وبسایت روزنامه امروز خراسان جنوبی
سرویس فرهنگی خبرگزاری خانه ملت- محمّدجواد یافتیان؛ اگرچه قانون «ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره» در سال ۱۳۷۳ توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید؛ اما تا به امروز بحث‌های مختلفی در خصوص بندهای مختلف این قانون در بین کارشناسان صورت گرفته و هر فردی از نگاه خود به بررسی این قانون پرداخته است.
به موجب ماده یک این قانون، «ورود، توزیع و استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره جز در مواردی که قانون تعیین کرده است ممنوع می‌باشد.» البته در برهه‌هایی، اتفاقاتی همچون پخش تیزرهای تبلیغاتی فیلم‌های سینمایی در شبکه‌های ماهواره‌ای و احضار تهیه‌کنندگان برخی فیلم‌ها به دادگاه، بحث بر سر به‌روز بودن یا نبودن این قانون را به صفحه یک رسانه‌ها و فضای مجازی باز کرد تا کارشناسان نسبت به آن اظهارنظر کنند. چنین موضوعاتی موجب شد تا برخی از کارشناسان انتقاد کنند که امروزه امکان جلوگیری از پخش تیزرهای تبلیغاتی از شبکه‌های ماهواره‌ای وجود ندارد و این شبکه‌ها برای مشروعیت بخشیدن به برنامه‌های خود و جلب مخاطبان، بدون اجازه از عوامل سازنده فیلم اقدام به این امر می‌کنند.
اما در مقابل برخی دیگر، استفاده نکردن از ظرفیت تبلیغات محیطی و هزینه‌های گزاف تبلیغات در رسانه داخلی را علت این نوع از تبلیغات می‌دانند. تبلیغات در شبکه‌های ماهواره‌ای یکی از موارد مربوط به قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره است و سایر بندهای آن نیز جای تأمل دارد.
خبرنگار خبرگزاری خانه ملت این موضوع را با صاحبنظران مختلفی مطرح کرد و نظرات آنها را در این زمینه جویا شد.
اصلاح قانون منع ماهواره می‌تواند استفاده از آن را تحت کنترل آورد
 |
اصغر مسعودی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت با اشاره به ضرورت اصلاح قانون منع استفاده از ماهواره، گفت: قانون منع استفاده از ماهواره در حالی اجرا می‌شود که بسیاری از مردم برخلاف قانون، از ماهواره استفاده می‌کنند؛ بنابراین با توجه به تغییر شرایط جامعه نسبت به زمانی که این قانون تصویب شده، باید اصلاح آن را مدنظر داشت چراکه قانون منع ماهواره مردم را به سمت انجام خلاف قانون سوق داده است.
نماینده نی‌ریز و استهبان در مجلس شورای اسلامی با تأکید براینکه با اصلاح این قانون می‌توان استفاده از ماهواره را تحت کنترل گرفت، افزود: در کنار اصلاح قانون، آموزش خانواده‌ها به منظور چگونگی استفاده از ماهواره بسیار مهم است اما رفتارهای سلبی و منع صددرصد آن طی سالیان گذشته سبب شده آسیب‌های بسیاری به خانواده‌ها و جوانان وارد شود چراکه از وسیله‌ای استفاده می‌کنند که نسبت به نحوه استفاده از آن آموزش ندیده و آگاهی لازم را ندارند.
وی همچنین تأکید کرد: چه بسا با آزاد شدن ماهواره و افزایش آگاهی‌ها، تمایل خانواده‌ها نسبت به استفاده از آن کاهش یابد؛ درواقع مدیران باید پس از سال‌ها رفتار سلبی و برخورد مجرمانه با ماهواره به این نتیجه برسند که مقوله ماهواره نیاز به فکر اساسی و منطقی دارد و باید برای آن برنامه‌ریزی کنند.
