چهار دهه قبل ایرانیان در سرودهای انقلابی شان می خواندند:« ای ز شرار ستم، شعله به عالم زده / امن و امان جهان، یکسره بر هم زده / بر سر هر خرمنی، در دل هر گلشنی / آتش بیداد تو، صاعقه غم زده». ابیاتی که بر پایه اعتقاد ایرانیان به شیطان بزرگ بودن آمریکا سروده و خوانده می شد.اما حالا جهانیان پس از نزدیک به ۴۰ سال بر راستی اعتقاد ایرانیان انقلابی صحه می گذارند. این اعترافات تنها محدود به کشورهای دیگر نمی شود و دولتمردان آمریکایی نیز درستی این اعتقادات را تایید می کنند. افسران اطلاعاتی ایالات متحده اعتراف می کنند کارنامه واشنگتن در زمینه دخالت در امور داخلی کشورها سیاه تر از همه دولت های جهان است. اگرچه آمریکا مدعی است با اهداف دموکراتیک مداخله کرده اما پیامدی جز خشونت، ویرانی و تحکیم استبداد نداشته است.تجربه تاریخی بسیاری از کشورها از نیمه دوم قرن بیستم به بعد حکایت از آن دارد که با افزایش قدرت ایالات متحده در سطح جهان، بر میزان مداخلات این کشور در امور داخلی کشورهای دیگر هم افزوده شد.
آمریکا با هدف تعیین ساختار نظام و حکومت کشورهای دیگر از انواع ترفندهای نرم و سخت همچون کودتا، جنگ، تطمیع، تبلیغ و جاسوسی و … استفاده کرد.
جمهوری اسلامی ایران نیز در دوره پهلوی از پیامدهای ویران کننده این سیاست ها بی نصیب نماند. مهمترین نمونه از آن نیز تلاش همه جانبه سیاسی و اقتصادی کاخ سفید برای سرنگونی دولت مردمی و قانونی محمد مصدق به علت اتخاذ سیاست های ملی گرایانه و استقلال طلبی در ایران بود.
دخالت؛ دکترین سیاست خارجی آمریکا
اکنون ایالات متحده، روسیه را متهم می کند در امور داخلی به ویژه انتخابات این کشور مداخله کرده است. به تازگی دولت آمریکا علیه ۱۳ فرد و ۳ نهاد روسی چنین اتهامی را عنوان کرده است. برخلاف این ادعا سخنان «استیون هال» از مدیران پیشین سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) نشان می دهد اگر بنا بر تقبیح و مقابله با سیاست اعمال نفوذ و دخالت در امور داخلی کشورها باشد، ایالات متحده سزاوار بیشترین سرزنش ها است زیرا بیش از هر کشوری در انتخابات و امور داخلی دولت های جهان دست برده است.
این سخنان چند روز پیش به وسیله روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز رسانه ای شد. اگرچه این گزارش سعی داشت تا اقدامات واشنگتن را توجیه کند اما به نقل از این مقام پیشین اطلاعاتی آمریکا آورده است نمی توان روسیه را به مداخله متهم کرد بلکه «ما هم این کار را در بسیاری از موارد انجام داده ایم».
اکنون برخی مقامات اطلاعاتی آمریکا به سناتورها هشدار می دهند که ممکن است مسکو در انتخابات میان دوره ای سال ۲۰۱۸ آمریکا نیز با استفاده از شبکه های اجتماعی، رسانه ها و هک اطلاعات و … نفوذ کند. این ادعاها در مورد آسیب پذیری نظام سیاسی آمریکا باعث تعجب مردم این کشور شده است.
هال که پس از ۳۰ سال فعالیت در سی.آی.ای در سال ۲۰۱۵ از این سازمان بازنشسته شد، تاکید دارد: اگر شما از یک مامور امنیتی بپرسید روسیه قواعد را نقض کرده است، پاسخ منفی است. به طور قطع در طول تاریخ، ایالات متحده نیز چنین دخالت هایی را در دیگر کشورها انجام داده است. وی ابراز امیدواری کرده است این رویه در آینده هم ادامه داشته باشد.
«لاک جانسون» دیگر مامور ارشد اطلاعاتی آمریکا نیز اعتقاد دارد کاری که روسیه در مورد انتخابات آمریکا انجام داد تنها استفاده از عرصه های مجازی بود در حالی که در چند دهه گذشته هرگاه مقام های کاخ سفید نسبت به نتیجه انتخابات یک کشور ابراز نگرانی کردند، انجام این اقدامات، رویه ای معمولی و استاندارد برای کاخ سفید به شمار رفته است.
وی تاکید کرد: ما از سال ۱۹۴۷ که سازمان سی.آی.ای (CIA) تاسیس شد تاکنون این کار را انجام داده ایم.
