یک منبع آگاه: گوگرد گازوئیل مصرفی ناوگان اتوبوسرانی بیرجند ۲۰۰ برابر حد مجاز است اتوبوس های دودی شهر

دود ناشی از تردد وسایل نقلیه از مهمترین دلایل آلودگی هوا در شهرهاست و بارها از شهروندان خواسته شده و خواسته می شود که حتی الامکان از آوردن خوردوهای شخصی به معابر سطح شهرها خودداری و از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند تا همه از نعمت هوای پاک بهره مند گردند. حال اگر قرار باشد وسایل نقلیه عمومی نیز خود در تولید دود و آلایندگی هوا ایفای نقش کند آنگاه حتما باید چاره دیگری برای جلوگیری از آلودگی هوای شهر اندیشید. این روزها شهر بیرجند هم پر از اتوبوس های دودزا است که مشکلات دیگری هم برای شهروندان ایجاد می کنند.
گلایه از بی نظمی در تردد اتوبوس های شهری
در شهرهایی مثل بیرجند که تا چند سال پیش شهروندان استقبال خوبی از اتوبوس های سازمان اتوبوسرانی شهرداری این شهر داشتند و معمولا در ساعات اوج رفت و آمدها، اتوبس ها از شهروندان لبریز می شد، رفت و آمد مردم با اتوبوس ها کاهش مشهود و چشمگیری داشته است که البته دلایل مختلفی می تواند داشته باشد. جدا از سرویس دهی نامناسب و کیفیت اتوبوس ها، عدم درج جدول زمان بندی حرکت اتوبوس ها در ایستگاه ها که در شهرهای بزرگتر معمول است و مردم با توجه به این جداول برنامه های خود را برای استفاده از اتوبوس های شرکت واحد تنظیم می کنند از دلایل مهم کاهش اقبال شهروندان بیرجندی در استفاده از اتوبوس های سازمان اتوبوسرانی شهرداری است.
اعتمادی به رسیدن به هنگام اتوبوس ها نیست
شهروندی در این باره می گوید: این طبیعی است که شهروندان برای رسیدن به محل کسب و کارشان، برای رفتن به مدرسه و جاهای دیگر به زمان و وقت اهمیت زیادی بدهند تا بتوانند به موقع به محل مدنظرشان برسند در شهر بیرجند متأسفانه به این مسایل توجهی نمی شود و لحظه رسیدن اتوبوس ها به ایستگاه ها متفاوت است و زمان مشخص و دقیقی ندارد. قاسمی می افزاید: بعضا در یک ایستگاه باید تا نیم ساعت یا حتی بیشتر انتظار بکشی تا سر و کله یک اتوبوس پیدا شود و بعضا هم امکان دارد در یک لحظه دو دستگاه و حتی سه دستگاه اتوبوس همزمان وارد یک ایستگاه می شوند و لذا اصلا نمی توان با این شرایط برنامه ریزی کرد و روی رسیدن به هنگام اتوبوس ها به ایستگاه ها حسابی باز نمود.
مشکل شهروندان با سرعت کم یا زیاد اتوبوس ها …
شهروند دیگری از سرعت زیاد برخی اتوبوس ها و بالعکس حرکت لاک پشتی برخی دیگر انتقاد می کند و می گوید: هر دوی اینها به جای خودش مشکل ساز می شود.محمدی می افزاید: سرعت بالای اتوبوس ها با توجه به عرض کم خیابان های شهر برای دیگران دردسرساز می شود و احتمال وقوع حوادث را بالا می برد. سرعت بیش از حد پایین اتوبوس ها نیز باعث می شود تا شهروندان طبق برنامه ای که چیده اند به مقصد نرسند. یک شهروند دیگر هم از تمیز نبودن اتوبوس ها و فرسودگی آنها گلایه دارد و …
آلایندگی اتوبوس های اسکانیا
