خواب مسئولان؛ پرواز مرغ ها نقش جهاد کشاورزی در نابسامانی بازار مرغ

امروز خراسان جنوبی – بهادر bahador@birjandtoday.ir
«گرانی را ما به وجود نیاورده ایم که ما جواب گو باشیم ! می گویند قیمت جوجه یک روزه ۳ هزار تومن شده است ! می دانید جوجه یک روزه ۳ هزار تومان یعنی چه ؟ یعنی کاهش جوجه ریزی،کاهش مرغ و در نهایت افزایش چند برابری قیمت مرغ حتی تا ۸۱۰۰ تومان این وسط مرغ فروش بی تقصیر است». این جملات را یک مرغ فروش در خیابان مدرس می گوید، البته دیگر مرغ فروش ها هم همین را می گویند به همین نسبت قیمت سینه نیز افزایشی بوده و تا ۱۰ هزار تومان هم می رسد ،البته جالب است که یکی از فروشندگان مرغ گرم در بازار محله غفاری می گوید قیمت مرغ در خراسان جنوبی از دیگر شهر های کشورکمتر است!!!
یک شهروند بیرجندی هم دراین باره به امروز خراسان جنوبی می گوید: روز جمعه مرغ خریدم که با خانواده به خارج از شهر برویم وقتی فروشنده قیمت را گفت تعجب کردم و دوباره پرسیدم .فقط سینه مرغ خریده بودم و کیلویی ۱۰ هزارتومان حساب کرده بود انگار دوباره قیمت مرغ افزایش یافته است و خبری هم از نظارت نیست!!!.معلوم نیست در این شیر تو شیر چرا افت کم داریم و خیز چند برابری ؟
یکی از مرغ فروش ها قیمت مرغ را در هفته گذشته ۷ هزارتومان عنوان می کند و می گوید: به طور معمول در تابستان قیمت مرغ در خراسان جنوبی بر خلاف سایر استان ها کمتر بوده اما حالا استان ما نیز دچار مشکل شده است.  حالا انگار هنوز چله تابستان کلاه بر سر نگذاشته قیمت گوشت مرغ چله شکسته و در حال رکورد زنی در گرمای بازار است. هر کیلو مرغ در اردیبهشت امسال ۶ هزار و ۵۰۰ تومان بود و در ماه رمضان به قیمت تقریبی ۷ هزار تومان رسید البته مسئولان در آن موقع به بهانه افزایش مصرف در ماه رمضان، گرانی را امری طبیعی دانستند اما امروز با گذشت یک ماه از ماه رمضان، قیمت مرغ نه‌تنها کاهش پیدا نکرده است بلکه افزایشی ۱۵درصدی را نیز تجربه می کند و اکنون در بازار به قیمت ۷ هزار و ۸۰۰ تا ۸ هزارو ۱۰۰ تومان به فروش می رسد.
برنامه های ضعیف
معاون اتحادیه تولیدکنندگان مرغ گوشتی استان این افزایش قیمت را متأثر از چند عامل عمده می داند و می گوید: تنش‌های گرمایی شدید و افزایش تلفات مرغ در مرغداری‌ها، یکی از عوامل مؤثر در افزایش قیمت است.
تابع قیمت جوجه یک روزه را طبق آنچه یکی ازمرغ فروشی ها گفته بود تایید نمی کند و به نظرش در حد ۲ هزار و ۵۰۰  تا دو هزار و ۶۰۰ است، که افزایش آن یک عامل دیگر این گرانی است.
البته هر افزایشی در قیمت مرغ به سود فروشندگان مرغ مادر است و هر کاهش قیمتی باعث متضرر شدن تولیدکنندگان مرغ گوشتی می شود.
وی می افزاید: برای این اوضاع مرغ با این شرایط افت و خیز بهتر است بگویم یک برنامه کلان وجود ندارد یعنی یک ناهماهنگی بین سیستم کار و دستگاه  های نظارتی که تولید بازار را کنترل و نظارت می کنند وجود دارد که درمان را ناممکن کرده است، وقتی بحث عرضه و تقاضا مطرح می شود معلوم است که قیمت ها تغییر می کند.
