ضرورت بازنگری المان های نوروزی بیرجند

امروزه نمی توان منکر این بود که  المان های شهری نقش بسیار زیادی در زیبایی شهرها و نمایان کردن ویژگی ها و ظرفیت های تاریخی، فرهنگی، هنری، دینی و مذهبی و آرمانی هر جامعه دارند.
به بیان دیگر می توان با احداث و ایجاد یک المان مناسب و پر محتوا شرایط را برای معرفی ظرفیت های مختلف مردم آن منطقه مهیا کرد.
در اغلب شهرهای بزرگ، شهرداری ها توجه ویژه ای به نصب المان های پر محتوا داشته و همین موضوع به عنوان یکی از مهمترین عوامل جذب گردشگر تبدیل شده است. در شهر بیرجند نیز از حدود ۶ سال پیش نصب المان در میادین و فضاهای شهری بویژه در ماه های انتهایی سال ونزدیک شدن به ایام نوروزدر دستور کار شهرداری قرار گرفته که طی سالهای اخیر با فراز و نشیب هایی هم روبرو بوده و دربرهه هایی شاهد  عملکرد قابل قبول تری به اذعان مردم و کارشناسان  بوده ایم ولی در برهه هایی هم عملکرد ضعیفی را شاهد بوده ایم.
بنابراین انتظار می رود در انتخاب المان های شهری چه المان های دائمی و چه المان های موقت مانند نوروز از حضور هنرمندان بومی، بیشتر استفاده شود و ازطرف دیگر در انتخاب طرح ها سختگیری های بیشتری صورت گیرد تا شاهد شهری زیباتر و چشم نواز تر در طول سال بویژه درایام نوروز باشیم که این امر نیازمند بازنگری در المان های شهری است. عضو هیات علمی گروه هنر اسلامی دانشگاه بیرجند در گفت وگو با خبرنگار ما از میادین بعنوان مهم ترین فضای شهری یاد کرد که با توجه به میزان رفت وآمد مردم و وسایل نقلیه می طلبد که بهترین چشم انداز را داشته باشد و این چشم انداز می تواند درقالب چیدمان، نصب مجسمه، المان، تایپوگرافی حجمی و نقاشی دیواری باشد که معمولا در مسابقات طراحی های شهری در ایام نوروز  ازهنرمندان خواسته میشود در این قالب ها طراحی داشته باشند.
المان های بی مفهوم و ناهمخوان با فرهنگ مردم
آرزو پایدار فرد از سه گوشه های سه راهی یا چهار راهی ها و لچکی های میادین بعنوان دیگر نقاطی یاد کرد که بیشتر مورد توجه مردم قرار می گیرد و در ادامه اذعان داشت: اینکه گاها المان های شهری رضایت مردم را جلب نمی کند به بی مفهوم بودنشان بر می گردد و در انتخاب المان ها باید به بعد جغرافیا و فرهنگ آن منطقه هم توجه شود چراکه ممکن است آن المان دارای مفهوم باشد ولی در  فرهنگ مردم جایی نداشته باشد.
المان های شهر کویری بیرجند نیازمند نشاط و سرسبزی
وی با تاکید براینکه یک المان باید علاوه بر مفهوم ملی ایرانی به آداب ورسوم و فرهنگ منطقه هم نزدیک باشد ، ادامه داد: جغرافیای محیطی هم درطراحی و انتخاب المان بسیار مهم است و در شهر کویری بیرجند نیاز است به المان ها ، سرسبزی ، طراوت و نشاط بیشتری داده شود و ازرنگ های خوبی بهره گرفته شود.
نیازی نیست در ساخت المان ازبافت همان شهر بهره گرفت
وی در مورد نصب المان هایی بصورت خانه های کوچک و کاهگلی در سطح شهر که در ایام نوروز بیشتر به چشم می خورد، اذعان داشت: ما در شهر بیرجند بافت های فرسوده و تاریخی  داریم که مردم بارها آنرا مشاهده کرده اند بنابراین نیازی نیست دوباره آنرا بصورت ماکت در میادین ببینند و در واقع نیازی نیست که در ساخت المان ها ازبافت همان شهر بهره گرفته شود و این در حالی است که این المان می تواند در سایر نقاط کشور مثل تهران بسیار جلب توجه کند.
المان های فلزی جوابگوی روحیه لطیف مردم نیست
این استاد دانشگاه هنر درمورد نصب المان فلزی در میادین می گوید: فلز بی روح است و مردم نیاز دارند یک تصویر لطیف، سبز، شاد و سرزنده را ببینند بنابراین المان های فلزی جوابگوی این نیاز نیست. پایدار فرد با تاکید بر اینکه باید در انتخاب المان ها آنچه که بیشتر جوان پسندتر است مورد توجه قرارگیرد، افزود: یک اثر هنری باید در بین مردم تاثیر بگذارد و یا اینکه یک باور را ترویج یا یک عادت غلط را تغییر دهد  بنابراین اگر یک المان که همان اثرهنری است چنین تاثیری نداشته باشد شی ء بی تحرکی خواهد بود که مردم با آن رابطه برقرار نخواهند کرد.
