این روزها به هر طرف که سر می چرخانید دست هر کودک قد و نیم قد یکی از انواع وسایل اتصال به جهان مجازی را می بینید. بچه های این دوره زمانه والدینشان را در ابتیاع تبلت و آیپد و لپ تاپ مورد نیازشان طوری قانع کرده اند که از هیچ چیز فروگذار نکنند و هر آنچه در این زمینه نیاز داشتند فی الفور در اختیارشان قرار دهند.

بخش خانواده ایرانی تبیان

با این تفاسیر عجیب نیست که کودکان نسل امروز علاوه بر زندگی در قرن بیست و یکم از ساکنان اصلی جهان وب نیز شمرده شوند و زیست مجازی را برخلاف نسل های پیش از خود از سن پایین تجربه کنند؛ اما تازه بودن چنین مواجهه ای برای والدینی که با بچه های امروزی سر و کار دارند دشواری های پیش بینی نشده و ناشناخته ای را به همراه می آورد. دشواری هایی که بارها به دلیل نداشتن ساز و کار مشخص به بحرانی جدی برای کاربران کم سن و سال تبدیل شده است.

والدینی که نگران زندگی مجازی فرزندان خود هستند بیش از هر چیز باید سعی کنند به شناخت درستی نسبت به کودک خود برسند. چنین والدینی به جای آنکه یک کارآگاه جاسوسی زبردست باشند و تمام حرکات فرزند خود را در فضای مجازی زیر نظر بگیرند بهتر است از موضوعات مورد علاقه فرزندانشان و افرادی که با آنها در ارتباط هستند آگاهی داشته باشند.

باید دوستان فرزندانتان را از مدرسه تا فضای مجازی بشناسید؛ درواقع در این مورد نیز بین زندگی واقعی و مجازی فرقی نیست و همان قدر که هویت دوستان فرزندتان در دنیای واقعی برایتان مهم است باید درباره دوستان مجازی نیز حساسیت داشته باشید؛ بنابراین یکی از قوانینی که باید به صورت قراردادی بین خود و فرزندتان قائل شوید شناخت دوستان آنلاین اوست؛ طوری که هر از چندگاهی بتوانید به صفحات آنها سر بزنید و دغدغه های مجازی شان را مرور کنید.

جاگیری کامپیوتر در قلب خانه

یکی از راهکارهای کارآمد در کنترل زندگی مجازی فرزندان این است که اجازه ندهید در گوشه ای دنج بخزند و فرصت زندگی مجازی در خلوت را داشته باشند. ساده ترین راه حل این است که برای اتصال به فضای مجازی از سیستم کامپیوتر خانگی استفاده کنید و سیستم خود را در مرکز خانه قرار دهید.

زمانی که کامپیوتر فرزند شما در نقطه پررفت و آمد منزل، مثل آشپزخانه یا اتاق نشیمن، قرار داشته باشد او کمتر به سمت فضاهای ممنوعه مجازی می رود و بدون آنکه نیاز به نقض مستقیم حریم خصوصی فرزندتان باشد می توانید عملکرد او را زیر سایه حضور خود داشته باشید؛ البته والدینی که زندگی مجازی فرزندان خود را به عرصه عمومی می کشانند باید دقت کنند که فرصت خلوت نشینی را در زندگی واقعی از او نگیرند چرا که حفظ حریم خصوصی یکی از نیازهای اساسی بچه هایی است که به سن بلوغ نزدیک می شوند. با رعایت این حق طبیعی، دیگر وجود کامپیوتر در مرکز پررفت و آمد منزل از نگاه بچه ها به نقص حریم خصوصی شان تعبیر نمی شود.

آموزش «نه» گفتن

نه گفتن یک مهارت ضروری برای داشتن زندگی سالم و کم خطر است. این مهارت همان قدر که در دنیای واقعی به کار هر شخص می آید در فضای مجازی نیز کاربرد دارد؛ بنابراین با جدیت از کودکانتان بخواهید که به مواردی همچون پرسشنامه هایی که از سوی فروشگاه ها یا مسابقات برای آنها ارسال می شود پاسخ ندهند. این قانونی دیگری است که باید برای فرزندان خود در فضای مجازی وضع کنید.

گاهی نرم افزارها یا سایت هایی هستند که با دادن وعده های پوچی همچون «یک کلیک کن تا آی پدر رایگان ببری» مخاطب را به سمت محتوای نامناسب خود می کشانند. به طور معمول بچه ها به دلیل آنکه ساده تر باور می کنند، بنابراین هشدار به بچه ها درباره چنین ترفندهایی در اینترنت الزامی است.