تابع معتقد است هر وقت قیمت مرغ کاهش می یابد حتی در حدی که تعداد زیادی از مرغ داری ها را به تعطیلی می کشاند هیچ فردی نمی پرسد چه بلایی بر سر مرغ دارهایتان دارد می آید؟ اما همین که افزایش می یابد از ۵۰ نقطه ما را زیر سوال می برند که چنان شد و چنین شد.
وی می گوید: بازار آشفته مرغ تا زمانی که ساختار مشخصی برای خروجی مرغداری هایمان تعریف نکنیم یعنی کار تولید را مورد توجه قرار ندهیم درست شدنی نیست.
وی ادامه می دهد : وقتی قیمت دان همانی است که بوده اما قیمت جوجه یک روزه مرغ داران را شوکه می کند، باید چه جوابی به افزایش ها داشته باشیم البته افزایش قیمتی که برای مرغ داران نفعی ندارد.
جوجه به تنهایی مقصرنیست
رئیس اتحادیه مرغ داران خراسان جنوبی نظرات مشابهی دارد و مقصر را فقط جوجه یک روزه نمی داند و می گوید : قیمت تمام‌شده جوجه یک‌روزه حدود هزار و ۵۰۰ تومان است ولی قیمتی که به تولیدکننده عرضه می‌کنند بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ تومان است ، درحالی‌ که ستاد تنظیم بازار، قیمت قانونی آن را هزار و ۷۰۰ تومان پایه‌گذاری کرده است.
عسکری ادامه می دهد: بیشتر بحث دلالی قیمت جوجه یک روزه وجود دارد چون در حال حاضر تولید جوجه یک روزه کم شده است، این محصول از زمانی که تولید می شود تا زمانی که به دست مرغدار می رسد با افزایش قیمت مواجه است علاوه بر این قیمت جوجه یک روزه نقد است .
وی برای خرید جوجه یکروزه اقدام کرده است و درباره قیمت آن می گوید: امروز قیمت واریزی ۲ هزار و ۶۵۰ تومان است، و جالب این که با تمام شرایط یکسانی که برای مرغداران خراسان جنوبی از تهیه جوجه گرفته تا تامین دان و ذرت و شرایط آب و هوایی وجود دارد قیمت مرغ زنده این استان از تمام کشور ارزان تر است .
وی با اعلام این موضوع بحث تقاضای مرغ زنده استان از سایر نقاط را مطرح کرده و می گوید: چرا باید این دغدغه مهم را این قدر در سایه ببینیم،  در حالی که با یک تلاش کوچک می توان مرغ را به قیمت واقعی به دست مصرف کننده رساند تا مرغدار هم ضرر نکند.
عسکری با اشاره به این که باید تمام تلاش مان را به کار بگیریم تا مرغدار لطمه نخورد می گوید: در حالی که گوشت مرغ در مغازه ها به قیمت ۸ هزار و ۱۰۰ تومان فروخته می شود شرکت پشتیبانی دام مرغ را به صورت منجمد به قیمت ۵ هزار و ۷۰۰ تومان وارد بازار کرده است سوال اینجاست آیا این عملکرد مناسب است ؟
وی ادامه می دهد: آیا بهتر نیست شرکت پشتیبانی دام که قرار بود به بخش خصوصی واگذار شود هر چه زود تر تغییر رویه داده و دست بر شانه مرغداران بگذارد و در پایداری آنها با شرایط خاص بازار مرغ به آنها کمک کندتا این صنعت پایدار بماند.
البته این مسئول برخی از تصمیمات را که در تهران گرفته می  شود عامل اصلی این عملکرد شرکت پشتیبانی دام می داند و ادامه می دهد: هم اکنون مغازه دار فقط می تواند ۳ روزمرغ را در مغازه نگه دارد و ۸ درصد سود ببرد این درحالی است که مرغدار باید نزدیک به ۴۰ روز مرغ را نگه دارد و دست آخر هم سودی نصیبش نشود!
وی می پرسد: در این شرایط بهتر نیست شرکت پشتیبانی دام دان و جوجه را توزیع کند و مرغدار کار اصلی را که تحویل مرغ است انجام دهد؟ دراین صورت آن مرغداری که به خوبی عمل نکرده است نیز خود به خود از سیستم خارج می شود. عسکری دربخش دیگری ازسخنانش به این نکته نیز اشاره می کند که امروز حتی نقش فروشندگان مرغ هم امانی فروشی شده است یعنی مرغ را از کشتارگاه تحویل می گیرند و اگر هم فروش  نرفت کشتارگاه اقدام به جمع آوری مرغ می کند.پس در این بین این مرغدار است که از فروش مرغ ۸ هزار و ۱۰۰ تومان فقط در حد ۵ هزار تومان نصیبش می شود، البته با تمام ضرر و زیان ها چون سیستم این طور پیش رفته است.
