انحصار طلبی و حذف رقبا با پول و رانت دولتی

در بحث فروش و عرضه کالا و خدمات به مردم، رقابت نقش و جایگاه مهم و تعیین کننده ای ایفا میکند. بی شک انحصاری شدن فروش کالا و عرضه خدمات در جامعه به نفع مردم و مصرف کنندگان نیست و این رقابت سالم و عادلانه تولیدکنندگان کالا و خدمات است که باعث می شود تا کالا و خدمات مورد نیاز مردم با کیفیت بهتر و قیمت مناسب تری در اختیارشان قرار گیرد و مردم از حق انتخاب برخوردار باشند.
طبیعی است چنانچه عرضه کالا و ارائه خدمات در هر بخش به انحصار شخص، مرجع یا گروه خاصی در آید، فروشندگان و عرضه کنندگان هر طور که تمایل داشته باشند می توانند عمل نمایند و از آنجا که رقبایی را در کنار خود نمی بینند کالا و خدماتشان را با هر کیفیت و قیمتی عرضه می کنند و مردم نیز که تنها باید از طریق همین فروشندگان و عرضه کنندگان محدود کالا و خدمات مورد نیازشان را دریافت نمایند، حق انتخاب از آنان سلب شده و ناچارند خود را با هر سازی که عرضه کنندگان می نوازند وفق دهند. در عرضه کالا و خدمات مورد نیاز جامعه هر چقدر تعداد مراجع عرضه کننده بیشتر و رقابت داغتر باشد مردم کالا و خدمات با کیفیت تر و ارزانتری دریافت خواهند کرد و تولیدکنندگان و عرضه کنندگان کالا و خدمات نیز تلاش بیشتری برای جلب رضایت مشتریان خواهند داشت و این به نفع مردم است.با توجه به فاصله زیاد مرکز استان و سایر شهرستانهای خراسان جنوبی تا مرکز کشور و وضعیت نه چندان مطلوب جاده ها و درصد قابل توجه حوادث جاده ای و تلفات ناشی از آن، بخشی از سفرهای این مسیر از طریق پروازهای فرودگاهی انجام می شود و سالهاست که مسئولین و مدیران استانی و کشوری، وعده پیگیری برای افزایش پروازها و ارائه خدمات بهتر و مناسب تر به مردم استان در این بخش می دهند با اینحال کماکان شاهد برخی کمبودها و مشکلات از جمله ناکافی بودن پروازها، تاخیر یا کنسل شدن پروازها، نقص فنی هواپیماها و استفاده از هواپیماهای فرسوده و  … بوده و هستیم به گونه ای که چنانچه پروازی به موقع و بدون اشکال انجام شود، مسافران تعجب می کنند.
توقف پرواز چارتر فرودگاه بیرجند از ۲۰ اردیبهشت
هنوز خبر پرواز پر ماجرا و دلهره آور ۲۱۲ تهران – بیرجند شرکت ایران ایر با آن هواپیمای فوکر ۱۰۰ فرسوده و لحظات پر اضطراب مسافران آن پرواز و نگرانی و انتظار سخت خانواده ها و اقوام و آشنایان آنها در ۲۸ مهرماه سال گذشته از یادها نرفته است، اتفاقی که می توانست به یک فاجعه تلخ و جبران ناپذیر تبدیل شود. رخدادهایی از این دست را چندین و چند بار دیگر شاهد بوده ایم که به صورت مقطعی مسئولین را به تکاپو واداشته و ضرورت ورود شرکت های بیشتر با هدف افزایش و رقابتی شدن پروازها که به ارائه خدمات با کیفیت تر و مناسب تر به مردم استان منجر می شود را بیش از پیش یادآور گردیده و مسئولین و مدیران بارها برای پیگیری و رفع این مشکلات وعده داده اند اما آنچه طی ماه گذشته شاهدش بودیم خلاف این وعده ها و ادعاها را ثابت می کند.پنجم آبانماه سال گذشته بود که با ورود و همت بخش خصوصی یک پرواز چارتر ارزان قمیت برای روزهای چهارشنبه از تهران به بیرجند و بالعکس دایر شد. در این پرواز بلیط ۲۵۰ هزار تومانی هواپیمایی ایران ایر، توسط هواپیمایی ایران تور و در ادامه شرکت آتا به قیمت ۱۶۵ تا ۱۷۵ هزار تومان عرضه می شد که مورد استقبال مردم استان هم قرار گرفت. اما متاسفانه این پرواز از بیستم اردیبهشت ماه امسال متوقف شده است.