مسعودی ادامه داد: برخی از مردم روستاها و شهرها به دلیل عدم دسترسی به شبکه‌های داخلی از شبکه‌های ماهواره استفاده می‌کنند و متأسفانه این ضعف ارتباطاتی با وجود رشد تکنولوژی هنوز در ایران همچنان وجود دارد؛ کسی هم به فکر مردم این مناطق نیست و تنها شعار مرگ بر ماهواره را سر می‌دهند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با بیان اینکه نمی‌توان گفت همه برنامه‌های ماهواره مخرب است، افزود: یکی از راهکارهای عملیاتی دیگر برای همراه کردن مردم با شبکه‌های داخلی، گلچین برخی از برنامه و فیلم‌های جذاب ماهواره و بازپخش‌شان در رسانه ملی است.
قانون ممنوعیت ماهواره باید اصلاح شود/ به ماهواره نیاز دارم اما از قانون تمرّد نمی‌کنم
 |
محمدرضا عارف در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت درباره نحوه اصلاح قانون ماهواره و اینکه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی باید به این موضوع وورد کند یا مجلس شورای اسلامی، گفت: مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی هر دو می‌توانند به این مهم ورود داشته باشند اما روال این است که اگر یکی از این دو نهاد به قانون‌گذاری موضوعی ورود کرد، دیگری وارد نشود؛ البته با توجه به جنبه‌های فرهنگی قانون ماهواره، اگر شورای عالی انقلاب فرهنگی به آن ورود پیدا کند، مناسب‌تر خواهد بود اما مجلس نیز این حق را دارد.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه برای اصلاح این قانون قاعدتا دولت باید لایحه بیاورد، ادامه داد: کمیسیون فرهنگی مجلس نیز باید به این مسئله ورود کند که جمع‌بندی این کمیسیون می‌تواند در قالب طرح از سوی مجلس یا شورای عالی انقلاب فرهنگی به منظور اصلاح قانون پیگیری شود.
وی درباره قانون ممنوعیت ماهواره گفت: از زمانی که این قانون در قالب طرح در مجلس تصویب شد بحث‌هایی پیرامون آن مبنی بر اینکه “آیا این قانون ضمانت اجرای دارد یا خیر؟”، وجود داشت و با توجه به آینده فناوری‌ها، بنده در این باره به طور خصوصی به دوستان تذکر دادم که قانونی وضع نشود که نسبت به مرّ قانون بی‌حرمتی شود.
وی ادامه داد: پیش‌بینی من این بود که روزی فرا می‌رسد که دیگر نیازی به آنتن‌های بشقابی نیست و اکنون آن روز رسیده است؛ این پیش‌بینی امروز کاملا محسوس شده و مردم به دلایل متعدد از قانون ممنوعیت ماهواره تمرد می‌کنند.
عارف با تأکید براینکه نباید قانون‌گذاری به نحوی باشد که تَمرّد از قانون را در جامعه باب کند، گفت: یکی از علل تمرد از قانون مذکور به قانونگذار مربوط می‌شود؛ چراکه اگر قانونگذار قانون جامع با توجه به شرایط زمانی و امکانات وضع کند، قاعدتا اجرای آن ساده‌تر است.
عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی همچنین به کمیسیون فرهنگی پیشنهاد کرد: عملکرد و وضعیت اجرای این قانون را در شهرها و استان‌های مختلف را تحلیل کنند و با چاره‌اندیشی، مانع تمرد از قانون شوند.
عارف درباره اینکه شخصا از ماهواره استفاده می‌کند یا خیر، گفت: به دلیل اینکه استفاده از ماهواره هنوز غیرقانونی است، از قانون تبعیت می‌کنم. من اگرچه مخالف ممنوعیت ماهواره هستم، اما به شدت به استفاده از آن احساس نیاز می‌کنم؛ به عنوان مثال زمانی که دانشجویانم سوالاتی را بر اساس برخی برنامه‌های ماهواره‌ای می‌پرسند، ناراحت می‌شوم که چرا به‌روز در جریان کانال‌ها و اطلاعات نیستم.
وی گفت: با این حال نمی‌خواهم از قانون نیز تمرد کنم و معتقدم “اجرای قانون بد بهتر از عدم اجرای قانون است.”
