نگاه خشک برخی مسئولان خراسان جنوبی را با هیچ برهوتی نمیتوان مقایسه کرد، حالا کار به جایی رسیده که امضای بالاترین مقام عالی استان هم برای آنهایی که دست تولید کنندگان زیر سنگشان است هم رنگی ندارد،اینجا هر مسئولی ساز خودش را میزند و تولیدکنندگان مستأصل استان از این اداره به آن اداره پاسکاری میشوند تا بتوانند از تسهیلاتی که این روزها مدام در بوق و کرنا شده است استفاده کنند، ریالهایی که قرار است جان تازهای به واحدهای کوچک صنعتی بدمد اما امروز با معادله جدید بانکها نفسهای آخر برخی صنعتگران را رقم میزند.
معادله چند مجهولی
یکی از تولیدکنندگان شهرک صنعتی بیرجند که بعد از مشکلات ارزی ناشی از تحریم ها در سال ۱۳۹۱و نوسانات بازار ارزی به بانکها بدهکارتر شد، از روزهای شیرین افتتاح کارخانه اش میگوید: سال ۸۸ خط تولید، کلید خورد و توانستیم در مدت کوتاهی افزایش اشتغال و فروش در صادرات را شاهد باشیم، همزمان کارخانه را با هدف افزایش صادرات ارتقا دادیم اما انگار روزهای خوب دوامی نداشت. نرخ ارز بالا رفت به حدی که تسهیلات ارزی که دریافت کرده بودیم را با ۳ برابر افزایش باید پرداخت میکردیم.
او چالش افزایش ارز را که باعث بیشتر شدن نیاز سرمایه در گردش شد را شروع ماجرا عنوان میکند و ادامه میدهد: از بانک دیگری نیز تسهیلات سرمایه در گردش و تسهیلات ثابت دریافت کرده بودم بخشی از بدهیهایم را پرداختم اما متأسفانه به دلیل اینکه ایجاد بدهی معوق ناشی از افزایش نرخ ارز، بر افزایش بدهی در سیستم مالی اضافه شد دسترسی ما را به منابع جدید مالی سرمایه در گردش حذف کرد، بنابراین نداشتن سرمایه در گردش، اشتغال و فروش صادراتی را به شدت کاهش داد. این سرنوشت تعداد زیادی از تولید کنندههای واحدهای تولیدی کوچک این شهر است، آبرودارانی که قربانی نوسانات بازار،افزایش نرخ ارز و رکود و قوانین بانکی شدند و حتی با پرداخت اندک پسانداز و فروش اموال خود و خانواده شان باز هم به بانک ها بدهکارند.
این تولید کنندهها روزهای سختی را پشت سرگذاشتهاند اما مدتی است که روزگار آن روی دیگرش را دوباره به تولیدکنندگان درگیر برهوت وامهای بانکی نشان داده است، هر روز سخنان امیدوارکننده کشتی به گل نشسته آنها را کمی جا به جا کرده اما وقتی پای عمل میرسد بعضی مسئولان خراسان جنوبی جزیره ای عمل می کنند، یا قانون را نمیدانند یا نمیخواهند راههای به کارگیری از آن برای خروج استان از این بحران را امتحان کنند، خودشان مصوب میکنند، تصمیم می گیرند و بعد خودشان مصوبهای مقابل مصوبه اول وضع میکنند.
به عنوان مثال شرایط دریافت تسهیلات بیش از ۱۰ میلیارد ریالی این است که مستندات موجود در خصوص مدارک مورد نیاز همچون ارائه صورتهای مالی مورد تایید حسابرس برای واحدهای متقاضی تسهیلات و نیز اخذ تاییدیه اصالت گزارش موسسه حسابرسی کننده از جامعه حسابرسان کشور دریافت شود؛ پروسه ای که یک ماه تا ۴۵ روز زمان نیاز دارد. از سوی دیگر عنوان میشود این تسهیلات تا پایان شهریور ماه پرداخت خواهد شد.
واقعیت تلخ
او ادامه میدهد: از دور که به این بند نگاه میکنیم بسیار اوضاع گل و بلبل است اما واقعیت تلخ زمانی رو میشود که میخواهی تسهیلات مربوط را دریافت کنی، اینجاست که بانکها معادلهای چند مجهولی را جلوی روی تولیدکننده میگذارند تا با همان مفروضهای قبلی معادلهشان را حل کنند.
