گفتم: کوتاه بیا! فراموش کن. او بچگی کرده. قصدی نداشته که آن کار را انجام داده. شما دیگر ادامه نده! گفت: نمی بخشم. تا آخر عمر از سر تقصیرش نمی گذرم. گفتم: « به نظرم مسئله این نیست که تو نمی خواهی او را ببخشی. تو نمی توانی او را ببخشی! یعنی آنکه ضعیفی. آنقدر توان و قدرت نداری که بتوانی از خطای او عبور کنی!»جالب است در روایت داریم هرکس اهل گذشت باشد عمرش طولانی می شود.
در قدم اول شما باید در ابتدا معنی و مفهوم بخشش را به درستی برای خودتان تحلیل کنید. چون برداشت اشتباه از مفهوم «بخشیدن» ممکن است در ناخودآگاه شما موجب مقاومت در برابر بخشیدن دیگران بشود. گاهی معنی بخشش اشتباه در ذهن ما جا میفتد؛ مثلا اینکه فکر کنید بخشش به نوعی وظیفه شماست و شما مجبورید به بخشیدن دیگران ؛ اینکه بخشش را به معنی فراموش کردن بدانید یا فکر کنید بخشش به معنی ضعیف بودن شما یا قبول بی اهمیت بودن مسئله بوده است و… معانی اشتباهی از بخشش است.
بسیاری از تحقیقات نشان داده اند که افراد بخشنده، افرادی شادتر و سالم تر از کسانی هستند که بخشنده نیستند. نگه داشتن کینه و نفرت، شادی و نشاط را از شما می گیرد و همانند یک محرک تنش زای مزمن، به سلامتی شما آسیب می رساند. اگر شما فردی بی گذشت و کینه جو هستید، هر زمانی که به واقعه ی پیش آمده فکر کنید، ترشح هورمون کورتیزول، که در جریان واکنش بدن به یک عامل استرس زا ترشح می شود، افزایش می یابد.
فکر کردن درباره ی آسیب وارد شده می تواند فشار خون را بالا برده و به قلب صدمات جدی را وارد کند. در درازمدت شما را در مقابل بیماری آسیب پذیرتر کرده و شما را از توجه کردن به سلامتی و شادابی خود دور می کند. کینه جویی همچنین می تواند باعث بی اعتمادی شما به افرادی که به شما عشق و محبت می ورزند شود.
بخشش چیست؟
بخشش یعنی در شرایطی که به طور واقعی آنچه حقتان نبوده پیش آمده؛ به جای افکار منفی مانند خشم، ترس، کینه، انتقام جویی و… فکر های خوب و سازنده ای مانند گذشت، ترحم، همدلی ، محبت و… را در عمل نشان دهید. امروز همه می توانند با نگاه کوتاهی به اطرافشان لیستی از قهرها، دشمنی ها و طلاق ها را اسم ببرند تا جایی که برای بعضی ها زشتی این رفتارها به خاطر تکرار زیاد کمرنگ شده است اما در تاریخ زندگی بزرگانی مانند پیامبران و امامان تا دلتان بخواهد می توانید انواع گذشت را ببینید.
مثل خدا ببخشید
بخشیدن کار راحتی نیست برای همین است که امام سجاد(ع) وقتی مورد ظلم قرار می گیرند، دعا می کنند تا خدا به ایشان کمک کند تا بتوانند دیگران را ببخشند و در دعاهای مختلفی بیان می کنند: «مرا بر خیرخواهی از کسی که با من بد کرده است، پیوستن به کسی که از من بریده است و در چشم پوشی و گذشت از بدی ها توفیق ده». اهل بیت شبیه ترین مردم به خدا هستند و یکی از رازهای جذابیت شان همین بخشش است. ما هم در مراتبی، بعد از اهل بیت هرچقدر که بخواهیم جذاب تر شویم و زندگی آرام تر و شادتری داشته باشیم، بهتر است شبیه خدا شویم. شبیه خدا شدن سخت نیست. بچه ها بیشتر این صفت ها را دارند؛ زود می بخشند و زود خطا و بی مهری دیگران را فراموش می کنند.
احساس شادی و نشاط با بخشش
بخشش را می توان شکلی از کاهش تنش و اضطراب تلقی کرد. فرد می تواند با رها شدن از خشم و آزردگی، تمام توجه خود را به زمان حال معطوف کند و همچنین انرژی خود را به جای پرداختن به خشم و کینه توزی نسبت به دیگران، صرف فعالیت های تازه و پیشرفت های بیشتر در زندگی کند.
احساسات می تواند بر بخشیدن تاثیر بگذارند
مطالعات اخیر بر روی مغز نشان داده اند که هنگام بخشش، مراکز عاطفی و احساسی سیستم لیمبیک خون بیشتری را دریافت کرده و فعال تر می شوند. همچنین مطالعات نشان داده است که عواطف منفی از جمله خشم، بخشودگی را سخت تر می کند. برای بسیاری از ما بخشش، یک فرآیندی است که شامل بیان کردن و بررسی کردن خشم و فقدانی است که ما آن را احساس و تاثیر این عمل را روی زندگی مان درک می کنیم.
چگونه گذشت کنیم
هنگامی که کسی ما را می رنجاند معمولا مدت زیادی آنچه را می خواهیم به او بگوییم در ذهن خود مرور می کنیم و بدین ترتیب میزان زیادی از انرژی مان را صرف این کار می کنیم. اما روی کاغذ آوردن این گفت وگوهای ذهنی می تواند موثرتر باشد زیرا به ما مجال می دهد تا احساس فعلی خود را در مورد آنچه رخ داده دقیقا بیان کنیم و همه آثار منفی موقعیت پیش آمده و خواسته هایمان را روی کاغذ بیاوریم و به نوعی انرژی ذهنی منفی خود را به بیرون منتقل کنیم. بدین ترتیب احساس خشم و ناراحتی کمتری می کنیم و بهتر می توانیم گذشت کنیم؛ شاید به این نتیجه برسید که تعبیرتان از موضوع درست نبوده یا شاید طرف مقابل بیشتر نیازمند ترحم است تا تنفر.
یادمان باشد، باید دانست بخشش فقط بیان الفاظ نیست بلکه بخشش، رها کردن خشم و رنجش است.حال، بخشیدن خطاها و اشتباهات مردم، هنر می خواهد یا قدرت؟ پاسخ آن است که بخشیدن یک نوع قدرت است. گذشت، اوج بزرگواری است و بزرگواری یعنی بزرگ بودن. آدم های بزرگ، قوی هستند و نیرومند.
انسان مومن باید آنچنان قوی شود که بتواند در هر شرایطی از خطاهای دیگران چشم پوشی کند. از امام حسین(ع) نقل شده که «اگر کسی در سمت راستت به تو ناسزا گفت، سپس به سمت چپ تو رفت و پوزش طلبید، پوزش او را بپذیر.» این حالت یعنی توانمندی. پس بخشیدن دیگران نیازمند بزرگ شدن روح و توانمندشدن عقل است. جامعه امروز بیش از هر زمان دیگر به این خصلت احتیاج دارد.