وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
خبرگزاری مهر، گروه بین الملل– عبدالحمید بیاتی: «دونالد ترامپ» رئیس جمهور جدید آمریکا از زمان رقابت های انتخاباتی رویکرد خصمانه ای را در قبال ایران در پیش گرفت و صحبت از پاره کردن برجام و نقض آن به میان آورد.
این رویکرد ضد ایرانی بعد از ورود وی به کاخ سفید با انجام اقداماتی همچون قرار دادن ایران در لیست کشورهایی که سفر اتباعشان به آمریکا ممنوع است تکمیل شد و موجب شد تا حساسیت هایی در مورد رویکرد دولت جدید آمریکا در قبال ایران شکل بگیرد.
سرنوشت برجام در دولت ترامپ چه خواهد بود؟ و یا همپیمانان آمریکا در قبال اقدامات ضد ایرانی ترامپ چه واکنشی خواهند داشت؟ این سوالات ما را بر آن داشت تا با «داریل کیمبال» رئیس موسسه کنترل سلاح آمریکا، به گفتگو بنشینیم.
کیمبال از سال ۲۰۰۱ تا کنون مدیر اجرایی انجمن تحقیقاتی کنترل سلاح آمریکاست و در سال ۲۰۰۴ میلادی توسط نشنال ژورنال به عنوان یکی از ۱۰ چهره تاثیرگذاری که نظریات آنها به شکل گیری سیاست های آتی در مورد آینده تسلیحات هسته ای کمک می کند معرفی شده است. متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:
* شما سیاست های دولت جدید آمریکا در خاورمیانه بویژه در قبال ایران را چطور ارزیابی می کنید؟
دولت «دونالد ترامپ» تا کنون اینطور نشان داده که از کابینه «بنیامین نتانیاهو» حمایت کرده و فشاری را بر اسرائیل در مورد راه حل تشکیل دو کشور در خاورمیانه برای حل مناقشه اسرائیل و فلسطینیان وارد نمی کند.
علاوه بر آن دولت جدید آمریکا اعلام کرده که در پی مقابله با داعش است. دولت ترامپ همچنین برای راضی ساختن جمهوریخواهان آمریکا می خواهد اینطور نشان بدهد که در برابر ایران محکم خواهد بود.
اگرچه برخی از این مواضع در آمریکا و منطقه خاورمیانه بحث برانگیز هستند اما با وجود تمام این مفاهیم و اهداف، سیاست آمریکا تغییر چندانی نکرده و یا تا کنون تغییر خاصی نداشته است. مشاوران سیاست خارجی و امنیتی ترامپ متوجه رفتارهای ایران در منطقه هستند و ممکن است در لفاظی های خود علیه ایران در مقایسه با دولت اوباما از رویکرد تهاجمی تری استفاده کنند.
* با این اوصاف شما اقدام بعدی ترامپ در قبال ایران را چطور پیش بینی می کنید؟
ارزیابی من این است که بسیار نامحتمل است که دولت ترامپ بصورت یکجانبه برجام را نقض و یا آن را فسخ کند اما انجام تعهدات ایران را به دقت زیر نظر خواهد داشت و از کوچکترین تخطی ایران(به زعم خود) از محدودیت های برجام به عنوان بهانه ای برای توقف انجام تعهدات آمریکا در این رابطه استفاده می کند.
هرچند ممکن است که ترامپ به گفته های خود مبنی بر اینکه برجام توافق بدی است و او می تواند با مذاکره مجدد توافق بهتری را رقم بزند ادامه بدهد اما این توافق خوب کار می کند و به نفع همه طرف ها است. اکنون مشخص است دولت آمریکا پی به این نکته برده که شریکان واشنگتن در گروه ۱+۵ مایل به مذاکره مجدد درباره برجام نیستند و اگر آمریکا بطور یکجانبه از این توافق خارج شود آنها با تحریم های جدید آمریکا علیه ایران همراهی نخواهند کرد.
به نظر من کلید پایبندی آمریکا به تعهدات خود در برجام که مانع چانه زنی برای پایان دادن به برجام از سوی این کشور نیز می شود تاریخ انقضای استثناهایی است که آمریکا در مورد تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای ایران اعمال داشته است؛ این تاریخ در اواسط ماه می به پایان می رسد و دولت آمریکا باید در مورد تمدید این استثناها تصمیم گیری کند.