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در پایان گفت: ان‌شاالله با اصلاح این قانون مردم بتوانند از امکانات مفید ماهواره استفاده کنند، البته باید برای یادگیری چگونگی استفاده از آن فرهنگسازی شود تا جوانان بدانند چگونه از آن استفاده کنند.
شرایط جامعه نیازمند بازنگری در قانون ممنوعیت استفاده از ماهواره است/ وزارت فرهنگ لایحه ارائه کند
 |
پروانه سلحشوری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت درباره لزوم بروز کردن قانون ممنوعیت ماهواره گفت: با توجه به اینکه اقدامات سلبی در این حوزه جواب مثبتی در پی نداشته و نه تنها باعث پیشگیری و کمتر کردن دسترسی به آن، بلکه موجب اقبال عمومی مردم نیز شده است لذا می‌توان این قانون را مورد بازنگری و اصلاح قرار داد تا با استفاده از ظرفیت‌های موجود مردم را به سمت بهره مندی از شبکه‌ها و تولیدات داخلی سوق داد.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه موضوع استفاده از ماهواره باید ساماندهی شود، تصریح کرد: زمانی که استفاده از ماهواره ممنوع می‌شود، سایر موضوعات زیرمجموعه این مهم نیز ممنوع می‌شود که تبلیغات، معرفی و شناسایی فرهنگ ایرانی-اسلامی به مخاطب عام و آشنایی جهانیان با پتانسیل‌ها و قابلیت‌های گردشگری ایران نیز از جمله آنهاست.
وی ضمن تأکید بر اینکه راه‌های کنترل کردن استفاده از ماهواره، شبکه‌های اجتماعی و غیره روز به روز سخت‌تر می‌شود، افزود: باید از چنین ابزارهایی برای پیشرفت کشور بهره برد و استفاده بهینه انجام داد؛ به عنوان مثال دسترسی به شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های تلگرامی در روزگاری برای همه امکان‌پذیر نبود اما امروزه افراد از این ابرازها استفاده صحیح می‌کنند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ضمن بیان اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند موضوع بازنگری استفاده از ماهواره را در قالب یک لایحه به مجلس شورای اسلامی ارائه کند، خاطرنشان کرد: در صورت دریافت چنین لایحه‌ای موضوع در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی مورد بررسی کارشناسی و تعامل قرار خواهد گرفت.
امکان به‌روز کردن قانون ممنوعیت ماهواره وجود دارد
 |
نصرالله پژمانفر در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت درباره لزوم به‌روز کردن قانون ممنوعیت ماهواره گفت: نسبت به بازنگری و اصلاح قانون ممنوعیت قانون ماهواره مخالفتی ندارم ولی معتقدم تا قبل از بازنگری قانون باید به شدت از قانون فعلی حمایت کرد و مادام‌که قانونی تصویب نشده، قانون فعلی لازم‌الاطاعه است.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مسئولان و کسانی که باید مجری قانون باشند اولین کسانی هستند که هنجارشکنی و قانون‌شکنی می‌کنند، افزود: متأسفانه تعدادی در جامعه که از شبکه‌های ماهواره‌ای استفاده می‌کنند، زمینه قانونی کردن این موضوع را به وجود می‌آورند که جای تأمل دارد.
وی با اشاره به اینکه امروز قانون فعلی ممنوعیت ماهواره وجود دارد لذا عمل کردن بر خلاف آن به معنای خلاف شرع است و چنین اقدامی برای همه افراد خصوصا مسئولان که الگوی جامعه هستند بدتر است، اظهار کرد: متأسفانه گاهی در جامعه آمار بالای تخلف‌کنندگان بهانه‌ای می‌شود تا قانون‌شکنی صورت گیرد در حالیکه قبل از قانونی شدن موضوعی، نباید به دلیل اینکه تعداد کثیری رفتار غلطی را انجام می‌دهند، آن خلاف قانون را جایز دانست.