این مسئول معتقداست باتوجه به این که سرانه مصرف گوشت مرغ درکشور ۲۴ کیلوگرم است اگر در قیمت این سرانه فقط ۱۰۰ تا ۲۰۰ تومان افزایش داشته باشیم آن هم برای حمایت از تولید کننده حدود  ۴ هزار و ۸۰۰ تومان در یک سال به قیمت گوشت مرغ افزوده می شود که برای یک سال رقم ناچیزی است.
خرید نقدی و فروش مدتی
یک مقام آگاه که خواست نامش درج نشود دراین باره به امروز خراسان جنوبی می گوید: مرغدار جوجه ر انقد می خرد اما مرغ را ۴ تا ۶ ماهه می فروشد مبلغی که کشتارگاه‌ها برای مرغ زنده به تولیدکنندگان پرداخت می‌کنند، به ازای هرکیلو ۴ هزار و ۸۰۰ تا ۵ هزار و ۲۰۰ تومان است یعنی قیمت متوسط هر کیلو مرغ زنده توسط تولیدکننده حدود ۵ هزار تومان است که طبیعتا بخشی از قیمت را افزایش می دهد.
هرچند در این خصوص وی معتقد است تولید مرغ گوشتی به‌صورت یک شبکه جزیره‌ای است یعنی برخی تجار هستند که خودشان دان مرغ را تهیه و سپس مرغ را خریداری و به بازار عرضه می‌کنند و مرغ داران با توجه به کمبود نقدینگی، مجبورند با این واسطه‌ها همکاری کنند.
به گفته وی  در واقع قیمت واقعی گوشت مرغ باید ۹۰۰۰ تومان باشد تا تولیدکننده متضرر نشود
وی از طرف دیگر بر این باور است که قیمت جوجه یک‌روزه فقط ۲۰ درصد قیمت مرغ را تعیین می‌کند و عوامل دیگری مانند نهاده‌های دامی نیز در قیمت تمام‌شده مرغ تأثیرگذار است.
وی می گوید: چرا مسئولان نسبت به قیمت گوشت قرمز حساس نیستند؟ قیمت گوشت قرمز افزایش‌یافته ولی نسبت به قیمت گوشت مرغ تا این اندازه سخت‌گیری می‌کنند و فقط مصرف‌کننده نهایی را در نظر می‌گیرند؟ با این شرایط پیش بینی من این است که تا ۴۵  روز آینده، مرغ خیلی گران تر می شود.
به گفته وی هم اکنون در شعب مختلف فروش مرغ زنده در استانهای مختلف کشور، قیمت مرغ زنده حدود ۷ هزار و ۸۰۰ تومان است درحالی که در خراسان جنوبی ۵ هزارو ۲۰۰ تومان است و این یعنی تمایل برای فروش به دیگر استان ها و کاهش عرضه در بازار و گرانی بیشتر، پس واجب است مسئولان فکری کرده وتلاش کنند حداقل قیمت خراسان جنوبی را هم حداقل در سطح قیمت کشوری نگه دارند.
برای دریافت پاسخ درباره دخالت کشتارگاه ها در تعیین قیمت مرغ گوشتی با مهمترین کشتارگاه  شهر تماس گرفتیم اما پاسخ به روز دیگری موکول شد.
این طور که به نظر می رسد وقتی تولید کننده  از بازار دل گرم نیست و تلاشی هم برای رفع مشکلاتش نمی شود این تنها مصرف کننده است که با صد ها سوال و قیمت های نجومی و غیر واقعی مواجه می شود البته قیمتهایی که هر چند به نظر گران است اما شرایط را برای تولید کننده تغییر نمی دهد یعنی بین انصاف تا واقعیت قیمت گوشت مرغ فاصله ای به اندازه یک پدیده است!
پس باید پرسید سازمان جهاد کشاورزی کجای این نابسامانی را گرفته است ؟ شانه مرغداران را یا چراغ سبز جاده دلالان را؟