آغاز دوران دفاع مقدس را همه به خوبی به خاطر دارند روزهای سخت دوران جنگ تحمیلی، روزهایی که همش دلهره، اضطراب، شهادت، مجروحیت و توپ، تانک، مسلسل و درگیری بود.
آن روزها هیچگاه از خاطر مردم ایران اسلامی که خود درگیر جنگ بودند، پاک نخواهد شد روزگاری که حاصل آن منجر به شهید شدن حدود ۲۳۰ هزار جوان و مجروح شدن بیش از ۵۰۰ هزار نفر شد و اکنون یادی از شهدا و دردها و آلام جانبازان باقی مانده است.
آن روزها همه مردم به نوعی با جنگ تحمیلی درگیر بودند و تمامی خانواده ها با مشکلات آن دوران دست و پنجه نرم می کردند اما از دل مادران شهدا و جانبازان کسی خبر ندارد و نمی توان توصیفی برای آن داشت.
آن دوران رنگ و بوی خون می داد، همه جا بوی شهادت می داد، کوچه و پس کوچه های شهرها به ویژه شهرهای جنوبی، به جز خرابه ای از آن باقی نمانده بود اما جوانان به جبهه های جنگ می رفتند تا یاد دوستان، همسایگان، اقوام و بستگانشان را که در جنگ به شهادت رسیدند یا مجروح شدند را زنده کنند.
به راستی که واژه شهید و شهادت پس از دوران جنگ تحمیلی معنای دیگر پیدا کرد اگرچه در دوران پیروزی انقلاب نیز تعدادی شهید شدن، اما با جنگ تحمیلی هشت ساله ایران و عراق و شهادت تعداد زیادی از زنان و مردان ایرانی، همه چیز بوی شهادت گرفت.
دوران دفاع مقدس که از سال ۵۹ تا ۶۷ ادامه داشت اما امروزه نیز که سال ها از آن دوران تلخ می گذرد، همه دم از پاسداری از خون شهدا می زنند و تلاش برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت سال به سال از سوی مردم بیشتر و بیشتر می شود.
چه زیباست وقتی واژه شهادت را به زبان می آوریم و چقدر دردناک است وقتی که به مادر و پدر شهیدی فکر می کنیم که فقط با قاب عکس فرزندش و یا با رفتن بر گلزار شهدا، می تواند به دیدار فرزند شهیدش برود.
در میان این همه درد و غمی که والدین شهدا برای از دست دادن فرزندانشان دارند، اما برخی از آنها با خوشحالی تمام ابراز می کنند که خوشحالیم که فرزندانمان را در راه انقاب و نظام تقدیم کرده ایم تا امروز ایران اسلامی امنیت و آرامش داشته باشد.
آری وقتی پای درد و دل این عزیزان می نشینیم فقط لحظه ای می توانیم آنها را درک کنیم، دردشان سنگین و غمشان بزرگ است،اما دلشان آسمانی شده و فرزند شهیدش را در آسمان ها می بیند.
در میان این همه والدین شهدا، برخی از آنها چندین فرزند را تقدیم نظام و انقلاب کرده اند و وقتی پای درد و دل این خانواده می نشینی حتی می گویند اگر فرزند دیگری را داشتم به خاطر امام راحل و برای رضایت مقام معظم رهبری آن را هم برای دفاع از میهن اسلامی به جبهه های جنگ مقاومت می فرستادم تا شهیدی دیگر تقدیم انقلاب کنم.
اما چه دلی این مادران و پدران شهدا دارند که اینگونه صحبت می کنند و راهی کردن فرزندانشان در راه دفاع از میهن، آرزویی برای آنها شده است و چنان مشتاق این موضوع هستند که حتی حاضرند جان خودشان را نثار انقلاب کنند.
اما حال وظیفه ما چیست، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و زنده نگهداشتن یاد شهدا باید صورت گیرد تا هیچ گاه یاد آنها به فراموشی سپرده نشود چرا که کاری که این شهدا انجام دادند، فقط برای آسایش، آرامش و امنیت مردم بوده است.
یادآوری دوران دفاع مقدس و جنگ تحمیلی برای هیچکس خوشایند نیست اما وقتی آرامش را در جامعه می بینیم،به ما یادآوری می کند که باید پاسدار خون شهدا باشیم و برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت اقدام کنیم.
در سال های اخیر تلاش زیادی برای ترویج این فرهنگ در کشور انجام شده است و حتی برای آشنا کردن مردم با روز شهید اقدامات خوبی از سوی بنیاد شهید صورت گرفته است.
رئیس بنیاد شهید و امورایثارگران نیز درباره مقام شهدا گفت: بزرگداشت مقام شهید تنها منحصر به یک روز نیست، بلکه همه مردم و مسئولان کشور باید در راستای اعتلای مقام شهید و شهادت و فراگیری فرهنگ ایثارگری بکوشند.
حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی شهیدی افزود: مقام شهدا باید با محوریت مردم و در تمام روزهای سال گرامی داشته شود.
معاون رئیس جمهوری ادامه داد: روز ۲۲ اسفندماه از سوی شورایعالی انقلاب فرهنگی با عنوان روز بزرگداشت شهدا نامگذاری شده است و بزرگداشت مقام شهدا باید با محوریت مردم و فارغ از نگاه اداری، در تمام روزهای سال انجام شود.
شهیدی با اشاره به تاریخچه تاسیس بنیاد شهید و امورایثارگران گفت: بنیاد شهید در روز ۲۲ اسفندماه سال ۱۳۵۸ و براساس فرمان امام خمینی (ره) تاسیس شد و درسال ۱۳۸۳، براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی این روز به عنوان «روز بزرگداشت شهدا» نامگذاری شد.
وی افزود: از همان زمان فعالیت های انجام شده به مناسبت روز شهید، آنطور که شایسته مقام و منزلت شهدا بود، انجام نشد و زمانی که در سال ۱۳۹۲ در خصوص شناخت این روز از بین مردم نظرسنجی صورت گرفت، تنها در حدود ۶،۱ درصد مردم با روز شهید آشنایی داشتند.
وی تصریح کرد: بر اساس فعالیت های انجام شده در سال ۱۳۹۲ برای برگزاری مراسم ویژه این روز، این آشنایی به ۱۷ درصد و در سال ۱۳۹۳ به ۳۴،۶ درصد افزایش یافت و در نهایت پس از برگزاری مراسم بزرگداشت روز شهدا در سال ۱۳۹۴، میزان آشنایی مردم با روز بزرگداشت شهدا به ۴۴،۶ درصد رسید.
نماینده ولی فقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران شهید را دارای جایگاهی بسیار بلندمرتبه دانست و گفت: مقام شهید را نمی توان به سادگی و در قالب کلمات توصیف کرد.
علیرضا کریمیان رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی بنیادشهید و امور ایثارگران گفت: امسال برای روز شهید برنامه های متنوعی برنامه ریزی شد که از جمله آن می توان به برگزاری کنگره بین المللی بزرگداشت روز شهدا با حضور جمعی از خانواده های شهدای جهان اسلام اشاره کرد.
کریمیان گفت: برگزاری سومین همایش جبهه مجازی، طرح ملی نامه به یک شهید، همایش ملی تجلیل از مروجان فرهنگ ایثار و شهادت،تجلیل از خادمان شهدا و برگزاری کنگره بین المللی روز شهدا با حضور رئیس جمهوری و شرکت کشورهای بوسنی، تونس، پاکستان ، سوریه، عراق و فلسطین در مشهد مقدس از جمله برنامه های روز شهید در کشور بود.
کریمیان افزود:همچنین برگزاری مراسم اهتزار و تعویض پرچم گلزار شهدا و غبارروبی این گلزار در سراسر کشور، کنگره بین المللی شکوه ایثار برای تجلیل از مادران و همسران شهدا و همایش ملی مشاوران ایثارگران در روز ٢٢ اسفند از دیگر برنامه های روز شهید است.
وی با بیان اینکه ١٣ درصد شهدای کشور در اسفندماه به شهادت رسیدند، ادامه داد: استفاده از توان دستگاههای اجرایی و استفاده از ظرفیت های مردمی برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت از جمله اهداف برگزاری این برنامه ها است و ما تلاش می کنیم روز بزرگداشت شهدا مورد توجه قرار گیرد و هدف زنده نگهداشتن یاد شهدا، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است.
براساس آمار بنیادشهید، در زمان حاضر آمار جانبازان زیر ۲۵ درصد ۳۳۱ هزار و ۵۵۵ تن، جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر ۲۳۳ هزار و ۲۶۷ تن، جانبازان ۵۰ تا ۶۹ درصد ۲۵ هزار و ۴۸۱ و جانبازان بالای ۷۰ درصد حدود ۹ هزار و ۶۸۸ است؛ ضمن اینکه حدود هفت هزار جانباز اعصاب و روان شدید در کشور بسر می برند.
همچنین شمار آزادگان ۴۲ هزار و ۹۷۱ تن، تعداد شهدای کشور ۲۲۴ هزار و ۶۵۵ تن و حدود ۵۲ هزار و ۳۹۲ پدر شهید و ۱۰۹ هزار و ۴۳۱ مادر شهید در قید حیات بسر می برند.
شمار همسران شهدا نیز ۶۳ هزار و ۲۰۹ تن، تعداد فرزندان پسر شهدا، ۸۸ هزار و ۲۰۶ تن و شمار فرزندان دختر هم ۸۷ هزار و ۶۹۱ تن است.