رقابت بخش خصوصی با بخش دولتی عادلانه نیست
مدیرعامل شرکت سایه سیر شرق که به عنوان بخش خصوصی پیگیر راه اندازی پرواز چارتر شده بود، در خصوص علت متوقف شدن این پرواز به گزارشگر ما گفت: ما یک شرکت بخش خصوصی هستیم و برای رقابت با سایر شرکت های بخش خصوصی مشکلی نداشته و نداریم اما رقابت ما با یک شرکت دولتی، رقابتی نابرابر و ناعادلانه است.
بهمنش افزود: شرکت هواپیمایی ایران ایر که با استفاده از پول دولت که در حقیقت پول ملت است فعالیت می کند برای حذف ما از عید امسال ظرفیت پرواز روزهای چهارشنبه خود را از ۱۰۰ نفر به ۱۶۷ نفر افزایش داد و در حالیکه قبلا از هواپیمای فوکر۱۰۰ نفره استفاده می کرد هواپیمای ۱۶۷ نفره ای را جایگزین نموده و با استفاده از پول دولت و ملت بلیط ۲۵۰ هزار تومانی خود را به قیمت ۱۰۰ هزار تومان عرضه کرد و حتی ساعت پرواز هواپیما را به ساعت پرواز شرکت ما نزدیک و نزدیک تر نمود.
خسارت ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومانی
بخش خصوصی بومی استان
وی با بیان اینکه اقدامات هواپیمایی ایران ایر با سیاست حذف ما و شرکت ماهان که آنها هم بخش خصوصی هستند، برنامه ریزی شده بود، اظهار کرد: آنها در چند روز اول اعلام کردند که این تغییرات و کاهش قیمت مربوط به ایام تعطیلات عید نوروز می باشد و ادامه پیدا نخواهد کرد اما در عمل ادامه یافت و شرکت ما هفته ای ۴۰ میلیون تومان متضرر می شد. البته شرکت ماهان که کشوری است با وجود اعتراضی که داشته و دارد، مقاومت کرده اما ما که یک شرکت استانی هستیم در حالی که متحمل خسارت ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومانی شده بودیم تا بیست اردیبهشت ماه بیشتر نتوانستیم ادامه دهیم و از گردونه حذف شدیم. هیچ شرکت بخش خصوصی نمی تواند با شرکت دولتی که از  سرمایه و رانت دولتی استفاده می کند، رقابت نماید چون اصلا این رقابت عادلانه و منصفانه نیست چون شرکت دولتی از کیسه ملت می بخشد و از پول دولت و مردم سود می برد.
با حذف ما قیمت بلیط ایران ایر افزایش یافته است
بهمنش تصریح کرد: ایران ایر که به هدفش یعنی حذف ما رسید در ادامه قیمت بلیط پرواز روز چهارشنبه خود را به ۲۱۰ تا ۲۴۵ هزار تومان افزایش داده و شنیده می شود که قصد دارد قیمت را به بیش از ۳۰۰ هزار تومان برساند.وی با اشاره به اینکه بعد از حذف ما، هیچ شرکت بخش خصوصی انگیزه ای برای ورود به این بخش ندارد، گفت: حتی شرکت ماهان هم در صورت ادامه این روند، ممکن است پروازهایش را حذف کند.