آینده برجام حتی ممکن است از سوی برخی از جمهوریخواهان کنگره آمریکا به خطر بیافتد. به این ترتیب که آنها اقدام به وضع قوانینی برای اعمال مجددتحریم هایی کنند که بواسطه توافق اتمی لغو شده اند. آنها اینبار این تحریم ها را بواسطه اقدامات غیر هسته ای ایران وضع می کنند. حتی ممکن است اقدام آمریکا علیه سپاه پاسداران ایران نیز آینده برجام را به خطر بیاندازد.
* اگر آمریکا اقدام به نقض برجام کند واکنش همپیمانان واشنگتن بویژه اتحادیه اروپا و روسیه به چه صورت خواهد بود؟
از بیانیه هایی که فرانسه، آلمان و مقامات اتحادیه اروپا صادر کرده اند کاملا مشخص است که آنها برجام را در راستای منافع خود دانسته و حاضر به مذاکره مجدد درباره این توافق نیستند و اگر آمریکا بطور یکجانبه برجام را نقض و اقدام به اعمال تحریم های جدید علیه ایران کند آنها از این اقدام واشنگتن حمایت نخواهند کرد.
* همانطور که می دانید ایران به دولت های عراق و سوریه در مبارزه با داعش کمک می کند و ترامپ نیز ادعا کرده که خواستار نابودی داعش است، با توجه به این موارد آیا امکان همکاری دولت جدید آمریکا با ایران علیه داعش وجود دارد؟
به لحاظ تئوری آمریکا و ایران باید در اقدامات خود علیه داعش با یکدیگر همپیمان شوند. اما وجود عواملی همچون داشتن رویکرد ضد ایرانی از سوی دولت ترامپ و ناتوانی آن برای تفکیک قائل شدن میان اسلام سیاسی و تفکرات دینی، همچنین حمایت بی چون و چرای آمریکا از کشورهای عرب خلیج فارس بویژه عربستان سعودی که رقیب ایران محسوب می شوند موجب شده تا به نظر من امکان همکاری ایران و آمریکا غیر محتمل باشد.
می خواهم این نکته را نیز اضافه کنم که فقط با اقدام نظامی صرف نه آمریکا، نه روسیه و نه ایران نمی توانند مشکلات خود در خاورمیانه را از بین ببرند و اگر چنین اقدامی صورت بگیرد محکوم به شکست خواهد بود. در جنگ پیچده در عراق و سوریه که داعش بخشی از آن است و یا یمن که قدرت های خارجی وارد یک جنگ نیابتی شده اند و مردم بیگناه یمن در آن کشته می شوند نمی توان فقط با نیروی نظامی به پیروزی رسید بلکه این موارد را می توان از راه هایی همچون مذاکره و وارد شدن در روند صلح و برقرار ی آشتی ملی و طرح تقسیم قدرت به نتیجه رساند.
* در هفته های گذشته برخی رسانه ها از احتمال اقدام آمریکا علیه سپاه پاسداران ایران و قرار دادن آن در لیست سیاه خبر داده بودند، اگر این خبر صحت داشته باشد شما این رویکرد دولت آمریکا را چطور ارزیابی می کنید؟
گزارش هایی که در این رابطه منتشر شده اند درست هستند و دولت ترامپ در حال ارزیابی این موضوع است که آیا سپاه پاسداران را در لیست سیاه قرار بدهد یا خیر. با این حال من احتمال انجام چنین کاری از سوی آمریکا را کم می دانم.
زیرا انجام این کار از سوی بسیاری از ایرانی ها اگر نقض خود برجام تلقی نشود بدون شک نقض روح برجام تلقی خواهد شد و می تواند منجر به بروز درگیری میان نیروهای طرفدار ایران در عراق با نظامیان آمریکایی شود.
بنابراین این امری ضروری است که افراد میانه رو در واشنگتن و آمریکا وارد عمل شوند. امری ضروری است که درک کنیم تنش های چندین ساله میان آمریکا و ایران یک شبه از بین نمی روند و ادامه اجرای برجام پایه های وجود یک منطقه با ثبات و آرام را بوجود آورده و بازسازی اقتصاد ایران و بهره مند شدن مردم از آن را فراهم می سازد. بدون وجود برجام آینده اقتصاد ایران نامعلوم بوده و منطقه خاورمیانه نیز بی ثبات تر از قبل خواهد شد.
