جدیدترین آمار اشتغال و بیکاری دانشجویان و فارغ‌التحصیلان

به گزارش خبرنگار مهر، بیکاری فارغ التحصیلان در سال‌های اخیر از اهمیت خاصی برخوردار شده است. این موضوع زمانی به یک چالش اساسی تبدیل شد که کشور با رشد روز افزون جمعیت دارای تحصیلات عالی که به نوبه خود نتیجه افزایش بیش از حد ظرفیت دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی بود، مواجه شد.

در عین حال افزایش ظرفیت دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، منجر به عدم تعادل بین فرصت‌های شغلی موجود و نیاز واقعی بازار کار و جمعیت فارغ التحصیل دانشگاهی شده است.

وزارت کار نیز در تازه ترین مطالعه و گزارش از وضعیت بازار کار جمعیت فارغ التحصیل دانشگاهی اعلام کرد: اغلب سیاسیون و بعضاً کارشناسان در خصوص آمار تعداد دانش آموختگان دانشگاهی که تمایل به حضور در بازار کار دارند همواره دچار خطا هستند و می‌پندارند که تمام دانش آموختگان دانشگاهی وارد بازار کار خواهند شد در حالیکه تعداد زیادی از آنان به ویژه زنان تمایلی برای فعالیت اقتصادی ندارند و تعداد زیادی هم همزمان با تحصیل به کار اشتغال دارند.

آیا همه فارغ التحصیلان دانشگاهی بیکار و جویای کار هستند؟

بر اساس تازه‌ترین اطلاعات از وضعیت «بیکاری فارغ التحصیلان»، جمعیت فارغ التحصیل و در حال تحصیل دانشگاهی سال ۹۴ معادل ۱۱ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر برآورد شده است که از این میزان ۴.۸ میلیون نفر در حال تحصیلی و ۷ میلیون نفر نیز جمعیت فارغ التحصیل هستند.

از ۴ میلیون و هشتصد هزار نفر که در حال تحصیل هستند حدود ۸۰۰ هزار نفر (۱۷درصد) ضمن تحصیل دارای فعالیت اقتصادی بوده و شاغل هستند. همچنین بخشی از جمعیت در حال تحصیل و فارغ التحصیل دانشگاهی از نظر اقتصادی غیرفعال هستند و در جستجوی شغل نیستند.

بر اساس همین آمار در بین جمعیت ۷ میلیونی فارغ التحصیل، ۳.۷ میلیون نفر شاغل و ۹۰۰ هزار نفر بیکار هستند. ضمن اینکه ۲.۴ میلیون نفر از فارغ التحصیلان در جمعیت غیرفعال اقتصادی قرار دارند که جزو جمیعت بیکار جویای کار محسوب نمی شوند.

۸۵۰ هزار فارغ التحصیل دانشگاهی

بنابه آمار آموزش عالی در سال تحصیلی ۹۴-۹۳ تعداد فارغ التحصیلان دانشگاهی حدود ۸۵۰ هزار نفر است و این باور اشتباه وجود دارد که همه این افراد به خیل افراد بیکار اضافه می شوند در حالیکه بخشی از این افراد تمایلی برای ورود به بازار کار ندارند و از نظر اقتصادی غیر فعال هستند یعنی بیکار جویای کار نیستند.

۳۴ درصد فارغ التحصیلان «بیکار جویای کار» نیستند

بر اساس بررسی انجام شده توسط پژوهشکده آمار ایران، حدود ۳۴ درصد از افراد فارغ التحصیل عالی از نظر اقتصادی غیرفعال هستند. ۷۱ درصد از افراد فارغ التحصیل عالی غیر فعال را زنان و ۲۹ درصد را مردان تشکیل می دهند. ۳۲ درصد از این افراد دارای مدرک کاردانی، ۶۲ درصد دارای مدک کارشناسی و ۶ درصد دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر هستند.

با استفاده از این نتایج می توان گفت از ۷ میلیون نفر فارغ التحصیل عالی که از آمارگیری نیروی کار سال ۱۳۹۴ برآورد شده است حدود ۲.۴ میلیون نفر از نظر اقتصادی غیر فعال هستند که از این تعداد ۱.۷ میلیون نفر به زنان و ۷۰۰ هزار نفر به مردان اختصاص دارد. همچنین برآورد فارغ التحصیلان غیر فعال در مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد و بالاتر بترتیب ۷۵۰ هزار، ۱.۵ میلیون نفر و ۱۵۰ هزار نفر است.