از استاندار انتظار پیگیری داریم
وی در پاسخ به این سوال که آیا مسئولین برای جلوگیری از حذف شما به عنوان سرمایه گذار بخش خصوصی استان اقدامی صورت ندادند؟، گفت: جا دارد از حمایت های رمضانی مدیرکل میراث فرهنگی استان، سلامی مدیرکل فرودگاههای استان و فرهادی سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری قدردانی نمایم با این حال از استاندار گلایه مندم و انتظار داشتیم زودتر از اینها به بحث ورود می کرد. البته ظاهرا اقداماتی را در دست پیگیری دارد اما خسارت ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومانی ما چگونه جبران خواهد شد؟ انتظار ما حمایت همه جانبه از بخش خصوصی بومی استان است. ما هم انتظار داریم هر تسهیلاتی که به سرمایه گذاران غیر بومی در استان محروم خراسان جنوبی تعلق می گیرد، در اختیار ما هم قرار گیرد و به نظرم این درخواست و توقع زیادی نیست زیرا ما به عنوان بخش خصوصی بومی استان با سرمایه خود وارد گود شده ایم و متحمل هزینه و خسارت شده ایم و به نفع مردم با ایرلاین دولتی رقابت کرده ایم. البته قبول داریم که استاندار و همکاران ایشان در این مدت درگیر برگزاری انتخابات بودند اما انتظار داریم در حال حاضر پیگیر مشکل ما باشند.
وی گفت: با پیگیری هایی که داشتیم در تاریخ ۲۳/۱/۹۶ صورتجلسه ای در استانداری به امضا رسید که اجرای آن می توانست جلوی حذف ما را بگیرد اما متأسفانه مفاد این صورتجلسه از سوی ایران ایر عملیاتی نشد.
عرضه بلیط ۳۰۰ هزار تومانی برای
پرواز روز گذشته ایران ایر
رئیس ایستگاه پروازی ماهان در بیرجند نیز در این باره گفت: اقدامات ایران ایر با هدف حذف رقبا صورت می گیرد و آنها می خواهند همانطور که شرکت آسمان را از دور رقابت خارج کردند سایر رقبا را هم حذف کنند.
سهیل افزود: ما بر اساس صورتجلسه ای که در فروردین ماه در استانداری تنظیم شد پرواز روزهای جمعه خود را به نفع ایران ایر لغو کردیم و قرار بود ایران ایر در عوض پرواز عصر پنجشنبه خود را به صبح همان روز یا زمان های خالی روزهای دیگر موکول کند که این اقدام عملی نشد و جالب اینکه ایران ایر بلیط پرواز اخیر روز جمعه خود را پس از حذف پرواز ما به قیمت ۳۰۰ هزار تومان عرضه کرده، در حالی که ساعت پرواز روز پنجشنبه خود را به ساعت پرواز پنجشنبه ما نزدیک نموده وقیمت را به ۱۰۳ هزار تومان کاهش داده و همین اقدام را برای پروازهای سایر روزهای خود که همزمان با پروازهای ماست انجام می دهد و دقیقا می خواهد ما را همچون پرواز چارتر شرکت آتا در روزهای چهارشنبه از چرخه رقابت خارج نماید و بعد که پروازها انحصاری شد هرطور که مایل باشد با مردم استان برخورد کند.
شرکت خصوصی ماهان هر پروازی
را که صرفه نباشد حذف خواهد کرد
به گفته سهیل، تعداد مسافران پرواز روزهای پنجشنبه ماهان با این اقدامات ایران ایر با وجود ظرفیت ۱۰۰ نفری به زیر ۳۰ نفر کاهش یافته و چنانچه این اقدامات ایران ایر که بر خلاف صورتجلسه استانداری است ادامه یابد احتمال حذف پروازهای روز پنجشنبه ماهان را تشدید می کند. وی با بیان اینکه عمل به صورتجلسه استانداری مشکلات را دفع می کرد، افرود: ماهان شرکت بخش خصوصی است و چنانچه پروازی را به صرفه تشخیص ندهد، آن را حذف می کند و این به ضرر مردم استان محروم خراسان جنوبی تمام خواهد شد.