وی با بیان اینکه جریانی در جامعه برای عبور از قانون وجود دارد، ادامه داد: در این راستا اول با بی‌اعتنایی به قانون، زمینه خلاف قانون را بوجود می‌آورند و بعد از افزایش تعداد افراد، عنوان می‌شود نمی‌توان جلوی این رفتار را گرفت؛ در واقع با عدم نظارت و کوتاهی‌ها چنین مطرح می‌شود که باید فضاهای غیرقانونی را قانونی کرد؛ کمااینکه درباره استفاده از تلگرام همین اتفاق رخ داد.
پژمانفر تصریح کرد: مسئولان باید مراقبت می‌کردند تا رفتار مردم در قبال استفاده از کانال‌ها و فضای مجازی بر اساس قانون باشد؛ ولی این کار را انجام ندادند.
سخنگوی فراکسیون روحانیت مجلس با طرح این پرسش که «آیا به دلیل اینکه تعداد کثیری رفتار غیرقانونی انجام می‌دهند مجوز اینکه بیآییم به این موضوع رسمیت ببخشیم و برایش راهکار درست کنیم؟» افزود: وقتی قوانینی مصوب می‌شود، همه افراد باید از آن مراقبت کنند؛ اگر در برخی موارد قانونی مورد قبول نیست، نظارت را کم کرده و بعد به سمتی حرکت می‌کنیم که بگوییم جمعیت زیادی عبور از قانون انجام می‌دهند لذا با توجه به شرایط فضاسازی جهت تغییر قانون بوجود می‌آید و یا مجریان عنوان می‌کنند که این قانون قابل پیگیری نیست.
رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تبلیغات گسترده ای در شبکه‌های ماهواره انجام می‌شود، اظهار کرد: این کار خلاف قانون بوده و برخورد‌ها نیز در این زمینه مقطعی و غیربازدارنده است.
قانون فعلی ممنوعیت ماهواره، قبح قانون‌گریزی را ریخته است
 |
محمدعلی وکیلی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت درباره لزوم به‌روز کردن قانون ممنوعیت ماهواره گفت: مطابق آمارها بیش از ۷۰ درصد مردم مخاطب ماهواره هستند و برخی، حتی شبکه‌های داخلی را نیز از طریق ماهواره می‌بینند لذا قانون ممنوعیت ماهواره نیازمند بازنگری است.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه خواه ناخواه بازنگری قانون ممنوعیت ماهواره ضرورت دارد، اظهار کرد: اگر این کار صورت نگیرد، عملا طوری قانون‌گذاری شده که بیش از ۷۰ درصد مردم تخلف و قانون ستیزی می‌کنند و این امر باعث ریختن قبح قانون‌گریزی می‌شود.
وی با بیان اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد می‌تواند از طریق دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی نظر سایر دستگاه‌های مرتبط در این زمینه را جمع و جلب کند و پس از جمع بندی به صورت لایحه به مجلس شورای اسلامی ارائه کند، تصریح کرد: بازنگری نسبت به این موضوع امری بین دستگاهی است و دستگاه‌های دیگر نیز باید نظر دهند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: اگر این قانون بازنگری و تصویب شود باید لازم الاجرا و لازم الاحترام باشد نه اینکه توسط دستگاهی نقض شود لذا دریافت نظر از سایر دستگاه‌ها ضروری است.
دغدغه‌های موجود درخصوص استفاده از ماهواره باید بررسی شود/ وزارت فرهنگ لایحه دهد
 |
طیبه سیاوشی شاه‌عنایتی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت درباره لزوم به‌روزکردن قانون ممنوعیت ماهواره گفت: بازنگری در مورد قوانین وضع شده درخصوص ممنوعیت ماهواره اجتناب‌ناپذیر است زیرا شاید کمتر از ۳۰ درصد مردم از ماهواره استفاده نمی‌کنند؛ بنابراین دیر یا زود بازنگری در مورد قانون ممنوعیت ماهواره انجام خواهد شد چراکه این اقدام یک ضرورت است.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه موضوع ممنوعیت تبلیغات در ماهواره جرقه‌ای شد تا بحث تجدید نظر در خصوص قانون ممنوعیت ماهواره مطرح شود، اظهار کرد: اگر استفاده از ماهواره ممنوعیت داشته باشد، قوانین زیرمجموعه این امر نیز ممنوع می‌ماند.