شهرداری و داوران درانتخاب المان ها سخت گیری بیشتری داشته باشند
وی با بیان اینکه شهرداری و داوران باید در انتخاب المان ها سخت گیری بیشتری داشته باشند ، گفت: شهرداری هر ساله یکی دو ماه قبل ازایام نوروز فراخوان المان و مسابقه را می دهد و این نهایت حمایت ازهنرمند است ولی به نظر میرسد باید در طول سال چنین فعالیت هایی وجود داشته باشد و هنرمندان شناسایی شوند و در طول سال جلساتی با حضور این افراد برگزار وازنظراتشان در طراحی المان ها بهره گرفته شود.
المان های شهری می توانند چهره شهر را تغییر دهند
یکی ازکارشناسان رشته مجسمه سازی و عضو کمیته زیبا سازی شهرداری بیرجند نیز معتقد است که المان های شهری یا دائم است یا موقت بنابراین المان های دائم چون ممکن است ۵ یا ۱۰ سال یابیشتر در یک میدان نصب باشد میتواند تاثیرگذاری زیادی بر مردم داشته باشد. حسین نخعی در مورد المان های موقت که به مناسبت هایی مانند عید نوروز  و یا محرم و فرا رسیدن فصل مدارس در شهرها مورد استفاده قرار می گیرند، افزود: این المان ها می تواند به شهر لطافت ببخشد و همانند نوروز چهره شهر را تغییر دهد و وقتی پا به آن شهر می گذاری گویی پا در یک گالری گذاشته ای که روحیه شادابی درمردم ایجاد می کند. وی ادامه داد: اگر مردم از المان ها رضایت ندارند ممکن است طرح خوبی به دبیرخانه ارسال نشده باشد و یا اینکه اگر طرح خوبی هم انتخاب شده باشد ممکن است در طراحی و ساخت دقت زیادی صورت نگیرد.
درانتخاب  المان باید به سمت
کارهای نو و مدرن حرکت کرد
وی اذعان داشت: در نوروز ۹۳ بیش از ۲۰ المان در شهر نصب شد که مردم در این سال رضایت زیادی داشتند  ولی نمی توان همه ساله روی موضوعات خاصی کار کرد و باید ایده ها و طرح های جدید ونورا برگزید که تازگی داشته باشند. نخعی معتقد است که مردم باید رابطه بیشتری با هنرمند و هنر مدرن  برقرار کنند تا از طریق این المان ها دانش های جدید هم به مردم منتقل شود و ازطرف دیگر همین انتقاد مردم به المان ها خود نشان می دهد که رابطه برقرار کرده اند و کار دیده شده و این بخشی از کار است.
وی در پاسخ به خبرنگار ما که چرا ازهنرمندان بومی بصورت اختصاصی در ساخت المان ها استفاده نمی شود، اذعان داشت: دربرخی شهرها یک فراخوان عمومی داده می شود تا ایده های نو و جدید ارائه شود و ازطرف دیگر عده ای هنرمند هم بعنوان مدعو دعوت می شوند و به آنها سفارش کار مشخصی داده می شود که خوب است در بیرجند هم اینگونه عمل شود.
بهره گیری از هنرمندان در طراحی های شهری
یکی از  اساتید مینیاتور و تذهیب استان که در زمینه طراحی  فرش هم فعالیت دارد و از پیشکسوتان هنری در استان به شمار می رود نیز به خبرنگار ما گفت: شهرداری باید رزومه ای از تمامی هنرمندان بومی استان را داشته باشد و از نظرات آنها در زیبا سازی شهری و ساخت المان ها بهره بگیرد.
المان های نوروز ۹۵ بدون خلاقیت
محمد حسنی با انتقاد ازالمان های نوروز ۹۵ در مرکز استان افزود: در این المان ها خلاقیت به چشم نمی خورد و برخی از آنها بدون مفهوم و بدون ارزش هنری بود و به نظرمی رسید شهرداری فقط درحد رفع تکلیف عمل کرده است. وی ادامه داد: ما اگر انتقاد  می کنیم پیشنهاد هم می دهیم و قصدمان زیبا ترشدن شهر است.
رضایت از المان های نوروز ۹۳ و افت
 آن طی دو سال گذشته
عضو شورای شهر بیرجند در کمیته زیبا سازی شهرداری معتقد است که در نوروز ۹۳ المان های خوبی در شهر بیرجند نصب شده وهر ساله توقع مردم بالا می رود و انتظار دارند المان های متنوع تر وزیبا تری را در شهر ببینند.
