یادداشت شهروند / جایگاه معلم در مکتب تعلیم و تربیت اسلامی

اسلام معلم را به عنوان پدر روحانی معرفی می کند و می گوید (( اَبٌ معلمک )) یعنی معلم یکی از پدران ثلاثه بوده که به تو دانش می آموزد و بنابراین حقوقی که درباره پدر و مادر باید رعایت شود در حق معلم باید بهتر و کاملتر رعایت شود ، آنقدر در متون اسلامی تجلیل از مقام معلم شده که خداوند علیم خود را معلم خوانده و رسول ا…(ص) هم فرمودند: اِنما بُعِثتُ معلما…
* معلم شمع فروزان و سوزان هدایت است که در جهت هدایت انسانها به طریق مستقیم و رسیدن به قرب الهی که مقصد نهایی انسان است تلاش می کند.
*معلم راهبر دلها به قله های کمال و سعادت است، معلم به مثابه باغبانی دلسوز است که بذر ایمان می افشاند و گل تقوی می پروراند.
*جایگاه و شأن معلم و استاد تا بدان جاست که رسول ا…(ص) در کلامی به امیرالمومنین فرمودند یا علی اگر یک فرد بوسیله تو و به مدد خداوند طریق هدایت را باز یابد و به حق رهنمون گردد پر ارزش تر و بهتر از آن است که مالک شتران سرخ موی فراوانی باشد .
*معلم مایه حرکت و برکت جامعه هست و امیرالمومنین فرمودند (( العلماء باقون مابقی الدهر اعیانهم مفقوده و امثالکم فی القلوب موجوده )) شخص به ظاهر درمیان نیست اما آثارش در قلب ها موجود است برای همین است که علما به مقام شفاعت می رسند.
*در نظام تعلیم و تربیت اسلامی، معلم مسئول تمام مقدراتی است که برای یک کشور یا جامعه پیش می آید و مسئول تمام انسان هایی است که در زیر دست او تربیت می شوند معلم اگر خودسازی کند و تهذیب نفس نماید و از خودش شروع کند افراد یک جامعه صالح و صالحه خواهند بود و اگر خدای ناکرده معلم تربیت دینی نداشته باشد سبب انحراف نسلها و عصرها می گردد و جامعه را به خرابی می کشاند و همه سعادت ها و شقاوت ها از مدرسه هاست و کلیدش به دست معلم است.
*رسالت معلمان و مربیان : پس از نهاد خانواده که کانون پرمهرو محبت پدر و مادر است، مهمترین مکان برای تعلیم و تربیت است جائی که محل بروز و ظهور رسالت خطیر معلمی است که اگر معلم درست معلمی کند راه انحراف بسته می شود و درب زندانها مسدود می گردد .
-لذا اسلام رسالت های مهمی را برای معلم و مربی ترسیم کرده است .
۱-دعوت به سوی خدا و تربیت الهی : که یکی از اهداف عالیه پیامبران و در سرلوحه کار آنها بوده است که افراد در مسیر رسیدن به کمال معبود حرکت کنند ، معلم همه چیزش باید برای خدا باشد تربیتش برای خدا، ایمانش برای خدا ، سکوتش برای خدا ، چون با توجه به خداست که تربیت اثر می کند .
۲-دعوت به سوی خدا و تربیت نورانی: از اهداف انبیاء اخراج مردم از ظلمات به سوی نور بوده است که با آیات الهی آنها را به سوی نور و تقوی وسعادت هدایت می کردند و رسالت معلم در واقع همان رسالت خداوند است.
۳-دعوت به سوی اصلاح جامع و تربیت صالح : رسالت معلم این است که با توفیق از خداوند به اصلاح فرهنگ و تربیت فکر و مغزهای متفکر بپردازد تا تمامی عرصه های جامعه به سمت اصلاح حرکت نمایند.
۴-دعوت به پاکسازی و تربیت اخلاقی : در قرآن کریم آیه ۴۴ سوره طه آمده است: «و با او به نرمی سخن بگویید تا شاید متذکر شود و پند گیرد و یا بترسد» این آیه اشاره لطیفی به این حقیقت است که رسالت انبیا برای پاکسازی انسان ها و بازگرداندن طهارت فکری نخستین به آنهاست که اولین دستور قرآن برخورد ملایم و توام با مهر و عطوفت انسانی است هدف آن است که مردم جذب شوند ، متذکر شوند و راه را پیدا کنند .
۵-دعوت به سوی علم و دانش و تربیت قرآنی : در قرآن به آیه ۹ سوره زمر اشاره شده ، البته علم در آیات قرآن به معنای داشتن و دانستن یک سری الفاظ و اصطلاحات نیست بلکه منظور از علم آن معرفت و آگاهی خاصی است که انسان را به اطاعت پروردگار و ترس و امید به خدا دعوت کند که اگر در یک قلب تربیت شده این معلم وارد شود عطرش عالم را فرا می گیرد و همه استعدادها در پرتوش شکوفا می شود و جامعه به سوی اصلاح و کمال حرکت می کند و چنین علمی در پرتو تربیت قرآنی میسر می گردد.