سیاوشی شاه‌عنایتی با اشاره به اینکه در بسیاری از کشورها از ماهواره استفاده می‌شود ولی با توجه به ارزش‌ها، عرف و غیره قوانینی مدنظر قرار گرفته و اعمال می‌شود، تصریح کرد: وقتی مردم را در مورد موضوعی منع می‌کنیم، آنها به آن موضوع رو می‌آورند که بحث قانون ممنوعیت ماهواره نیز می‌تواند یکی از مصداق‌های این مهم محسوب شود.
عضو فراکسیون زنان مجلس ضمن تأکید بر اینکه برخورد سلبی و یک‌طرفه در خصوص استفاده از ماهواره نمی‌تواند پاسخگو باشد، افزود: بسیاری از مردم از این ابزار استفاده می‌کنند و به جنبه قانونی آن توجهی ندارند لذا باید شرایط را کنترل کرد تا مردم هم بتوانند استفاده کنند.
وی با اشاره به اینکه می‌توان از ظرفیت تبلیغات در ماهواره بهره برد، اظهار کرد: تبلیغات فرهنگی، اقتصادی، توسعه گردشگری و غیره از جمله موضوعات قابل توجهی است که می‌توان در ماهواره به آنها پرداخت.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه برای بازنگری در این قانون باید وزارت فرهنگ و ارشاد لایحه‌ای را با همراهی سایر دستگاه‌ها به مجلس شورای اسلامی ارائه کند، خاطرنشان کرد: با توجه به بدنه کارشناسی که در دولت وجود دارد، می‌توان دغدغه‌های موجود در این عرصه را بهتر بررسی کرد تا بازنگری این موضوع روند قانونی خود را بهتر طی کند.
آثار سوء ماهواره قابل چشم‌پوشی نیست/ ضرورت تشکیل ستاد ویژه برای بازنگری قانون ممنوعیت ماهواره
 |
احسان قاضی‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت درباره لزوم به‌روزکردن قانون ممنوعیت استفاده از ماهواره در کشور گفت: با توجه به شرایط جامعه، امروز نیازمند ساماندهی قانون مربوط به ممنوعیت استفاده از ماهواره هستیم.
نماینده مردم فریمان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه ضرورت دارد ستاد ویژه‌ای تشکیل و موضوع ممنوعیت ماهواره را از ابعاد مختلفی بررسی کند، اظهار کرد: کارشناسان باید نسبت به استفاده از این موضوع به بحث و تبادل نظر بپردازند؛ زیرا نمی‌توان از آثار سوء فرهنگی، اجتماعی و سیاسی استفاده از ماهواره چشم‌پوشی کرد و از طرفی شرایط جامعه را نیز باید در نظر گرفت.
قاضی‌زاده ضمن اشاره به اظهار نظر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر اینکه هم اکنون ۷۰ درصد مردم از ماهواره استفاده می‌کنند، لذا نیازمند بازنگری نسبت به این مهم هستیم، ادامه داد: به نظر نمی‌رسد آمار رسمی مراجع مسئول، این گفته وزیر فرهنگ را تایید کند.
وی با بیان اینکه با اتخاذ تدابیر ویژه می‌توان لزوم به‌روزکردن قانون ممنوعیت ماهواره را ساماندهی کرد، تصریح کرد: باید در نظر داشت که به‌روز کردن قانون صرفا مربوط به استفاده از ماهواره نمی‌شود زیرا متعاقبا قوانین زیر مجموعه این قانون مانند تبلیغات نیز ممنوعیت دارد از این رو باید با کار کارشناسی نسبت به این امر نگاه کرد.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نباید با توجه به اینکه چون تخلفی مانند استفاده از ماهواره در حال عمومی شدن و گسترش است نسبت به به‌روز کردن آن اقدام کرد، افزود: می‌توان موضوعات مطرح شده در این رابطه را بهتر بررسی کرد تا بازنگری این موضوع روند قانونی خود را بهتر طی کند./