تغییرات در فراخوان المان های نوروز ۹۶
دکتر مهدی بهترین با بیان اینکه طی سالهای ۹۴ و ۹۵ شاهد افت کیفیت و زیبا سازی المان های شهری بوده ایم، افزود: طی این سالها علارغم اینکه هزینه هم میشد اما مردم راضی نبودند بنابراین تلاش کرده ایم در فراخوان المان های نوروز ۹۶ تغییراتی اعمال کنیم و روی سرسبزی و کاشت گل و گیاه در فضای شهری بیشتر  تمرکز کنیم و تکیه بیشتری بر رنگارنگی آثار داشته باشیم و در ترکیب داوران بیشتر از افراد بومی که با آداب و رسوم منطقه آشنا هستد استفاده کنیم.
وی ادامه داد: برای فراخوان المان های نوروز۹۶ سه جلسه طولانی با حضور اعضای هیات علمی دانشگاه ها ، کارشناسان شهرداری و فضای سبز برگزار کرده ایم تا شاهد حال و هوای بهتری در شهر بیرجند باشیم. وی پیش بینی کرد امسال مقداری متفاوت تر در این حوزه عمل خواهد شد تا رضایت مردم جلب شود و ازطرف دیگر اذعان داشت: امید می رود هنرمندان بیرجندی و بومی به این حوزه ورود بیشتری داشته باشند.
ارسال ۳۵۰ طرح به دبیرخانه شهرداری
رئیس سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری بیرجند در گفت وگو با خبرنگار ما در مورد وضعیت المان های شهر بیرجند طی ساالهای گذشته عنوان کرد : مردم طی سالهای گذشته چون با المان های شهری رابطه برقرار کرده اند همواره نظرات مثبت یا منفی خودرا به ما اعلام کرده اند که خود نشان از حرکت به سمت بهتر شدن دارد .
مجتبی انصاری از معذوریت های مالی شهرداری بعنوان یک عامل مهم در عدم اجرایی ساختن تمامی آثار انتخابی توسط هیات داوران یاد کرد و افزود: هدف این نیست که ۱۰۰ درصد سلایق از المان های نوروزی رضایت داشته باشند و مردم باید تلاش کنند سلیقه زیبا شناشی را در خود تقویت کنند.
حضور ۹۰ درصدی جوانان در ارسال طرح های
  المان نوروزی
وی با اشاره به اینکه اکثر المان های انتخابی برای نوروز کار جوانان شهر خودمان است ، ادامه داد: تلاش شده با این انتخاب بلحاظ مالی و برای رزومه کاری  به این جوانان کمک شود و ۹۰ درصد طرح ها نیز توسط جوانان به دبیرخانه ارسال می شود. وی با تاکید بر اینکه امسال تلاش شده وضعیت بهتری را در المان ها شاهد باشیم ، اذعان داشت: برای نصب المان های نوروزی ۱۳ مکان جانمایی شده و ۲۰۰ میلیارد تومان نیز اعتبار تخصیص یافته که این رقم طی دو سال گذشته افزایشی نداشته است. انصاری از پایان یافتن فرصت ارسال آثار به دبیرخانه المان های نوروزی خبر داد و گفت: این آثار تا ۱۵ بهمن ماه داوری شده و ازهفته آخر اسفند ماه نیز این آثار نصب خواهد شد. وی در پاسخ به این سوال که چه میزان از حضور هنرمندان بومی و پیشکسوتان رشته های هنری در طراحی المان ها بهره گرفته می شود ، گفت: در کمیته زیبا سازی شهرداری اساتید دانشکده هنر و چند هنرمند ومجسمه ساز حضور دارند که از نظرات آنها بهره می گیریم.
سرنوشت المان های سال های گذشته
وی در پاسخ به دیگر سوال خبرنگار ما که سرنوشت المان های قبلی شهرداری چه می شود و چرا انباری ازاین المان ها را در شهر داریم ، اذعان داشت: با توجه به اینکه این المان ها توسط مردم بخوبی نگهداری نشده و یا دچار آسیب های دیگری شده در صورت تمایل شهرداری های سایر شهرستان ها دراختیارشان قرار می گیرد تا بعد از تعمیر مورد استفاده قرار دهند ولی بخاطر محدودیت مالی امکان تعمیر و بازسازی این المان ها توسط شهرداری بیرجند وجود ندارد. بنابراین باید منتظر ماند تا ببنیم شهرمان بیرجند در ایام نوروز چه حال وهوایی پیدا خواهد کرد و آیا خواهد توانست در فصل بهار شادابی و نشاط بیشتری را برای مردم به ارمغان بیاورد.