خراسان جنوبی با چهار شهرستان مرزی نهبندان، سربیشه، درمیان و زیرکوه همین تعداد بازارچه مرزی دارد که هم اکنون به غیر از بازارچه مرزی ماهیرود در سربیشه که فعال است، بقیه بازارچه ها با اقدام یکجانبه افغانستان از اواخر سال ۹۳ تعطیل شد و تلاشها برای بازگشایی بازارچه های مری میان دو کشور ادامه داد.
پیش از این هر سال بخشی از صادرات استان از طریق بازارچه های مرزی به افغانستان انجام می شد که این عامل نقش موثری در شکوفایی اقتصاد شرق ایران و ایجاد اشتغال در دو سوی مرز داشت.
بازارچه ماهیرود به عنوان مهمترین بازارچه استان تاکنون توانسته است در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی مانند توسعه تجارت غیرنفتی موثر واقع شود به اذعان برخی مسئولان استان مبنی بر رونق صادرات در مرز ماهیرود، روزانه به طور میانگین بیش از ۳۰۰ دستگاه کامیون حامل کالا از این مرز وارد افغانستان می شود.
**نگاه به مرز توسعه محور باشد
مرزی بودن هر منطقه ای علاوه بر اینکه یک فرصت است، تهدید هم می تواند باشد، لذا خراسان جنوبی با توجه به ضریب امنیتی بالای مرزی و عوامل دیگر به عنوان یک فرصت مطرح است، به نظر می رسد از لحاظ اقتصادی آنطور که باید از این اهرم مهم اقتصادی برای ایجاد اشتغال و توسعه تجارت خارحی استفاده نشده است.
باید به مرز به عنوان یک برنامه توسعه محور نگاه کرد و برای رفع مشکل بیش از این تلاش شود، مسئولان خراسان جنوبی هم در این ارتباط پیگیر رفع مشکل برای رونق اقتصادی هستند.
** صادرکنندگان از مشوق های صادراتی استفاده کنند
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی روزشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: امسال روند صادرات در مجموع خوب بود و با توجه به مشوق هایی که در قالب کار گروه اقتصاد مقاومتی به وزارتخانه محول شد صادرکنندگان می توانند از آن استفاده کنند.
داوود شهرکی حضور در نمایشگاه های بین المللی، اعطای کمک سود تسهیلات بانکی به صادر کنندگان کالا و خدمات، پرداخت بخشی از هزینه اجاره انبار شرکت های صادراتی در خارج، پرداخت بخشی از هزینه های صدور ضمانت نامه و بیمه نامه صادراتی را بخشی از مشوقهای صادرانی ذکر کرد.
** دولت نگاه حمایتی به استان های محروم دارد
وی بر ضرورت تسهیل روند صادرات در استان تاکید کرد و افزود: دولت یازدهم نسبت به استان های محروم از جمله خراسان جنوبی نگاه حمایتی دارد که از آن جمله می توان به معافیت های مالیاتی ۱۰ ساله و ۱۰۰ درصد در استان اشاره کرد.
** تسهیل روند صادرات از خام فروشی جلوگیری می کند
به گفته شهرکی، تسهیل روند صادرات سبب می شود صادرکنندگان از خام فروشی بپرهیزند و ارزش افزوده و تولید صادرات محور بیشتری داشته باشند در ضمن صادرات تنها کالا نیست بلکه می تواند خدمات، وسایل پزشکی، گردشگری و از این قبیل نیز باشد که با ارز آوری و درآمدزایی به رونق استان کمک می کند.
وی اظهار کرد: دستگاه های مربوط در روند صادرات با همکاری و همدلی هم تلاش کنند موانعی که مانع فعالیت های تجاری در مرز می شود را رفع کنند.
وی بیان کرد: ضرورت تجهیز بازارچه، طراحی سایت و امکانات آن، مجتمع خدماتی رفاهی ، احداث راه، برقرسانی، دایر کردن خط تلفن، ایجاد فیبر نوری و غیره از جمله زیرساخت هایی است که روند صادرات را تسهیل می کند که در این زمینه باید فضا برای حضور و وجود سرمایه گذار در استان آماده شود.
به گزارش ایرنا شهرکی افزود: برای تامین زیرساخت ها و تسهیل صادرات امسال اعتباری توسط مسئولان استانداری خراسان جنوبی که نگاه ویژه ای به صادرات، رونق مرز و مرزنشینان، پایانه و بازارچه های مرزی دارد در نظر گرفته شد.
وی یادآور شد: بخشی از اقدامات از جمله طراحی سایت ۲۵ هکتاری بازارچه مرزی ماهیرود باید توسط اداره بازارچه های مرزی با توجه به امکاناتی که لازم است انجام شود و برای تامین امکانات و تجهیزات از خدمات بخش خصوصی که تعاونی مرزنشینان هم این ظرفیت را دارد، استفاده شود.
وی با تاکید بر اینکه صرف نگاه کردن به بودجه دولتی زمان را در تجهیز بازارچه عقب می اندازد، گفت: باید به امکانات بخش دولتی سرعت داد و از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کرد.
** رونق صادرات زنجیره ای باشد
شهرکی رونق صادرات را زنجیره ای دانست و یادآور شد: دولت آقای روحانی و وزرات صنعت، معدن و تجارت تلاش دارند بخشی از واحدهای تولیدی از طریق دریافت وام، خرید مواد اولیه و تکمیل طرح های نیمه تمام افزایش ظرفیت پیدا کند تا به چرخه تولید و افزایش صادرات ورود پیدا کنند.
