
حجت الاسلام عبادی تکرار می کند: از رئیس جمهور تقاضا داریم یک اقتصاد دان که درد مردم را بفهمد و آشنا به اقتصاد کشور باشد را به این سمت انتخاب کند.
با تمام این سخنان کارشناسی برخی بر این باورند که همه آنهایی که در رأس نشسته اند حتی نمایندگان مجلس می دانند مشکل از کجاست و این ها همه بازی های سیاسی است برخی هم بر این تصمیم استوارند که سیف در تمام مشکلات سال های اخیر با بی تدبیری عمل کرده و وقتش رسیده این چالش بر طرف شود.