به منظور بیابانزدایی و جلوگیری از توفانهای شن و ماسه، پژوهشگران سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران مالچ بیوپلیمری تولید کردند که با اجرای پایلوت آن موفق به کاشت گیاه در مناطق بیابانی ارومیه و طبس شدند.
دکتر مهران کیانی، مجری طرح در گفتوگو با ایسنا تمرکز تحقیقاتی خود را بر روی تولید مالچهای زیستی برای کاهش توفانهای ماسهای و ریزگردها دانست و گفت: با مطالعاتی که در این زمینه انجام شد، به فرمولاسیون تولید انواع مالچهای بیوپلیمری دست یافتیم.
وی پایداری کم را از معایب مالچهای زیستی دانست و خاطرنشان کرد: در این مطالعات با بهینهسازی فرمولاسیون توانستیم پایداری این نوع مالچها را به یک سال افزایش دهیم.
کیانی با تاکید بر اینکه مالچهای بیوپلیمری تولیدشده در عرصههای بیابانی کشور تست میدانی شده است، یادآور شد: پایلوت محصولات تولید شده در اطراف خطوط ریلی طبس و منطقه «جبلکندی» ارومیه اجرایی شده است.
مجری طرح به جزئیات اجرای فاز پایلوت این محصول اشاره کرد و ادامه داد: منطقه جبل کندی ارومیه یکی از کانونهای مهم شنها و ماسههای روان در حاشیه غربی دریاچه ارومیه است؛ از این رو در این منطقه از تکنیک تلفیقی «بادشکن» و «مالچپاشی» با استفاده از مالچهای بیوپلیمری استفاده کردیم. یکی از اهداف این طرح استقرار پوشش گیاهی با مالچهای زیستی بوده است.
این محقق با تاکید بر اینکه مالچهای بیوپلیمری پایداری زیادی ندارند، خاطرنشان کرد: پایداری مالچهای بیوپلیمری در حدود ۳ تا ۴ ماه است و با تغییراتی که در فرمولاسیون مالچهای زیستی ایجاد کردیم، توانستیم شرایط بهینهای برای استقرار پوشش گیاهی در این منطقه ایجاد کنیم و این یک موفقیت بزرگ برای ما بوده است؛ چراکه گیاه برای همیشه ماندگار است، ولی مالچ پس از مدتی از بین میرود.
شنهای روان روستای جبل کندی ارومیه
به گفته وی، این تیم تحقیقاتی توانست در منطقه جبل کندی ارومیه بر اساس مدلهای بسیار موفق، به کاشت نهالهای قره داغ با استفاده از تزریق مالچهای بیوپلیمری اقدام کند؛ به گونهای که با اجرای این طرح پوشش گیاهی مناسبی در منطقه جبل کندی ایجاد شد.
کیانی اضافه کرد: در مقایسه با روشهای مرسوم محلی، این روش میتواند راهکاری مناسب برای کاهش توفانهای گرد و غبار برای سایر نقاط کشور باشد.
وی یادآور شد: پایداری مالچهای پایلوت ارومیه یک سال بوده است.
این محقق به پایلوت اجرای شده در طبس اشاره کرد و با تاکید بر اینکه در پایلوت طبس پروژه دشواری را اجرایی کردیم، گفت: خطوط ریلی در منطقه همواره دستخوش توفانهای ماسهای است و این امر منجر به پوشیده شدن خطوط ریلی این منطقه از ماسه میشود.
عضو هیات علمی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران با تاکید بر اینکه هزینههای زیادی برای ماسهروبی خطوط ریلی صرف میشود، اظهار کرد: علاوه بر آن در طول سال حرکت قطارها در این منطقه به دلیل توفانهای ماسهای، متوقف میشوند.
وی ادامه داد: از این رو با قراردادی که راه آهن با ما منعقد کرد، با پاشش بیو پلیمرها، گیاه «تاغ» را در طبس کاشتیم.
کیانی با بیان اینکه که فاز اول این طرح با موفقیت انجام شد، ادامه این پروژه را در گرو تامین اعتبارات این طرح دانست.
کیانی با بیان اینکه این مالچ با نگهداشتن رطوبت برای طولانی مدت موجب رویش گیاه در مناطق بیابانی میشود، یادآور شد: با استفاده از این محصول دانشبنیان ۱۲ هکتار در ارومیه و ۴۰ هکتار در طبس مالچپاشی زیستی شد.
عضو هیات علمی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی از راهاندازی آزمایشگاه مرجع مالچ با همکاری ستاد توسعه فناوری آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خبر داد و گفت: با راهاندازی این آزمایشگاه هر محصولی که در این زمینه تولید شود، در این آزمایشگاه مرجع مورد بررسی قرار میگیرد تا از دادههای این بررسی در راستای ارتقای محصول استفاده شود.