همچنین بر همین اساس می توان گفت از ۸۵۰ هزار نفر فارغ التحصیل دانشگاهی سال تحصیلی ۹۴-۹۳ حدود ۲۹۰ هزار نفر ( ۳۴ درصد) از نظر اقتصادی غیر فعال هستند.

از طرفی در گروه زنان ۵۲ درصد از زنان، فارغ التحصیل دانشگاهی و در گروه مردان ۱۹ درصد از مردان، فارغ التحصیل دانشگاهی غیر فعال هستند که نشان می دهد تمایل زنان فارغ التحصیل برای ورود به بازار کار کمتر از مردان فارغ التحصیل است.

همچنین سهم افراد غیرفعال اقتصادی که دارای مدرک کاردانی هستند از کل فارغ التحصیلان مدرک کاردانی ۴۲ درصد، سهم افراد غیرفعال اقتصادی که دارای مدرک کارشناسی هستند از کل فارغ التحصیلان مدرک کارشناسی ۳۴ درصد و سهم افراد غیرفعال اقتصادی که دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر هستند از کل فارغ التحصیلان مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر ۱۹ درصد است.

این آمار نشان می دهند نسبت فارغ التحصیلان غیر فعال کاردانی از کل فارغ التحصیلان دانشگاهی دارای مدرک کاردانی بیشترین سهم را دارد و علت آن تمایل افراد دارای مدرک تحصیلی پایین تر برای ادامه تحصیل است.

۱۷ درصد دانشجویان شاغل هستند

بخشی از افراد فارغ التحصیل دانشگاهی خصوصا کسانی که دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکتری هستند قبل از فارغ التحصیل شدن، ضمن تحصیل شاغل هستند. بر اساس بررسی انجام شده توسط پژوهشکده آمار ایران، نسبت اشتغال یعنی سهم دانشجویان شاغل از کل دانشجویان حدود ۱۷ درصد است.

۷۹ درصد از دانشجویان شاغل به مردان و ۲۱ درصد به زنان اختصاص دارد. همچنین سهم دانشجویان شاغل در دوره های تحصیلی کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد و بالاتر از کل دانشجویان به ترتیب ۲۰، ۴۵ و ۲۶ درصد است.

با احتساب سهم های مزبور برای دانشجویان سال تحصیلی ۹۴-۹۳ مشاهده می شود از کل ۴.۸ میلیون نفر دانشجو حدود ۸۰۰ هزار نفر شاغل هستند که از این تعتداد حدود ۶۳۰ هزار نفر به مردان و ۱۷۰ هزار نفر به زنان اختصاص دارد.

همچنین برآورد دانشجویان شاغل در مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد و بالاتر بترتیب ۱۶۰، ۴۳۰ و ۲۱۰ هزار نفر است.

از طرفی اگر سهم دانشجویان شاغل را برای گروه مردان و زنان محاسبه کنیم مشاهده می شود در گروه مردان ۲۲ درصد از مردان دانشجو و در گروه زنان ۷ درصد از زنان دانشجو شاغل هستند.

با محاسبه سهم دانشجویان شاغل در هر مقطع تحصیلی خواهیم دید سهم افراد شاغل که در مقطع کاردانی تحصیل می کنند از کل دانشجویان مقطع کاردانی ۱۵ درصد، سهم افراد شاغل که در مقطع کارشناسی تحصیل می کنند از کل دانشجویان مقطع کارشناسی ۱۲ درصد و سهم افراد شاغل که در مقطع کارشناسی ارشد و بالاتر تحصیل می کنند از کل دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و بالاتر ۲۸ درصد است.

سهم های مزبور نشان می دهند نسبت دانشجویان شاغل مقطع کارشناسی از کل دانشجویان مقطع کارشناسی کمترین سهم و نسبت دانشجویان شاغل مقطع کارشناسی ارشد و دکتری از کل دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری بیشترین سهم را دارد.

نتیجه گیری

بر اساس این گزارش، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جمع بندی مطالعه انجام شده از وضعیت اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی به این نتیجه رسید که با در نظر گرفتن غیر فعال بودن ۳۴ درصد از فارغ التحصیلان و شاغل بودن حدود ۱۷ درصد از افراد در حال تحصیل، در مجموع ۵۱ درصد از این جمعیت در زمره افراد بیکار و در جستجوی کار قرار نمی گیرد و می بایست برای نیمی از آنها فرصت شغلی ایجاد کرد و اظهاراتی همچون ایجاد فرصت شغلی معادل همه فارغ التحصیلان دانشگاهی، خطای بزرگی است و موجب انحراف در تصمیم گیریها و برنامه ریزی‌های کلان می‌شود.