اما موضوع اصلی گزارش ما در حقیقت آلایندگی وسایل نقلیه است. اتوبوس های سازمان اتوبوسرانی بیرجند اغلب دودزا هستند و دلیلش هم ظاهرا به وضعیت اتوبوس های اسکانیا برمی گردد و همچنین بحث هایی که به لحاظ عدم کیفیت گازوئیل مصرفی مطرح می شود، مربوط است. یک فرد مطلع در این باره می گوید: شرکت اسکانیا که تمامی اتوبوس های مورد استفاده سازمان اتوبوسرانی بیرجند از محصولات این شرکت می باشد، موظف و مصمم به ساخت اتوبوس هایی است که با گازوئیل مرغوب کار می کند و اتوبوس های تولیدی این شرکت با گازوئیل نامرغوب میانه خوبی ندارد. وی با بیان اینکه گوگرد گازوئیل مصرفی ناوگان اتوبوسرانی بیرجند ۲۰۰ برابر حد مجاز است، می افزاید: سیستم انژکتور این اتوبوس ها برای استفاده از گازوئیل یورو ۵ و یورو۶ مناسب است در حالی که گازوئیل تحویلی به استان های کوچک دارای این گواهی های کیفی نیست و سوزن سیستم انژکتور اتوبوس های اسکانیا با استفاده از این گازوئیل های بی کیفیت از کار می افتد و از آنجا که تعویض آن در فواصل زمانی کوتاه، اصلا مقرون به صرفه نیست، موتور اتوبوس ها به خوبی کار نمی کند و به وسیله نقلیه ای دودزا تبدیل می شود. رئیس سازمان حمل و نقل بار و مسافر شهری شهرداری بیرجند با تأکید بر کاهش اقبال مردم به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی شهری، می گوید: از آنجا که من عضو هیات مدیره اتوبوسرانی کشور هستم این کاهش استقبال از سال ۹۰ آغاز شده و هر ساله تعداد استفاده کنندگان از ناوگان حمل و نقل عمومی شهری در شهرهای کشور کاسته می شود و بیرجند هم از این قاعده مستثنی نبوده است.
افزایش خودروهای شخصی و بی میلی به اتوبوس
یدا… غلامپور می افزاید: آسیب شناسی های صورت گرفته نشان می دهد که یکی از دلایل کاهش اقبال مردم به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی شهری، افزایش خودروهای شخصی است با توجه به تسهیل شرایط خرید خودروها و فروش اقساطی خودرو، کمتر خانواده ای را می توان دید که خودروی شخصی ندارد برخی خانواده ها هم بیش از یک خودرو در اختیار دارند. محدودیتی هم برای تردد خودروهای شخصی وجود ندارد و از طرفی ناوگان حمل و نقل عمومی نیز در شهر ما از تسهیلات و امکانات ویژه ای از جمله استفاده از خطوط ویژه و … برخوردار نیستند بنابراین شهروندان ترجیح می دهند از وسایل نقلیه شخصی استفاده کنند.
فرسودگی ناوگان و سرانه پایین درآمد مردم
وی ادامه می دهد: فرسودگی و پایین بودن کیفیت ناوگان حمل و نقل عمومی نیز در اقبال مردم تأثیر مستقیم دارد. دولت از اوایل سال ۹۰ به بعد اتوبوس جدیدی را به اتوبوسرانی اختصاص نداده و عمر ناوگان از ۳ یا ۴ سال در سال ۹۰ به ۹ تا ۱۰ سال در حال حاضر افزایش پیدا کرده است . ضمن اینکه سرانه درآمدی خانواده ها نیز در استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی شهری بی تأثیر نیست. غلامپور در خصوص بحث برنامه زمان بندی اتوبوس ها هم می گوید: برنامه زمان بندی اتوبوس ها نسبت به گذشته تفاوتی نداشته و برای هر خط، برنامه زمان بندی تعریف شده و اتوبوس ها ملزم به رعایت آن هستند. ضمن اینکه واگذاری امور به بخش خصوصی باعث افزایش نظارت ها شده است. به گفته وی، بخش خصوصی آیین نامه انضباطی دارند و براساس کدهای تخلفاتی با رانندگان متخلف برخورد و نسبت به جریمه کردن آنان اقدام می شود. بعضا برای دو سه دقیقه تأخیر در حرکت از یک ایستگاه، راننده ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان جریمه می شود پس رانندگان قطعا بر تردد براساس جدول زمان بندی اصرار دارند و این به نفع آنهاست اما با توجه به فرسودگی ناوگان، امکان تأخیر وجود دارد.
