سرمقاله/اتاق های فکر، قوه چهارم…!

امروز خراسان جنوبی – محمد راعی فرد-mohammadraeifard@yahoo
در دنیای امروز، فرایند سیاستگذاری و تصمیم گیری درسطوح مختلف به سازماندهی ویژه ای نیاز دارد. تحولات سریع جهانی و ابعاد روزافزون توسعه از عواملی هستند که ضرورت تدوین سریع سیاست ها و الگوهای تصمیم گیری را مشخص می کنند. امری که بدون استفاده وسیع ازایده های نو و مستندسازی و جمع بندی تجارب ونظرات خبرگان وافرادخلاق میسر نمی باشد. تغییرات محیطی و بوجودآمدن نیازهای مقطعی در عصر جدید،موجب شده که در اغلب موارد سازمان ها از اندوخته های پیشینیان مصرف کنند و به دلیل بی توجهی به سرمایه گذاری بنیادی فکری، سرمایه گذشته درسطح وسیعی به مصرف رسیده وسازمان درگیر روز مره گی می گردد. برای نمونه میتوان تصدیق نمود درسیستم سازی آموزشی،پژوهشی،بهداشتی ودرمانی و…چیزی جز کپی برداری نیست ودرعرصه های اجرایی آنهانیز آن موضع فکری وپشتوانه فلسفی دیده نمی شود.
درقوای سه گانه منتسکیو پس از قوای مجریه،مقننه وقضاییه از اتاق های فکر به عنوان قوای چهارم یادمی شود. یکی از آسیبهای جدی در حوزه مدیریتی گرفتار شدن مدیران تصمیم گیر بامسایل جاری واجرایی است. مدیران با شرکت در جلسات متعدد،  پاسخگویی به مراسلات و پرداختن به امور روزمره ، چندان فرصت تفکر و اندیشه نمی یابند و در خوشبینانه ترین حالت اگر هم فرصتی برای این کار داشته باشند با تصمیم گیری منفرد، تضمینی برای موفقیت وجود ندارد. اگر مدیران در گذشته صرفا با تکیه بر دانش خود به اداره امور سازمان همت می گماشتند، اینک با بهره گیری از تفکر جمعی ، ضمن شناسایی فرصتها، تهدیدها و نقاط قوت وضعف، خطاپذیری عملکرد خود را می توانند به حداقل ممکن کاهش دهند. درکشورمان ازسال ۱۳۷۱ شروع رسمی اتاق فکر با دو رویکرد شناسایی افکار غربی وشناسایی افکار بومی تشکیل گردید. اتاقهای فکر فقط برای فکرکردن نیست بلکه مجموعه ایست با اسامی زیر: ۱-گروه متخصص۲-گروه مشورت۳-کمیته های راهبردی۴-کارشناسان خبره و…
شبکه اتاق های فکر استانی ، درپی نهادینه سازی مشارکت وهمفکری کلیه فرهیختگان جامعه ایرانی و ورود اندیشه ها و خواسته های آنان به چرخه سیاستگذاری عمومی است. فعالیتهای اتاق فکراستانی مبتنی برجمع بندی نظرات کارشناسی خبرگان استانی و تمرکز برمدیریت دانش خبرگی است. اتاق فکراستانی به جای جمع آوری داده ها و اطلاعات باتوجه به هرم مدیریت دانش ،صرفا به جمع بندی نظرات تحلیلی نهایی و کاربردی تمرکز خواهد کرد. در جلسات اتاق فکراستانی ازخبرگان دولتی،کارشناسان دانشگاهی وذی نفعان(نخبگان ملی ومحلی) دعوت به عمل میاید. ذینفعان گروه هایی نظیر کارآفرینان، تولیدکنندگان، انجمن های صنفی، N.G.Oها، افراد بانفوذاجتماعی وفرهنگی وسایر نخبگان راشامل می شود. استان خراسان جنوبی اما باتوجه به شرایط ژئوپلتیکی خاصی که دارد و باعنایت به عقب ماندگی های عمیق تاریخی و عقبه بسیار فاخر علمی وفرهنگی می طلبدکه اتاق فکری بسیارفعال و نمونه کشوری داشته باشد. این استان می بایست از مدیریت های سنتی خویش سریعا فاصله گیرد وخون تازه ای از علم روز و مدیران پای کار وعالم وتخصص گرا را در خود تزریق کند. متأسفانه آنقدر که اتاقهای فکر برای تخریب و مچ گیری و تزاحم وتداخل در اموردولت فعالیت دارند و منافع گروهی را پاس می دارند به منافع ملی پشت کرده و جامعه را به جنگی روانی سوق می دهند. اتاق  های فکر استانی زنجیره کشوری است که درنهایت به تالارهای اصلی فکر درمراکز تصمیم گیری کلان کشور ختم می شوند. اتاق های فکر باتوجه به واقعیات اجتماعی، و فرهنگی، اقتصادی وسیاسی هراستان می توانند وباید در برنامه های توسعه منطقه ای ودرنهایت کشوری نقشی تاثیرگذار و حیاتی ایفا نمایند.