بندهای ۴گانه صورتجلسه استانداری
اما ببینیم صورتجلسه مورخه ۲۳/۱/۹۶ معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری حاوی چه نکاتی بوده است. در صورتجلسه مذکور مقرر گردیده بود که پروازهای روزهای چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه فرودگاه بین المللی بیرجند به این شرح انجام شود:
• با توجه به سابقه شرکت هواپیمایی ماهان در انجام پرواز روزهای پنج شنبه عصر مسیر تهران- بیرجند-تهران، شرکت مذکور دارای اولویت در این تایم زمانی(عصر پنجشنبه) بوده و شرکت هواپیمایی ایران ایر پرواز خود را به صبح پنجشنبه یا در زمان های خالی مانند روزهای یکشنبه و سه شنبه عصر و یا شنبه صبح جابجا نماید.
• با توجه به اینکه تقاضای سفر در عصر جمعه زیاد می باشد، پرواز روزهای جمعه عصر توسط شرکت هواپیمایی ایران ایر انجام شده و شرکت هواپیمایی ماهان نسبت به تغییر زمان پرواز خود به صبح روز جمعه و یا زمان های خالی مانند روزهای یکشنبه و سه شنبه عصر و یا شنبه صبح اقدام نماید. شرکت های مذکور موظفند ظرف مدت یک هفته از تاریخ صورتجلسه نسبت به اصلاح برنامه خود با هماهنگی مدیر کل فرودگاه های استان اقدام نمایند.
• مقرر گردید با عنایت به فعالیت بخش خصوصی (به صورت چارتر) در روز چهارشنبه، شرکت هواپیمایی ایران ایر پرواز خود را به صبح و یا عصر چهارشنبه منتقل نماید و بخش خصوصی (چارترکننده) در زمان ایجاد شده خالی در همان روز( صبح و یا عصر و با رعایت فاصله زمانی) اقدام به برقراری پرواز نماید. • مقرر گردید شرکت هواپیمایی ماهان بدلیل محدودیت های عملیاتی هواپیما BAE، پیگیری لازم جهت تغییر تایم پروازی را انجام داده و نتیجه را حداکثر ظرف مدت یک هفته طی نامه ای به معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری اعلام نماید.
حذف پرواز هیچ شرکت هواپیمایی را نمی پسندیم
آنطور که گفته می شود مفاد این صورتجلسه ۴ بندی عملیاتی نشد و به حذف سرمایه گذار بخش خصوصی و بومی استان انجامید و پروازهای ماهان را نیز با مشکل روبرو کرده است. سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری دراین زمینه به گزارشگر ما گفت: ما به دنبال افزایش ایرلاین های مختلف و تعدد پروازهای فرودگاه بین المللی بیرجند و فرودگاه طبس هستیم و حذف هیچ شرکتی را نمی پسندیم و در این راستا اخیرا پروازهای فرودگاه طبس افزایش یافته است.
پیگیری ها با ورود استاندار به نفع مردم ادامه دارد
فرهادی با اشاره به اینکه حمایت از بخش خصوصی از سیاست های کلی دولت است، افزود: هدف ما نیز خارج کردن پروازها از انحصار است و پیگیری ما از کانال های مختلف در این راستا ادامه دارد و امیدواریم که به نتیجه مطلوب برسد و با تعدد شرکت های هواپیمایی و افزایش پروازها شاهد رقابت بیشتر به نفع مردم استان باشیم. به گفته فرهادی، شخص استاندار خراسان جنوبی نیز به موضوع ورود پیدا کرده و پیگیری ها با جدیت و تا حصول نتیجه ادامه دارد.