خسارت ۹۰ میلیاردی

در حال حاضر مقادیر زیادی  آب به حساب نیامده بخاطر فرسودگی شبکه های توزیع و خطوط انتقال آب از شبکه توزیع آب شهری و روستایی  استان هدر می رود که با توجه به کمبود آب در خراسان جنوبی و  وقوع خشکسالی های متوالی ، لزوم کاهش آب به حساب نیامده به شدت احساس می شود.
بر اساس اعلام مسئولان صنعت آب در استان سالانه بطور متوسط ۶ تا ۷ میلیون متر مکعب آب از شبکه های توزیع شهری و حدود ۵/۵ میلیون متر مکعب آب از شبکه های توزیع و انشعابات روستایی هدر می رود که در صورت محاسبه ریالی حدودا سالانه بیش از ۹۰ میلیارد ریال خسارت از این طریق به شرکت های آب و فاضلاب وارد می شود و از همه مهمتر آبی را از دست می دهیم که برای بدست آوردن یک لیتر آن هزینه بالایی باید پرداخت شود.
به اذعان مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب شهری خراسان جنوبی بیشترین هدر رفت آب در شبکه شهری مربوط به انشعابات مسکونی، اماکن غیر دولتی مانند فضاهای سبز و اماکن عمومی است که در شهر بیرجند و طبس گلشن این هدر رفت بیشتر احساس می شود.
هدر رفت ۳۰ درصدی آب
هاشمی مقدم با بیان اینکه در حال حاضر هدر رفت آب ۷/۳۰ درصد محاسبه شده، افزود: سالانه شاهد رشد هدر رفت آب بخاطر فرسودگی شبکه ها و انشعابات غیر مجاز و کنتورهای خراب هستیم که با اقدامات صورت گرفته موفق شده ایم جلوی این رشد را بگیریم .
شناسایی ۵۸ انشعاب غیر مجاز
وی به شناسایی ۵۸ انشعاب غیر مجاز طی سال ۹۵ و سه ماهه سال جاری در استان اشاره کرد و ادامه داد: تلاش شده این انشعابات به مجاز تبدیل شود که از ۱۲ انشعاب غیر مجاز شناسایی شده در سال جاری تاکنون ۶ مورد به مجاز تبدیل شده است.
شناسایی هزار مورد نشتی آب
وی از نصب ۲۰ مورد شیر فشار شکن برای تعدیل فشار آب در شبکه ها در سال گذشته خبر داد و اذعان داشت: انجام عملیات نشت یابی و شناسایی بیش از هزار مورد نشتی که اثری از آن در روی زمین دیده نمی شود و تلاش در راستای رفع آنها از جمله اقداماتی بوده که در راستای جلوگیری از هدر رفت آب انجام شده است .
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب شهری خراسان جنوبی تصریح کرد: عمده نشتی ها در بیرجند ، نهبندان و طبس گلشن بوده است و پیش بینی می شود تا پایان سال با این اقدامات شاهد کاهش یک درصدی هدر رفت آب باشیم .
هاشمی مقدم هدر رفت آب از شبکه ها را شامل دو قسمت هدر رفت فیزیکی و خطای اندازه گیری دستگاه ها عنوان کرد و گفت: از دو محل هدر رفت آب و تنش آبی سال گذشته اعتباری معدل دو میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان در قالب اسناد خزانه به استان اختصاص یافت  که صرف خرید تجهیزات، بازسازی انشعابات فرسوده و تعویض کنتورهای فرسوده شده است .
وی از تعویض ۴ هزار و ۷۰۰ دستگاه کنتور خراب و بازسازی ۴ هزار و ۳۶۶ انشعاب فرسوده با این اعتبار در سال گذشته خبر داد و افزود:با توجه به حجم بالای فرسودگی شبکه ها نیاز است در قانون بودجه ردیف مجزایی برای آن تعریف شود که در این راستا پیگیری هایی هم داشته ایم .
۶۰۰ کیلومتر شبکه ۳۰ ساله
وی متوسط طول عمر طرح و بهره برداری ازشبکه های آب را ۳۰ سال عنوان کرد و افزود: در استان بالغ بر ۱۹۰۰ کیلومتر شبکه توزیع اصلی و فرعی و ۱۸۵۰ کیلومتر خطوط انشعاب وجود دارد که بالغ بر ۶۰۰ کیلومتر آن عمر بالاتر از ۳۰ سال دارندو باید بازسازی شوند.
هدرفت ۲۸ درصدی آب در شبکه های روستایی
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی نیز میزان هدر رفت آب از شبکه های توزیع را ۲۸ درصد اعلام کرد و گفت: از۷ هزار کیلومتر طول شبکه توزیع اصلی و فرعی ۱۸۰۰ کیلومتر فرسوده است که بطور معمول بیشترین هدر رفت مربوط به فاصله کمربند تا کنتور مشترک، خود کنتور و بعد کنتور در خانه های فصلی می باشد.
خسارت ۳/۲ میلیاردی
بسکابادی افزود: سالانه مجوز برداشت  ۲۸ میلیون مترمکعب آب ازطریق آب منطقه ای دراختیار ما قرار می گیرد که بدلیل افت سفره ها فقط۲۲ میلیون مترمکعب آب برداشت می کنیم که از این مقدار   ۵/۱۶ میلیون مترمکعب آن بفروش می رسد و ۵/۵ میلیون متر مکعب نیز آب در شبکه ها هدر می رود. وی ادامه داد: اگر سالانه ۵/۲ میلیون متر مکعب جلوی هدر رفت آب را بگیریم به ازای ۳ میلیون متر مکعب آبی که هدر می رود بیش از ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان خسارت به شرکت وارد می شود .
اصلاح ۳۰۰ کیلومتر لوله فرسوده و کاهش ۵/۱ درصدی هدر رفت آب
وی میزان هدر رفت آب ازشبکه ها را طبق اساس نامه شرکت مهندسی آب ۱۵ درصد اعلام کرد و اذعان داشت: بطور متوسط ما روزانه ۲۰ اتفاق آب را داریم که در سال ۹۶ اعتبارات خوبی از محل تملک و دارایی و ماده ۱۸۰ و ۳۰ درصد نفت برای اصلاح و بازسازی شبکه اختصاص یافته است و پیش بینی ما اصلاح ۳۰۰ کیلومتر لوله فرسوده با مشارکت مردم در سال جاری است تا هدر رفت آب ۵/۱ درصد کاهش یابد .
وی پیش بینی کرد برای اصلاح شبکه های فرسوده و کاهش هدر رفت آب به اعتبار ۲۸۵ میلیارد ریالی نیاز باشد چرا که ۱۳ هزار کنتور معیوب باید در استان تعویض شود و از طرف دیگر ۲۰ درصد انشعابات نیز فرسوده شده است.
با توجه به آماری که دربالا به آن پرداخته شد لزوم کاهش هدررفت آب در استان  بیش از پیش احساس می شود. محدودیت منابع آب، خشکسالی های ۱۸ ساله مصرف بیش از اندزه نیاز به هر گونه توسعه و آمایش سرزمین و همچنین موضوع امنیت پایدار حساسیت موضوع آب را مضاعف ساخته و توجه مدیران و برنامه ریزان و همچنین بهره وران اصلی یعنی همان مردم را می طلبد.  در این راستا برنامه ریزی و اولویت بندی جهت اقدامات اجرایی باید در اسرع وقت در دستور کار متولیان امر قرار بگیرد تا بتوان در کوتاه مدت و میان مدت میزان آب هدررفته را در استان  کاهش داده و در سطح استاندارد جهانی حفظ کنیم.