وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
امروز خراسان جنوبی – زنگویی znagoei@birjandtoday.ir
تواضع، یک باور است. ایمانی جان یافته از حقیقت. پرورش یافته از آموزه های دینی. خصلتی که اگر در فردی بارور شود او را چون درختان پر ثمر، سر فرود می آورد اما به واقع، سر، فراز می کند که هیچ سرفرازی ای چنین ارجمند نیست که مردمان را دست گیرد و کام شیرین کند. توانگران حقیقی، اهل تواضع اند و آنانی که به کبر و نخوت و غرور، سر در فراز و سینه، ستبر دارند به حقیقت، از سبک وزنی خویش، چنین سبک می روند والا آنکه را معرفت افزون است، وزانتی در جان خواهد داشت که جز به تواضع گام برندارد. رفتاری چنین هم در طرح زندگی مومنانه الهی است و هم در دایره رسالت حضرت محمد امین(ص) که خود می فرماید: إنّ ا… أوحى إلیّ أن تواضعوا حتّى لا یفخر أحد على أحد و لا یبغی أحد على أحد. به این معنا که ؛ خداى متعال به من وحى فرمود که متواضع باشید، تا هیچ کس بر دیگرى فخر نفروشد و احدى به دیگرى زورگویى و تجاوز نکند.(۱) تواضع که باشد، حرمت بندگی خدا حفظ می شود و کسی نمی تواند بردیگران فخر بفروشد و به تحقیر بندگان خدا، سخن بگوید اگر چه به واقع متکبر خود بزرگ پندار که در دیگران به حقارت می نگرد خود تهی مایه ای است که باید به حالش گریست. جناب لقمان حکیم ماجرای تأمل برانگیزی را نقل می کند و میگوید: روزی در کنار کشتزاری از گندم ایستاده بودم، خوشه هایی از گندم که از روی تکبر سر برافراشته و خوشه دیگری که از روی تواضع سر به زیر آورده بودند نظرم را به خود جلب نمودند و هنگامی که آنها را لمس کردم، شگفت زده شدم، خوشه های سر برافراشته را تهی از دانه و خوشه های سر به زیر را پر از دانه های گندم یافتم . با خود گفتم: در کشتزار زندگی نیز چه بسیارند سرهایی که بالا رفته اند اما در حقیقت خالی اند. بله، خالی اند اگر چه می پندارند که پُر اند که اگر چنین بودند، سفره معرفت شان گشوده و حکمت در دل شان در حال افزایش بود اما مگر در سنگلاخ، بذری می روید که در ضمیر متکبر بروید؟ این سخن امام کاظم(ع) است که می فرماید: إِنَّ الزَّرْعَ یَنْبُتُ فِی السَّهْلِ وَ لَا یَنْبُتُ فِی الصَّفَا فَکَذَلِکَ الْحِکْمَهُ تَعْمُرُ فِی قَلْبِ الْمُتَوَاضِعِ وَ لَا تَعْمُرُ فِی قَلْبِ الْمُتَکَبِّرِ الْجَبَّارِ لِأَنَّ ا… جَعَلَ التَّوَاضُعَ آلَهَ الْعَقْلِ وَ جَعَلَ التَّکَبُّرَ مِنْ آلَهِ الْجَهْل یعنی؛ زراعت در زمین هموار مى روید، نه بر سنگ سخت و چنین است که حکمت، در دل هاى متواضع جاى مى گیرد نه در دل هاى متکبر. خداوند متعال، تواضع را وسیله عقل و تکبر را وسیله جهل قرار داده است(۲) باری، سبک به معرفت آموزی و خدمت برخیزیم اما سبک سرانه، به غرور سر برنداریم که این را شکستی سنگین نتیجه خواهد بود اما سرهای به تواضع فروشده را در هر دو دنیا، نوبت حتمی سرفرازی است….
پی نوشت:
۱ – نهج الفصاحه ص ۲۹۰ ، ح ۶۷۸
۲ – تحف العقول ص ۳۹۶