او با اشاره به شرط بانکها برای تکمیل پرونده ظرف ۲ هفته میگوید: اشکال ماجرا از همین جا شروع میشود چرا که گزارش حسابرسی از صورتهای مالی به هیچ عنوان در زمانی کوتاه انجام نمیشود.
تولیدکننده دیگری نیز دراین باره اضافه میکند: اگر خیلی خوشبینانه به کار شرکت حسابرس اعتماد کنیم ارسال حسابرسی به تهران و تأیید آن توسط جامعه حسابرسان کشور نیز به طور حتم زمان میگیرد که بر اساس آنچه گزارش شده جامعه حسابرسان تأییدیه مربوط را در ۱۴ روز کاری اعلام خواهند کرد.
او ادامه میدهد: البته بررسی موارد قانونی این داستان هم خالی از لطف نیست چراکه حتی اگر در ۲ هفته پرونده تکمیل شود، بر اساس همان بندهای قانونی بانک یک ماه فرصت دارد تا بررسی کند آیا واحد تولیدی شایسته دریافت تسهیلات است ؟
با این حال اگر آن تولیدکننده خوشبخت موفق به دریافت شایستگی دریافت شود تازه میرسیم به وثیقهای که صندوق سرمایه گذاری صنایع کوچک قرار است در اختیار تولید کننده بگذارد که این داستان هم زمان خودش را دارد، حدود یک ماه طول می کشد ، حتی وثیقه دیگری که متقاضی بخواهد به بانک ارائه دهد باید همان زمان کارشناسی تا مرحله ترهین را سپری کند.حال شما در آخر این معادله ثانیهها یک نتیجه بیشتر نمیگیرید اینکه با توجه به این دوره زمانی و مراحل طولانی به طور حتم زودتر از آبان ماه هیچ تسهیلاتی پرداخت نخواهد شد.
راز مخوف
تولید کننده دیگری نیز با تأیید این ماجرا میگوید: برخی از مالکان واحدهای تولیدی از لطف بانکها بهره مند شده اند به این ترتیب که این ثانیههای کذایی برایشان به شکل قابل توجهی تعدیل میشود،بانکی که قرار بوده معوقات قبلی آنها را دوباره تقسیط کند اینک گزینه جدیدی را برای ۱۰ میلیارد ریال پیش روی تولیدکننده قرار میدهند به این ترتیب که ریال درخواستی به حساب آنها واریز میشود اما ۳۰۰ میلیون تومان در همان روز برای معوقات قبلی کم میشود.
او ادامه میدهد: این ماجرا هرچند در نگاه اول به نفع تولید کننده است اما باید به این نکته اشاره کرد که وقتی نیاز یک واحد تولیدی ۱۰ میلیارد ریال محاسبه میشود باید برای موفقیت در کسب و کار همان میزان سرمایه درگردش را دریافت کند چراکه دام حذف معوقات بانکی این پدیده را ایجاد خواهد کرد که تسهیلات دریافت شده در هزینههای چند سال واحد تولیدی حل شود و دوباره واحد تولیدی را به ورطه رکود بکشاند.
کابوسهای زرد تولیدکنندگان با معادلههای بانک ها در این استان در حالی هر روز ماتتر میشود که قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده است از ابتدای سال تاکنون، از مجموع ۷ هزارو ۵۰۰ واحد صنعتی کوچک و متوسط نیمه فعال و راکد، تاکنون به بیش از ۴ هزارو ۳۰۰ واحد تسهیلات داده شده است و مابقی این واحدها تا پایان شهریورماه از این تسهیلات بهره مند میشوند. حال سوال اینجاست به راستی سهم واحدهای تولیدی خراسان جنوبی از این ۴ هزار واحد چه عددی است؟ و آیا با این معادلات و نگاه سرد در استان شهریور ۹۵ برای واحدهای تولیدی استان متفاوت خواهد بود؟
همه افرادی که در این گزارش با خبرنگار ما گفتوگو کردند به دلیل ترس از خراب شدن بیشتر اوضاع و اینکه اینک دستشان زیر سنگ بانکها است خواستند نامشان درج نشود، آنها میگویند از قاب طلایی که رویمان کشیدهاند پشیمان گشتهایم،دیگر مس هم نمی خواهیم حال خاک شدهایم و باید دفنمان کنند.