وی با بیان اینکه باید فرآیند ورود و خروج گردشگران خاص به استان فراهم شود، گفت: دستگاه های مربوط باید برای کاهش تعرفه ها و صدور مجوزهای صادارتی و وارداتی فرآیند را تسهیل کنند.
**روادید گردشگران خاص تسهیل شود
وی ادامه داد: گردشگر خاص نمی تواند منتظر روادید عادی باشد، فرآیندها و رویه ها درون استانی در این خصوص باید تعریف شود که به عملیاتی شدن فرآیند سرعت ببخشد.
وی چندی پیش گفته بود: صادرات استان از ۱۷۷ میلیون دلار در دولت گذشته به ۱۸۱ میلیون دلار در دولت فعلی افزایش یافته است.
وی با بیان اینکه در پنج ماهه امسال ۸۰ میلیون دلار کالا از استان صادر شد، گفت: این میزان صادرات نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزنی ۲۶ درصد و ارزی ۲۱ درصد رشد دارد.
پارسال مجموع ارزش کالاهای صادراتی که از مرز خراسان جنوبی به افغانستان حمل شد دو میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار بود.
** ۲۷درصد نیاز افغانستان از خراسان جنوبی تامین می شود
شهرکی عنوان کرد: ۲۷ درصد نیاز بازار افغانستان از خراسان جنوبی تامین می شود که نشان دهنده جایگاه شاخص استان در تامین نیازهای این کشور همسایه است و باید به زیرساخت ها و رشد بازارچه های استان توجه بیشتری شود.
همچنین مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی اظهار کرد: از ابتدای مهرماه امسال باید کالایی که به افغانستان صادر شود نشان استاندارد داشته باشد در غیر این صورت اجازه ورود نخواهد داشت که این رویه باید در استان حل شود.
حسین موهبتی گفت: شاید یکی از دلایلی که سه بازارچه استان تعطیل شد این بود نظارتی بر صادرات نبود و کالاهای بی کیفیت و فاقد استاندارد صادر می شد که به مرور زمان سبب شد کشور مقابل از اینگونه کالاهای صادراتی استقبال نکند.
وی بیان کرد: امروز در استان باید به سمتی پیش برویم که کالاهای صادراتی استاندارد باشد در این صورت برای صادرات استان مشکلی نخواهد بود هم اکنون از نظر صادرات در استان هیچ مشکلی وجود ندارد.
وی اظهار کرد: برای استاندارد سازی محصول و کالا به واحدهای تولیدی اعلام شد که در اسرع وقت نشان استاندارد اخذ کنند که این رویه سبب تسهیل صادرات می شود.
** فراهم بودن زیرساخت های استان برای صادرات
وی یادآور شد: برای تامین زیرساخت های صادرات در استان اکنون مشکلی وجود ندارد امسال برای آسفالت جاده ماهیرود به شهر فراه افغانستان ۲۰۰ میلیارد ریال توسط دولت قول مساعد داده شد.
وی افزود: اگر افغانستان آمادگی لازم داشته باشد توافق هایی در زمینه تسهیل صادرات بین دو کشور انجام خواهد شد.
چندی پیش مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی گفته بود: بعد از شش سال توقف، در سال جاری ۲۰۰ میلیارد ریال برای تکمیل جاده میل ۷۸ به فراه مصوب شد که اولویت نخست راه و شهر سازی بازگشایی کل محور در حد شن ریزی با توجه به مشکل تردد راه است.
مهدی جعفری افزود: با بازگشایی این قطعه از محور یادشده در توسعه ترانزیت خارجی و افزایش صادرات استان گام مهمی برداشته می شود.
وی یادآور شد: میل ۷۸ مرزی به عنوان مهم ترین گذر مرزی در خراسان جنوبی، طلایی ترین موقعیت را برای ارتباط حمل و نقل به افغانستان و کشورهای آسیای میانه دارد که می تواند تاثیر مهم منطقه ای و اقتصادی و فرهنگی امنیتی برای کشورهای منطقه و استان به همراه داشته باشد.
وی افزود: مرز رسمی میل ۷۸ می تواند برای همیشه دروازه حمل و نقل خلیج فارس و دریای عمان به افغانستان و کشورهای آسیای میانه بماند.
جعفری، طول محور سربیشه – میل ۷۸ – فراه افغانستان را ۲۵۲ کیلومتر ذکر کرد و گفت: طول راه سربیشه – درح – میل ۷۸ مرزی ۱۳۲ کیلومتر و میل ۷۸ مرزی تا شهر فراه افغانستان ۱۲۰ کیلومتر است.
وی گفت: تکمیل این محور باعث کاهش مسافت ۶۲۰ کیلومتری در ترانزیت کالا از بندرعباس و بندرچابهار به افغانستان و کشورهای آسیای میانه و اقتصادی کردن ترانزیت کالا از مسیر ایران در میدان رقابت با کشورهای همسایه و رونق اقتصادی منطقه، تقویت امنیت مرز و ثبات جمعیت در نوار مرزی می شود.
به گفته جعفری در حال حاضر مرمت آسفالت میل ۷۸ مرزی تا قلعه کاه به طول ۶۵ کیلومتر در دست اجراست.