بسیاری از این سایت ها اطلاعات شخصی افراد را برای سوءاستفاده های بعدی خود جمع آوری می کنند؛ بنابراین بهتر است فرزندان خود را از فضای سایبری اینترنت مطلع کنید و از آنها بخواهید که حتی اگر دوستی برای آنها چنین پرسشنامه ای فرستاد فایل آن را ببندند و در آن شرکت نکنند.

نظارت بر عملکرد آنلاین فرزندان

داشتن اختیار مشاهده آنچه فرزندتان در فضای مجازی برای دیگران پست می کند یکی از قوانین مورد نیاز برای کنترل عملکرد اوست. در یک فضای ایده آل، کودک شما هرگز عکسی از خودش را برای دیگران ارسال نمی کند. اما در واقعیت امر تحقق چنین انتظاری کمی خوش خیالی به نظر می رسد. درصورتی که فرزندتان تمایل دارد عکس از خود را در فضای مجازی به اشتراک بگذارد یا برای کسی به صورت خصوصی ارسال کند به جای آنکه به طور کل مانع او شوید فقط نیاز است اطمینان حاصل کنید محتوای این عکس برای او کاملا بی ضرر باشد.

الگوی مناسبی باشید

بدون شک بهترین راه محافظت فرزندان از خطرات احتمالی فضای مجازی این است که در درجه اول خودتان به عنوان بزرگ تر یک مثال خوب از نحوه استفاده درست از رسانه های اجتماعی باشید. هر فعالیتی که در فضای مجازی می کنید از خودتان بپرسید که اگر فرزند شما این کار را می کرد از او راضی بودید. به این ترتیب همان طور که سعی می کنید برای فرزند خود الگویی مناسب در زندگی واقعی باشد الگویی مناسب در زندگی مجازی به او ارائه می دهید. برای آنکه الگوی خوبی باشید فقط کافی است همیشه در مسند یک قاضی به اعمال مجازی خود بنگرید.

محدودیت کاربری تلفن همراه

همان طور که میزان استفاده از کامپیوتر، تلویزیون یا بازی ها از محدودیت زمانی برخوردار است، می توان چنین قانون گذاری هایی را برای استفاده از تلفن همراه نیز در نظر گرفت. طوری که در ساعات خاصی مثلا بعد از انجام تکالیف مدرسه به فرزندتان اجازه استفاده از گوشی همراه را بدهید. اگر فرزند شما به سن قانونی رانندگی رسیده است در هیچ شرایطی به او اجازه استفاده از تلفن را هنگام رانندگی ندهید.

برای اعمال چنین قوانینی ساده ترین کار این است که از دوران کودکی او، خودتان در خانه و خیابان به این قانون قائل باشید و کمی سرتان را از گوشی تان بیرون بیاورید و برای زندگی واقعی و خانواده تان بیشتر زمان بگذارید.

بچه ها را از مراتب اثربخشی جهان آنلاین آگاه کنید

به نظر می رسد بسیاری از کودکان و نوجوانان درباره قدرت اثربخشی جهان آنلاین درکی ندارند و چندان آن را جدی نمی گیرند؛ به همین دلیل از خطرات جاری در آن هراس کمتری دارند. با فرزندان خود درباره میزان اثرگذاری تجربه های مجزای صحبت و آنها را آگاه کنید که گاه این تجربه ها از چنان قدرتی برخوردارند که اثر ظاهری و باطنی آن تا سال ها بعد با آنها همراه خواهدبود.

با بچه ها درباره خطرات آنلاین صحبت کنید

خطرات آنلاین به خطر اعتیاد می ماند. بهتر است به جای آنکه به فرزند خود بگویید: «از اعتیاد دوری کن» به او درباره علت های آن توضیح دهید. اغلب والدین به خیال اینکه صحبت درباره خطرات فضای مجازی کودک را ترس خورده بار می آورد از دیالوگ مستقیم درباره این موضوع حذر می کنند. در حالی که غافل از این هستند که رنج بی اطلاعی بیشتر از رنج ترس است.

به فرزند خود درباره غریبه های آنلاین توضیح دهید؛ او نیاز دارد که این افراد را بشناسد و همان طور که در دنیای واقعی از افراد ناشناس دوری می کند، در فضای مجازی نیز به هر کسی اجازه نزدیکی ندهد.

نیاز به تسلط بزرگ ترها به جهان فناوری

بچه ها بسیار زودتر از آنچه بتوانید تصورش را بکنید به فضای مجازی مسلط می شوند و به مراتب راحت تر و سریع تر از بزرگ ترها با تازه ترین دستاوردهای فناوری ارتباط برقرار می کنند. در این بین وظیفه والدین است که همچون فرزندانشان با قدرت و مهارت به جهان فناوری مسلط باشند و راه استفاده از گجت های مورد استفاده فرزندانشان را بدانند؛ به این ترتیب فرزندتان کمتر فرصت زندگی مجازی پنهانی را پیدا می کند.