به روزرسانی و نوسازی ناوگان، به زودی
رئیس سازمان حمل و نقل بار و مسافر شهری شهرداری بیرجند با بیان اینکه میانگین عمر ناوگان این سازمان ۱۰ سال است که این خیلی مطلوب نیست، گفت اخیرا به اتفاق شهردار در جلسه اتحادیه اتوبوسرانی کشور با موضوع اتوبوس های جدید خریداری شده حضور پیدا کردیم. شرکت سازنده باید تا ۸ بهمن ماه تعداد ۸ دستگاه اتوبوس جدید خریداری شده را به ما تحویل می داد اما هنوز به تعهد خود عمل نکرده است. با پیگیری هایی که صورت گرفت قرار است طی یکی دو روز آینده ۶ دستگاه مینی بوس خریداری شده را تحویل دهند و مقرر شد ۱۸ دستگاه اتوبوس خریداری شده نیز در ۳ ماهه دوم سال آینده به سازمان تحویل گردد که بخشی از مشکل فرسودگی ناوگان به این ترتیب مرتفع خواهد شد.
مشکل اتوبوس های اسکانیا با سوخت مصرفی
غلامپور با تایید دودزا بودن برخی اتوبوس ها نیز می گوید: کاملا درست است و اگر دقت کرده باشید اتوبوس های دودزا بیشتر از نوع اسکانیاست. برخی اتوبوس های دیگر ما با ۱۵ سال عمر دودزا نیستند اما اتوبوس های اسکانیا با ۵ یا ۶ سال عمر دودزا هستند. وی در پاسخ به سئوال ما در خصوص کیفیت پایین گازوئیل مصرفی نیز اظهار می کند: اتوبوس های اسکانیا، استاندارد اروپا را دارد و استاندارد سوخت مصرفی این اتوبوس ها یورو ۴ است که تناسبی با سوخت مصرفی ما ندارد و هم میزان مصرف سوخت بالاست و هم به لحاظ وجود گوگرد بیشتر، باعث از بین رفتن سوزن انژکتور اتوبوس های اسکانیا می شود. در شرایط عادی و استفاده از سوخت مناسب این سوزن ها ۵ تا ۶ سال آسیب نمی بیند. اما اینجا باید بعد از ۲ سال سوزن ها را عوض کنیم که هر بار ۴ تا ۵ میلیون تومان هزینه دارد. البته ما حدود ۲۰ دستگاه را تعمیر کرده ایم و حدود ۲۵ دستگاه اتوبوس اسکانیای دیگر نیاز به تعمیر دارد. غلامپور در ادامه می گوید: این موضوع دغدغه اعضای شورای شهر نیز هست و تکلیف شده که شهرداری در این راستا مبلغی را کمک کند.
کرایه اتوبوس ها بیشتر می شود
رئیس سازمان حمل و نقل بار و مسافر شهری شهرداری بیرجند در زمینه کرایه اتوبوس ها در بیرجند نیز می گوید: از اول سال ۹۷ با توجه به افزایش هزینه ها کرایه اتوبوس های داخل شهری از ۳۵۰ تومان فعلی به ۴۰۰ تومان و کرایه اتوبوس های حومه شهر از ۵۰۰ تومان فعلی به ۵۵۰ تومان افزایش می یابد.
غلامپور با تاکید بر ضرورت استفاده شهروندان از سیستم بلیط الکترونیکی به جای پرداخت های نقدی نیز اظهار می کند: بیرجند اولین شهر کشور بود که در آن از سیستم بلیط الکترونیکی در حمل و نقل عمومی شهری استفاده شد. استفاده از این سیستم علاوه بر حذف شیوه قدیمی استفاده از پول نقد، در ارائه آمار دقیق جا به جایی مسافر نیز که در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی های کلان کشور و تخصیص اعتبارات در راستای بهبود وضعیت ناوگان برای ارائه خدمات بهتر و بیشتر به شهروندان به کار می آید. قطعا به هر اندازه که آمار جابه جایی مسافر بالاتر باشد اعتبار بیشتری بابت ارائه خدمات بیشتر و بهتر به شهروندان تخصیص خواهد یافت و این به نفع شهر و شهروندان است و لذا شهروندان حتما از کارت بلیط به جای پول نقد استفاده کنند.
افزایش کرایه نقدی اتوبوس ها به ۱۰۰۰ تومان
وی می افزاید: برای تحقق این هدف، مقرر شد همانند سایر شهرها از افرادی که کرایه اتوبوس ها را نقدی می پردازند، مبلغ بیشتری دریافت شود تا حداقل به این خاطر از کارت بلیط استفاده کنند و لذا نرخ کرایه نقدی اتوبوس ها ۱۰۰۰ تومان تعیین شده است که امیدواریم بازدارنده باشد و شهروندان از سیستم بلیط الکترونیکی استفاده کنند.