یادداشت امروز / انتظارات و امیدها در آستانه انتخابات

وقوع انقلاب شکوهمند اسلامی در سال ۵۷ کمک شایانی به رشد و توسعه مردم سالاری در ایران نمود. اگر در سالهای قبل از آن یعنی از زمان وقوع انقلاب مشروطه در سال ۱۲۸۵ تا سال ۱۳۵۷ یعنی در طول حدود ۷۲ سال تنها تعداد ۲۴ انتخابات مجلس شورای ملی در کشور آنهم عموماً به صورت فرمایشی در کشور برگزار گردید، در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون همواره شاهد برگزاری انتخابات گوناگون در کشور بوده ایم. مردم در پای صندوق های رأی همواره حضوری چشمگیر داشته اند. بطوریکه درصد مشارکت مردم در انتخابات در کشورمان در مقایسه با کشورهایی که مدعی نظام های لیبرال دموکرات هستند به مراتب بسیار بالاتر بوده است و این خود پشتوانه عظیمی را برای مقبولیت و مشروعیت نظام ایجاد کرده است. با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال جاری، در آستانه آغاز روند ثبت نام کاندیداهای انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری و انتخابات پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا قرار گرفته ایم . فضای سیاسی و رسانه ای بویژه مطبوعات کشور رنگ و بوی انتخاباتی بخود گرفته است . در این شرایط توجه به نکاتی چند می تواند حائز اهمیت باشد: *رعایت تقوای سیاسی: چنانکه می دانیم تقوا دارای وجوه گوناگون فردی، اجتماعی و … است. یکی از مهمترین ابعاد آن تقوای سیاسی است . تقوای سیاسی در نظام مردم سالاری دینی جمهوری اسلامی ایران دارای معنا و مفهوم خاص بخود است. با توجه به جایگاه و نقش محوری که اصل ولایت مطلقه فقیه در نظام سیاسی ایران دارد لذا ولایت مداری می تواند مهمترین شاخص تقوای سیاسی باشد. این امر بدین معنا است که مردم باید ببینند کدام یک از جریان ها و احزاب سیاسی در عمل در مسیر سیاست های کلی رهبری نظام حرکت می کنند. *رعایت اصل وحدت در عین کثرت: در سالهای پس از انقلاب اسلامی جریان ها و احزاب سیاسی گوناگون همواره فعالیت داشته و در صحنه انتخابات حضور پررنگی پیدا کرده اند و این مساله نه تنها هیچگاه کوچکترین دغدغه ای را برای کشور ایجاد نکرده بلکه خود توانسته فرصت لازم برای توسعه و تحکیم مردم سالاری در ایران را فراهم آورد.
*انتخابات عرصه رقابت و نه منازعه: واقعیت آن است که انتخابات پدیده ای چند وجهی می باشد و مانند سکه ای است که دو روی دارد . وجه آشکار آن ، رقابت جریان های سیاسی گوناگون با یکدیگر برای حضور در نهادهای قدرت در کشور است و در این راستا انتظار آن است که جریان های سیاسی، احزاب سیاسی، فعالان سیاسی و در نهایت کاندیداهای وابسته به هریک از آنها با اصول و مبانی رقابت سیاسی آشنایی و نیز پایبندی لازم را داشته باشند. رقابت کاندیداها و طرفداران آنها باید در چهارچوب اصول و قواعد و قوانین انجام پذیرد و از منازعات سیاسی که می تواند چالش هایی را برای کشور ایجاد نماید اجتناب ورزند.
*تلاش برای کیفی کردن انتخابات : در جریان انتخابات باید تلاش شود در کنار اینکه صرفاً مردم ، فرد و یا افرادی را برای مسئولیت های گوناگون ( ریاست جمهوری ، نماینده مجلس شورای اسلامی و … ) از طریق صندوق های رأی برمی گزینند به صلاحیت های عمومی و اختصاصی یعنی کیفیت فرد و یا افرادی که قرار است انتخاب شوند توجه نمایند. *نگاه به انتخابات به عنوان یک متغیر مستقل و نه صرفاً وابسته: از گذشته تاکنون همواره انتخابات از عوامل و متغیرهای گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی تاثیر پذیرفته است. بطوریکه در یک دوره عوامل اقتصادی و در دوره ای دیگر عوامل سیاسی و … تعیین کننده نتیجه انتخابات بوده اند . این امر بدین معنا است که به طور همزمان عوامل بسیاری به عنوان متغیر مستقل بر روی انتخابات به عنوان متغیر وابسته تاثیرگذار بوده اند. اما زمانی انتخابات می تواند خود زمینه ها و موجبات تحولات و دگرگونی های عظیم و عمیق در کشور را پدید آورد که به آن به چشم یک متغیر مستقل که می تواند منشأ اثر در بسیاری از حوزه ها باشد نگریسته شود. سوال اصلی که در اینجا به ذهن می رسد این است که چه زمانی و تحت چه شرایطی انتخابات می تواند نقش متغیر مستقل را در روند توسعه کشور داشته باشد. به نظر می رسد چنانچه به سمت کیفی کردن انتخابات حرکت کنیم می توانیم امید بیشتری برای تحقق این مهم داشته باشیم.