به نوشته این روزنامه آمریکایی، گذر دولتمردان آمریکا از ارزش های آرمان گرایانه دموکراتیک از همان زمان آغاز شد. کمک این سازمان برای سرنگونی دولت ها در ایران و گواتمالا در دهه ۱۹۵۰ میلادی آغاز این روند بود که بعدها شکل های خشن تر آن نیز در بسیاری از کشورها به اجرا در آمد.
در مقابل این اظهارات، تارنمای خبرگزاری روسی «راشا تودی» نوشت: به گفته افسران اطلاعاتی آمریکا استفاده از رسانه ها و نشریات در کنار دیگر شیوه ها باعث شده است در ده ها مورد آمریکا در امور کشورها تاثیر بگذارد.
این رسانه روسی نیز عنوان داشت آمریکا ادعا می کند این اقدامات را برای افزایش دموکراسی و براساس خواست مردم انجام داد حال آن که با راه اندازی جنگ های خونین تنها موجب نابودی مردم سالاری شده است.
از دخالت تا انقلاب های مخملی
مقام های اطلاعاتی واشنگتن که ضمن متهم سازی مسکو، به ادامه رفتارهای مداخله جویانه خود ابراز امیدواری می کنند، دخالت های آمریکا در گذشته را دارای ارزش اخلاقی می دانند.
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در توجیه سیاست های آمریکا مدعی شد که اهداف اقدامات و مداخلات این کشور متفاوت از روسیه است زیرا دخالت کاخ سفید در انتخابات کشورهای دیگر برای کمک به نامزدهای مردمی و غیرمستبد و کمک به روند مردمسالاری صورت گرفته است.
از نظر ایرانیان اما چیزی که مانند روز روشن است دروغ بودن این ادعا در مورد ایران و کودتا علیه مصدق است زیرا در آن سال ها آمریکا به ویژه CIA با سرنگونی یک دولتی ملی و مورد تایید مردم، به تحکیم و نهاینه شدن نظامی استبدادی کمک کرد.
یکی از آخرین نمونه های دخالت خشونت بار آمریکا در سرنوشت کشورها در لیبی اتفاق افتاد. ایالات متحده با نقش آفرینی آشکار در سرنگونی معمر قذافی نه تنها دموکراسی را به این کشور هدیه نداد بلکه آن را درگیر جنگ داخلی و ویرانی های گسترده ساخت.
به نوشته راشا تودی، ردپای دخالت های آمریکا در کودتای سال ۲۰۱۴ اوکراین هم از سخنان جو بایدن معاون رئیس جمهوری آمریکا مشهود بوده است.
نظرسنجی مرکز پژوهشی دانشگاه «کارنگی ملون» در بررسی تحولات بین سال های ۱۹۴۸ تا ۲۰۰۰ تعداد دخالت های ایالات متحده در امور داخلی دیگر کشورها را ۸۱ مورد عنوان کرد که آخرین آن مداخله کاخ سفید در انتخابات یوگسلاوی در سال ۲۰۰۰ بود. البته در این بررسی کودتاهایی که به وسیله آمریکا رهبری شدند یا تغییر خونین حکومت ها همچون اتفاقی که در دهه ۱۹۷۰ در شیلی رخ داد در آمار این پژوهش محاسبه نشد.
تارنمای نشریه The Hindu تاریخچه دخالت های آمریکا در امور کشورها را عمیق و گسترده توصیف کرد و برخی نمونه های غیرآشنا برای عموم را بر شمرد. حمایت های مالی و سیاسی و تبلیغات پنهانی برای نامزدهای غیرکمونیست در انتخابات ایتالیا از دهه ۱۹۴۰ تا ۱۹۶۰ از جمله این موارد بوده است. حتی دخالت آمریکا در انتخابات روسیه در دهه ۱۹۹۰ و ریاست جمهوری بوریس یلتسین هم از اقدامات پنهانی دولت بیل کلینتون در آمریکا بیان شده است.
به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران، این ها تنها نمونه هایی از مداخله های آمریکا در تاریخ نسبتا دور هستند و بسیاری از زوایای این اقدامات آمریکا در تحولات سال های اخیر کشورهای جهان پنهان مانده و هنوز رسانه ای نشده است.
«ویلیام داتری» از افسران اطلاعاتی سیا می گوید: تصور من این است که بسیاری از کارهای گذشته اکنون نیز در حال انجام است.
این جمله روزنامه نیویورک تایمز مُهر تاییدی است بر ادامه خط مشی های مداخله جویانه ایالات متحده؛ «ممکن است فناوری ها دگرگون شده باشند اما اهداف تغییری نکرده اند».